| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنا | | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی |
| | عنوان = مسجد الدرع | | | عنوان =مسجد الدرع |
| | تصویر = مسجد_الدرع1.png | | | تصویر =نمایی از مسجد الدرع.jpeg |
| | اندازه تصویر = | | | اندازه تصویر =350px |
| | پیوند تصویر = | | | بنيانگذار = |
| | توضیح تصویر = | | | تأسیس = |
| | نام‌های دیگر = مسجد البدائع * مسجدالشیخین * مسجد العدوة | | | کاربری =مسجد |
| | مکان = [[عربستان]] * [[مدینه]] * طریق سیدالشهدا حدود 300 متری [[مسجد الاستراحه]] | | | مکان =[[عربستان]] * [[مدینه]] * طریق سیدالشهدا حدود 300 متری [[مسجد الاستراحه]] |
| | کاربری = مسجد | | | نام‌های دیگر =مسجد البدائع * مسجدالشیخین |
| | بزرگداشت نزد = مسلمانان | | | وقایع مرتبط =[[رسول خدا (ص )]] در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده‌اند. |
| | وابسته به دین/مذهب = اسلام
| | | ظرفیت = |
| | باورها =
| | | وضعیت =فعال |
| | آیین‌ها =
| | | مساحت = |
| | زمان پایه‌گذاری =
| | | امکانات = |
| | بنیانگذار =
| | | شماره ثبت = |
| | رویدادها = [[رسول خدا(ص)]] در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز درع و زره خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده‌اند.
| | | معمار = |
| | بازسازی‌ها = | | | سبک = |
| | ویژگی‌های تاریخی = | | | بازسازی = |
| | مساحت = | | | وبگاه = |
| | طول =
| | }} |
| | عرض =
| | '''مسجد الدرع''' یکی از مساجد [[شهر مدینه]] که حدود 300 متر با [[مسجد الاستراحه]] فاصله دارد. |
| | ارتفاع =
| |
| | وضعیت بنا = موجود
| |
| | گنجایش =
| |
| | امکانات = | |
| | بخش‌های بنا = | |
| | ویژگی‌ها = | |
| | عرض جغرافیایی = 24.489377 | |
| | طول جغرافیایی = 39.608819 | |
| | توضیح نقشه = | |
| }}'''مسجد الدِّرْع''' یکی از مساجد قدیمی [[شهر مدینه]] است که در جهت جنوبی و فاصله 300متری [[مسجد الاستراحه]] قرار دارد. | |
|
| |
|
| این مسجد جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده و در تاريخ آمده است که [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(ص)]] در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند. مسجد بعدها به نام‌هایی چون «مسجد البدائع» و «مسجدالشیخین یا الشیخان» و «مسجد العدوة» نیز شناخته می‌شد. | | این مسجد جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده و در تاريخ آمده است که [[رسول خدا(ص )]] در آنجا توقف کوتاهی داشته‌اند و برای نماز [[درع]] و [[زره]] خود را درآوردند و نماز مغرب و عشاء را در آنجا خوانده و تا صبح روز بعد همانجا ماندند. |
|
| |
|
| در سال 2024 طی یک پروژه بازسازی، تغییرات اساسی در ظاهر ساختمان و مأذنه مسجد ایجاد شده که در تصاویر پایانی این مقاله قابل مشاهده است.
| | این مسجد بعدها به نام‌هايی چون مسجد الدرع، مسجد البدائع و مسجد الشيخين ناميده شده است. |
| | ==پیشینه بنا== |
| | [[پرونده:مسجد الدرع.jpeg|بندانگشتی|نمایی از مسجد الدرع]] |
| | مسجد الدرع، جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده است. مسیر رسول خدا(ص) از مدینه تا [[کوه احد|کوه اُحُد]] مسیری است که اکنون به نام طریق سیدالشهد شهرت دارد و این مسجد در سر راه رسول خدا(ص) به سمت احد واقع شده است. |
|
| |
|
| == نام‌های مسجد و وجه تسمیه ==
| | در نقل‌های مربوط به مسیر رسول خدا(ص) در جنگ احد، به بنای کوچکی معروف به شیخین اشاره شده که در اصل متعلق به پیرزن و پیرمردی یهودی بوده است. |
| '''مسجد الدِّرْع''' بعدها به نام‌هایی چون «مسجد البدائع»<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=186 تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١86.]</ref> و «مسجدالشیخین یا الشیخان»<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=111 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص111.]</ref> و «مسجد العدوة»<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=112 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص112.]</ref> خوانده می‌شد.
| |
|
| |
|
| عنوان مسجد شیخین به علت وقوع مسجد در منطقه شیخین است <ref name=":1" /> که در اصل نام قلعه ای از قلعه های مدینه بوده است.<ref name=":0" />
| | مسجد الدرع که در مسیر حرکت سپاه اسلام به احد واقع شده و یادگار اقامت رسول‌خدا (ص) در آنجاست. گفته‌اند که حضرت نماز مغرب و عشا را در آنجا خواند و تا صبح روز بعد در آنجا ماند. به علاوه گفته شده که حضرت در اینجا، نیروهای خود را بازبینی نمود و افراد کم سن و سال را بازگرداند؛ از جمله کسانی که بازگردانده شدند، [[زید بن ثابت]] و [[اسامة بن زید]] بودند. |
| | ==وجه تسمیه== |
| | علت نامگذاری مسجد به الدرع بنا بر گزارشات تاریخی این است که رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشتند و برای نماز، دِرْع و زره خود را درآوردند. برخی هم گفته‌اند عنوان «درع» بدان دلیل است که رسول خدا(ص) در آنجا درع خود را پوشیدند. <ref>المغازی، ج١، ص٢١٩.</ref> |
|
| |
|
| علت نامگذاری مسجد به الدرع بنا بر گزارشات تاریخی این است که رسول خدا(ص) در آنجا توقف کوتاهی داشتند و برای نماز، دِرْع و زره خود را درآوردند. برخی هم گفته‌اند عنوان «درع» بدان دلیل است که رسول خدا(ص) در آنجا درع خود را پوشیدند.<ref>المغازی، ج١، ص٢١٩.</ref>
| | چنین نقلی نباید درست باشد؛ زیرا در اخبار تاریخی آمده است که وقتی آن حضرت مصمّم به بیرون رفتن از مدینه شد، زره‌اش را در مدینه پوشید. <ref>المدینة بین الماضی و الحاضر، ص٣٧4.</ref> |
| ==موقعیت مکانی== | | ==نام‌های مسجد== |
| '''مسجد الدِّرْع''' یکی از مساجد قدیمی [[شهر مدینه]] است که در جهت جنوبی و فاصله 300متری [[مسجد الاستراحه]] قرار دارد. مسجد در محدوده شیخین در موضعی میان مدینه و کوه احد قرار داشته<ref name=":1" /> و در سمت چپ کسی بوده که از مسجد النبی به سمت احد در حال حرکت است.<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=187 تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١87.]</ref>
| | این مسجد بعدها به نام‌هایی چون «مسجد الدرع»، «مسجد البدائع» و «مسجدالشیخین» خوانده می‌شد. <ref>تاریخ المعالم المدینة قدیماً و حدیثاً، ص١٣٣.</ref> |
| | ==فضیلت== |
| | بر اساس نقل‌های کهن، رسول خدا(ص) در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند: |
|
| |
|
| در حال حاضر مسجد در سمت چپ خیابان سیدالشهدا قرار دارد، پس از آنکه از مسجد «محمد عبدالله» و پمپ بنزین عبور میکند.<ref>[https://www.google.com/maps/place/Masjid+Ad+Dar,+%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87+42313%D8%8C+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%AD/@24.4881389,39.6102584,445m/data=!3m1!1e3!4m6!3m5!1s0x15bdbef544856b45:0x1617c8c0aaeeabf3!8m2!3d24.4903619!4d39.6069131!16s%2Fg%2F11csqywjx9?hl=fa&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MTEwNi4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D نقشه گوگل مپ]</ref>
| | «ان النَّبی صَلّی فی الْمَسْجِدِ الَّذی عِنْدَ الْبَدائع عِنْدَ الشَّیخَین وَ باتَ فِیهِ حَتّی اَصْبَحَ». <ref>تاریخ المدینة المنوره، ج١، ص٧٢.</ref> |
| ==فضیلت و پیشینه مسجد==
| | ==موقعیت و وضعیت فعلی== |
| این مسجد جزو یادگارهای [[غزوه احد]] دانسته شده و بر اساس نقل‌های کهن، رسول خدا(ص) در این مسجد نماز گزاردند و شب را تا به صبح در آنجا سپری کردند:
| | این مسجد زمانی، کوچک و غیر مسقّف بوده، اما در سال‌های اخیر یکی از افراد نیکوکار مدینه، بانی بازسازی و تجهیز آن شده و مساحت آن یک صد متر است. |
| | |
| «ان النَّبی صَلّی فی الْمَسْجِدِ الَّذی عِنْدَ الْبَدائع عِنْدَ الشَّیخَین وَ باتَ فِیهِ حَتّی اَصْبَحَ».<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=72 تاریخ المدینة المنوره، ص٧٢.]</ref> | |
| | |
| ==بنا== | |
| بنای مسجد در زمان سید احمد خیاری، محقق مدینه‌شناس متوفی 1380ق/1960م، به سبک عثمانی قدیمی توصیف شده که دارای رواقی مسقف با قبه گرد بوده و پشت آن حیاتی بدون سقف داشته است. در کنار مسجد چشمه آبی وجود داشته که در زمان خیاری نیز مخروبه و از بین رفته بوده است.<ref name=":2" />
| |
| | |
| در حال حاضر مسجد طی یک پروژه بازسازی اساسی که از سال 2022 توسط دولت سعودی، جهت یک دست سازی اماکن قدیمی مدینه اجرا شده(که پیشتر برای [[مسجد الرایه (مدینه)|مسجد الرایه]] نیز اجرا شده بود)، دارای ساختاری سنگی در دیوارها و نمای داخلی و خارجی مسجد شده که جلوه‌ای از سابقه قدیمی و پیشینه تاریخی مسجد را به مخاطب یادآوری میکند.<ref>[https://www.spa.gov.sa/N2064796 وبسایت «وکالة الانباء السعودیه»]</ref> مطابق با تصاویر اشتراک‌گذاری شده توسط زائران مسجد، مأذنه قدیمی سبز رنگ مسجد نیز در ماه های پایانی سال میلادی و پیش از شروع سال 2025، به صورت کلی با ماذنه ای دیگر که در تصاویر زیر مشخص است، جایگزین شده است.
| |
| | |
| == تصاویر ==
| |
| | |
| === آخرین وضعیت مسجد در 2024 (مروبط به بازسازی اساسی) ===
| |
| | |
| ==== محیط خارجی ====
| |
| <gallery>
| |
| پرونده:درع.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع3.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع4.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع5.jpg|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع6.png|alt=
| |
| </gallery>
| |
| | |
| ==== محیط داخلی ====
| |
| <gallery>
| |
| پرونده:مسجد الدرع2.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع7.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع8.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع9.jpg|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع10.png|alt=
| |
| </gallery>
| |
| === تصاویر قدیمی تر (پیش از بازسازی اساسی) ===
| |
| <gallery>
| |
| پرونده:مسجد الدرع.jpeg|alt=
| |
| پرونده:نمایی از مسجد الدرع.jpeg|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع11.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع12.png|alt=
| |
| پرونده:مسجد الدرع13.jpg|alt=
| |
| </gallery>
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| * [[کوه احد]]
| |
| * [[غزوه احد]]
| |
|
| |
|
| | مسجدالشیخین یا الدرع به طور تقریب 300 متر مانده به [[مسجد الاستراحه]] در داخل یک فرعی است و سمت چپ کسی واقع شده که به سمت احد در حال حرکت است. برابر کوچه‌ای که مسجد الدرع در آن واقع شده، یک پمپ بنزین با سرپوش کلاهکی احداث شده است. |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع == | | ==منابع == |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| | |
| | {{برگرفتگی |
| | |پیش از لینک = کتاب |
| | |منبع = آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. |
| | |پس از لینک = بخش «مسجد الدرع»، ج1، ص447، |
| | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077 |
| | }} |
| *'''تاریخ المدینة المنورة'''، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش. | | *'''تاریخ المدینة المنورة'''، ابوزید عمر بن شبه، قم، دارالفکر، ١٣6٨ش. |
| *'''تاریخ المعالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، الخیاری، تصحیح محمد امین کردی، مدینه، دارالعلم، 1410. | | *'''تاریخ المعالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، الخیاری، تصحیح محمد امین کردی، مدینه، دارالعلم، 1410. |
| *'''مساجد الاثریه'''، محمد الیاس عبدالغنی، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419 ق. | | *'''المدینة بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم علی، العیاشی، زبان عربی، ناشر: المکتبة العلمیة، مدینه منوره. |
| *'''المغازی'''، محمد بن عمر الواقدی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1989. | | *'''المغازی'''، محمد بن عمر الواقدی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، 1989. |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| {{مساجد}} | | {{مساجد}} |
| | |
| | [[Category:مکان‌های تاریخی مدینه]] |
| | [[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]] |
| | [[Category:مسجدهای مرتبط با جنگ احد]] |
| | |
| | [[Category:مکان‌های تاریخی مدینه]] |
| | [[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]] |
| | [[Category:مسجدهای مرتبط با جنگ احد]] |
| | |
|
| |
|
| [[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]] | | [[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]] |
