| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| | {{در دست ویرایش|ماه=[[بهمن]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۷]]|کاربر=E ebrahimi }} |
| | |
| | |
| {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | | {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی |
| | عنوان =مسجد جن | | | عنوان =مسجد جن |
| خط ۱۸: |
خط ۲۱: |
| | بازسازی =1420ق | | | بازسازی =1420ق |
| | وبگاه = | | | وبگاه = |
| |طول جغرافیایی =39.828788
| |
| |عرض جغرافیایی =21.433805
| |
| }} | | }} |
| '''مسجد جن'''، از مساجد کهن و شناخته شده [[شهر مکه]] در کشور [[عربستان]] است. | | '''مسجد جن'''، از مساجد کهن و شناخته شده [[مکه]] است. |
| | |
| این مسجد در کنار [[قبرستان حجون]] واقع است. مسجد جن به نام‌های حرس و البیعه نیز شهرت دارد.
| |
|
| |
|
| این مسجد، مکانی است که [[پیامبر]] در آن برای [[جن|جنیان]] [[قرآن]] تلاوت می‌کرد. مسجد جن چندین بار بازسازی شده و در آخرین بازسازی [[گنبد|گنبدی]] طلایی و [[گلدسته|مناره‌ای]] بزرگ در رکن شمال‌شرقی دارد. | | این مسجد در کنار [[قبرستان جحون]] واقع است. به نابر نقلی جنیان در این مکان به [[پیامبر(ص)]] ایمان آوردند. برخی روایات بر تعیین مکان مسجد توسط پیامبر(ص) اشاره دارند. این مسجد در طول تاریخ بارها مورد بازسازی قرار گرفته است. |
|
| |
|
| ==موقعیت== | | ==موقعیت== |
|
| |
|
| مسجد جن در پایین [[کوه حجون]]، به سمت [[حرم]]، حدود پنجاه متر پس از پل حجون و در حاشیه [[قبرستان حجون]] واقع است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 137-138</ref> | | این مسجد در پایین [[کوه حجون]]، به سمت [[حرم]]، حدود پنجاه متر پس از پل حجون و در حاشیه [[قبرستان حجون]] واقع است. |
| | |
| به لحاظ موقعیت مکانی، مسجد در شمال حرم شریف و در شرق [[معلاه]] واقع شده و به فاصله کمی از جنوب پل حجون قرار دارد. در شرق مسجد خیابان [[مسجدالحرام]] و در غرب آن خيابان مسجد الجن قرار دارد.<ref>اشهرالمساجد، ص 98</ref> تابلوی قدیمی مسجد جن نیز روی دیواری در این خیابان قرار دارد. مسجد جن تقریباً در محلّ تلاقی این دو خیابان واقع شده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 137-138</ref>
| |
| | |
| ==علت نام‌گذاری==
| |
| | |
| از [[عبدالله بن مسعود]] نقل است که [[پیامبر]] به حجون، نزدیک شعب ابی دب، رفته تا برای [[جن|جنیان]] [[قرآن]] تلاوت کند.<ref>اخبار مکه، فاکهی، ج4، ص22</ref> در سوره جن نیز به همین مورد اشاره شده است: «بگو به من وحی شده‌است که تنی از جنیان گوش فراداشتند و گفتند به‌راستی ما قرآنی شگفت‌آور شنیدیم».<ref>سوره جن، آیه1</ref>
| |
| | |
| ===نام‌های دیگر===
| |
| | |
| * '''مسجد البیعه''': منابع نام «مسجدالبیعه» را به دلیل بیعت جنیان با پیامبر در آن مکان دانسته‌اند.<ref>ازرقی، ج2، ص 201</ref>
| |
| | |
| * '''مسجد الحَرَس''': از نام‌های دیگر این مسجد، «مسجد الحرس» است. این نام به نقل از [[ازرقی]] است<ref>اشهرالمساجد فی الاسلام، ص100</ref> ازرقی نقل می‌کند که مردم مکه به مسجد جن، مسجد حرس نیز می‌گفته‌اند و علت این نام‌گذاری را چنین بیان کرده است: «رییس نگهبانان(صاحب حرس) پس از گشت زنی در مکه در این مکان توقف می‌کرد تا با سایر نگهبانان که از [[شِعْب عامر|شعب عامر]] و [[ثنیة المدنیین]] می‌آمدند، ملاقات کند و سپس به مکه بازگردد».<ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص 200-201</ref>
| |
| | |
| ==تاریخچه مسجد==
| |
| در منابع آمده‌است که [[رسول خدا(ص)]] محل مسجد را برای [[عبدالله بن مسعود]] مشخص و معین کرد.<ref>اخبارمکه، فاکهی، ج4، ص 20-22</ref><ref>اخبار مکه، ازرقی، ج2، ص 201</ref><ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 137-138</ref>
| |
| از تاریخ بنای اولیه مسجد اطلاعی در دست نیست، اما این مسجد در قرن سوم قمری و پیش از آن که ازرقی در کتابش از آن یاد کند مسجدی شناخته شده‌بوده است. مسجد جن در ادوار مختلف بازسازی و مرمت شده است. منابعی همچون قطبی به ساختمان این مسجد در قرن دهم قمری اشاره کرده و آن را بنایی خوش ساخت و متوازن عنوان نموده است.<ref>اشهرالمساجد، ص 101-102</ref> همچنین هیکل نیز در کتاب فی المنزل الوحی(تألیف:1979م) به این مسجد اشاره کرده و بنای آن را از بهترین ساختمان‌های مساجد تاریخی مکه می‌داند.<ref>اشهرالمساجد، ص102</ref> <ref>فی المنزل الوحی، ص 228</ref>
| |
|
| |
|
| بازسازی سال 1112قمری، که در پی سیل و تخریب مسجد اتفاق افتاد، منجر به ساخت بنایی تازه در مکان مسجد شد. در این سال شخصی به نام ابراهیم بیگ مسجد را بازسازی کرد.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 137-138</ref> بر اثر بارش شدید باران مسجد در زیر خاک مدفون شده بود و به مرور زمان در آن مکان درخت و سبزه روئیده بود. تا این‌که مهندسان این محل را حفر کردند و [[محراب]] مسجد در زیر زمین پیدا شد. پس از آن مسجد کوچکی در آن مکان ساخته شد و محراب را همان‌طور که بود، قرار دادند و بالای مسجد [[گنبد|گنبدی]] ساختند، سپس مسجدی دیگر بر بام مسجد با گنبدی بزرگ ساختند.<ref> أعلام الحجاز في القرن الرابع عشر والخامس عشر الهجري، محمد علي مغربي، ج4، ص144-145.</ref><ref>تاریخ القویم، ج3-5، ص 81</ref>
| | خیابان کوچکی در کنار و غرب این مسجد با نام «شارع مسجدالجن» وجود دارد که هنوز تابلوی قدیمی آن بر دیوار نصب است. شرق آن نیز خیابان [[مسجدالحرام]] است و مسجد جن تقریباً در محلّ تلاقی این دو خیابان واقع شده است. |
|
| |
|
| تحصیل المرام در قرن 13قمری به پابرجابودن مسجد جن و نیز وجود گنبد کوچک آن اشاره کرده‌است.<ref>تحصیل المرام، ص 530</ref>
| | ==وجه تسمیه== |
|
| |
|
| تاریخ القویم اما از تخریب گنبد کوچک مسجد در سال 1343قمری خبر داده‌است. همچنین در گزارش خود در سال 1362قمری به محراب مسجد که در اطاقکی زیر زمین قرار داشته اشاره کرده که در زمان تألیف کتاب بر اثر بازسازی جدید و ساخت مسجد جدید در بالای آن، دیگر قابل رؤیت نبوده‌است.<ref>تاریخ القویم، ج3-5، ص 82</ref>
| | نام‌گذاری آن به مسجد جن، بنا به نقل برخی از روایات، به سوره جن مربوط می شود. [[خداوند]] در این [[سوره]] فرموده است که جنّ‌ها [[آیات الهی]] را شنیدند و به آنها [[ایمان]] آوردند.<ref>[http://lib.eshia.ir/17001/1/572/1 سوره جن/سوره72،آیه2-1.]</ref> |
|
| |
|
| ==شماره‌گذاری و حذف نام مسجد==
| | گویا این [[آیات]] در محلی که به نام مسجد جن شهرت دارد، نازل شده است. برخی نامیده شدن آن را به «[[مسجدالبیعه]]» به دلیل بیعت جن با آن حضرت دانسته‌اند. |
| حکومت سعودی، در مقطعی نام برخی از مساجد را حذف و آنها را شماره‌گذاری کرد. برهمین اساس نام مسجد جن نیز حذف شد<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 122</ref> و شماره چهل برروی مسجد گذاشته شد،اما پس از بازسازی سال 1420 قمری، مجدداً تابلوی مسجد جن بر آن نصب گردید.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص 185</ref>
| |
|
| |
|
| ==بنای فعلی==
| | از نام‌های دیگر این مسجد، «[[مسجد الحرس]]» است. این نام به نقل از [[ازرقی]] است و از آن بابت است که صاحب الحَرَس که در [[مکه]] گشت شبانه داشته، به این نقطه می‌آمده و در آنجا با عُرفا ـ چهره‌های شناخته شده و برگزیده قبایل ـ و حُرّاس دیگر از [[شِعْب عامر|شعب عامر]] و [[ثنیة المدنیین]] دیدار می کرده است. |
| محل فعلی مسجد، در محلّ قبلی آن است و پس از بازسازی مساحت آن به 600 متر مربع رسیده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 137-138</ref> در بازسازی سال 1420قمری، یک گنبد طلایی با یک مناره بزرگ<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص 185</ref> در رکن شمال شرقی<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 137-138</ref> برای مسجد، ساخته شد و دیوارهای مسجد با سنگ‌های سفید و سیاه در داخل و خارج مسجد، آراسته شده‌است. بر نمای داخلی گنبد، آیاتی از سوره جن با خط ثلث نوشته شده است.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص 185-186</ref>
| |
|
| |
|
| <gallery>
| | ==تاریخ ساخت== |
| پرونده:مسجد جن 1.jpg|
| |
| پرونده:مسجد جن 2.jpg|
| |
| پرونده:مسجد جن 3.jpg|
| |
| پرونده:مسجد جن 4.jpg|
| |
| پرونده:مسجد جن 6.jpg|
| |
|
| |
|
| </gallery>
| | برخی روایات تاریخی به این نکته اشاره دارد که [[رسول خدا(ص)]] محل مسجد را برای [[عبدالله بن مسعود]] مشخص و معین کرد. |
| | |
| ==جستارهای وابسته==
| |
| | |
| * '''[[قبرستان حجون]]'''
| |
| * [[مسجد البیعه (مکه)|'''مسجد البیعه''']]
| |
|
| |
|
| | از تاریخ بنای اولیه این مسجد اطلاعی در دست نیست، اما می دانیم که مسجد در قرن دوم و پس از آن سرِ پا بوده، به همین نام شناخته می‌شده و مورّخان در طول قرون مختلف از آن یاد کرده‌اند. محل فعلی مسجد، در محلّ قبلی آن است و در بازسازی جدید مساحت آن به 600 متر مربع رسیده است. بنای مسجد محکم است و مناره‌ای در رکن شمال شرقی دارد. گفتنی است که مسجد یاد شده، از سال 1420 بار دیگر تخریب و بازسازی شده است. |
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| خط ۷۸: |
خط ۵۰: |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
|
| |
|
| * '''قرآن کریم'''.
| | {{برگرفتگی |
|
| |
|
| *'''اخبار مکه فی قدیم الدهر و حدیثه'''، فاکهی محمد بن اسحاق (م 275 هـ)، تحقیق عبدالملک بن عبدالله بن دهیش، بیروت، دار خضر، 1414.
| | |پیش از لینک = کتاب |
|
| |
|
| * '''اخبار مکه و ما جاء فیها من الآثار'''، ازرقی محمد بن عبدالله (م 250 هـ)، تحقیق رشدی الصالح ملحس، بیروت، دارالاندلس، بی‌تا.
| | |منبع = آثار اسلامی مکه و مدينه، رسول جعفریان. |
| | |
| * '''اشهر المساجد فی الاسلام'''، بکر سید عبد المجید، بی‌جا، دار القبله، 1404
| |
| | |
| *'''أعلام الحجاز في القرن الرابع عشر والخامس عشر الهجري'''، محمد علي مغربي، ج4، ط1، تهامة، جدة،1414هـ/1994م.
| |
| | |
| *'''تحصیل المرام فی اخبار البیت الحرام'''، محمدبن احمد، مالکی مکی، تصحیح: عبدالملک ابن دهیش، مکه، مکتبه الاسدی، 2جلد، 1424ه.ق
| |
| | |
| *'''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، جعفریان رسول، تهران، مشعر، 1390 .
| |
| | |
| *'''تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه'''، قائدان اصغر، تهران، شعر، 1386 .
| |
| | |
| *'''فرهنگ اصطلاحات حج و عمره'''، فکری، مسعود، تهران، مشعر، ۱۳۹۳ش.
| |
|
| |
|
| | |پس از لینک = بخش «مسجد جن»، ج1، ص137-138، |
|
| |
|
| | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1077 |
| | }} |
| | * '''قرآن کریم'''. |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| {{مساجد}} | | {{مساجد}} |
|
| |
|
| [[Category:مسجدهای مکه]] | | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| [[Category:مکان‌های تاریخی مکه]]
| |
| [[Category:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
| |
| | |
| [[رده:مسجدهای مکه]] | | [[رده:مسجدهای مکه]] |
| [[رده:مکان‌های تاریخی مکه]] | | [[رده:مکان‌های تاریخی عربستان]] |
| | |
| [[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
| |
