در حال ویرایش مقام


'''مقام'''، در زیارتگاه‌ها، به جای خاصی که، به نحوی، به یکی از [[معصومان(ع)]]، پیامبران یا اولیا ارتباط یافته، گفته می‌شود؛ برای نمونه، وی در آن مکان حضور یافته یا اقامت کرده یا عبادت کرده است؛ مانند [[مقام ابراهیم(ع)]] در [[مسجدالحرام]]، مقام خضر(ع) در مسجد اموی دمشق و [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام صاحب الزمان(ع)]] در [[کربلا]].

==واژه‌شناسی==
مقام، واژه‌ای عربی، اسم مکان<ref name=":0">مفردات ألفاظ القرآن، ص691.</ref> و به معنای جای دو گام<ref>کتاب العین، ج‏5، ص232؛ المحیط فی اللغة، ج‏6، ص58</ref> و جای ایستادن<ref>الصحاح، ج‏5، ص2017؛ الفروق فی اللغة، ص303.</ref> است. برخی، معانی دیگری نیز به آن افزوده‌اند؛ مانند توقفگاه، جایگاه، جای اقامت، خانه، مسکن، رتبه و منزلت.<ref name=":1" /> مقام، به عنوان مصدر و به معنای ایستادن<ref>الصحاح، ج‏5، ص2017؛ الفروق فی اللغة، ص303؛ مفردات ألفاظ القرآن، ص691.</ref> و به عنوان اسم زمان و به معنای زمان ایستادن نیز به کار رفته است.<ref name=":0" /> این واژه در [[قرآن]]، در چندین آیه به کار رفته است.<ref>سوره یونس، آیه۷۱؛ سوره الرحمن، آیه۴۶؛ سوره بقره، آیه ۱۲۵؛ سوره آل عمران، آیه ۹۷؛ سوره دخان، آیه ۲۶ و ۵۱؛ سوره مریم، آیه ۷۳؛ سوره صافات، آیه ۱۶۴؛ سوره نمل، آیه ۳۹.</ref> مقام، یک معنای مصطلح عرفانی نیز دارد، که اشاره به درجه‌های سیر و سلوک و عرفان دارد؛ مانند مقام رضا، مقام فنا، و مقام جمع.<ref name=":1" />

==در زیارتگاه‌ها==
در زیارتگاه‌ها، به جای خاصی که، به نحوی، به یکی از [[معصومان(ع)]]، پیامبران، یا اولیا ارتباط یافته، مقام گفته می‌شود؛ برای نمونه، وی در آن مکان حضور یافته یا اقامت کرده یا عبادت کرده است؛ مانند مقام خضر در مسجد اموی [[دمشق]]، [[مقام حضرت مهدی (کربلا)|مقام صاحب الزمان(ع)]] در [[کربلا]] و مقام امام صادق(ع) در [[مسجد کوفه|مسجد کوفه]]. حتی به [[مسجد عتیقه|مسجد بُراثا]] به سبب حضور [[امام علی(ع)]] در آن، «مقام الامام علی(ع)» نیز گفته می‌شود.

[[مقام ابراهیم(ع)]]، در [[مسجدالحرام]]، سنگی است درون یک محفظه شیشه‌ای که بر آن جای پای [[حضرت ابراهیم(ع)|حضرت ابراهیم(ع)]]، هنگام بنای [[کعبه]]، نقش بسته است. این مقام در قرآن، یکی از نشانه‌های روشن مسجد الحرام دانسته شده{{یادداشت|فِیهِ آیٰاتٌ بَیِّنٰاتٌ مَقٰامُ إِبْرٰاهِیمَ.}}<ref>سوره آل عمران، آیه٩٧.</ref>  و سفارش شده کنار آن نماز خوانده شود.{{یادداشت|وَ اتَّخِذُوا مِنْ مَقٰامِ إِبْرٰاهِیمَ مُصَلًّی.}}<ref>سوره بقره، آیه ١٢۵.</ref> اصطلاح «قدمگاه»، که در بسیاری جاها نزد مردم شهرت داشته و به قداست آن باور دارند، به «مقام» اشاره دارد.<ref name=":1">فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۲۱، ص92.</ref>

==پانوشت==
{{پانویس}}
==منابع==

{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = فرهنگ نامه زیارت،
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره بیست و یکم، زمستان ۱۳۹۳، ص۹۲
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1374/1/92
}}کتاب العین، خلیل بن احمد فراهیدی، نشر هجرت، قم، ۱۴۰۹ق.

المحیط فی اللغة، اسماعیل بن عباد صاحب، عالم الکتب، بیروت، ۱۴۱۴ق.

الصحاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، اسماعیل بن حماد جوهری، دار العلم للملایین، بیروت، ۱۳۷۶ق.

الفروق فی اللغة، حسن بن عبدالله عسکری، دار الافاق الجدیدة، بیروت، ۱۴۰۰ق.

مفردات ألفاظ القرآن، حسین بن محمد راغب اصفهانی، دار القلم، بیروت، ۱۴۱۲ق.

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]