در حال ویرایش مسجد سیدة زینب (قاهره)
این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.
| نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = مسجد سیده زینب | | عنوان = مسجد سیده زینب | ||
| تصویر = مسجد سیده زینب نمای بالا.jpg | | تصویر = مسجد سیده زینب نمای بالا.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| پیوند تصویر = | | پیوند تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| مکان = | | مکان = | ||
| کاربری = مسجد و زیارتگاه | | کاربری = مسجد و زیارتگاه | ||
| بزرگداشت نزد = | | بزرگداشت نزد = | ||
| وابسته به دین/مذهب = | | وابسته به دین/مذهب = | ||
| باورها = | | باورها = | ||
| آیین‌ها = | | آیین‌ها = | ||
| احکام = | | احکام = | ||
| زیارت کنندگان = | | زیارت کنندگان = | ||
| بازدیدکنندگان = | | بازدیدکنندگان = | ||
| زمان پایه‌گذاری = نامعلوم | | زمان پایه‌گذاری = نامعلوم | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| رویدادها = | | رویدادها = | ||
| بازسازی‌ها = متعدد | | بازسازی‌ها = متعدد | ||
| بازسازی کنندگان = | | بازسازی کنندگان = | ||
| بخش‌های از میان رفته = | | بخش‌های از میان رفته = | ||
| ویژگی‌های تاریخی = | | ویژگی‌های تاریخی = | ||
| متولیان = | | متولیان = | ||
| مساحت = هفت هزار متر مربع | | مساحت = هفت هزار متر مربع | ||
| طول = | | طول = | ||
| عرض = | | عرض = | ||
| ارتفاع = | | ارتفاع = | ||
| وضعیت بنا = | | وضعیت بنا = | ||
| گنجایش = | | گنجایش = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| بخش‌های بنا = | | بخش‌های بنا = | ||
| معمار = | | معمار = | ||
| سبک = | | سبک = | ||
| ویژگی‌ها = | | ویژگی‌ها = | ||
| گنبدها = | | گنبدها = | ||
| مناره‌ها = | | مناره‌ها = | ||
| درها = | | درها = | ||
| رواق‌ها = | | رواق‌ها = | ||
| صحن‌ها = | | صحن‌ها = | ||
| ایوان‌ها = | | ایوان‌ها = | ||
| گرداننده = | | گرداننده = | ||
| نهاد وابسته = | | نهاد وابسته = | ||
| نهاد نگهدارنده = | | نهاد نگهدارنده = | ||
| مدیر = | | مدیر = | ||
| روحانی = | | روحانی = | ||
| نهادهای زیر مجموعه = | | نهادهای زیر مجموعه = | ||
| ثبت در = | | ثبت در = | ||
| شماره ثبت = | | شماره ثبت = | ||
| تاریخ ثبت = | | تاریخ ثبت = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| عرض جغرافیایی = | | عرض جغرافیایی = | ||
| طول جغرافیایی = | | طول جغرافیایی = | ||
}} | }} | ||
[[رده: | [[رده:زیارتگاههای قاهره]] | ||
[[رده:مزارهای قاهره]] | [[رده:مزارهای قاهره]] | ||
مسجد سیدة زینب، در کشور [[مصر]]، شهر [[قاهره]] و در محله سیده زینب، مسجدی بزرگ و مشهور است که بنابر گزارش‌هایی قبر حضرت [[زینب کبری]] در آن قرار دارد. درباره سفر حضرت زینب کبری به مصر و وفات ایشان در این مکان گزارش‌های تاریخی معتبری وجود ندارد و گویا انتساب این قبر به حضرت زینب از سده‌های نهم یا دهم قدیم‌تر نباشد. با این حال بازسازی‌های متعدد بنا در سده دوازدهم و سیزدهم هجری قمری، نشان دهنده شهرت و اهمیت این مسجد و مقبره نزد اهالی قاهره است. | |||
==مزارهای منسوب به زینب کبری(س)== | ==مزارهای منسوب به زینب کبری(س)== | ||
{{اصلی|مزار زینب کبری (س)}} | {{اصلی|مزار زینب کبری (س)}} | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۱: | ||
==سفر زینب کبری(س) به مصر== | ==سفر زینب کبری(س) به مصر== | ||
[[پرونده:تصویر قدیم مسجد سیده زینب.png|File.png|350px|thumb|left|تصویری قدیمی از مسجد سیده زینب در قاهره]] | [[پرونده:تصویر قدیم مسجد سیده زینب.png|File.png|350px|thumb|left|تصویری قدیمی از مسجد سیده زینب در قاهره]] | ||
«اخبارالزینبیات» نوشته عبیدلی نسابه (م۲۷۷ق.) تنها کتاب کهن است که از سفر حضرت زینب به مصر و وفات آن حضرت در آنجا خبر داده است. از این کتاب اطلاعی در دست نبوده تا اینکه در سال ۱۳۳۳ قمری به دست یک نویسنده مصری بر اساس نسخه‌ای که در [[حلب]] یافته شده به چاپ رسیده است. برخی از نویسندگان معاصر بر اساس اطلاعات این کتاب، برآنند که قبر حضرت زینب(س) در قاهره مصر است.<ref>حیاة السیدةزینب بنت امیر المومنین علی بن ابی طالب، ص ۱۳۸-۱۴۲؛ زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص ۶۱۰-۶۱۸</ref> | |||
انتقاداتی به صحت این گزارش وارد شده است. از جمله اینکه درباره صحت انتساب و اصالت کتاب اخبار الزینبیات تردیدهایی ابراز شده است چرا که این کتاب تا دوران معاصر شناخته شده نبوده است و اشکالاتی در زنجیره اسناد و نیز محتواهای تاریخی آن وجود دارد.<ref>نک: بررسی اعتبار کتاب اخبار الزینبات، ص ۶۳-۷۵</ref> | انتقاداتی به صحت این گزارش وارد شده است. از جمله اینکه درباره صحت انتساب و اصالت کتاب اخبار الزینبیات تردیدهایی ابراز شده است چرا که این کتاب تا دوران معاصر شناخته شده نبوده است و اشکالاتی در زنجیره اسناد و نیز محتواهای تاریخی آن وجود دارد.<ref>نک: بررسی اعتبار کتاب اخبار الزینبات، ص ۶۳-۷۵</ref> | ||
همچنین در نقد این گزارش گفته شده که در کتاب‌های متعددی که در تاریخ مصر نوشته شده از مزار زینب کبری در مصر سخنی به میان نیامده و حتی جهانگردان و سفرنامه نویسان هم اشاره‌ای به وجود آن در قاهره | همچنین در نقد این گزارش گفته شده که در کتاب‌های متعددی که در تاریخ مصر نوشته شده از مزار زینب کبری در مصر سخنی به میان نیامده و حتی جهانگردان و سفرنامه نویسان هم اشاره‌ای به وجود آن در قاهره نکرده اند.<ref>برای تفصیل بیشتر نک: مرقد العقیله زینب، ۲۹-۴۴ و ۳۸ و ۳۹</ref> | ||
==== گزارش‌ها درباره این زیارتگاه ==== | ==== گزارش‌ها درباره این زیارتگاه ==== | ||
با این وجود اشاره به آرامگاه موجود در قناطر السباع، در کتاب مصباح الدیاجی و غوث الراجی نوشته مجد الدین ابن ناسخ (م ۸۰۰ ق.) آمده است. او این مزار را السیده زینب نامیده که | با این وجود اشاره به آرامگاه موجود در قناطر السباع، در کتاب مصباح الدیاجی و غوث الراجی نوشته مجد الدین ابن ناسخ (م ۸۰۰ ق.) آمده است. او این مزار را السیده زینب نامیده که لزوما به معنای دختر امام علی(ع) نیست. <ref>المرقد العقیله زینب، ص ۳۸-۳۹</ref>اما عبدالوهاب شعرانی(۹۷۳ق.) که از صوفیان معروف مصر است بر اساس کشفیات شیخ خود علی الخواص، این مقبره را آرامگاه زینب کبری(س) دانسته است.<ref>المنن الکبری، ص ۴۷۷</ref> | ||
==تاریخچه بنا== | ==تاریخچه بنا== | ||
گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا در سال‌های ۹۵۶، ۱۱۷۴، ۱۲۱۲، ۱۲۷۶، ۱۳۰۲ و در نهایت توسعه مسجد از سوی اداره اوقاف مصر در ۱۳۵۸ قمری و نیز در سال ۱۹۶۹ میلادی ارائه شده است.<ref>[https://www.alittihad.ae/article/80023/2011/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D8%A9-%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8-%D8%A3%D9%82%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%AA%D8%B3%D8%B9%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86 مسجد السیدة زینب اقیم بعد وفاتها بتسعة قرون، سایت الاتحاد]</ref> | گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا در سال‌های ۹۵۶، ۱۱۷۴، ۱۲۱۲، ۱۲۷۶، ۱۳۰۲ و در نهایت توسعه مسجد از سوی اداره اوقاف مصر در ۱۳۵۸ قمری و نیز در سال ۱۹۶۹ میلادی ارائه شده است.<ref>[https://www.alittihad.ae/article/80023/2011/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D8%A9-%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A8-%D8%A3%D9%82%D9%8A%D9%85-%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%AA%D8%B3%D8%B9%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86 مسجد السیدة زینب اقیم بعد وفاتها بتسعة قرون، سایت الاتحاد]</ref> | ||
== | == توصيف بنا == | ||
[[پرونده:نمای داخلی مسجد سیده زینب | [[پرونده:نمای داخلی مسجد سیده زینب قاهره.jpg|File.png|300px|thumb|left|نمایی از داخل مسجد]] | ||
مسجد سیدة | مسجد سیدة زينب در میدانی به همین نام قرار گرفته است که قبل از بازسازی مسجد، با نام «قنطرة السباع» شناخته می‌شد. این مسجد در موازات [[قبله]] و از هفت [[رواق]] ساخته شده است که در میان آنها رواق اصلی مسجد به شکل مربع قرار دارد و [[گنبد]] مسجد بر آن بنا شده است. مساحت مسجد سیدة زینب حدود هفت هزار متر مربع است و بر مبنای معماری اسلامی در قرن دهم هـ. ساخته شده است و مناره‌ها، گنبدها و دیوارها حاوی نقوش و طرح‌های عربی هستند و با آیات قرآن و اشعاری پیرامون [[اهل بیت]] تزیین شده اند.<ref name=":0">مجلة شعائر، العدد 36 ، ص 11 .</ref> | ||
در بازسازی‌های این مسجد محوطه‌هایی به مساحت بنا اضافه شده‌اند و [[محراب]] جدید مسجد، به شکلی بازسازی شده است که در وسط بنا قرار گیرد و محراب قدیم را نیز در میان داشته باشد.<ref name=":1">مساجد مصر وأولیاؤها الصالحون ، الدکتورة سعاد ماهر محمد ، ص97 .</ref> | در بازسازی‌های این مسجد محوطه‌هایی به مساحت بنا اضافه شده‌اند و [[محراب]] جدید مسجد، به شکلی بازسازی شده است که در وسط بنا قرار گیرد و محراب قدیم را نیز در میان داشته باشد.<ref name=":1">مساجد مصر وأولیاؤها الصالحون ، الدکتورة سعاد ماهر محمد ، ص97 .</ref> | ||
=== درب‌ها === | === درب‌ها === | ||
این مسجد در کل | این مسجد در کل 4 درب دارد که سه درب آن در ضلع شمالی مسجد، که منتهی به میدان سیدة زینب است، قرار گرفته است. درب دیگری در ضلع غربی مسجد وجود دارد که ويژه بانوان است و به [[ضریح]] منتهی می‌شود. <ref name=":0" /> | ||
=== سید | === سید التعريس و سید العيدروس === | ||
قسمت شمال غربی مسجد، در بر | قسمت شمال غربی مسجد، در بر دارنده‌ی مقبره دو نفر به نام‌های «سید محمد العتريس» و «سید عبدالرحمان العیدروس» است که از عالمان شیعه و اهل بیت پیامبر به شمار می‌روند و در نگهداری از این مسجد و بارگاه، تلاش زیادی کرده اند.<ref name=":1" /> | ||
=== ضریح حضرت زینب === | === ضریح حضرت زینب === | ||
ضریح حضرت زینب، که در قسمت غربی مسجد قرار دارد، از برنج ساخته شده است و بر فراز آن [[گنبد]] بزرگی بنا شده است که با گچبری و رنگ‌آمیزی تزیین شده و پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی دارد.<ref name=":0" /> | ضریح حضرت زینب، که در قسمت غربی مسجد قرار دارد، از برنج ساخته شده است و بر فراز آن [[گنبد]] بزرگی بنا شده است که با گچبری و رنگ‌آمیزی تزیین شده و پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی دارد.<ref name=":0" /> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۷: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{برگرفتگی | {{برگرفتگی | ||
| پیش از لینک = | | پیش از لینک = | ||
| منبع = کتاب آثار پیامبر و زیارتگاههای اهل بیت در سوریه نوشته احمد خامه یار | | منبع = کتاب آثار پیامبر و زیارتگاههای اهل بیت در سوریه نوشته احمد خامه یار | ||
| لینک = | | لینک = | ||
| توضیحات منبع = | | توضیحات منبع = | ||
}} | }} | ||
* | * حیاة السیدة زینب بنت امیر المومنین علی بن ابی طالب، جعفر النقدی، بیروت، موسسه الاعلمی، 1998 | ||
* | * زینب الکبری من المهد الی اللحد، السید محمد کاظم القزوینی، بیروت، دارالقاری، 2003 | ||
* | * مرقد العقیله زینب، محمد حسنین السابقی، بیروت، موسسه الاعلمی، 1979 | ||
* | * المنن الکبری، عبدالوهاب بن احمد الشعرانی، تصحیح احمد عزو عنایة، دمشق، دارالتقوی، 2004 | ||
* | * «بررسی اعتبار کتاب اخبار الزینبات»، محمد رضا مرتضی، مجله الموسم، شماره 25،َ 1996 | ||
* | * «مقام السیده زینب فی القاهره»، احمد الحسینی، ماهنامه شعائر، شماره 36، جمادی‌الاول 1434 | ||