| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| |
| | بنيانگذار = عضد الدوله
| |
| | تأسیس = ۳۶۹ق.
| |
| | کاربری = زیارت مقام رأس الحسین(ع)، نماز، برگزاری مراسمات مذهبی
| |
| | مکان = ابتدای خیابان سدره، کنار صحن [[حرم امام حسین(ع)]]، با فاصله ۳۵ متر از باب سدره
| |
| | وضعیت = اثری از آن باقی نیست.
| |
| | بازسازی = پس از تخریب در سال ۱۳۶۸ق. ساخته شد.
| |
| |تصویر=موقعیت مسجد رأس الحسین(ع) (کربلا).jpg|توضیح تصویر=موقعیت مسجد رأس الحسین(ع) پیش از تخریب در ابتدای خیابان سدره و نزدیک به باب السدره، دیوار به دیوار صحن حرم امام حسین(ع) بود.}}
| |
|
| |
|
| '''مسجد رأس الحسین(ع)'''، مسجدی تاریخی، در [[کربلا]]، دیوار به دیوار صحن [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]، نزدیک باب سدره، که روی مقام رأس الحسین ساخته شده بود. این مسجد دو بار در طول تاریخ تخریب شده و اکنون اثری از آن و از مقام باقی نیست.
| | {{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۱۳]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| ==موقعیت== | |
| مسجد تاریخی رأس الحسین(ع)، که از قدیمی‌ترین مسجدهای [[کربلا]] به شمار می‌رفت<ref>تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣؛ مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص۱۶۲؛ زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵.</ref> در ابتدا و سمت چپ خیابان سدره قرار داشته،<ref name=":4" /> دیوار به دیوار صحن [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]]<ref name=":0">مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص162.</ref> بوده و از باب سدره ۳۵ متر به سمت شمال فاصله داشت.<ref name=":4" />
| |
|
| |
|
| ==علت نامگذاری==
| | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| در وسط این مسجد بزرگ، از قدیم، مقامی به عنوان یادبود، با نام مقام رأس الحسین قرار داشت. این مقام جایی بود که سر امام حسین(ع)، پیش از این که سرها و اهل بیت(ع) به سمت کوفه انتقال داده شوند، در آن محل قرار گرفته بود.<ref name=":2">زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/846 ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۳۷۰]؛ تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.</ref> وجود همین مقام باعث شده بود که [[شیعه|شیعیان]] در آن محل مسجدی بسازند.<ref name=":3">دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره، ج۶، ص۸۴.</ref> علت شهرت این مسجد به رأس الحسین وجود همین مقام بود.<ref name=":5">تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.</ref> به این مسجد به دلیل بزرگ بودنش، مسجد جامع رأس الحسین نیز گفته می‌شد.<ref name=":2" />
| | مسجد «رأس‌الحسين» از قديمى‌ترين مساجد باستانى كربلاست كه از سمت درب «سدر» چسبيده به صحن حرم امام حسين (ع) بود.<ref>مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص162.</ref> |
|
| |
|
| ==ساخت==
| | مسجد جامع رأس الحسين (ع): كه از روز اول در وسط اين جامع بزرگ و تاريخى، مقام خاطره‌انگيز و ماندگارى برپا شد. زيرا سر مطهر امام حسين(ع) قبل از حركت به سوى كوفه در اين محل قرار داشته است و همۀ شيعيان براى اين مسجد جامع و اين مقام رأس الحسين (ع) كه نزد آنان در شمار مقدسات دينى است، اهميّت فراوانى قائل بودند.<ref>[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/846 ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۳۷۰]'''.'''</ref> |
| مسجد رأس الحسین(ع)، دو بار ساخته شد؛ بار نخست در سال ۳۶۹ق. به دست عضد الدوله و بار دیگر سه سال پس از تخریب آن، در سال ۱۳۶۸ق. | |
|
| |
|
| هنگامی که عضد الدوله، در سال ۳۶۹ق. به ساخت و بازسازی مکان‌های [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم امام حسین(ع)]] و [[آستان مقدس حضرت عباس(ع)|حضرت عباس(ع)]] در [[کربلا]] می‌پرداخت، مدرسه‌ای ساخت که به نام مدرسه «عضد الدول الاولی» معروف شد.{{یادداشت|برخی این مدرسه را نخستین مدرسه‌ای دانسته‌اند که در کربلا بنا شده است.}} وی کنار همین مدرسه، مسجد رأس الحسین را بنا کرد. این مسجد، تا سال ۱۳۶۵ق. باقی ماند، تا این که به دست طاهر قیسی تخریب شد. این مسجد، بار دیگر در سال ۱۳۶۸ق. در دو طبقه ساخته شد و تا سال ۱۴۰۷ق. باقی بود، تا این که دوباره تخریب شد.<ref name=":3" />
| |
|
| |
|
| آخرین وضعیت ساختمان مسجد پیش از تخریب نهایی (۱۴۰۷ق) اینگونه معرفی شده است: مسجد رأس‌الحسين، حياطى نسبتاً بزرگ، نمازخانه‌اى وسيع، چاه آب و حوض بزرگى داشت. مساحت این مسجد، تقريباً ٣٠٠ متر مربع بوده و در وسط ساختمان ستون بزرگى تعبيه شده بود. هنگام ورود به مسجد، ديوار سمت راست پنجره‌اى رو به بيرون داشت و در ديوار سمت صحن، محرابى قرار داشت.<ref name=":1">مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص۱۶۳.</ref>
| | اين مسجد از قديمى‌ترين مساجد كربلا به شمار مى‌رود. در ميان آن، مقام رأس‌الحسين وجود دارد و به همين دليل به اين نام معروف شده است؛ ولى به دليل ساخت خيابان دايره‌شكلى در اطراف حرم امام حسين (ع) تخريب شد.<ref>تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.</ref> |
|
| |
|
| ==تخریب==
| |
| مسجد رأس الحسین(ع)، دو بار تخریب شد. بار نخست، طاهر قیسی، در سال ۱۳۶۵ق، بخش بزرگی از آن را برای باز کردن خیابان دایره‌ای دور صحن حسینی تخریب و خیابان سدره را باز کرد.<ref name=":3" /> این مسجد بخشی از خیابانی به نام حائر حسینی شد.<ref name=":1" /> عالمان به خاطر تخریب این مسجد و دیگر بناها اعتراض کردند.
| |
|
| |
|
| تخریب دوم، ۳۹ سال پس از ساخت دوم مسجد بود. پس از اینکه مسجد، در سال ۱۳۶۸ق. ساخته شد، برای طرح توسعه [[بین الحرمین]]، در سال ۱۴۹۷ق. کاملا تخریب شد و امروزه هیچ اثری از مسجد و مقام باقی نیست.<ref name=":3" />
| | مسجد رأس‌الحسين حياطى نسبتاً بزرگ و نمازخانه‌اى وسيع و چاه آب و حوض بزرگى داشته است) . كهن‌سالانى كه اين مسجد را ديده‌اند، در توصيف آن مى‌گويند: مساحت اين مسجد تقريباً ٣٠٠ متر مربع بود و در وسط بنا ستون بزرگى تعبيه شده بود) . وارد كه مى‌شديد، ديوار سمت راست‌تان پنجره‌اى رو به بيرون داشت) . سر مقدس امام حسين (ع) شب يازدهم محرم قبل از اين‌كه كاروان حسينى به سمت كوفه حركت كند، در اين محل پنهان شده بود) . در ديوار سمت صحن نيز محرابى ساخته بودند) . |
|
| |
|
| ==کاربرد==
| | اين مسجد را هيئتى مذهبى به نام «هيئت امام حسين (ع)» مديريت مى‌كرد و در ده شب اول محرم هر سال، مجالس عزا برگزار مى‌كردند و در عاشورا دسته‌اى بزرگ و باعظمت از مسجد بيرون آمده و به طرف حرم امام حسين (ع) حركت مى‌كرد. در اين مسجد، نشست‌هاى دينى و معرفت‌شناسى نيز برگزار مى‌شد و در مناسبت‌هاى دينى مختلف، از سخنرانى بزرگان نيز استفاده مى‌كردند. |
| شیعیان برای زیارت مقام رأس الحسین(ع) به این مسجد می‌آمدند. این مسجد نزد [[شیعه|شیعیان]] از مقدسات دینی به شمار می‌رفت و علاقه قلبی زیادی به آن داشتند.<ref name=":3" /> اين مسجد را پیش از تخریب نهایی (۱۴۹۷ق.)، هيئتى مذهبى به نام «هيئت امام حسين(ع)» مديريت مى‌كرد. در ده شب اول [[محرم]] هر سال، مجالس عزا برگزار شده و در [[عاشورا]] دسته‌اى بزرگ از مسجد بيرون آمده و به طرف حرم امام حسين(ع) حركت مى‌كرد. در اين مسجد، نشست‌هاى دينى و معرفت‌شناسى برگزار شده و در مناسبت‌هاى دينى، از سخنرانى بزرگان استفاده می‌شد.<ref name=":1" />
| |
|
| |
|
| ==اعتبار==
| | وقتى خيابان مدوّر در اطراف حرم مطهّر در تاريخ ١٩۴٨ ميلادى (مصادف با ١٣۶٨ قمرى) ساخته شد، اين مسجد تخريب جزو خيابانى به نام حائر حسينى گشت.<ref>مسجد راس الحسين(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره۱۲، ص۱۶۳.</ref> |
| برخی، نوشته‌ای تاریخی برای تأیید این مقام نیافته‌اند؛ اگر چه احتمال درست بودن آن را زیاد دانسته‌اند، چون موقعیت جفرافیایی این مکان طوری است که به احتمال زیاد سر امام حسین(ع) پیش از حرکت به سمت کوفه در همین مکان قرار گرفته است.<ref name=":4">دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره، ج۶، ص۸۵؛ زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵؛ [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/846 ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)، ص۳۷۰]؛ تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء، ص ٢٩٣.</ref>
| |
|
| |
|
| | |
| | مسجد جامع و مقام رأس الحسين (ع) |
| | |
| | ابتداى خيابان سدره، نزديك آستان امام حسين(ع)، مسجدى تاريخى به نام رأس‌الحسين(ع) قرار داشت و ميان آن، مقامى وجود داشت كه محل قرار گرفتن سر بريده امام(ع)، پيش از انتقال آن به كوفه، به شمار مى‌آمد. متأسفانه اين مسجد و مقام، به بهانه احداث خيابان پيرامون آستان حسينى، به دستور طاهر القيسى، شهردار كربلا، خراب گرديد و از بين رفت.<ref>'''زیارتگاه‌های عراق، ص۱۸۵.'''</ref> |
| | |
| | <br /> |
| ==پانوشت== | | ==پانوشت== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}}
| | |
| {{برگرفتگی | | {{برگرفتگی |
| | پیش از لینک = کتاب [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472 زیارتگاه‌های عراق] و مقاله | | | پیش از لینک = مقاله |
| | منبع = مسجد رأس الحسین(ع)، | | | منبع = مسجد رأس الحسین(ع)، |
| | پس از لینک = سید سلمان آل طعمه، ترجمه حسین رضوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص162 | | | پس از لینک = سید سلمان آل طعمه، ترجمه حسین رضوی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۲، ص162 |
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1268/1/162 | | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1268/1/162 |
| }} | | }} |
| *'''تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء'''، نورالدین شاهرودی، دارالعلوم، بیروت، ۱۴۱۰ق. | | |
| *'''ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)'''، عبدالجواد کلیدار، ترجمه مسلم صاحبی، مشعر، تهران، ١٣٨٩ش. | | * '''تاریخ الحرکة العلمیة فی کربلاء'''، نورالدین شاهرودی، دارالعلوم، بیروت، ۱۴۱۰ق. |
| *[https://books.google.com/books?id=q1lvEBZPbIwC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false '''دائرة المعارف الحسینیة، تاریخ المراقد، الحسین و اهل بیته و انصاره'''،] محمدصادق محمد کرباسی، المرکز الحسینی للدراسات، لندن، ۱۴۳۲ق.
| | * '''ترجمه تاریخ کربلا و حائر حسینی(ع)'''، عبدالجواد کلیدار، ترجمه مسلم صاحبی، مشعر، تهران، ١٣٨٩ش. |
| *'''زیارتگاه‌های عراق، معرفی زیارتگاه های مشهور در کشور عراق'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، احمد خامه یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش. | | * '''زیارتگاه‌های عراق، معرفی زیارتگاه های مشهور در کشور عراق'''، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، احمد خامه یار، نشر مشعر، تهران، ۱۳۹۵ش. |
| | |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
| {{مساجد}}
| |
|
| |
| [[رده:مکان‌های تاریخی کربلا]]
| |
| [[رده:مسجدهای کربلا]]
| |
