در حال ویرایش مسجد منارتین

{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان = مسجد منارتین
| تصویر = مسجد_منارتین_3.png
| اندازه تصویر = 
| پیوند تصویر = 
| توضیح تصویر = 
| نام‌های دیگر = مسجد بنی‌دینار الاعلی
| مکان = [[مدینه]]
| کاربری = مسجد
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وابسته به دین/مذهب = 
| باورها = 
| آیین‌ها = 
| احکام = 
| زیارت کنندگان = 
| بازدیدکنندگان = 
| زمان پایه‌گذاری = 
| بنیانگذار = 
| رویدادها = 
| بازسازی‌ها = 
| بازسازی کنندگان = 
| بخش‌های از میان رفته = 
| ویژگی‌های تاریخی = 
| متولیان = 
| مساحت = 2578متر
| طول = 
| عرض = 
| ارتفاع = 
| وضعیت بنا = 
| گنجایش = 
| امکانات = 
| بخش‌های بنا = 
| معمار = 
| سبک = 
| ویژگی‌ها = 
| گنبدها = 
| مناره‌ها = 
| درها = 
| رواق‌ها = 
| صحن‌ها = 
| ایوان‌ها = 
| گرداننده = 
| نهاد وابسته = 
| نهاد نگهدارنده = 
| مدیر = 
| روحانی = 
| نهادهای زیر مجموعه = 
| ثبت در = 
| شماره ثبت = 
| تاریخ ثبت = 
| وبگاه = 
| عرض جغرافیایی = 24.455475
| طول جغرافیایی = 39.593406
| ‌ توضیح نقشه = 
}}'''مسجد مِنارَتَین''' (مسجد دو مناره) از مساجد قدیمی [[مدینه]] در کشور [[عربستان]] است و در جنوب غربی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] با فاصله دو کیلومتر قرار دارد. مطابق نقل‌های کهن تاریخی [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمد(ص)]] در محدوده این مسجد نماز خوانده است.

علت نامگذاری این مسجد به منارتین، واقع شدن آن در نزدیکی دو کوه است که شبیه دو مناره بودند.

زمان دقیق پیدایش مسجد منارتین مشخص نیست؛ اما برخی محققان، نشانه‌هایی بر وجود مسجد در قرون نخستین اسلامی بیان کرده‌اند. در قرن نهم و دهم قمری، آثاری از خرابه‌ها و بقایای این بنا مشاهده شده و مسجد در این زمان، مربع‌شکل با طول و عرض هفت [[ذراع]] توصیف شده است. در سال 2002 میلادی بنای جدید مسجد با مساحت 2578 متر ساخته شد.

== نام ==
'''مسجد منارتین''' به علت واقع شدن در نزدیکی دو کوه که شبیه دو مناره بودند،{{یادداشت|ابراهیم کعکی مدینه‌شناس معاصر اشاره می‌کند که این دو کوه زرد رنگ در حدود یک کیلومتر از مکان مسجد فاصله دارند.}} اینچنین نامگذاری شده است.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=251 مساجد الاثریه فی المدینة النبویة، ص251.]</ref> همچنین این مسجد به خاطر قرار داشتن در بخش بالایی محله بنی‌دینار، مسجد بنی‌دینار اعلی هم گفته می‌شود.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص416.</ref> نام قبة الخِضر(ع) نیز برای این مسجد ثبت شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=17 وصف المدینة المنورة، ص17]</ref>

== مکان ==
مسجد منارتین در نزدیکی کوه اَنعُم (کوه الاَحمَر) و همراه با [[مسجد مغیسله]] و [[مسجد سقیا]] در جنوب غربی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] قرار دارد.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص416 و 417.</ref> مسجد منارتین حدود دو کیلومتر از مسجد نبوی و یک کیلومتر از [[مسجد غمامه]] فاصله دارد.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص421 و 422.</ref>

== رویدادهای تاریخی ==
مطابق نقل‌های کهن تاریخی [[حضرت محمد (ص)|حضرت محمد(ص)]] در محدوده مسجد منارتین نماز خوانده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87.pdf&page=154 اخبارالمدینه، ص154.]</ref> بعدها در آن زمین، مسجدی ساخته شد.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص422 و 423.</ref>

== تاریخچه بنا ==
زمان پیدایش مسجد منارتین مشخص نیست اما برخی محققان، اشاره کتب قرن دوم قمری به نماز پیامبر در این مسجد<ref name=":1" /> را، شاهدی بر وجود مسجد در قرون نخستین اسلامی دانسته‌اند.<ref name=":0" />

در قرن نهم قمری، آثاری از خرابه‌های این بنا در بالای کوه اَنعُم  مشاهده شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=251 وفاء الوفاء، ج3، ص251.]</ref> در سال 972 قمری مسجد مربع‌شکل با طول و عرض هفت [[ذراع]] توصیف شده که جز محل دو مناره‌اش و مقداری از سنگها و بخشی از محراب و درب، اثر ديگری از آن باقی نبوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1.pdf&page=175 عمده الاخبار فی مدینه المختار، ص252.]</ref>

بنای مسجد در سال 1303ق دارای گنبدی بوده<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87.pdf&page=36 وصف المدینة المنورة، ص36]</ref> و در اواخر قرن 14 قمری نیز بنایی به شکل مربع داشت که سقف آن خراب شده و ریخته بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=200 المدینه بین الماضی و الحاضر، ص200]</ref> 

در 1418قمری مسجد توده‌ای از سنگ با دیوارهای نیمه مخروبه در کنار یک پمپ بنزین بوده که فقط در جهت غربی آثاری از بنا در آن دیده می‌شد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf&page=254 مساجد الاثریه فی المدینة المنورة، ص254.]</ref>

=== وضعیت امروزی ===
در 1422 قمری/2002 میلادی بنایی جدید برای مسجد با مساحت 2578 متر تأسیس شد که مربعی مختلف الاضلاع است و طول هر ضلع آن بین 46 تا 49 متر است.<ref>معالم المدینه المنورة بین العمارة و التاریخ، ج4، ص429.</ref>

== نگارخانه ==

=== تصاویر قدیمی مسجد ===
<gallery>
پرونده:مسجد منارتین.png
پرونده:مسجد منارتین 1.png
پرونده:مسجد منارتین 2.png
</gallery>

=== تصاویر جدید ===
<gallery>
پرونده:مسجد منارتین 4.png
پرونده:مسجد منارتین 5.png
پرونده:مسجد منارتین 6.png|محیط داخلی
پرونده:مسجد منارتین 7.png|نقشه افقی مسجد
پرونده:مسجد منارتین 8.png|نقشه عمودی مسجد
</gallery>

== جستارهای وابسته ==

* [[مسجدهای مدینه]]

== پانویس ==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
* '''عمدة الاخبار فی مدینة المختار'''، احمد عباسی، قاهره، اسعد طرابزونی، بی‌تا.
* '''المساجد الاثریة فی المدینة المنورة'''، محمد الیاس عبدالغنی، مدینه، مطابع الرشید، ۱۴۱۹ق، ۱۹۹۹م.
*'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله سمهودی، لندن، موسسه التراث، ۲۰۰۱م.
*'''المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی، جزء الرابع، بیروت، ۲۰۱۱.
*'''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم بن علی العیاشی، ۱۹۷۲م.
*'''وصف المدینه المنوره'''، علی بن موسی الافندی، مطبعة نهضة مصر.
*'''اخبار المدینه'''، محمدبن حسن ابن زباله، مدینه، المملکه العربیه السعودی، 1424ق.
{{پایان}}{{اماکن مدینه}}{{مساجد}}
[[رده:مکان‌های تاریخی مدینه]]
[[رده:مکان‌های منتسب به پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:مکان‌های مذهبی مدینه]]
[[رده:مسجدهای مدینه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]