ویکی حج

در حال ویرایش مصارف قربانی

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱۵: خط ۱۵:
[[شافعی]](م204ق) خوردن از قربانی [[حج تمتع]] را مانند قربانی کفاره‌ای جایز نمی‌داند و تمام قربانی را سهم فقرا می‌داند.<ref>-الام، ج2، ص239، التفسير المظهرى، ج1، ص226؛ احکام القرآن ابن عربی، ج‏3، ص1291؛ الشرح الكبير على متن المقنع، ج3، ص580؛ تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص 294؛ همو، 1412ق، ج11، ص147 و ص258.</ref>  
[[شافعی]](م204ق) خوردن از قربانی [[حج تمتع]] را مانند قربانی کفاره‌ای جایز نمی‌داند و تمام قربانی را سهم فقرا می‌داند.<ref>-الام، ج2، ص239، التفسير المظهرى، ج1، ص226؛ احکام القرآن ابن عربی، ج‏3، ص1291؛ الشرح الكبير على متن المقنع، ج3، ص580؛ تذكرة الفقهاء، ج‌8، ص 294؛ همو، 1412ق، ج11، ص147 و ص258.</ref>  


ابوحنیفه نعمان بن ثابت(م150ق)، مالک بن انس(م179ق) و احمد بن حنبل(م۲۴۱ق) و فقهای پیرو آنها خوردن از قربانی [[حج تمتع]] و [[حج قران|قران]] را شبیه قربانی‌های مستحبی و تطوعی (قربانی غیر واجب به قصد تقرب به خدا) جایز دانسته اند.<ref>- التفسير المظهرى، ج‏6، ص279، الكافي في فقه الإمام أحمد، ج1، ص540-541؛ العدة شرح العمدة، ص236؛ البحر الرائق شرح كنز الدقائق، ج3، ص76؛ اللباب فی شرح الکتاب، ج1، ص223؛ الشرح الكبير على متن المقنع، ج3، ص580؛ الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، ص216. </ref>  
ابوحنیفه نعمان بن ثابت(م150ق)، مالک بن انس(م179ق) و احمد بن حنبل(م۲۴۱ق) و فقهای پیرو آنها خوردن از قربانی [[حج تمتع]] و [[حج قران|قران]] را شبیه قربانی‌های مستحبی و تطوعی جایز دانسته اند.<ref>- التفسير المظهرى، ج‏6، ص279، الكافي في فقه الإمام أحمد، ج1، ص540-541؛ العدة شرح العمدة، ص236؛ البحر الرائق شرح كنز الدقائق، ج3، ص76؛ اللباب فی شرح الکتاب، ج1، ص223؛ الشرح الكبير على متن المقنع، ج3، ص580؛ الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، ص216. </ref>  


فقهای حنفی و حنبلی گفته اند: حاجی نباید بیش از یک سوم قربانی را بخورد و روایات تثلیث قربانی را نقل کرده اند.<ref>- احکام القرآن جصاص، ج‏5، ص81، المغني،ج9، ص448، العدة شرح العمدة، ص235.</ref> و استحباب خوردن از قربانی حج قران و تمتع و استحباب تثلیث آن دو را مطرح کرده اند.<ref>- الفقه على المذاهب الأربعة، ج1، صص628-629، المبسوط، ج4، ص141، حاشية الروض المربع شرح زاد المستقنع، ج4، ص239-240.</ref> اما فقهای مالکی برای خوردن مقداری مشخص نکرده و تثلیث قربانی را رد کرده اند.<ref>- احکام القرآن ابن عربی، ج‏3، ص1294، الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، ص217.</ref>  
فقهای حنفی و حنبلی گفته اند: حاجی نباید بیش از یک سوم قربانی را بخورد و روایات تثلیث قربانی را نقل کرده اند.<ref>- احکام القرآن جصاص، ج‏5، ص81، المغني،ج9، ص448، العدة شرح العمدة، ص235.</ref> و استحباب خوردن از قربانی حج قران و تمتع و استحباب تثلیث آن دو را مطرح کرده اند.<ref>- الفقه على المذاهب الأربعة، ج1، صص628-629، المبسوط، ج4، ص141، حاشية الروض المربع شرح زاد المستقنع، ج4، ص239-240.</ref> اما فقهای مالکی برای خوردن مقداری مشخص نکرده و تثلیث قربانی را رد کرده اند.<ref>- احکام القرآن ابن عربی، ج‏3، ص1294، الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، ص217.</ref>  
خط ۳۶: خط ۳۶:
# اسراف قربانی با سوزاندن و دفن آنها: به علت زیاد بودن گوشت های قربانی، کم بودن مستحقین نزدیک، نبودن شرایط مناسب برای بسته بندی و ارسال قربانی ها و وجود فتاوایی بر ممنوعیت خارج کردن قربانی از منی.  
# اسراف قربانی با سوزاندن و دفن آنها: به علت زیاد بودن گوشت های قربانی، کم بودن مستحقین نزدیک، نبودن شرایط مناسب برای بسته بندی و ارسال قربانی ها و وجود فتاوایی بر ممنوعیت خارج کردن قربانی از منی.  


در بین فقهای امامیه، آیت الله خوئی مشکل اول را با جواز قربانی در کشتارگاه های فعلی و برداشتن شرط وقوع ذبح در منی؛<ref>- رک: المعتمد، ج‌5، صص210-211.</ref> و مشکل  دوم را با وکالت گرفتن از فقیر و اجازه تصرف در سهم فقیر؛<ref>- المعتمد، ج‌5، ص302؛ مناسك الحج، ص176.‌</ref> مشکل سوم را با دادن جواز خروج گوشت قربانی از منی حل کرده اند.<ref>- المعتمد، ج‌5، ص302.</ref> اکثر فقهای بعد ایشان نیز مشابه این راه‌کارها را پیشنهاد داده‌اند.<ref>منابع راه حل مشکل اول: مناسك حج، امام خمينى، ص266، م2؛ و ص267، س9؛ استفتاءات، امام خمينى، ج1، ص467، س100؛ مناسك حج، خامنه‌اى، ص47، م 281؛ مناسك حج، فاضل لنكرانى، ص384‌، مسألۀ 262؛ مناسك زائر، ص225، م543؛ مناسك جامع حج، ص306، م1061؛ مناسك الحج و أحكام العمرة، ص124؛ مناسك الحج، حسينى شيرازى، ص 90‌، مسألة 458؛ صراط النجاة، ج‌4، ص224؛ مناسك حج و عمره، ص164، م706-3؛ احكام و مناسك حج، صص211-212، م554؛ و نیز: ص409، س261. منابع راه حل مشکل دوم: مناسك الحج، تبريزى، صص173-174؛ مناسك حج و عمره، ص168، م733؛ منتخب مناسك حج، ص260؛ مناسك زائر، ص229، م557؛ احكام و مناسك حج، صص215-216، م573.</ref>
در بین فقهای امامیه، آیت الله خوئی مشکل اول را با جواز قربانی در کشتارگاه های فعلی و برداشتن شرط وقوع ذبح در منی؛<ref>- رک: المعتمد، ج‌5، صص210-211.</ref> و مشکل  دوم را با وکالت گرفتن از فقیر و اجازه تصرف در سهم فقیر؛<ref>- المعتمد، ج‌5، ص302؛ مناسك الحج، ص176.‌</ref> مشکل سوم را با دادن جواز خروج گوشت قربانی از منی حل کرده اند.<ref>- المعتمد، ج‌5، ص302.</ref> اکثر فقهای بعد ایشان نیز مشابه این راه‌کارها را پیشنهاد داده‌اند.{{نیازمند منبع}}


مذاهب اربعه اهل سنت مشکل اول را ندارند؛ چون قائل به وجوب ذبح در منی نیستند؛ بلکه کل حرم را محل قربانی می دانند؛<ref>- منتهى المطلب، ج‌11، ص172؛ و نیز رک: كشف اللثام و الإبهام، ج6، ص203.</ref> همچنین با مشکل دوم نیز مواجه نیستند؛ زیرا فقهای شافعی و مالکی تثلیث قربانی را رد کرده اند و فقهای حنفی و حنبلی نیز قائل به استحباب تثلیث هستند و استحباب برای آنها لزومی نمی آورد. پس تنها با مشکل سوم مواجه بودند. شیخ محمود شلتوت (م1383ه.ق)، در سال 1328 ه.ش ذبح را واجب کرد؛ هرچند موجب سوزاندن یا دفن شود.<ref>- رک: الفقه على المذاهب الخمسة، ج‌1، صص270-271؛ فقه الإمام الصادق عليه السلام، ج‌2، ص 237؛ به نقل از رسالة الإسلام، ج1، شماره4.</ref> اما دکتر طه ریان مالکی سه راهکار برای قربانی مطرح کرده است: 1- پرداخت قیمت قربانی به جای ذبح آن و صرف آن در مصارف مورد نیاز فقراء، 2- فروش گوشت قربانی و دادن قیمت آن به فقراء کشورهای اسلامی،3- ساخت کارخانه هایی برای بسته بندی گوشت ها و ارسال آن به فقراء کشورهای اسلامی.<ref>- رک: الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، سال یازدهم، شماره2، ص221-222.</ref> امروزه راهکار سوم در عربستان اجرا می گردد.
مذاهب اربعه اهل سنت مشکل اول را ندارند؛ چون قائل به وجوب ذبح در منی نیستند؛ بلکه کل حرم را محل قربانی می دانند؛<ref>- منتهى المطلب، ج‌11، ص172؛ و نیز رک: كشف اللثام و الإبهام، ج6، ص203.</ref> همچنین با مشکل دوم نیز مواجه نیستند؛ زیرا فقهای شافعی و مالکی تثلیث قربانی را رد کرده اند و فقهای حنفی و حنبلی نیز قائل به استحباب تثلیث هستند و استحباب برای آنها لزومی نمی آورد. پس تنها با مشکل سوم مواجه بودند. شیخ محمود شلتوت (م1383ه.ق)، در سال 1328 ه.ش ذبح را واجب کرد؛ هرچند موجب سوزاندن یا دفن شود.<ref>- رک: الفقه على المذاهب الخمسة، ج‌1، صص270-271؛ فقه الإمام الصادق عليه السلام، ج‌2، ص 237؛ به نقل از رسالة الإسلام، ج1، شماره4.</ref> اما دکتر طه ریان مالکی سه راهکار برای قربانی مطرح کرده است: 1- پرداخت قیمت قربانی به جای ذبح آن و صرف آن در مصارف مورد نیاز فقراء، 2- فروش گوشت قربانی و دادن قیمت آن به فقراء کشورهای اسلامی،3- ساخت کارخانه هایی برای بسته بندی گوشت ها و ارسال آن به فقراء کشورهای اسلامی.<ref>- رک: الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، سال یازدهم، شماره2، ص221-222.</ref> امروزه راهکار سوم در عربستان اجرا می گردد.
خط ۵۲: خط ۵۲:
  | توضیحات منبع = شماره 125 فصلنامه میقات حج
  | توضیحات منبع = شماره 125 فصلنامه میقات حج
}}
}}
{{منابع}}• قرآن کریم
{{منابع}}
• اجرای طرح قربانی 1379 -1380 ه.ش، سازمان حج و زیارت، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان حج و زیارت، 1380 ه‍ ش.
* قرآن کریم
• احكام القرآن، ابن‏عربى، محمد، بيروت، دار الجيل، 1408ق.
* اجرای طرح قربانی 1379 -1380 ه.ش، سازمان حج و زیارت، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان حج و زیارت، 1380 ه‍ ش.
• احكام القرآن، جصاص، احمد، بيروت، دار إحياء التراث العربي،  1405ه‍ ق.
* احكام القرآن، ابن‏عربى، محمد، بيروت، دار الجيل، 1408ق.
• احكام و مناسك حج، منتظری نجف‌آبادى، حسينعلى، قم،  نشر سايه، 1428ه‍ ق.
* احكام القرآن، جصاص، احمد، بيروت، دار إحياء التراث العربي،  1405ه‍ ق.
• إرشاد الأذهان إلى أحكام الإيمان، علامه حلی، حسن بن يوسف، محقق: فارس حسون، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1410ه‍ ق.
* احكام و مناسك حج، منتظری نجف‌آبادى، حسينعلى، قم،  نشر سايه، 1428ه‍ ق.
• استفتاءات، خمينى، سيد روح اللّه موسوى،  قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1422ه‍ ق.
* إرشاد الأذهان إلى أحكام الإيمان، علامه حلی، حسن بن يوسف، محقق: فارس حسون، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1410ه‍ ق.
• الأم، شافعي، أبو عبد الله محمد بن إدريس، بيروت، دار المعرفة، 1410ه‍ ق.
* الأم، شافعي، أبو عبد الله محمد بن إدريس، بيروت، دار المعرفة، 1410ه‍ ق.
• أنوار الفقاهة - كتاب الحج، نجفى كاشف الغطاء، حسن بن جعفر، نجف، مؤسسه كاشف الغطاء، 1422ه‍ ق.
* أنوار الفقاهة - كتاب الحج، نجفى كاشف الغطاء، حسن بن جعفر، نجف، مؤسسه كاشف الغطاء، 1422ه‍ ق.
• إيضاح ترددات الشرائع، حلّى، نجم الدين جعفر، قم، انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى نجفى ره، 1428ه‍ ق.
* إيضاح ترددات الشرائع، حلّى، نجم الدين جعفر، قم، انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى نجفى ره، 1428ه‍ ق.
• آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفريان، رسول،  ویرایش2، نشر مشعر، تهران، ۱۳۷۹ ه‍ ش.
* آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفريان، رسول،  ویرایش2، نشر مشعر، تهران، ۱۳۷۹ ه‍ ش.
• البحر الرائق شرح كنز الدقائق، ابن نجيم، زين الدين، با حاشية: منحة الخالق لابن عابدين، بی جا، دار الكتاب الإسلامي، بی تا.
* البحر الرائق شرح كنز الدقائق، ابن نجيم، زين الدين، با حاشية: منحة الخالق لابن عابدين، بی جا، دار الكتاب الإسلامي، بی تا.
• بيست و پنج رساله فارسى، مجلسى دوم، محمد باقر، قم، انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى نجفى قدس سره، 1412ه‍ ق.
* بيست و پنج رساله فارسى، مجلسى دوم، محمد باقر، قم، انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى نجفى قدس سره، 1412ه‍ ق.
• التبيان في تفسير القرآن، طوسى، ابو جعفر محمد، بيروت، دار إحياء التراث العربي، بی تا.
* پرشکوه ترین مراسم عبادت و قربانی، مطابق با فتاوای آیة الله ناصر مکارم شیرازی، بی آزار شیرازی، عبدالکریم،  قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب علیه السلام، 1379 ه‍ ش.
• تذكرة الفقهاء، علامه حلی، حسن بن يوسف،  قم، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، بی تا.
* التبيان في تفسير القرآن، طوسى، ابو جعفر محمد، بيروت، دار إحياء التراث العربي، بی تا.
• التفسير المظهرى، پانى‏پتى، ثناءالله، پاكستان - كويته،  مكتبة رشديه، 1412ه‍ ق.
* تحرير الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية، علامه حلی، حسن بن يوسف، قم، مؤسسه امام صادق عليه السلام، 1420ه‍ ق.
• التهذيب في مناسك العمرة و الحج، تبريزى، جواد، بی جا، بی نا، بی تا.
* تذكرة الفقهاء، علامه حلی، حسن بن يوسف،  قم، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، بی تا.
• جامع المدارك في شرح مختصر النافع، خوانسارى، سيد احمد، قم، مؤسسه اسماعيليان، 1405ه‍ ق.
* تفسير القرآن العظيم، ابن‏ابى‏حاتم، عبدالرحمن، محقق: اسعد محمد طيب، رياض، مكتبة نزار مصطفى الباز ، 1419ق.
• جامع المقاصد في شرح القواعد، محقق کرکی، على بن حسين عاملی، قم، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، 1414ه‍ ق.
* التفسير المظهرى، پانى‏پتى، ثناءالله، پاكستان - كويته،  مكتبة رشديه، 1412ه‍ ق.
• الجامع للشرائع، حلّى، يحيى بن سعيد، محقق: جعفر سبحانى و دیگران‌، قم، مؤسسة سيد الشهداء العلمية، 1405ه‍ ق.
* توضيح المناسك، لنگرودى، سيد محمد حسن مرتضوى، قم، دفتر حضرت آية الله، 1423 ه‍ ق.
• جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، نجفى، محمد حسن، بيروت، دار إحياء التراث العربي، بی تا.
* تهذيب الأحكام، طوسى، ابو جعفر محمد، تهران، دار الكتب الإسلامية، 1407ه‍ ق.
• حاشية الروض المربع شرح زاد المستقنع، عاصمی قحطاني حنبلی، عبد الرحمن، بی جا، بی نا، 1397ه‍ ق.
* التهذيب في مناسك العمرة و الحج، تبريزى، جواد، بی جا، بی نا، بی تا.
• الحج في الشريعة الإسلامية الغراء، سبحانی تبريزى، جعفر، قم، مؤسسه امام صادق عليه السلام، 1424ه‍ ق.
* جامع المدارك في شرح مختصر النافع، خوانسارى، سيد احمد، قم، مؤسسه اسماعيليان، 1405ه‍ ق.
• دليل الناسك - تعليقة وجيزة على مناسك الحج (للنائيني)، حكيم، سيد محسن طباطبايى، بی جا، مدرسة دار الحكمة، 1416ه‍ ق.
* جامع المقاصد في شرح القواعد، محقق کرکی، على بن حسين عاملی، قم، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، 1414ه‍ ق.
• الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، طه ریان، احمد علی، الجامعه الاسلامیه بالمدینه المنوره، سال یازدهم، شماره 2، 1398ق.
* الجامع للشرائع، حلّى، يحيى بن سعيد، محقق: جعفر سبحانى و دیگران‌، قم، مؤسسة سيد الشهداء العلمية، 1405ه‍ ق.
• الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، شهيد ثانى، زين الدين عاملى، محشّى: كلانتر، قم، كتابفروشى داورى، 1410ه‍ ق.
* جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام، نجفى، محمد حسن، بيروت، دار إحياء التراث العربي، بی تا.
• سفينة النجاة و مشكاة الهدى و مصباح السعادات، نجفى كاشف الغطاء، احمد بن على، نجف، مؤسسه كاشف الغطاء، 1423ه‍ ق.
* حاشية الروض المربع شرح زاد المستقنع، عاصمی قحطاني حنبلی، عبد الرحمن، بی جا، بی نا، 1397ه‍ ق.
• شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، محقق حلی، نجم الدين جعفر بن حسن، قم،  مؤسسه اسماعيليان،  1408ه‍ ق.
* الحج في الشريعة الإسلامية الغراء، سبحانی تبريزى، جعفر، قم، مؤسسه امام صادق عليه السلام، 1424ه‍ ق.
• الشرح الكبير على متن المقنع، إشراف: محمد رشيد رضا، مقدسی، عبد الرحمن بن محمد حنبلي، بی جا، دار الكتاب العربي للنشر والتوزيع، بی تا.
* حکم الأضحیة فی عصرنا، مکارم شیرازی، ناصر، تقریر: احمد قدسی، قم، مدرسه الامام علی بن ابی طالب (علیه السلام)، 1418 ه‍ ق.
• صراط النجاة، تبريزى، جواد بن على،  بی جا، بی نا، بی تا.
* دليل الناسك - تعليقة وجيزة على مناسك الحج (للنائيني)، حكيم، سيد محسن طباطبايى، بی جا، مدرسة دار الحكمة، 1416ه‍ ق.
• العدة شرح العمدة، مقدسی، ابو محمد بهاء الدین عبد الرحمن بن إبراهيم، قاهرة، دار الحديث، 1424ه‍ ق.
* الذبائح فی مناسک الحج مصادرها و مصارفها، طه ریان، احمد علی، الجامعه الاسلامیه بالمدینه المنوره، سال یازدهم، شماره 2، 1398ق.
• عیون المسائل للقاضی عبدالوهاب المالکی، عبدالوهاب بن علی، محقق: علی محمد ابراهیم بورویبة، بیروت، دار ابن حزم للطباعة والنشروالتوزیع، 1430ه‍ ق.
* الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، شهيد ثانى، زين الدين عاملى، محشّى: كلانتر، قم، كتابفروشى داورى، 1410ه‍ ق.
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، هاشمی شاهرودى، سيد محمود و دیگران، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهم السلام، 1426ه‍ ق.
* السرائر الحاوي لتحرير الفتاوى، ابن ادريس حلی، محمد، قم، دفتر انتشارات اسلامى ،1410ق. 
• فقه الإمام الصادق عليه السلام، مغنيه، محمد جواد،  قم، مؤسسه انصاريان، 1421ه‍ ق.
* سفينة النجاة و مشكاة الهدى و مصباح السعادات، نجفى كاشف الغطاء، احمد بن على، نجف، مؤسسه كاشف الغطاء، 1423ه‍ ق.
• الفقه على المذاهب الأربعة، جزیری، عبد الرحمن، بيروت، دار الكتب العلمية، 1424ه‍ ق.
* شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، محقق حلی، نجم الدين جعفر بن حسن، قم،  مؤسسه اسماعيليان،  1408ه‍ ق.
• الفقه على المذاهب الخمسة، مغنيه، محمد جواد، بيروت،  دار التيار الجديد - دار الجواد، 1421ه‍ ق.
* شرح الزركشي على مختصر الخرقي، زرکشی، محمد بن عبد الله، بی جا، دار العبيكان، 1413ه‍ ق.
• قلائد الدررفي مناسك من حج و اعتمر، نجفى كاشف الغطاء، احمد بن على، نجف، مؤسسه كاشف الغطاء،1367ه‍ ق.
* الشرح الكبير على متن المقنع، إشراف: محمد رشيد رضا، مقدسی، عبد الرحمن بن محمد حنبلي، بی جا، دار الكتاب العربي للنشر والتوزيع، بی تا.
• الكافي في فقه الإمام أحمد، ابن قدامة مقدسی، عبد الله، بی جا، دار الكتب العلمية ، 1414ق.
* العدة شرح العمدة، مقدسی، ابو محمد بهاء الدین عبد الرحمن بن إبراهيم، قاهرة، دار الحديث، 1424ه‍ ق.
• كتاب الحج، يزدى، سيد محمد محقق داماد، مقرر: عبد الله جوادى آملى‌، قم، چاپخانه مهر، 1401ه‍ ق.
* عیون المسائل للقاضی عبدالوهاب المالکی، عبدالوهاب بن علی، محقق: علی محمد ابراهیم بورویبة، بیروت، دار ابن حزم للطباعة والنشروالتوزیع، 1430ه‍ ق.
• كشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحكام، فاضل هندى، محمد بن حسن اصفهانى، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1416ه‍ ق.
* الفتاوى الجديدة، مکارم شیرازی، ناصر، قم، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (علیه السلام)،  1427ه‍ ق.
• اللباب في شرح الكتاب، میدانی، عبد الغني بن طالب حنفی، محقق: محمد محيي الدين عبد الحميد، بيروت، المكتبة العلمية، بی تا.
* فرهنگ عمید، عمید، حسن،  تهران، بهنود، 1389 ه‍ ش.
• المبسوط في فقه الإمامية، طوسى، ابو جعفر محمد، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، 1387ه‍ ق.
* فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، هاشمی شاهرودى، سيد محمود و دیگران، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهم السلام، 1426ه‍ ق.
• المختصر النافع في فقه الإمامية، محقق حلی، نجم الدين جعفر بن حسن، قم، مؤسسة المطبوعات الدينية، 1418ه‍ ق.
* فرهنگ معین، معین، محمد، تهران، زرین، 1386 ه‍ ش.
• مدارك الأحكام في شرح عبادات شرائع الإسلام، موسوی عاملى، محمد بن على، بيروت، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، 1411ه‍ ق.
* فقه الإمام الصادق عليه السلام، مغنيه، محمد جواد،  قم، مؤسسه انصاريان، 1421ه‍ ق.
• مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام، شهيد ثانى، زين الدين عاملى، قم، مؤسسة المعارف الإسلامية، 1413ه‍ ق.
* الفقه على المذاهب الأربعة، جزیری، عبد الرحمن، بيروت، دار الكتب العلمية، 1424ه‍ ق.
• المعتمد في شرح المناسك، خويى، سيد ابو القاسم موسوى، مقرر: سيد رضا موسوى خلخالى‌، قم، منشورات مدرسة دار العلم - لطفى، 1410ه‍ ق.
* الفقه على المذاهب الخمسة، مغنيه، محمد جواد، بيروت،  دار التيار الجديد - دار الجواد، 1421ه‍ ق.
• المغني، ابن قدامة مقدسی، عبد الله، بی جا، مكتبة القاهرة، 1388ق.  
* قلائد الدرر في مناسك من حج و اعتمر، نجفى كاشف الغطاء، احمد بن على، نجف، مؤسسه كاشف الغطاء، 1367ه‍ ق.
• مناسك الحج و أحكام العمرة، سبحانی تبريزى، جعفر، قم، مؤسسه امام صادق عليه السلام، 1428ه‍ ق.
* قواعد الأحكام في معرفة الحلال و الحرام، علامه حلی، حسن بن يوسف، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413ه‍ ق.
• مناسك الحج، تبريزى، جواد، قم، دار الصديقة الشهيدة سلام الله عليها، 1415ه‍ ق.
* القوانین الفقهیه، ابن جزی الکلبی الغرناطی، ابوالقاسم محمد بن احمد، بی جا، بی نا، بی تا.
• مناسك الحج، خويى، سيد ابو القاسم موسوى، قم، چاپخانه مهر، 1411ه‍ ق.
* الكافي في الفقه، ابوالصلاح حلبی، اصفهان، كتابخانه عمومى امام امير المؤمنين عليه السلام، 1403ه‍ ق.
• مناسك الحج، شبيرى زنجانى، سيد موسى، قم، مؤسسة الولاء للدراسات، 1421 ه‍ ق.
* الكافي في فقه الإمام أحمد، ابن قدامة مقدسی، عبد الله، بی جا، دار الكتب العلمية ، 1414ق.
• مناسك الحج، شيرازى، سيد محمد حسينى، بی جا، بی نا، بی تا.
* الكافي، كلينى، محمد بن يعقوب، تهران، دار الكتب الإسلامية، 1407ه‍ ق.
• مناسك الحج، مکارم شیرازی، ناصر، قم، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (علیه السلام)،1416ه‍ ق.
* كتاب الحج، يزدى، سيد محمد محقق داماد، مقرر: عبد الله جوادى آملى‌، قم، چاپخانه مهر، 1401ه‍ ق.
• مناسك جامع حج، مکارم شیرازی، ناصر، قم، انتشارات مدرسة الإمام علي بن أبي طالب (علیه السلام)، 1426ه‍ ق.
* كشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحكام، فاضل هندى، محمد بن حسن اصفهانى، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1416ه‍ ق.
• مناسك حج و عمره، بهجت فومنى، محمد تقى، قم، انتشارات شفق، 1424ه‍ ق.
* كفاية الأحكام، محقق سبزوارى، محمد باقر، اصفهان، انتشارات مهدوى، بی تا.
• مناسك حج، انصاری دزفولى، مرتضى، قم، مجمع الفكر الإسلامي، 1425ه‍ ق.
* اللباب في شرح الكتاب، میدانی، عبد الغني بن طالب حنفی، محقق: محمد محيي الدين عبد الحميد، بيروت، المكتبة العلمية، بی تا.
• مناسك حج، خامنه‌اى، سيد على بن جواد حسينى، بی جا، بی نا، بی تا.
* لغت نامه، دهخدا، علی اکبر، زیر نظر: محمد معین و سید جعفر شهیدی، تهران، انتشارات مجلس شورای ملی و دانشگاه تهران، 1335 ه‍ ش.
• مناسك حج، خمينى، سيد روح اللّه موسوى، بی جا، بی نا، بی تا.
* اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية، شهيد اول، محمد بن مكى عاملى، بيروت، دار التراث-الدار الإسلامية، 1410ه‍ق.
• مناسك حج، لنكرانى، محمد فاضل موحدى، قم، انتشارات امير قلم، 1423ه‍ ق.
* المبدع في شرح المقنع، ابن مفلح، إبراهيم، بيروت، دار الكتب العلمية، 1418ه‍ ق.
• مناسك زائر، شبيرى زنجانى، سيد موسى، قم، شهاب الدين، 1427ه‍ ق.
* المبسوط في فقه الإمامية، طوسى، ابو جعفر محمد، تهران، المكتبة المرتضوية لإحياء الآثار الجعفرية، 1387ه‍ ق.
• منتخب مناسك حج (مسائل مبتلى به زائران)، فلاح‌زاده ابرقويى، محمد حسين، قم، نشر مشعر، 1426 ه‍ ق.
* المبسوط، سرخسی، محمد، بيروت، دار المعرفة، 1414ه‍ ق.
• منتخب مناسك حج، خمينى، سيد روح اللّه موسوى، قم، نشر مشعر، 1426ه‍ ق.
* مجمع الفائدة و البرهان في شرح إرشاد الأذهان، اردبيلى، احمد، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1403ه‍ ق.
• منتهى المطلب في تحقيق المذهب،علامه حلی، حسن بن يوسف، مشهد،مجمع البحوث الإسلامية،1412ه‍ ق.
* المختصر النافع في فقه الإمامية، محقق حلی، نجم الدين جعفر بن حسن، قم، مؤسسة المطبوعات الدينية، 1418ه‍ ق.
• مهذّب الأحكام، سبزوارى، سيد عبد الأعلى، قم، مؤسسه المنار-دفتر حضرت آية الله، 1413ه‍ ق.
* مختلف الشيعة في أحكام الشريعة، علامه حلی، حسن بن يوسف، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1413ه‍ ق.
• النهاية في مجرد الفقه و الفتاوى، طوسى، ابو جعفر محمد، بيروت، دار الكتاب العربي، 1400ه‍ ق.
* مدارك الأحكام في شرح عبادات شرائع الإسلام، موسوی عاملى، محمد بن على، بيروت، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، 1411ه‍ ق.
• وسائل الشيعة، حرّ عاملی، محمد، قم، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، 1409ه‍ ق.
* مسالك الأفهام إلى تنقيح شرائع الإسلام، شهيد ثانى، زين الدين عاملى، قم، مؤسسة المعارف الإسلامية، 1413ه‍ ق.
* معاني الأخبار، صدوق، محمّد بن على بن بابويه قمی، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1403ه‍ ق.
* المعتمد في شرح المناسك، خويى، سيد ابو القاسم موسوى، مقرر: سيد رضا موسوى خلخالى‌، قم، منشورات مدرسة دار العلم - لطفى، 1410ه‍ ق.
* المغني، ابن قدامة مقدسی، عبد الله، بی جا، مكتبة القاهرة، 1388ق.  
* مفردات ألفاظ القرآن، راغب اصفهانى، حسين، لبنان – سوريه، دار العلم - الدار الشامية، 1412ه‍ ق.
* مناسك الحج و أحكام العمرة، سبحانی تبريزى، جعفر، قم، مؤسسه امام صادق عليه السلام، 1428ه‍ ق.
* مناسك الحج، تبريزى، جواد، قم، دار الصديقة الشهيدة سلام الله عليها، 1415ه‍ ق.
* مناسك الحج، خويى، سيد ابو القاسم موسوى، قم، چاپخانه مهر، 1411ه‍ ق.
* مناسك الحج، شبيرى زنجانى، سيد موسى، قم، مؤسسة الولاء للدراسات، 1421 ه‍ ق.
* مناسك الحج، شيرازى، سيد محمد حسينى، يك جلد، بی چا، بی نا، بی جا، بی تا.
* مناسك الحج، مکارم شیرازی، ناصر، قم، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب (علیه السلام)،1416ه‍ ق.
* مناسك حج و عمره، بهجت فومنى، محمد تقى، قم، انتشارات شفق، 1424ه‍ ق.
* مناسك حج، انصاری دزفولى، مرتضى، قم، مجمع الفكر الإسلامي، 1425ه‍ ق.
* مناسك حج، لنكرانى، محمد فاضل موحدى، قم، انتشارات امير قلم، 1423ه‍ ق.
* مناسك زائر، شبيرى زنجانى، سيد موسى، قم، شهاب الدين، 1427ه‍ ق.
* منتخب مناسك حج (مسائل مبتلى به زائران)، فلاح‌زاده ابرقويى، محمد حسين، قم، نشر مشعر، 1426 ه‍ ق.
* منتخب مناسك حج، خمينى، سيد روح اللّه موسوى، قم، نشر مشعر، 1426ه‍ ق.
* منتهى المطلب في تحقيق المذهب، علامه حلی، حسن بن يوسف، مشهد، مجمع البحوث الإسلامية، 1412ه‍ ق.
* مهذّب الأحكام، سبزوارى، سيد عبد الأعلى، قم، مؤسسه المنار-دفتر حضرت آية الله، 1413ه‍ ق.
* المهذب، ابن براج طرابلسى، قاضى عبد العزيز، محققین: جعفر سبحانى و دیگران‌، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1406ق.
* النهاية في مجرد الفقه و الفتاوى، طوسى، ابو جعفر محمد، بيروت، دار الكتاب العربي، 1400ه‍ ق.
* وسائل الشيعة، حرّ عاملی، محمد، قم، مؤسسه آل البيت عليهم السلام، 1409ه‍ ق.
 
 
{{پایان}}
{{پایان}}


[[رده:احکام قربانی]]
[[رده:احکام قربانی]]
لطفاً توجه داشته باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

الگوهای به‌کاررفته در این صفحه:

برگرفته از «https://wikihaj.com/view/مصارف_قربانی»