در حال ویرایش مطبوعات نجف

[[پرونده:مطبوعات-نجف.jpg|بندانگشتی|الغری، نخستین مجله‌ای که در [[نجف]] به چاپ رسید. ]]

'''مطبوعات نجف'''، با انگیزه اصلیِ تبلیغ و مبارزه فرهنگی-سیاسی عالمان [[شیعه]] در [[نجف]]، راه‌اندازی و گسترده شد. انتشار مطبوعات نجف از سال ۱۹۱۰م. آغاز شده و تا دوره جمهوری [[عراق]]، چهار دوره را گذراند.

نخستین مطبوعات آن مانند الغری و درّة النجف، به زبان فارسی منتشر شد. غیر از مطبوعات رسمی، نشریه‌های دیگر نیز توسط مدرسه‌های علمیه منتشر می‌شد، که تاثیر قابل توجهی در جامعه می‌گذاشت؛ مانند التوجیه که در [[مدرسه کاشف الغطاء]] منتشر می‌شد.

تبلیغ و مبارزه فرهنگی-سیاسی عالمان در [[نجف]]، رسانه لازم داشت و در آن زمان، مهمترین و گسترده‌ترین رسانه موجود، مطبوعات بود. از این روی، برخی از انگیزه‌های حرکت مطبوعاتی نجف را، اینگونه شمرده‌اند: تبلیغ پیام‌های علمی و دینی نجف، دعوت اصلاحی و حرکت مشروطه‌خواهی [[آخوند خراسانی]]، پاسخ به حرکت تبشیری مسیحیت که به باور برخی توسط گروه‌ها و شخصیت‌های استعماری پیگیری می‌شد، نشر مطالبی در باب سازگاری دین اسلام با علوم جدید، گسترش اندیشه تقدم اسلام بر فلاسفه و فلسفه روز، برداشتن قبح مطالعه مجلات و روزنامه‌ها.<ref>تاریخچه مطبوعات نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۵، ص۱۰۹.</ref>

تاریخ مطبوعات نجف را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:

*'''دوره نخست''': دوره درخشش نجف در نشر و مطبوعات و گسترش فرهنگ عمومی، که از سال ۱۹۱۰ آغاز و تا سال ۱۹۱۲م. ادامه داشت. برخی از مجلات این دوره عبارتند از: العلم، الغدی، درة النجف و نجف (اشرف) .

*'''دوره دوم''': با شروع انقلاب بزرگ عراق (۱۹۲۰م) آغاز شد. در این دوره، دو مجله الفرات و الاستقلال صحنه بیان رویدادهای انقلاب و نشر اخبار آن بودند. پس از چند سال از روی کار آمدن فیصل اول، مجلات النجف و الحیره منتشر شد.

*'''دوره سوم''': در این دوره، شهر نجف شاهد ظهور مجلات و روزنامه‌های پرشمار، با محتوای عالی بود که در اندازه‌های مناسب و با ظاهری پسندیده و زیبا، به مناسبت‌های تاریخی و ادبی و دینی و اقتصادی چاپ می‌شد.

*'''دوره چهارم''': این دوره، دهه پنجاهم و شصتم میلادی، یعنی اواخر دوره پادشاهی و دوره جمهوری را در بر می‌گیرد.<ref>تاریخچه مطبوعات نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۵، ص۱۰۹ و ۱۱۰.</ref>

مجله‌های نجف به ترتیب تاریخ انتشارشان، به این شرحند:

===الغری===

این مجله، در ذی‌حجه سال ۱۳۲۷ق، به زبان فارسی، در ۶۲ صفحه، در نجف منتشر شد. بالای عنوان مجله، آیه «و نادیناه من جانب الطور الایمن» بالای مجله نقش بسته بود. الغری، مشی اصلاح‌گرایانه در دفاع از دین و اسلام داشت. مدیر مسئول و نویسنده آن آغامحمد محلاتی و صاحب امتیاز آن حاج شیخ حسین اصفهانی بود. از این مجله، تنها دو شماره منتشر شد.

درة النجف، مجله‌ای فارسی با همان خط و مشی مجله الغری به مدیریت آغامحمد محلاتی بود. شماره اول آن در ۲۰ ربیع‌الاول ۱۳۲۸ق منتشر شد. از جمله کسانی که فکر سامان دادن این مجله را داشت، شیخ [[عبدالحسین رشتی]]، یکی از شاگردان [[آخوند خراسانی]] بود که اجازه چاپ مجله را با واسطه از آن جناب گرفته بود. درّة النجف، شامل مطالب بسیاری در باب دین و تمدن می‌شد و به قلم [[آقا بزرگ تهرانی]] نوشته می‌شد که در واقع ترجمه کتاب المدینة و الاسلام، نوشته محمد فرید وجدی بود. شماره‌های هفتم و هشتم مجله، آخرین شماره مزدوج بود که در ۱۰ ذی‌قعده ۱۳۲۸ق به چاپ رسید.

 

 

 

با شلیک اولین گلوله به دست شیخ شعلان ابوالجون، در شهر الرمیثه، در تابستان ۱۹۲۰م. به سوی [[انگلیس|انگلیسیها]] قیام مردم [[عراق]] علیه آنان آغاز شد. این انقلاب به یک وسیله تبلیغی و اطلاع‌رسانی نیاز داشت تا خبرهای جنگ را پوشش دهد. از این رو محمد باقر الشبیبی روزنامه‌ای به نام الفرات را پایه‌گذاری کرد که نخستین شماره آن در ۲۱ ذی‌قعده ۱۳۳۸ق. منتشر شد، اما پس از پنج شماره، با بروز نشانه‌های ضعف و سستی در انقلابیون و رهبران انقلاب، انتشار آن متوقف شد.

===الاستقلال===

این مجله، مجله‌ای سیاسی، ادبی و اجتماعی بود که در هفته، چهار شماره از آن با عنوان فرعی «لاحیاة بدون استقلال» منتشر می‌شد. این نشریه، دومین مجله‌ای بود که در خدمت [[انقلاب ۱۹۲۰ عراق|انقلاب مردم عراق]] و پرداختن به اندیشه‌های آزادی‌خواهانه و استقلال‌طلبانه مردم گام برمی‌داشت. اولین شماره آن در ۸ محرم ۱۳۳۹ق. منتشر شد. سردبیر مجله الاستقلال، سید محمد عبدالحسین کاظمی و مدیر مسئول آن سید عبدالرزاق بغدادی بود. پس از انتشار شماره هشتم در سی‌ام محرم همان سال، با پایان یافتن انقلاب، انتشار این مجله هم متوقف گردید.

===النجف===

[[پرونده:مطبوعات نجف۳.jpg|بندانگشتی|هفته‌نامه النجف.|جایگزین=|300x300پیکسل]]

النجف، هفته‌نامه‌ای ادبی، اجتماعی و انتقادی به ریاست یوسف رجب بود. شماره اول آن در روز جمعه ۲۳ رمضان ۱۳۴۳ق. در نجف منتشر شد و طی سه سال، شمارگان آن به ۸۱ رسید.

النجف، از هفته‌نامه‌هایی بود که به شکل گسترده، به بحث‌های اجتماعی و سیاسی و درگیری‌های اصلاحی می‌پرداخت و مدیریت آن را سید محمدعلی بلاغی بر عهده داشت که بعداً خود ماهنامه اعتدال را پایه‌گذاری کرد.

===الحیرة===

این مجله، ماهنامه علمی، اجتماعی و مکتبی بود. صاحب امتیاز، مدیر مسئول و دبیر بخش ادبی آن، عبدالمولی الطریحی و دبیر بخش مکتبی آن، جعفر الخلیلی بود. شماره اول این ماهنامه در روز ۲۴ رجب سال ۱۳۴۵ق. منتشر گردید و طی یک سال، تنها سه شماره از آن انتشار یافت و شماره چهارم پس از چاپ، توزیع نشد و سرانجام به خاطر مشکلات مالی، از انتشار بازماند.

این مجله، حرکت ادبی منطقه فرات را به خوبی منعکس می‌کرد و از قلم نویسندگان زبردستی چون: محمد علی بلاغی، سید حسن زینی، صالح الجعفری و عبدالرزاق محی‌الدین بهره می‌برد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

از آن‌جا که نقش مطبوعات [[نجف]]، نقش بارزی بود و حرکت مطبوعاتی در آن شهر در اوج قرار داشت و مردان قلم و اندیشه در آن فراوان یافت می‌شدند، برخی از نویسندگان شهرهای دیگر مجلات و نشریات خود را در نجف به طبع می‌رساندند، که طبعاً امکانات بیشتری نیز در اختیارشان قرار می‌گرفت. نشریاتی چون: الحکمه، الفیحاء التوحید، صوت الاخلاص، الفرات (از شهر [[حله]]) الشرق، القدره، الاخلاق و الآداب (از [[کربلا]]) الطب البیطری، الرسالة والفکر (از [[دیوانیه]]) الارشاد و الموعظه (از [[کوفه]]) اللواء، الامانی (از [[ناصریه]])<ref>تاریخچه مطبوعات نجف، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۵، ص۱۱۰-۱۱۱.</ref>

 

 

| منبع = تاریخچه مطبوعات نجف،

| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، عبدالرحیم محمد علی، ترجمه محمدمهدی رضایی، شماره پنجم، زمستان ۱۳۸۹، ص ۱۰۸

[[رده:مطبوعات نجف]]