در حال ویرایش مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع)

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| عنوان            =مزار منسوب به امامزاده علی بن محمد باقر(ع)  
| تصویر            =226.jpg
| اندازه تصویر     =350px
| بنيانگذار        =
| تأسیس            =
| کاربری           =زیارتگاه
| مکان             =[[عراق]] * [[بغداد]]
| نام‌های دیگر      =
| وقایع مرتبط      =تردید در شخص صاحب مزار
| ظرفیت            =
| وضعیت            =فعال
| مساحت            =
| امکانات          =
| شماره ثبت        =
| معمار            =
| سبک              =
| بازسازی          =سال ١٣١٠ه.ق، ابوالهدی افندی صیادی
| وبگاه            = 
}}
'''مزار امامزاده علی بن محمد باقر(ع)'''، آرامگاهی در منطقه مربعه شهر بغداد عراق و از زیارتگاه‌های مهم این شهر است.

درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است؛ برخی ایشان را [[علی بن امام محمد باقر(ع)]] ملقب به‌ طاهر و برادر [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] می‌دانند.

بعضی هم  معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در [[ایران]] و حوالی کاشان واقع شده و به «[[مشهد اردهال]]» معروف است. در  صورتی که شخصیت مدفون در عراق علی بن امام محمد باقر(ع) باشد، باید شخص مدفون در مشهد اردهال را یکی دیگر از سادات دانست.
==موقعیت جغرافیایی==
این آرامگاه در منطقه مربعه شهر بغداد، در خیابان رشید و کنار جامع سلطان علی، واقع شده و از زیارتگاه‌های مهم شهر بغداد است.
==بازسازی بنا==
در گذشته، به‌صورت بنای کوچکی، کنار نهر دجله، واقع بود که یک اتاق مربع شکل و گنبدی نیز داشت. مردم آن را زیارت می‌کردند و پیرمردی که خادم آنجا بود، با درآمد نذورات و کمک‌های مردم، زندگی خود را می‌چرخاند.

در سال ١٣١٠ه. ق، ابوالهدی افندی صیادی، متوفای ١٣٢٨ه. ق، نامه‌ای برای تجدید بنای این آرامگاه، برای سلطان عبدالحمید عثمانی می‌نویسد و موافقت ساخت آرامگاه را می‌گیرد.<ref>العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع، صص ٣٩6 و ٣٩٧.</ref> پس از آن، این بنای باشکوه، ساخته و بارها بازسازی شده و توسعه یافته است.<ref>معجم المراقد والمزارات فی العراق، ص٢٧١.</ref>
==شخصیت‌شناسی==
درباره شخص مدفون در این آرامگاه، میان مورخان و عالمان انساب و نویسندگان معاصر، اختلاف است که در اینجا، به بررسی اقوال مختلف می‌پردازیم.

شاید نخستین بار، صفی‌الدین محمد بن تاج‌الدین علی، معروف به [[ابن طقطقی حسنی]] (متوفای ٧٠٩ه. ق) این ادعا را مطرح کرده که این بارگاه متعلق به علی بن محمد باقر(ع) بوده و نوشته است:

«علی بن محمد الباقر(ع). .. کان له بنتاً اسمها فاطمة تزوّجها الکاظم(ع) و قبر علی هذا ببغداد بالجعفریة ظاهر سور بغداد»؛ «علی بن امام محمدباقر(ع)، یک دختر به نام فاطمه داشت که با امام کاظم(ع) ازدواج نمود و قبر وی، در جعفریه بغداد، آشکار است».<ref>الاصیلی، ص١4٧.</ref>

[[علی بن امام محمد باقر(ع)]] ملقب به‌ طاهر برادر بزرگوار [[حضرت امام جعفر صادق(ع)]] پدر یکی از زوجات [[حضرت امام کاظم(ع)]] مسمات به فاطمه می‌باشد.


همچنین طقطقی از تاریخ ابن نجار نقل کرده است که در جعفریه، روستایی از توابع خالص و نزدیک بغداد، سنگ قبری آشکار شد که روی آن، نوشته شده بود:
«بسم الله الرحمن الرحیم هذا ضریح الطاهر علی بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی‌طالب(ع)».
روی آن نیز گنبدی از خشت، ساخته شد و پیرمردی از کاتبان، به نام علی بن نعیم که عهده‌دار نوشتن دیوان خالص بود، آن را تعمیر و تزیین کرد و بر آن لوسترهایی از مس آویخت و اطرافش نیز رواق وسیعی ساخت؛ به‌طوری‌که از زیارتگاه‌های مشهور شد.<ref>الاصیلی، ص١4٧.</ref>

سپس ابن‌طقطقی اضافه می‌کند که اکنون این آرامگاه ناشناس، خراب و ویرانه است و گروهی از فقرا در آن سکونت دارند و احتمال دارد تا مدتی دیگر، اثری از آن به‌جای نماند.<ref>الاصیلی، ص١4٨.</ref><ref>المشاهد المشرفة، ج6، ص٩5.</ref>

اما دیگران معتقدند که قبر علی بن امام محمد باقر(ع)، در حوالی کاشان واقع شده و معروف به «مشهد بارکرس» و «مشهد اردهال» است و دارای گنبد و بارگاه باشکوهی است و بسیاری از علما نیز در شان و جلالت و کرامات وی، مطالبی نوشته‌اند.<ref>ریاض العلماء، ج4، ص٢١6.</ref><ref>منتهی الآمال، ج٢، ص٧٩.</ref>

به هر حال، اگر بپذیریم که قبر سلطان علی بن امام محمد باقر(ع) در جعفریه و در موقعیت فعلی آن، یعنی جامع سلطان علی بغداد، قرار دارد و گزارش ابن‌طقطقی را بپذیریم، در این صورت، مشهد اردهال، مدفن یکی دیگر از سادات خواهد بود که باید در این موضوع، تحقیق بیشتر کرد.
==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}

{{برگرفتگی
|پیش از لینک = کتاب
|منبع = زیارت‌گاه‌های عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم.
|پس از لینک = بخش « مزار امامزاده سلطان على»، ج1، ص373.
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/1/5
}}
* '''ریاض العلماء وحیاض الفضلاء'''، میرزا عبدالله افندی اصبهانی، قم، منشورات مکتبه المرعشی، قم، ١4٢٠ه. ق. 
* '''منتهی الآمال'''، شیخ عباس قمی، چاپ ١4، قم، هجرت، ١٣٨٠ه. ش.
* '''الاصیلی فی انساب الطالبیین'''، صفی‌الدین محمد بن تاج‌الدین علی (ابن طقطقی)،  قم، مکتبة آیت‌الله العظمی المرعشی النجفی الکبری، ١4١٨ه. ق.
* '''العقد اللامع بآثار بغداد والمساجد والجوامع'''، عبدالحمید عبادة، تحقیق: عماد عبدالسلام رؤوف، ط ١، بغداد، انوار دجلة، ٢٠٠4م.
* '''المشاهد المشرفة'''، السید حسین ابوسعیدة، ط ١، بیروت، مؤسسة البلاغ، ١4٣٣ه. ق - ٢٠١٢م.
* '''معجم المراقد والمزارات فی العراق'''، ثامر عبدالحسن العامری، (لا م)،  (لا ن)،  (لا ت).  
{{پایان}}

{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}

[[رده:مکان‌های تاریخی بغداد]]
[[رده:زیارتگاه‌های بغداد]]
[[رده:مزار فرزندان امام محمدباقر(ع)]]
[[رده:مکان‌های متبرک بغداد]]
[[رده:مدفونان در بغداد]]
[[رده:مزار امامزاده‌های مدفون در بغداد]]