| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | | {{در دست ویرایش|ماه=[[خرداد]]|روز=[[۲۴]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| | عنوان =
| |
| | تصویر = گنبد مزار سید تاج‌الدین آوی.jpg
| |
| | اندازه تصویر =
| |
| | توضیح تصویر =
| |
| | بنيانگذار =
| |
| | تأسیس = ۱۳۰۷-۱۳۰۸ق.
| |
| | کاربری =
| |
| | مکان = [[عراق]]، دو فرسخی [[بغداد]]، نزدیکی شهر کوت، حفیره.
| |
| | نام‌های دیگر =
| |
| | وقایع مرتبط =
| |
| | ظرفیت =
| |
| | وضعیت =
| |
| | مساحت = ۲۵۰۰ متر مربع
| |
| | امکانات =
| |
| | شماره ثبت =
| |
| | معمار =
| |
| | سبک =
| |
| | بازسازی = ۱۳۵۹ق، ۱۳۸۹-۱۳۹۰ق، ۱۳۷۳-۱۳۷۴ق، ۱۴۱۷-۱۴۱۸ق، ۱۴۳۲-۱۴۳۳ق.
| |
| | وبگاه = [https://www.facebook.com/mazartajaldein صفحه رسمی تولیت مزار]
| |
| }}
| |
| '''مزار سید تاج‌الدین محمد آوی''' (م.۷۱۱ق)، در [[عراق]]، در دو فرسخی [[بغداد]]، نزدیکی شهر کوت، در مکانی به نام حفیره، قرار دارد. مبنای این مزار، خوابی است که فردی دیده و تخت‌سنگی که در این مکان یافت شده و بر روی آن نام سید تاج‌الدین محمد آوی از عالمان شیعه نگاشته شده بوده است.
| |
| | |
| پیشینه این مقبره، به سال ۱۳۰۷-۱۳۰۸ق. برگشته و بر پایه آخرین گزارش، دارای [[صحن]] و [[گنبد|گنبدی]] با کاشی‌کاری آبی‌رنگ، به ارتفاع ۴۰ و قطر پنج متر است.
| |
| | |
| ==مدفون== | |
| [[پرونده:مزار سید تاج‌الدین آوی (سردر).jpg|بندانگشتی|سردر ورودی مزار، که در آن به نسب مدفون و کشته شدن دو فرزند او همراه وی اشاره شده است.]] | |
| {{اصلی|سید تاج‌الدین محمد آوی}}
| |
| سید تاج‌الدین محمد آوی (م.۷۱۱ق)، منسوب به شهر قدیمی آوه در مرکز ایران و فرزند مجدالدین حسین و از نوادگان [[امام سجاد(ع)]] است.<ref name=":10">تاریخ النجف الاشرف، ج۲، ص۲۱۴.</ref> او تحصیل کرده [[نجف]] و از عالمان و سخنوران سرشناس دوره خود بود.<ref name=":2">الاصیلی، ص۳۱۵.</ref> وی در [[شیعه]] شدن اولجایتو، یکی از پادشاهان [[مغول]] نقش داشته<ref>مستدرک الوسائل، ج٢، ص۴٠۶؛ تاریخ اولجایتو، ص٩٩-١٠٢.</ref> و به مقام نقیب النقبای قلمرو حکومت اولجایتو نصب شد.<ref>بحر الانساب، ج١، ص٣٣۶؛ عمدة الطالب، ص٣١٣.</ref> از اقدامات او بیرون کردن [[یهود|یهودیان]] از [[مشهد ذوالکفل پیامبر(ع)|مقبره ذوالکفل(ع)]] در نزدیکی [[بغداد]] بود.<ref name=":5">عمدة الطالب، ص٣١٣؛ تاریخ گزیده، ص۵۴؛ تاریخ مغول در ایران، ص٢۵١ .</ref>
| |
| | |
| وی در سال ۷۱۱ق. به همراه دو فرزندش توسط جمع خشمگین معترض به وی، به طرز فجیعی کشته شد.<ref>تاریخ اولجایتو، ص١٣١.</ref> شاید سوء استفاده پسر وی در اداره نقابت [[عراق]]،<ref>عمدة الطالب، ص۳۱۳ و ٣١۴.</ref> بهانه را برای ناراضیان سادات برای اعتراض به وی فراهم کرد اما قتل فجیع و تکه تکه کردن او قطعاً برآمده از دشمنی مذهبی به وی به خاطر تلاشش در رسمیت بخشی به مذهب تشیع و حسادت برخی از درباریان به جایگاه سید تاج‌الدین<ref>سید تاج الدین حسینی آوی، ص ۴۶ و ۴۷.</ref> و خشم یهودیان از وی بابت خارج کردن [[مشهد ذوالکفل پیامبر(ع)|مقبره ذوالکفل(ع)]]<ref name=":6">سید تاج‌الدین حسینی آوی، ص۴۳.</ref> از اختیار آنها بوده است.
| |
| | |
| ==مکان==
| |
| مقبره منسوب به سید تاج‌الدین محمد آوی، در [[عراق]]، در دو فرسخی [[بغداد]]، نزدیکی شهر کوت، در مکانی به نام حفیره، قرار دارد. این مقبره، در مسیر بغداد و در شمال استان واسط است. برای رهگذری که از جنوب عراق به سوی بغداد برود، جاده‌ای فرعی به موازات نهر «نزلة التاج» کشیده شده که تا مقبره یک کیلومتر فاصله دارد.<ref name=":0">سید تاج‌الدین حسینی آوی، ص۶۳.</ref>
| |
| | |
| ==پیشینه==
| |
| | |
| ===کشف===
| |
| [[پرونده:مزار سید تاج‌الدین آوی (قدیمی).jpg|بندانگشتی|ساختمان قدیمی مزار.]]
| |
| این قبر در سال ۱۸۹۰م (۱۳۰۷-۱۳۰۸ق) کشف شد. یکی از ساکنان کناره رود [[دجله]] به نام شیخ حمدعلی، سه بار پیاپی در خواب دید که کسی با چهره‌ای نورانی و لباس روحانی از او می‌خواهد مکان خاصی را نظافت کند. در آن مکان، تخته‌سنگی یافت شد که روی آن نوشته بود: «النقیب ابوالفضل تاج‌الدین الافطسی الحسینی».<ref name=":12" />
| |
| | |
| متولی این مزار در سال ۲۰۱۱م. (۱۴۳۲-۱۴۳۳ق)، که از نسل نخستین کاشف سنگ مزار است، این رویداد را با اندکی تفاوت بازگو کرده است. به گفته او، فردی به نام حاج علی‌خان در حال کشاورزی در این منطقه سنگ قبری یافت که روی آن نوشته بود: «مرقد السيد تاج‌الدين الآوى و ولديه».<ref group="یادداشت">آرامگاه سيد تاج‌الدين آوى و دوپسرش</ref><ref name=":1">مقاله سيد تاج‌الدين الآوى شاهد ضحايا الارهاب و التعصب حيدر الجد، مجله فرهنگى ينابيع، شماره ٢٧، سال٢٠١١.</ref>
| |
| | |
| در سال ١٩۵٠م. متوليانِ وقتِ مزار<ref group="یادداشت">عبدالتاج حمد و رهيف حمد.</ref> با مراجعه به عالمان تاریخ‌نگار و نسب‌شناس [[حوزه علمیه نجف|حوزه علميه نجف]]، از درستی نسب و محل دفن اطمینان یافتند.<ref name=":1" />
| |
|
| |
|
| ===بنا===
| | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| بر روی محلی که سنگ‌نوشته یافت شد، اتاقکی گلی با سقفی از نی ساخته شد که به مدت ۴۰ سال باقی بود.<ref name=":12">معجم المراقد و المزارات فى العراق، ص١١٢.</ref> در سال ۱۹۴۰م. (۱۳۵۹ق) ساختمان آن آجری شده و ایوانی کوچک به آن افزوده شد.<ref>سيد تاج‌الدين الآوى شاهد ضحايا الارهاب و التعصب.</ref> سنگ‌نوشته یاد شده، تا سال ۱۹۷۰م. (۱۳۸۹-۱۳۹۰ق) بر روی ضریح قرار داشت؛ ولی در بازسازی‌ها از میان رفت.<ref name=":12" />
| | مقبره‌ای منسوب به سید تاج‌الدین، در [[عراق]]، در دو فرسخی [[بغداد]]، نزدیکی شهر کوت، در مکانی به نام حفیره، قرار دارد. این مقبره، در مسیر بغداد و در شمال استان واسط است. برای رهگذری که از جنوب عراق به سوی بغداد برود، جاده‌ای فرعی به موازات نهر «نزلة التاج» کشیده شده که تا مقبره یک کیلومتر فاصله دارد.<ref>سید تاج‌الدین حسینی آوی، ص۶۳.</ref> |
|
| |
|
| گسترش و بازسازی‌های گوناگون، در سال‌های مختلف برای این مقبره گزارش شده است.<ref>معجم المراقد و المزارات فى العراق، ص١١٢؛ رک: سید تاج الدین حسینی آوی، ص۶۵.</ref> برای نمونه، پس از طغیان رود دجله در سال ۱۹۵۴م. (۱۳۷۳-۱۳۷۴ق) و ویران شدن بخشی از مزار، ساختمانی با تیرآهن و آجر و گنبدی به ارتفاع چهار متر ساخته شد. در سال ۱۹۹۷م. (۱۴۱۷-۱۴۱۸ق) نیز بنای مزار گسترش یافته و نمای داخلی آن مرمر شد.<ref name=":1" />
| | پیشینه این مقبره به سال ۱۸۹۰م (۱۳۰۷-۱۳۰۸ق) برمی‌گردد. مبنای این مقبره، خوابی است که فردی دیده و تخت سنگی که پس از خواب در این مکان یافت شده است. روی تخت سنگ نوشته شده بود: « النقیب ابوالفضل تاج‌الدین الافطسی الحسینی». بر روی آن اتاقکی ساخته شد که به مدت ۴۰ سال باقی بود.<ref name=":12">معجم المراقد و المزارات فى العراق، ص١١٢.</ref> در سال ۱۹۴۰م. ساختمان آن آجری شد.<ref>سيد تاج‌الدين الآوى شاهد ضحايا الارهاب و التعصب.</ref> سنگ نوشته نیز، تا سال ۱۹۷۰م. (۱۳۸۹-۱۳۹۰ق) باقی بود.<ref name=":12" /> |
|
| |
|
| ==آیین‌ها==
| | گسترش و بازسازی‌های گوناگون، در سال‌های مختلف برای این مقبره گزارش شده است.<ref>معجم المراقد و المزارات فى العراق، ص١١٢؛ رک: سید تاج الدین حسینی آوی، ص۶۵.</ref> این مزار، بر پایه آخرین گزارش، در سال ۲۰۱۱م. (۱۴۳۲-۱۴۳۳ق)، دارای صحن و گنبدی با کاشی‌کاری آبی‌رنگ، به ارتفاع ۴۰ و قطر پنج متر بوده، مساحت کلی مزار، ۲۵۰۰ و مساحت داخل مزار، ۴۴۰ متر مربع بوده است.<ref>مقاله سيد تاج‌الدين الآوى شاهد ضحايا الارهاب و التعصب.</ref> |
| زائران این مزار عادت دارند بخشی از مسير را براى وفا به نذرشان پياده بپيمايند. این مسیر، جاده‌ای فرعی به موازات نهری کوچک به نام «نزلة التاج» است که تا حرم یک کیلومتر فاصله دارد.<ref name=":0" />
| |
|
| |
|
| مردم از مناطقی مانند الصويريه، العزيزيه و الحفريه، در روزهای جمعه و مناسبت‌های دینی و مذهبی، به ویژه [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]] به این مزار می‌آیند.<ref>مراقد المعارف، ج١، ص٢١١.</ref> | | مردم از مناطقی مانند الصويريه، العزيزيه و الحفريه، در روزهای جمعه و مناسبت‌های دینی و مذهبی، به ویژه [[عید فطر]] و [[عید قربان|قربان]] به این مزار می‌آیند.<ref>مراقد المعارف، ج١، ص٢١١.</ref> |
|
| |
| ==امروزه==
| |
| مزار سید تاج‌الدین آوی، بر پایه گزارشی در سال ۲۰۱۱م. (۱۴۳۲-۱۴۳۳ق)، دارای صحن و گنبدی با کاشی‌کاری آبی‌رنگ به ارتفاع ۴۰ و قطر پنج متر بوده، مساحت کلی مزار ۲۵۰۰ و مساحت داخل مزار ۴۴۰ متر مربع بوده است. در این سال، ضریح جدیدی با پنجره‌های نقره‌ای روی قبر نصب شده است.<ref name=":1" />
| |
|
| |
| این مرقد، از سال ٢٠٠٨م. زير نظر اداره اوقاف [[شيعه]] رفته است.<ref name=":1" />
| |
|
| |
|
| ==پانوشت== | | ==پانوشت== |
| خط ۷۰: |
خط ۲۱: |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1396 | | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1396 |
| }} | | }} |
| *'''الاصیلی فی انساب الطالبیین'''، صفی‌الدین محمدبن تاج‌الدین علی (ابن طقطقی)، تحقیق سید مهدی رجائی، کتابخانه آیت‌الله نجفی مرعشی، قم، ۱۳۹۰ش.
| |
| *'''بحر الانساب المسمی الثبت المصان بذکر سلاله سید ولد عدنان'''، تحقیق و تعلیق و تصحیح السید حسین ابوسعیده، مکتبة ابوسعیدة الوثاقئیه العامة فی النجف الاشرف، مؤسسة البلاغ، بیروت ۱۴۳۳ق.
| |
| *'''تاریخ اولجایتو'''، ابوالقاسم عبدالله بن محمد القاشانی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۴ش.
| |
| *'''تاریخ گزیده'''، حمدالله مستوفی، امیر کبیر، تهران، ۱۳۶۴ش.
| |
| *'''تاریخ مغول در ایران'''، برتولد اشپولر، ترجمه محمود میرآفتاب، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۸۶ش.
| |
| *'''تاریخ النجف الاشرف'''، محمدحسین بن علی بن محمد حرزالدین، تصحیح عبدالرزاق محمدحسین حرزالدین، نگارش، قم، ۱۴۲۷ق.
| |
| *'''سيد تاج‌الدين الآوى شاهد ضحايا الارهاب و التعصب'''، حيدر الجد، مجله فرهنگى ينابيع، شماره ٢٧، ٢٠١١م.
| |
| *'''عمدة الطالب فی انساب آل ابی‌طالب'''، ابن عنبه حسنی، انصاریان، قم، ۱۴۱۷ق.
| |
| *'''مراقد المعارف'''، محمد حرزالدین، قم، ۱۳۷۱ش.
| |
| *'''مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل'''، حسین بن محمد تقی نوری، قم، ۱۴۰۸ق.
| |
| *'''معجم المراقد و المزارات فى العراق'''، ثامر عبدالحسن العامرى، بى‌نا، بى‌تا، بى‌جا، عراق (موجود در كتابخانه اختصاصى دكتر بحرالعلوم).
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
| [[رده:مزارهای بغداد]]
| |
| [[رده:سادات مدفون در بغداد]]
| |
| [[رده:مزار علمای شیعه در بغداد]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
