در حال ویرایش موسوعة النجف الاشرف (کتاب)

| تصویر =

| ناشر = دارالأضواء [[بیروت]]

| تاریخ نشر = ۱۴۲۸ق

موسوعة النجف الاشرف، کتابی است، با گردآوری جعفر الدجیلی، که موضوعات مربوط به [[نجف]] را جمع آوری کرده است؛ محورهای این کتاب به این شرح است: موقعیت جغرافیایی، تاریخ، محل خاکسپاری [[امام علی(ع)]]، [[حرم امام علی(ع)]]، سفرنامه‌ها، سروده‌ها، [[حوزه علمیه]]، عالمان، مراجع، فقیهان و شاعران.

 

این کتاب در ۲۲ جلد وزیری، به دست انتشارات دارالأضواء [[بیروت]] و در سال ۱۴۲۸ق منتشر شده است.

موسوعة نجف اشرف، با تألیف جعفر الدجیلی و با اشراف جمعی از صاحبان اندیشه و ادب گرد آمده است.

==انگیزه تألیف==

به گفته نویسنده، حضور در شهر نجف و در جوار حرم امام علی(ع)، رفت و آمد حوزویان و زائران حرم، انگیزه‌ای در وی به وجود آورد تا به گردآوری این موسوعه بپردازد.

این کتاب، در ۲۲ جلد وزیری، به دست انتشارات دارالأضواء [[بیروت]] و در سال ۱۴۲۸ق منتشر شده است.

نویسنده، در گردآوری این موسوعه، به دانسته‌های دیگران بسنده نموده و از ساختار نو، صرف نظر کرده است. موسوعة النجف الاشرف، با دو مقدمه از شیخ [[محمدتقی فقیه]] و [[سید حسن امینی]] آغاز شده و به محورهای زیر درباره [[نجف]] پرداخته است: موقعیت جغرافیایی، تاریخ، محل خاکسپاری [[امام علی(ع)]]، [[حرم امام علی(ع)]]، سفرنامه‌ها، سروده‌ها، حوزه علمیه، عالمان، مراجع، فقیهان و شاعران. درونمایه این موسوعه به تفکیک جلد به این شرح است:

* عنوان '''جلد نخست'''، النجف قدیماً، است، و به موقعیت جغرافیایی نجف، و موضوعات مربوط به آن، مانند [[کوفه]]، تاریخ کوفه، نجف قدیم، نجف پیش از اسلام، نام‌های نجف در حدیث، [[وادی السلام]]، و مدفونین در وادی السلام، پرداخته است.  

* عنوان '''جلد دوم'''، مشهد الامام علی(ع) -القسم الاول، است. کتاب [[فرحةالغری]]، کتاب [[نزهة الغری فی تاریخ النجف]]، نوشته‌هایی از محمدهادی امینی، [[سید هبة الدین شهرستانی]] و سعاد ماهر محمد با موضوعات نخستین مدفون در نجف، صحابی مدفون در نجف، و غری مشهد امام علی(ع)، در این جلد آمده است.

* عنوان جلد سوم، مشهد الامام علی(ع) -القسم الثانی، است. نگاهی کوتاه به تاریخ مشهد امام علی(ع)، نقشه از مرقد، بازسازی‌های حرم، فضیلت [[زیارت]]، [[ضریح]]ها، تحفه‌ها، متولیان و خادمان، برخی از موضوعاتی است که در این جلد به آن پرداخته شده است.  

* عنوان جلد چهارم، النجف فی کتب الرحالة والمراجع الغربیه، است. این جلد به سفرنامه‌ها پرداخته و نجف را از دیدگاه منابع غربی بررسی می‌کند. در بررسی از منابع غربی به موضوعات نجف و مسلمانان [[هند]]، تهاجم [[وهابیت|وهابیون]] به [[عتبات]]، نجف در [[جنگ جهانی اول]]، [[انقلاب نجف]]، نجف در ایام [[انقلاب عراق]] در سال ۱۹۲۰م، و روی کار آمدن [[ملک فیصل]]، پرداخته است.   

* عنوان جلد پنجم، النجف فی الشعر، است. در این جلد، سروده‌ها پیرامون نجف، به همراه نام شاعران گردآوری شده است. برخی از آن‌ها به این شرحند: [[محمد سماوی]]، [[سید شریف رضی]]، [[صاحب بن عباد]] و[[سید محسن امین]].   

* عنوان جلد ششم، جامعة النجف الدینیة، است. در این جلد به تأسیس [[حوزه نجف]]، تغییرات آن، دوران‌های گوناگون، و روش درس و بحث آن، پرداخته شده است.  

 

* عنوان جلد هفتم، الدرس الحوزوی فی النجف-القسم الأوّل، است. این جلد از سه بخش فقه، اصول و رجال تشکیل شده است. در بخش فقه، از میدان داری [[شیخ طوسی]]، و دوران تکاملی [[وحید بهبانی]] بحث کرده، و نام فقیهان و تألیفات آنان را در طول هزار سال بیان کرده است. در بخش اصول، از زمان شیخ طوسی تا کنون، تحولات و روش‌های گوناگون عالمان اصول را بررسی کرده است. در بخش رجال، به علم رجال از سده سوم تا سده پانزدهم پرداخته، و به کتاب‌های رجالی اشاره کرده است.

 

* عنوان جلد هشتم، الدرس الحوزوی فی النجف-القسم الثانی، است. در این جلد، دانش‌های فلسفه، اخلاق و عرفان، لغت و هئیت، در حوزه علمیه نجف برررسی شده است.  

* عنوان جلد نهم، الحرکة الاصلاحیة فی الحوزة العلمیه، است. در این جلد به سیر اصلاحات در حوزه نجف، مؤسسات و مدارس اصلاحی، دوران [[محمدرضا مظفر]]، روش‌های آموزشی، و شیوه‌های اصلاحی آموزش و پژوهش، آمده است. برای نمونه، به پیشنهاد‌های اصلاحی [[شهید صدر]] پرداخته است.  

 

* عنوان جلد دهم، المرجعیة، قضایاها، تاریخها، رجالها، است. این جلد از سه فصل مباحث عمومی پیرامون [[مرجعیت]]، تاریخ مرجعیت و قضایای آن، بیوگرافی مراجع در نجف بر پایه تسلسل تاریخی، تشکیل شده است. در فصل نخست، مباحثی مانند: وظایف و جایگاه مرجعیت، دلایل [[ولایت فقیه]]، امور حسبیه، تفاوت حکم و فتوا، بُعد اجتماعی و سیاسی مرجعیت، مرجعیت و [[نهضت مشروطه]]، بُعد اخلاقی مرجعیت و مناسبات آنها آمده است. در فصل دوم، مباحثی مانند: دوران‌های مرجعیت، مفهوم اعلمیت، وکالت، و تقلید از اعلم آمده است. در فصل سوم، مباحثی پیرامون مراجع درگذشته، از زمان [[شیخ طوسی]] تا کنون آمده است.

 

 

* عنوان جلد دوازدهم، المراجع فی النجف الأشرف-القسم الثانی، است. در این جلد به مراجع بسیاری پرداخته است؛ مانند [[سید محسن حکیم]]، [[سید محمدهادی میلانی]]، [[سید محمود شاهرودی]]، [[امام خمینی]] و[[سید علی خامنه ای]].  

* عنوان جلد سیزدهم، الفقهاء فی النجف الأشرف-القسم الأوّل، است. در این جلد، فقیهانی که مرجع بودند، یا مرتبه‌ای بعد از مراجع داشتند ذکر شده‌اند. از [[محمد بن بدران الکوفی]] که از استادان [[شیخ صدوق]] بوده، آغاز شده و به حسین نعمة العاملی پایان یافته است.  

* عنوان جلد چهاردهم، الفقهاء فی النجف الاشرف-القسم الثانی، است. نام بسیاری از فقیهان حوزه نجف، میان سال‌های ۱۳۳۱ تا ۱۴۰۰ قمری، در این جلد آمده است.از زین العابدین تنکابنی آغاز شده و به محمد بن یوسف الجامعی پایان یافته است.

* عنوان جلد پانزدهم، شعراء النجف؛ القرن السادس-القرن الثانی عشر، است. این جلد به شاعران اهل نجف یا حاضر در نجف، میان سده شش و سده دوازده، پرداخته، و رویکردهای موضوعی و فنی شعر آنان را بررسی کرده است. از [[سید ضیاءالدین فضل الله رواندی]] آغاز، و به محمد بن یوسف الجامعی پایان یافته است.  

* عنوان جلد شانزدهم، شعراء النجف-القرن الثالث عشر، است. این جلد به عوامل شکوفایی شعر در سده سیزده پراخته و نام ۸۹ نفر از شاعران نجف در این سده را آورده است؛ نخستین شاعر ابوالحسن کوثر النجفی، و شاعر پایانی عباس القرشی است.  

* عنوان جلد هفدهم، شعراء النجف؛ القرن الرابع عشر-القسم الاوّل، است. در این جلد به تحولاتی که منجر به [[جنگ جهانی دوم]] شد و تأثیر آن در تحول شعری نجف پرداخته، و نام ۱۰۰ نفر از شاعران نجف در سده چهاردهم را آورده است.  

* از جلد هجدهم تا جلد بیست و دوم، به دیگر شاعران سده چهاردهم، و شاعران سده پانزدهم در نجف پرداخته است.  

==پانوشت==

| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، جلد ۵، ص۷۲، ۱۳۸۸،

| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/۱۲۷۹/۱/۱۶۸

[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]