در حال ویرایش مسجد الدرع

{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد الدرع
| تصویر = مسجد_الدرع1.png
| اندازه تصویر = 
| پیوند تصویر = 
| توضیح تصویر = 
| نام‌های دیگر = مسجد البدائع * مسجدالشیخین * مسجد العدوة
| مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * طریق سیدالشهدا حدود 300 متری [[مسجد الاستراحه]]
| کاربری = مسجد
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب = اسلام
| باورها = 
| آیین‌ها = 
| زمان پایه‌گذاری = 
| بنیانگذار = 
| رویدادها = [[رسول خدا(ص)]] در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز  درع و  زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده‌اند.
| بازسازی‌ها = 
| ویژگی‌های تاریخی = 
| مساحت = 
| طول = 
| عرض = 
| ارتفاع = 
| وضعیت بنا = موجود
| گنجایش = 
| امکانات = 
| بخش‌های بنا = 
| ویژگی‌ها = 
| عرض جغرافیایی = 24.489377
| طول جغرافیایی = 39.608819
| توضیح نقشه = 
}}'''مسجد الدِّرْع''' یکی از مساجد قدیمی [[شهر مدینه]] است که در جهت جنوبی و فاصله 300متری [[مسجد بنوحارثه]] قرار دارد.

این مسجد جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده و در تاريخ آمده است که [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(ص)]] در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند. مسجد بعدها به نام‌هایی چون «مسجد البدائع» و «مسجدالشیخین یا الشیخان» و «مسجد العدوة» نیز شناخته می‌شد. 

در سال 2024 طی یک پروژه بازسازی، تغییرات اساسی در ظاهر ساختمان و مأذنه مسجد ایجاد شده که در تصاویر پایانی این مقاله قابل مشاهده است. 

== نام‌های مسجد و وجه تسمیه ==
'''مسجد الدِّرْع''' بعدها به نام‌هایی چون «مسجد البدائع»<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=186 تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١86.]</ref> و «مسجدالشیخین یا الشیخان»<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=111 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص111.]</ref> و «مسجد العدوة»<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=112 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص112.]</ref> خوانده می‌شد.

عنوان مسجد شیخین به علت وقوع مسجد در منطقه شیخین است <ref name=":1" /> که در اصل نام قلعه ای از قلعه های مدینه بوده است.<ref name=":0" />

علت نامگذاری مسجد به الدرع بنا بر گزارشات تاریخی این است که رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشتند و برای نماز، دِرْع و زره خود را درآوردند. برخی هم گفته‌اند عنوان «درع» بدان دلیل است که رسول خدا(ص) در آنجا درع خود را پوشیدند.<ref>المغازی، ج١، ص٢١٩.</ref>
==موقعیت مکانی==
'''مسجد الدِّرْع''' یکی از مساجد قدیمی [[شهر مدینه]] است که در جهت جنوب [[مسجد بنوحارثه]] با فاصله 300متری قرار دارد. مسجد در محدوده شیخین در موضعی میان مدینه و کوه احد قرار داشته<ref name=":1" /> و در سمت چپ کسی بوده که از مسجد النبی به سمت احد در حال حرکت است.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=187 تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١87.]</ref> 

در حال حاضر مسجد در سمت چپ خیابان سیدالشهدا قرار دارد، پس از آنکه از مسجد «محمد عبدالله» و پمپ بنزین عبور می‌کند.<ref>[https://www.google.com/maps/place/Masjid+Ad+Dar,+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87+42313%D8%8C+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%AD/@24.4881389,39.6102584,445m/data=!3m1!1e3!4m6!3m5!1s0x15bdbef544856b45:0x1617c8c0aaeeabf3!8m2!3d24.4903619!4d39.6069131!16s%2Fg%2F11csqywjx9?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTEwNi4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه گوگل مپ]</ref>
==فضیلت و پیشینه مسجد==
این مسجد جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده و بر اساس نقل‌های کهن، رسول خدا(ص) در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند: 

«ان النَّبی صَلّی فی الْمَسْجِدِ الَّذی عِنْدَ الْبَدائع عِنْدَ الشَّیخَین وَ باتَ فِیهِ حَتّی اَصْبَحَ».<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=72 تاریخ المدینة المنوره، ص٧٢.]</ref> 

==بنا==
بنای مسجد در زمان سید احمد خیاری، محقق مدینه‌شناس متوفی 1380ق/1960م، به سبک عثمانی قدیمی توصیف شده که دارای رواقی مسقف با قبه گرد بوده و پشت آن حیاتی بدون سقف داشته است. در کنار مسجد چشمه آبی وجود داشته که در زمان خیاری نیز مخروبه و از بین رفته بوده است.<ref name=":2" />

در حال حاضر مسجد طی یک پروژه بازسازی اساسی که از سال 2022 توسط دولت سعودی، جهت یکپارچگی ظاهر اماکن قدیمی مدینه اجرا شده (که پیشتر برای [[مسجد الرایه (مدینه)|مسجد الرایه]] نیز اجرا شده بود)، دارای ساختاری سنگی در دیوارها و نمای داخلی و خارجی مسجد شده که جلوه‌ای از سابقه قدیمی و پیشینه تاریخی مسجد را به مخاطب یادآوری میکند.<ref>[https://www.spa.gov.sa/N2064796 وبسایت «وکالة الانباء السعودیه»]</ref> مطابق با تصاویر اشتراک‌گذاری شده توسط زائران مسجد، مأذنه قدیمی سبز رنگ مسجد نیز در ماه های پایانی سال میلادی و پیش از شروع سال 2025، به صورت کلی با ماذنه ای دیگر که در تصاویر زیر مشخص است، جایگزین شده است. 

== تصاویر ==

=== آخرین وضعیت مسجد در 2024 (مروبط به بازسازی اساسی) ===

==== محیط خارجی ====
<gallery>
پرونده:درع.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع3.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع4.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع5.jpg|alt=
پرونده:مسجد الدرع6.png|alt=
</gallery>

==== محیط داخلی ====
<gallery>
پرونده:مسجد الدرع2.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع7.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع8.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع9.jpg|alt=
پرونده:مسجد الدرع10.png|alt=
</gallery>
=== تصاویر قدیمی تر (پیش از بازسازی اساسی) ===
<gallery>
پرونده:مسجد الدرع.jpeg|alt=
پرونده:نمایی از مسجد الدرع.jpeg|alt=
پرونده:مسجد الدرع11.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع12.png|alt=
پرونده:مسجد الدرع13.jpg|alt=
</gallery>

== جستارهای وابسته ==

* [[کوه احد]]
* [[غزوه احد]]

==پانویس==
{{پانویس}}
==منابع ==
{{منابع}}
*'''تاریخ المدینة المنورة'''، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش. 
*'''تاریخ المعالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، الخیاری، تصحیح محمد امین کردی، مدینه، دارالعلم، 1410.
*'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419 ق.
*'''المغازی'''، محمد بن عمر الواقدی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1989.
{{پایان}}{{اماکن مدینه}}
{{مساجد}}

[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:مسجدهای مرتبط با جنگ احد]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]