در حال ویرایش مقام


'''مقام'''، در زیارتگاه‌ها، به جای خاصی که، به نحوی، به یکی از [[معصومان(ع)]]، پیامبران یا اولیا ارتباط یافته، گفته می‌شود؛ برای نمونه، وی در آن مکان حضور یافته یا اقامت کرده یا عبادت کرده است؛ مانند [[مقام ابراهیم(ع)]] در [[مسجدالحرام]]، مقام خضر(ع) در مسجد اموی دمشق و [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام صاحب الزمان(ع)]] در [[کربلا]].

==واژه‌شناسی==
مقام، واژه‌ای عربی، اسم مکان<ref name=":0">مفردات ألفاظ القرآن، ص691.</ref> و به معنای جای دو گام<ref>کتاب العین، ج‏5، ص232؛ المحیط فی اللغة، ج‏6، ص58</ref> و جای ایستادن<ref>الصحاح، ج‏5، ص2017؛ الفروق فی اللغة، ص303.</ref> است. برخی، معانی دیگری نیز به آن افزوده‌اند؛ مانند توقفگاه، جایگاه، جای اقامت، خانه، مسکن، رتبه و منزلت.<ref name=":1" /> مقام، به عنوان مصدر و به معنای ایستادن<ref>الصحاح، ج‏5، ص2017؛ الفروق فی اللغة، ص303؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص691.</ref> و به عنوان اسم زمان و به معنای زمان ایستادن نیز به کار رفته است.<ref name=":0" /> این واژه در [[قرآن]]، در چندین آیه به کار رفته است.<ref>سوره یونس، آیه۷۱؛ سوره الرحمن، آیه۴۶؛ سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ سوره آل عمران، آیه ۹۷؛ سوره دخان، آیه ۲۶ و ۵۱؛ سوره مریم، آیه ۷۳؛ سوره صافات، آیه ۱۶۴؛ سوره نمل، آیه ۳۹.</ref> مقام، یک معنای مصطلح عرفانی نیز دارد، که اشاره به درجه‌های سیر و سلوک و عرفان دارد؛ مانند مقام رضا، مقام فنا، و مقام جمع.<ref name=":1" />

==در زیارتگاه‌ها==
در زیارتگاه‌ها، به جای خاصی که، به نحوی، به یکی از [[معصومان(ع)]]، پیامبران، یا اولیا ارتباط یافته، مقام گفته می‌شود؛ برای نمونه، وی در آن مکان حضور یافته یا اقامت کرده یا عبادت کرده است؛ مانند مقام خضر در مسجد اموی [[دمشق]]، [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام صاحب الزمان(ع)]] در [[کربلا]] و مقام امام صادق(ع) در [[مسجد کوفه|مسجد کوفه]]. حتی به [[مسجد عتیقه|مسجد بُراثا]] به سبب حضور [[امام علی(ع)]] در آن، «مقام الامام علی(ع)» نیز گفته می‌شود.

[[مقام ابراهیم(ع)]]، در [[مسجدالحرام]]، سنگی است درون یک محفظه شیشه‌ای که بر آن جای پای [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهیم(ع)]]، هنگام بنای [[کعبه]]، نقش بسته است. این مقام در قرآن، یکی از نشانه‌های روشن مسجد الحرام دانسته شده{{یادداشت|فِیهِ آیٰاتٌ بَیِّنٰاتٌ مَقٰامُ إِبْرٰاهِیمَ.}}<ref>سوره آل عمران، آیه٩٧.</ref>  و سفارش شده کنار آن نماز خوانده شود.{{یادداشت|وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِیمَ مُصَلًّی.}}<ref>سوره بقره، آیه ١٢۵.</ref> اصطلاح «قدمگاه»، که در بسیاری جاها نزد مردم شهرت داشته و به قداست آن باور دارند، به «مقام» اشاره دارد.<ref name=":1">فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص92.</ref>

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==
{{منابع}}{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = فرهنگ نامه زیارت،
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۹۲
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/92
}}

* '''الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة'''، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق.
* '''الفروق فی اللغة'''، حسن بن عبدالله عسکری، دار الافاق الجدیدة، بیروت.
* '''کتاب العین'''، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.، ۱۴۰۰ق.
* '''المحیط فی اللغة'''، اسماعیل بن عباد صاحب، عالم الکتب، بیروت، ۱۴۱۴ق.
* '''مفردات ألفاظ القرآن'''، حسین بن محمد راغب اصفهانی، دار القلم، بیروت، ۱۴۱۲ق.
{{پایان}}

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]