در حال ویرایش مناسک منا
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۹]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} | ||
[[ | [[رده:مقالههای در حال ویرایش]] | ||
<br /> | |||
==واجبات منا در روز عید قربان== | |||
بر پایه مذاهب اسلامی، سه عمل واجب، در روز عید قربان، در منا باید انجام شود، که عبارتند از «رمی جمره عقبه»، «ذبح قربانی» و «حلق یا تقصیر».<ref>مناسك محشى، ص۴۴۴-۴٠٨، بداية المجتهد، ج١، ص۶۵٢؛ فقهالسنه، ج١، ص۵٢٧؛ الفقه على المذاهب الخمسه، ج١، ص٣٨٨ و ٣٨٧؛ الروضةالبهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه، ج١، ص۵٢۵.</ref> | |||
بر پایه مذاهب اسلامی، سه عمل واجب، در روز عید قربان، در منا باید انجام شود، که عبارتند از | |||
به گفته فقیهان [[شیعه]]، رعایت ترتیب اعمال بالا، واجب یا احتیاط واجب است؛ ولی اگر این ترتیب رعایت نشد، تکرار آن لازم نیست. به گفته فقیهان [[مذهب حنبلی|حنبلی]] و [[مذهب شافعی|شافعی]]، رعایت ترتیب سنّت است و کسی که مراعات نکند کفاره ندارد. به باور [[مذهب حنفی|حنفیان]]، اگر حاجی پیش از ذبح قربانی یا رمی، حلق کند، باید گوسفند کفاره دهد. [[مذهب مالکی|مالکیان]] بر این باورند که اگر حاجی پیش از رمی، حلق کند باید فدیه بدهد.<ref>مناسك محشى، صص ۴۵١ و ۴۵٠؛ جواهرالكلام، ج١٩، صص ٢۵١ و ٢۵٠؛ الروضة البهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه، ج ١، ص ۵٢۵؛ رسائل للحجاج و المعتمرين، صص ١٣ و ١٢؛ بداية المجتهد، ج ١، ص٣۵٣؛ مغنى والكافى لابن قدامه(فقه حنبلى)، بدائع الصنائع(فقه حنفى)، مختصر المزنى(فقه شافعى)، القوانين الفقهيه(فقه مالكى)؛ مصادر الفقهيه، ج١١، ص١٠۴٨-١٠۴۵ و ٩٧۴ و ج١٠، ص١٠٣ و ج١١، ص٨٢٣</ref> | به گفته فقیهان [[شیعه]]، رعایت ترتیب اعمال بالا، واجب یا احتیاط واجب است؛ ولی اگر این ترتیب رعایت نشد، تکرار آن لازم نیست. به گفته فقیهان [[مذهب حنبلی|حنبلی]] و [[مذهب شافعی|شافعی]]، رعایت ترتیب سنّت است و کسی که مراعات نکند کفاره ندارد. به باور [[مذهب حنفی|حنفیان]]، اگر حاجی پیش از ذبح قربانی یا رمی، حلق کند، باید گوسفند کفاره دهد. [[مذهب مالکی|مالکیان]] بر این باورند که اگر حاجی پیش از رمی، حلق کند باید فدیه بدهد.<ref>مناسك محشى، صص ۴۵١ و ۴۵٠؛ جواهرالكلام، ج١٩، صص ٢۵١ و ٢۵٠؛ الروضة البهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه، ج ١، ص ۵٢۵؛ رسائل للحجاج و المعتمرين، صص ١٣ و ١٢؛ بداية المجتهد، ج ١، ص٣۵٣؛ مغنى والكافى لابن قدامه(فقه حنبلى)، بدائع الصنائع(فقه حنفى)، مختصر المزنى(فقه شافعى)، القوانين الفقهيه(فقه مالكى)؛ مصادر الفقهيه، ج١١، ص١٠۴٨-١٠۴۵ و ٩٧۴ و ج١٠، ص١٠٣ و ج١١، ص٨٢٣</ref> | ||
==رمى جمره عقبه== | ===رمى جمره عقبه=== | ||
{{اصلی|رمی | {{اصلی|رمی}} | ||
حاجیان باید پس از طلوع آفتابِ روز دهم ذىالحجه ([[عيد قربان]])، از [[مشعر]] بيرون آمده و به سوی [[منا]] بروند. منا سرزمينى است واقع بين دو رشتهكوه نزديك مشعر و [[مكه]]، كه از انتهاى وادى [[محسر|مُحسّر]] تا [[جمره عقبه]] امتداد دارد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۵.</ref> | |||
*نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد. | نخستین عمل واجب در روز [[عید قربان]]، رمی جمره عقبه است. در آخر [[منا]]، [[جمرات|سه جمره]] وجود دارد که سومین آن، جمره عقبه نام دارد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۶.</ref> برخی از احکام و واجبات رمی چنین است: | ||
*هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مىشود. | |||
*نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد.<ref name=":0" /> البته در منابع فقهی اهل سنت به لزوم نیت خالصانه به عنوان یکی از واجبات رمی اشارهای نشده است.<ref>الفقه على المذاهب الخمسه، ج١، ص ٣٩؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ - ۵٩٩</ref> | |||
*هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مىشود.<ref name=":0" /> البته از احمد بن حنبل، یکی از فقیهان چهارگانه اهل سنت، نقل شده که وی، پنج سنگ را نیز کافی شمرده است.<ref>الفقه على المذاهب الخمسه، ج١، ص٣٩٠؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص ۶٠٢ - ۵٠٩؛ فقه السنه، ج ١، ص۵٣٠؛ الكافى لابن قدامه (فقه حنبلى)؛ المصادر الفقهيه، ج ١٩، ص ١٠۵٢.</ref> | |||
*سنگها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمىكند. | *سنگها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمىكند. | ||
*سنگ به جمره بخورد. | *سنگ به جمره بخورد. | ||
خط ۲۱: | خط ۲۲: | ||
*به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مىشود.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref> | *به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مىشود.<ref name=":0">درسنامه مناسک حج، ص۶۶ و ۶۷.</ref> | ||
مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که میاندازد تکبیر بگوید و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1">درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> | |||
==ذبح قربانى== | ===ذبح قربانى=== | ||
{{اصلی|قربانی}} | {{اصلی|قربانی}} | ||
واجب است حجگزار در [[حج تمتع]] و [[حج قران]]، روز عيد قربان، حيوانى را در راه خدا، بهعنوان يكى از اعمال حج ذبح کند. گوسفند، گاو و شتر حیواناتی هستند که میتوان قربانی کرد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> زمان قربانی کردن، پس از [[رمی]] جمره عقبه و پیش از [[حلق]] یا تقصیر است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸ | واجب است حجگزار در [[حج تمتع]] و [[حج قران]]، روز عيد قربان، حيوانى را در راه خدا، بهعنوان يكى از اعمال حج ذبح کند. گوسفند، گاو و شتر حیواناتی هستند که میتوان قربانی کرد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۷.</ref> زمان قربانی کردن، پس از [[رمی]] جمره عقبه و پیش از [[حلق]] یا تقصیر است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸.</ref> | ||
حیوانی که ذبح میشود واجب است دارای شرایطی باشد که برخی از آنها چنین است: سالم بودن، خیلی پیر نبودن، ناقص العضو نبودن و لاغر نبودن.<ref group="یادداشت">چاق بودن شرط نيست، ولى نبايد لاغر باشد.</ref> مستحب است شتر یا گاو، ماده و گوسفند نر باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸.</ref> | حیوانی که ذبح میشود واجب است دارای شرایطی باشد که برخی از آنها چنین است: سالم بودن، خیلی پیر نبودن، ناقص العضو نبودن و لاغر نبودن.<ref group="یادداشت">چاق بودن شرط نيست، ولى نبايد لاغر باشد.</ref> مستحب است شتر یا گاو، ماده و گوسفند نر باشد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۶۸.</ref> | ||
خط ۳۳: | خط ۳۴: | ||
ذبح قربانی تنها در حج تمتع و قران واجب بوده و در [[حج افراد]] واجب نیست.<ref>درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۹۵.</ref> | ذبح قربانی تنها در حج تمتع و قران واجب بوده و در [[حج افراد]] واجب نیست.<ref>درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۹۵.</ref> | ||
==حلق يا تقصير== | ===حلق يا تقصير=== | ||
{{اصلی|حلق}}«حلق» بهمعناى تراشيدن موهاى سر و «تقصير» بهمعناى كوتاه كردن قدرى از مو و ناخن بوده و آخرین عمل از اعمال منا است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۱.</ref> زمان این عمل، از طلوع تا غروب آفتاب روز عید قربان و مکان آن، منا است. كسى كه نمىتواند براى حلق يا تقصير به منا برود، هرجا كه هست حلق يا تقصير مىكند و موى خود را به منا مىفرستد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۲.</ref> | {{اصلی|حلق}}«حلق» بهمعناى تراشيدن موهاى سر و «تقصير» بهمعناى كوتاه كردن قدرى از مو و ناخن بوده و آخرین عمل از اعمال منا است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۱.</ref> زمان این عمل، از طلوع تا غروب آفتاب روز عید قربان و مکان آن، منا است. كسى كه نمىتواند براى حلق يا تقصير به منا برود، هرجا كه هست حلق يا تقصير مىكند و موى خود را به منا مىفرستد.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۲.</ref> | ||
بر زنان و کسانی که موی سر ندارند، واجب است تقصیر کنند | بر زنان و کسانی که موی سر ندارند، واجب است تقصیر کنند<ref name=":2">درسنامه مناسک حج، ص۷۱ و ۷۲.</ref> و بر برخی از حاجیان واجب است حلق انجام دهند، که عبارتند از: | ||
*كسى كه سال اول حج او باشد، چه واجب، چه مستحب، چه حج را براى خودش انجام دهد يا به [[نیابت]] از ديگرى؛ (به فتواى برخى از فقیهان، چنين فردى نيز مىتواند تقصير كند ولى حلق افضل است.) | *كسى كه سال اول حج او باشد، چه واجب، چه مستحب، چه حج را براى خودش انجام دهد يا به [[نیابت]] از ديگرى؛ (به فتواى برخى از فقیهان، چنين فردى نيز مىتواند تقصير كند ولى حلق افضل است.) | ||
خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
مستحب است در تراشیدن سر، ابتدا از سمت راست جلوی سر شروع کند<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۳.</ref> و هنگام حلق یا تقصیر دعای «اَللَّهُمَّ أَعْطِنِي بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ»<ref group="یادداشت">خدايا با هر تار مويى، روز قيامت پرتوى بر من بيافكن. (گزیده تهذیب؛ ج۳، ص۴۹.)</ref> را بخواند.<ref>[https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/89967 تهذیب الاحکام، ج۵، ص۲۴۴].</ref> | مستحب است در تراشیدن سر، ابتدا از سمت راست جلوی سر شروع کند<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۳.</ref> و هنگام حلق یا تقصیر دعای «اَللَّهُمَّ أَعْطِنِي بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ»<ref group="یادداشت">خدايا با هر تار مويى، روز قيامت پرتوى بر من بيافكن. (گزیده تهذیب؛ ج۳، ص۴۹.)</ref> را بخواند.<ref>[https://hadith.inoor.ir/fa/hadith/89967 تهذیب الاحکام، ج۵، ص۲۴۴].</ref> | ||
به | ==بیتوته== | ||
{{اصلی|بیتوته}}بيتوته بهمعناى «شب را در جايى گذراندن» است. بر حجگزاران واجب است شبهای یازدهم و دوازدهم ذیالحجه را از غروب آفتاب تا نیمهشب با قصد قربت در [[منا]] باشند. از این رو، کسانی که به [[مکه]] رفتهاند باید پیش از غروب به منا برگردند. به فتواى برخى از فقیهان شیعه، حاجیان مىتوانند نيمه اول يا نيمه دوم شب را در منا بيتوته كنند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۴ و ۷۵.</ref> | |||
محدوده منا با تابلوهای آبیرنگ مشخص شده که روی بخش بیرونی آنها نوشته شده «بدایة منا» (آغاز منا) و روی بخش درونی آن نوشته شده «نهایة منا» (پایان منا).<ref name=":3">درسنامه مناسک حج، ص۷۵.</ref> | |||
كسانى كه در مكه، تمام شب را تا صبح به عبادت خدا مشغول باشند و كار ديگرى بهجز كارهاى ضرورى نكنند، بیتوته بر آنها واجب نیست. بیماران، پرستارانِ آنها و کسانی که ماندن در منا برایشان مشقت دارد نیز میتوانند بیتوته را ترک کنند.<ref name=":3" /> | |||
==رمی جمرات== | |||
{{اصلی|رمی}} | |||
رمى [[جمرات]] به معنای سنگ زدن به جمرات، یکی دیگر از اعمال واجب حج است.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۶.</ref> در آخر منا سه جمره وجود دارد كه اولى «جمره اولى»، دومى «جمره وسطى» و سومى «جمره كُبرى يا عقبه» نام دارد.<ref name=":0" /> | |||
برخی از احکام و واجبات رمی چنین است: | |||
*نيت: رمى نيز مثل ساير اعمال حج از عبادات است و بايد با قصد قربت و بدون هرگونه ريا و خودنمايى صورت پذيرد. | |||
*هفت عدد سنگريزه بايد به جمره زده شود، ولى لازم نيست پشت سر هم بخورد، پس اگر برای نمونه دو عدد از آنها به جمره بخورد و سومى نخورد، چهارمى اگر به ستون بخورد، سوم حساب مىشود. | |||
*سنگها را بياندازد، پس اگر جلو برود و سنگ بگذارد كفايت نمىكند. | |||
*سنگ به جمره بخورد. | |||
*با پرتاب به جمره بخورد، پس اگر با برخورد به جايى يا با برخورد سنگ ديگران به جمره برخورد كند كافى نيست. | |||
*به تدريج بزند، پس اگر چند سنگريزه را با هم به جمره بزند كافى نيست بلكه يكى حساب مىشود.<ref name=":0" /> | |||
مستحب است هنگام رمی، با طهارت بوده و با هر سنگی که میاندازد تکبیر بگوید. مستحب است جمره اولی و وسطی را رو به قبله و جمره عقبه را پشت به قبله رمی کند.<ref name=":1" /> | |||
حجگزاران مىتوانند در روز دوازدهم ذىالحجه، بعد از ظهر شرعى، از [[منا]] خارج شوند؛ ولى اگر کسی آن روز از منا نرود تا آفتاب غروب كند، بايد شب سيزدهم را نيز در آنجا [[بيتوته]] كند و روز سيزدهم نيز [[جمرات]] را [[رمى]] كند.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۷۸.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۵۲: | خط ۷۴: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
'''بداية المجتهد و نهاية المقتصد'''، (ابن رشد) محمد بن احمد بن رشد، بيروت، دارالفكر، ١۴٢١ق. | |||
'''تهذیب الاحکام'''، محمد بن حسن طوسی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، بیتا. | |||
'''جواهرالكلام فى شرح شرائع الاسلام'''، محمدحسن نجفی، تهران، دار الكتب الاسلاميه، ١٣۶۵ش. | |||
'''الروضة البهيه فى شرح اللمعة الدمشقيه'''، زینالدین العاملی (الشهید الثانی)، قم، مجمع الفكر الاسلامى، ١۴٢۴ق. | |||
'''فقه السنه'''، السید سابق، بیروت، دارالفكر، ١۴١٩ق. | |||
'''الفقه على المذاهب الخمسه'''، محمدجواد المغنیه، قم،مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، ١۴٢٢ق. | |||
'''گزیده تهذیب'''، محمد بن حسن طوسی، تهران، کوير، بیتا. | |||
'''مناسك حج با حواشى مراجع'''، سید روحالله خمینی، تهران، نشر مشعر، ١٣٨۵ش. | |||