در حال ویرایش مسجد سبق

برخی پژوهشگران بر اساس گزارش‌های موجود معتقدند که بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن‌ عبدالعزیز در میانه حکومت وی بر مدینه(بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد.<ref>معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص19.</ref> و برخی این مسجد را همان مسجدی دانسته‌اند که به گزارش سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه، در قرن نهم هجری به دستور قاضی حرمین، سید محی‌الدین حنبلی، بازسازی شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=135 وفاء الوفاء سمهودی، ج3،ص135]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=182 تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=161 المدينه المنوره تطورها العمراني، ص161]</ref>

در سال 1303ق/1885م تجدید بنای این مسجد با سنگ و سفیدکاری برخی اجزاء، صورت گرفت.<ref>معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص20.</ref> اتمام مأذنه مربعی شکل مسجد و برخی بخش های دیگر نیز در ابتدای عهد سعودی شکل گرفت.<ref name=":1" /> به گفته احمد خیاری(درگذشت: 1380ق/1960م)، محقق مدینه‌شناس، حکومت سعودی توجه زیادی جهت مرمت و توسعه بنا، تهیه فرش و تعیین خدمه مسجد به خرج داده و در نتیجه این مسجد جزو مساجد بزرگ مدینه شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=182 تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.]</ref>

در زمان ملک فیصل(1391ق) نیز تجدید و ارتقاء ساختمان مسجد اجرایی شده است.<ref name=":1">معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص27.</ref> همچنین به نوشته کعکی، در سال 1425ق/2005م وزارت اوقاف عربستان اقدام به انهدام ساختمان مسجد با هدف توسعه آن می‌کند؛ اما اتمام پروژه بنای جدید مسجد سبق، به علت مشکلات اداری و مالی متوقف مانده و در حال حاضر زمین مسجد در محدوده زیرگذر غربی مسجد النبی (طریق سلطانة) قرار دارد و از یادها رفته است.<ref>معالم المدینه النوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص22.</ref>

پرونده:سبق3.jpg|alt=|نمای نزدیک مسجد پیش از تخریب

پرونده:سبق2.webp|alt=|تصویر مسجد در حاشیه طریق السلطانه 1976میلادی

پرونده:سبق1.jpg|alt=|تصویر بالایی: شمایل قدیمی مسجد در حدود 1890میلادی و پیش از بازسازی های سعودی، با مأذنه گرد و دارای گنبد.

*'''المدينه المنوره تطورها العمراني'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.{{پایان}}