| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{مقاله فقهی | | {{در دست ویرایش|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۱۳]]|سال=[[۱۳۹۹]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| | صفحه =
| |
| | لینک = https://wikihaj.com/view/وقوف_به_عرفات_(فتاوای_مراجع)
| |
| | متن = وقوف در عرفات (فتاوای مراجع)}}
| |
| {{جعبه اطلاعات اعمال
| |
| | عنوان = وقوف در عرفات
| |
| | تصویر = وقوف در عرفات.jpg
| |
| | توضیح تصویر = نمای هوایی از وقوفِ حج‌گزاران در [[عرفات]]
| |
| | فیلم = فیلم احکام وقوف در عرفات.mp4
| |
| | توضیح فیلم = ببینید: آموزش وقوف در عرفات
| |
| | دسته = مناسک [[حج]]
| |
| | مربوط به آیین =
| |
| | مکان = [[عرفات]]
| |
| | زمان = ظهر تا مغرب روز نهم ذی الحجه
| |
| | عمل قبلی = [[احرام|احرام در مکه]]
| |
| | عمل بعدی = [[وقوف در مشعر]]
| |
| | حکم =
| |
| | کفاره =
| |
| | پیامد فقهی =
| |
| | ثواب =
| |
| | آداب وابسته =
| |
| | فلسفه و اسرار =
| |
| | منشاء و تاریخچه =
| |
| | مکان‌های وابسته = [[عرفات]]
| |
| | اشیای وابسته =
| |
| | ذکرهای وابسته =
| |
| | دعاهای وابسته = [[دعاهای شب عرفه]]؛[[دعاهای روز عرفه]]
| |
| | مفاهیم فقهی وابسته =
| |
| | احکام فقهی وابسته =
| |
| | صفحه فتواهای مراجع = [[وقوف در عرفات (فتاوای مراجع)]]
| |
| | جستارهای وابسته = [[اعمال حج تمتع]] | |
| }} | |
|
| |
|
| '''وقوف در عرفات''' دومین عملِ واجبِ [[حج]] است که طی آن حج‌گزار بر اساس فقه [[شیعه]]، در [[روز عرفه]]، از ظهر تا غروب شرعی در [[عرفات]] می‌ماند. این وقوف به مقداری که ماندن در آنجا (اگر چه به‌مدت کوتاه) صدق کند، از [[ارکان حج]] نیز شمرده شده است. اگر کسی از روی عمد، دیرتر به عرفات وارد شود گناه کرده و چنانچه زودتر آنجا را ترک کند، افزون بر گناه، یک شتر [[کفاره]] هم بر او واجب می‌شود.
| | [[رده:مقاله‌های در حال ویرایش]] |
|
| |
|
| در مذاهب چهارگانه [[اهل سنت]] نیز، زمان این عمل، [[روز عرفه]] دانسته شده؛ اگرچه در زمان دقیق آن بین آنها اختلاف‌نظر وجود دارد.
| |
|
| |
|
| روزه، [[توبه]]، خواندن [[دعا|دعاهایی]] خاص و [[دعای امام حسین(ع) در روز عرفه]]، از اعمال و آداب وقوف در عرفات است. وقوف در عرفات در روایات، «حقیقت حج» و «[[حج اکبر]]» معرفی شده است. بنا بر روایات، زمان و مکان وقوف در عرفات، همان زمان و مکانی است که توبه [[حضرت آدم(ع)]] پذیرفته شد.
| | '''وقوف در عرفات''' به معنای ماندن در [[عرفات]]، دومین عملِ واجبِ [[حج]] است. بر پایه فقه [[شیعه]]، واجب است حج‌گزار در [[روز عرفه|روز نهم ذی‌الحجه]]، از ظهر تا غروب شرعی در عرفات بماند. این وقوف به مقداری که ماندن در آنجا (اگر چه به مدت کوتاه) صدق کند، [[ارکان حج|رکن حج]] است. |
|
| |
|
| پیشینه وقوف در عرفات، به قبل از اسلام برمی‌گردد. پیروان دین‌هایی که [[حج]] را واجب می‌دانستند، در همه دوره‌ها به هنگام حج، در عرفات وقوف می‌کردند.
| | <br /> |
| {{حج و عمره عمودی}}
| | ==مفهوم‌شناسی== |
| | «وقوف» در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاح [[حج]]، به ماندن در مکانی خاص گفته می‌شود. |
|
| |
|
| ==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
| | «وقوف در عرفات»، به معنای «ماندن در [[عرفات]]» بوده و دومین عملِ واجبِ [[حج]] است. |
| «وقوف» در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاح [[حج]]، به ماندن در مکانی خاص گفته می‌شود.<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۷.</ref> «وقوف در عرفات»، به معنای «ماندن در [[عرفات]]» بوده و دومین عملِ واجبِ [[حج]] است.<ref>فرهنگ اصطلاحات حج و عمره، ص۲۷۵.</ref>
| |
|
| |
|
| وقوف در عرفات یکی از ارکان [[حج تمتع|حج تمتّع]] است و اگر انجام نشود، حج باطل می‌شود. در روایات، اصل و حقیقت حج، عرفات دانسته شده<ref>مستدرک الوسائل، ج١٠، ص٣۴.</ref> و در برخی روایات، از وقوف در عرفات به [[حج اکبر]] تعبیر شده است.<ref>الکافی، ج۴، ص٢۶۵.</ref>
| | ==پیشینه== |
| | بر پایه گزارش‌های تاریخی، در همه دوره‌ها، پیروان دین‌هایی که [[حج]] را واجب می‌دانستند، به هنگام حج در [[عرفات]] وقوف می‌کردند. در [[جاهلیت|دوره جاهلی]] نیز، گروهی از [[جرهم|جرهمیان]] به پیروی از [[حضرت ابراهیم(ع)]] در عرفات وقوف می‌کردند.<ref name=":0">حج در اندیشه اسلامی، ص۲۳۴، به نقل از: اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۱۱۷.</ref> |
|
| |
|
| در روایات، وقوف در عرفات، ایستادن پیش روی خدا شمرده شده است. بر اساس این روایات، از بزرگترین گناهان آن است که کسی در عرفات حاضر شود و گمان کند خدا او را نیامرزیده است.<ref>الکافی، ج۴، ص۵۴١، ح٧؛ نگاه کنید به: المراقبات، ج۲، ص۲۲۵.</ref>
| | برخی قبیله‌های قریش و [[جارالله|ساکنان مکه]]، از وقوف در عرفات خودداری می‌کردند.<ref name=":0" /> [[حضرت محمد(ص)]] حتی پیش از هجرت از [[مکه]] به [[مدینه]]، با قریش وقوف نکرده، بلکه با مردم در عرفات وقوف می کرد.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۳۵، به نقل از اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۱۹۵.</ref> |
|
| |
|
| ==پیشینه== | | ==اهمیت== |
| پیروان دین‌هایی که [[حج]] را واجب می‌دانستند، در همه دوره‌ها، به هنگام حج، در عرفات وقوف می‌کردند. در [[جاهلیت|دوره جاهلی]] نیز، گروهی از [[جرهم|جُرْهُمیان]] به پیروی از [[حضرت ابراهیم(ع)]] در عرفات وقوف می‌کردند.<ref name=":0">حج در اندیشه اسلامی، ص۲۳۴، به نقل از: اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۱۱۷.</ref>
| | وقوف در عرفات یکی از [[ارکان حج]] [[حج تمتع|تمتّع]] است و اگر انجام نشود، حج باطل می‌شود. در روایات، اصل و حقیقت حج، عرفات دانسته شده است.<ref>مستدرك الوسائل، ج١٠، ص٣۴.</ref> در برخی روایات نیز، از وقوف در عرفات به [[حج اکبر]] تعبیر شده است.<ref>الكافي، ج۴، ص٢۶۵.</ref> |
|
| |
|
| برخی قبیله‌های [[قریش]] و [[جارالله|ساکنان مکه]]، از وقوف در عرفات خودداری می‌کردند.<ref name=":0" /> [[حضرت محمد(ص)]] حتی پیش از هجرت از [[مکه]] به [[مدینه]]، با قریش وقوف نکرده، بلکه با مردم در عرفات وقوف می‌کرد.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۳۵، به نقل از اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۱۹۵.</ref>
| | بر پایه روایات، وقوف در عرفات در حقیقیت، ایستادن پیش روی خدا است و از بزرگترین گناهان آن است که کسی در عرفات حاضر شود و گمان کند خدا او را نیامرزیده است.<ref>الكافى، ج۴، ص۵۴١، ح٧؛ نگاه کنید به: المراقبات، ج۲، ص۲۲۵.</ref> |
|
| |
|
| ==احکام== | | ==احکام== |
| وقوف در عرفات از ظهر [[روز عرفه|روز نهم ذی‌الحجه]] تا غروب، واجب است. این وقوف به مقداری که ماندن در آنجا (اگر چه به مدت کوتاه) صدق کند؛ [[ارکان حج|رکن حج]] نیز بوده و اگر انجام نشود حج باطل می‌شود. | | وقوف در عرفات از ظهر [[روز عرفه|روز نهم ذی‌الحجه]] تا غروب، واجب است. |
| | |
| | این وقوف به مقداری که ماندن در آنجا (اگر چه به مدت کوتاه) صدق کند؛ [[ارکان حج|رکن حج]] نیز بوده و اگر انجام نشود حج باطل می‌شود. |
|
| |
|
| ===زمان=== | | ===زمان=== |
| بر پایه فقه [[شیعه]]، زمان وقوف در عرفات، از ظهر روز نهم ذی‌الحجه ([[روز عرفه|عرفه]]) تا غروب شرعی است، که حج‌گزار این مدت را به‌طور کامل باید در آنجا بماند؛ از این رو، لحظه‌ای پیش از ظهر شرعی تا لحظه‌ای پس از غروب باید باشد تا یقین کند تمام وقت را در عرفات بوده است. | | بر پایه فقه [[شیعه]]، زمان وقوف در عرفات، از ظهر روز نهم ذى‌الحجه ([[روز عرفه|عرفه]]) تا غروب شرعی است، كه حج‌گزار اين مدت را به‌طور كامل بايد در آنجا بماند؛ از این رو، لحظه‌اى پيش از ظهر شرعى تا لحظه‌اى پس از غروب بايد باشد تا يقين کند تمام وقت را در عرفات بوده است. |
|
| |
|
| اگر کسی از روی عمد، دیرتر به عرفات وارد شود گناه کرده و چنانچه زودتر از غروب شرعی آنجا را ترک کند، افزون بر گناه، یک شتر کفاره هم بر او واجب می‌شود. | | اگر كسى از روی عمد، ديرتر به عرفات وارد شود گناه كرده و چنانچه زودتر برود، افزون بر گناه، یک شتر كفاره هم بر او واجب مى‌شود. |
|
| |
|
| به باور [[حنبلیه|حنبلی‌ها]] زمان وقوف در عرفات، از فجر روز نهم ذی‌الحجه تا فجر روز [[عید قربان]] است. [[حنفیه|حنفی‌ها]] و [[مذهب شافعی|شافعی‌ها]] وقت آن را از زوال روز نهم تا فجر روز عید قربان دانسته‌اند. [[مذهب مالکی|مالکی‌ها]] زمان واجب وقوف در عرفات را از زوال روز نهم تا غروب خورشید می‌دانند.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ الخلاف، ج۱، ص۴۵۳؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ جامع‌الخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.</ref> | | به باور حنبلی‌ها زمان وقوف در عرفات، از فجر روز نهم ذی‌الحجه تا فجر روز عید قربان است. حنفی‌ها و شافعی‌ها وقت آن را از زوال روز نهم تا فجر روز عید قربان دانسته‌اند. مالکی‌ها زمان واجب وقوف در عرفات را از زوال روز نهم تا غروب خورشید می‌دانند.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفى)، المصادرالفقهيه، ج١٠، ص ٣٣؛ الفقه على المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ الخلاف، ج۱، ص۴۵۳؛ تذكرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: مناسك محشى، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ جامع‌الخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.</ref> |
|
| |
|
| ===مکان=== | | ===مکان=== |
| [[پرونده:تابلو بدایة عرفات.jpg|بندانگشتی|یکی از تابلوهای زرد رنگِ «بدایة عرفات»، که آغاز محدوده [[عرفات]] را نشان می‌دهد.|جایگزین=]]
| | مكان وقوف در عرفات، صحراى [[عرفات]] است، هرجاى آن كه باشد. امروزه محدوده عرفات با تابلوهاى زردرنگ مشخص شده كه سمت بيرونى آن نوشته شده: «بداية عرفات» و سمت درونى آن نوشته شده: «نهاية عرفات». زائران نبايد از اين محدوده مشخص شده بگذرند. |
| {{اصلی|عرفات}}
| |
| مکان وقوف در عرفات، صحرای [[عرفات]] است، هرجای آن که باشد. امروزه محدوده عرفات با تابلوهای زردرنگ مشخص شده که سمت بیرونی آن نوشته شده: «بِدایَةُ عرفات؛ آغاز عرفات» و سمت درونی آن نوشته شده: «نِهایَةُ عرفات؛ پایان عرفات». زائران در زمان وقوف در عرفات، نباید از این محدوده بگذرند.
| |
|
| |
|
| اگر کسی بخشی از وقت را بیرون عرفات باشد و دوباره به عرفات برگردد، هرچند گناه کرده، وقوف او اشکال ندارد. | | اگر كسى بخشى از وقت را بيرون عرفات باشد و دوباره به عرفات برگردد، هرچند گناه كرده، ولى وقوف او اشكال ندارد. |
|
| |
|
| ===وقوف اختیاری و اضطراری=== | | ===وقوف اختیاری و اضطراری=== |
| به فتوای فقیهان شیعه، کسانی که عذری ندارند باید تمام وقت (از ظهر تا غروب) در [[عرفات]] باشند که وقوف در این مدت را «وقوف اختیاری» می‌گویند. کسانی که عذری دارند و نمی‌توانند روز عرفه به عرفات بروند، یا به جهتی به وقوف اختیاری نرسیدند، باید بخشی از شب [[عید قربان]] را در عرفات بمانند که وقوف در این مدت را «وقوف اضطراری» می‌گویند.
| | كسانى كه عذرى ندارند بايد تمام وقت (از ظهر تا غروب) در [[عرفات]] باشند كه وقوف در اين مدت را «وقوف اختيارى» مى‌گويند. |
| | |
| | كسانى كه عذرى دارند و نمى‌توانند روز [[عرفه]] به عرفات بروند، يا به جهتى به وقوف اختيارى نرسيدند، بايد بخشى از شب [[عيد قربان]] را در عرفات بمانند كه وقوف در اين مدت را «وقوف اضطرارى» مى‌گويند. |
|
| |
|
| ==مستحبات== | | ==مستحبات== |
| برخی از مستحبات و آداب وقوف در عرفات چنین‌اند: | | برخی از مستحبات وقوف در عرفات چنین‌اند: |
| | |
| {{ستون-شروع|2}}
| |
| * روزه گرفتن (برای کسی که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند)؛
| |
| * با طهارت بودن در حال وقوف؛
| |
| * غسل (بهتر است نزدیک به ظهر باشد)؛
| |
| * وقوف در سمت چپ [[جبل الرحمه]] (برای کسانی که از سمت مکه می‌آیند)؛
| |
| * وقوف در پایین کوه و در زمین هموار.
| |
| * خواندن نماز ظهر و عصر در اول وقت، با يك [[اذان و اقامه|اذان]] و دو [[اذان و اقامه|اقامه]].<ref>درسنامه مناسک حج، ص۵۹.</ref>
| |
| * اعتراف به گناه نزد خدا و درخواست [[توبه]]؛<ref>مصباح‌الشریعة، ص۹۲؛ المحجة البیضاء، ج۲، ص۲۰۷.</ref>
| |
| * خواندن دعاهایی که وارد شده است؛<ref>نگاه کنید به: حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۳۹۲.</ref> مانند دعایِ «أللّهُمَّ اجْعَلنی مِمَّنْ رَضیتَ عَمَلَه و اَطَلْتَ عُمْرَه و اَحْیَیْتَهُ بَعدَ الْمَوْتِ حَیاةً طَیّبَةً؛ خدایا! من را در زمره آن بندگانت قرار بده که از اعمالشان خشنود گشتی و عمرشان را دراز کردی و برای پس از مرگشان، زندگی پاک و شیرینی آماده کرده‌ای».<ref>وسائل الشیعه، ج١٠، ص١۵.</ref>
| |
| * خواندن [[دعای امام حسین(ع) در روز عرفه|دعای امام حسین(ع)]]<ref>درسنامه مناسک حج،ص۶۰.</ref> یا [[دعای عرفه امام سجاد (متن دعا)|دعای امام سجاد(ع)]] در روز عرفه.<ref>عرفه و عرفان، ص۱۱.</ref>
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| ==فلسفه==
| | *روزه گرفتن (برای کسی که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند)؛ |
| بنا بر روایتی از [[امام علی(ع)]]، وقوف در عرفات که خارج از [[حرم مکی]] است واجب شد، زیرا مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع کند تا لایق ورود به حرم شود.<ref>جرعه‌ای از صهبای حج، ص۲۰۳، به نقل از: الکافی، ج۴، ص۲۲۴.</ref>
| | *با طهارت بودن در حال وقوف؛ |
| | *غسل (بهتر است نزدیک به ظهر باشد)؛ |
| | *وقوف در سمت چپ [[جبل الرحمه]] (برای کسانی که از سمت مکه می‌آیند)؛ |
| | *وقوف در پایین کوه و در زمین هموار. |
|
| |
|
| بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، زمان ظهر تا غروب آفتابِ روز نهم ذی‌الحجه (زمانی که بر حاجیان، وقوف در آن واجب است)، همان زمانی است که [[حضرت آدم(ع)]] توبه کرد و [[توبه]] او پذیرفته شد.<ref>وسائل الشیعة، ج١٣، ص۵۵٠.</ref> بر پایه روایتی دیگر، مکانی که توبه حضرت آدم(ع) پذیرفته شد، عرفات بوده است.<ref>علل الشرائع، ج٢، ص۴٠٠.</ref>
| | ==آداب== |
|
| |
|
| ==مراسم برائت از مشرکان==
| | *اعتراف به گناه نزد خدا و درخواست توبه؛<ref>مصباح‌الشریعة، ص۹۲؛ المحجة البیضاء، ج۲، ص۲۰۷.</ref> |
| {{اصلی|برائت از مشرکان}}مراسم برائت از مشرکان، صبح [[روز عرفه]] در محل [[بعثه]] رهبر [[ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، در صحرای عرفات، با شعارهایی مانند «مرگ بر اسرائیل»، «مرگ بر آمریکا»، «یا اَیُّهَا الْمُسلمون اِتَّحدوا اتّحدوا» و «تفرقه و اختلاف پیروی از شیطان است» از سوی حاجیان ایرانی و غیر ایرانی آغاز می‌شود و در ادامه، [[امیر الحاج|سرپرست حاجیان]] ایرانی، پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران را قرائت می‌کند.<ref>حج27، ص324؛ حج25، ص294-301؛ حج29، ص162-172.</ref>
| | *خواندن دعاهایی که وارد شده است؛<ref>نگاه کنید به: حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۳۹۲.</ref> مانند دعایِ «أللّهُمَّ اجْعَلني مِمَّنْ رَضيتَ عَملَه وأطَلْتَ عُمرَه وأَحْيَيتَهُ بَعدَ الموتِ حَياةً طَيبةً؛ خدايا! ن را در زمره آن بندگانت قرار بده كه از اعمالشان خوشنود گشتى و عمرشان را دراز كردى و براى پس از مرگشان زندگى پاک و شيرينى آماده كرده‌اى».<ref>وسائل الشيعه، ج١٠، ص١۵.</ref> |
| | *خواندن [[دعای امام حسین(ع) در روز عرفه|دعای امام حسین(ع)]] یا دعای امام سجاد(ع) در روز عرفه. |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==فلسفه== |
| {{پانویس}}
| | بر پایه روایتی از [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]]، زمان ظهر تا غروب آفتابِ روز نهم ذی‌الحجه (زمانی که بر حاجیان، وقوف در آن زمان واجب شده)، همان زمانی است که حضرت آدم(ع) توبه کرد و توبه او پذیرفته شد.<ref>وسائل الشيعة، ج١٣، ص۵۵٠.</ref> بر پایه روایتی دیگر، مکانی که توبه حضرت آدم(ع) پذیرفته شد نیز، عرفات بوده است.<ref>علل الشرائع، ج٢، ص۴٠٠.</ref> |
|
| |
|
| | بنا بر روایتی از [[امام علی(ع)]]، وقوف در عرفات که خارج از [[حرم مکی]] است واجب شد، زیرا مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع کند تا لایق ورود به حرم شود.<ref>جرعه‌ای از صهبای حج، ص۲۰۳، به نقل از: الکافی، ج۴، ص۲۲۴.</ref><br /> |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}} | | {{منابع}} |
| خط ۱۰۷: |
خط ۷۱: |
| |منبع = درسنامه مناسک حج، | | |منبع = درسنامه مناسک حج، |
|
| |
|
| |پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۵۷-۶۴ و [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1377 کتاب فرهنگ اصلاحات حج و عمره:راهنمای زائران سرزمین وحی]، مسعود فکری، احمد علائی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳، ص۲۷۵ و [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/565 حج در اندیشه اسلامی]، علی قاضی‌عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش | | |پس از لینک = محمدحسین فلاح‌زاده، تهران، مشعر، ۱۳۸۹ش، ص۵۷-64 و [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1377 کتاب فرهنگ اصلاحات حج و عمره:راهنمای زائران سرزمین وحی]، مسعود فکری، احمد علائی، تهران، مشعر، ۱۳۹۳، ص۲۷۵ و [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/565 حج در اندیشه اسلامی]، علی قاضی‌عسکر، تهران، مشعر، ۱۳۸۴ش |
|
| |
|
| | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803 | | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/803 |
|
| |
|
| }} | | }} |
| * '''بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق.
| | {{پایان}}مصباح الشريعة ومفتاح الحقيقه، منسوب به امام ششم حضرت صادق عليه السلام ، تهران: ١٣۶٠، انجمن اسلامى حكمت و فلسفۀ ايران. |
| *[https://web.archive.org/web/20200806132028/https://www.wdl.org/ar/item/11708/ «جبل عرفة أثناء موسم الحج السنوي»]، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از [https://www.wdl.org/ar/item/11708/#q=%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA&qla=ar اصلی]، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ تیر ۱۳۹۹.
| | |
| * '''جرعه‌ای از صهبای حج'''، عبدالله جوادی آملی، تهران، مشعر، ۳۸۶ش.
| | المحجّة البيضاء فى تهذيب الاحياء، مولى محسن فيض كاشانى، بيروت: ١۴٠٣، مؤسسة الأعلمى للمطبوعات. |
| * '''حج25''': رضا مختاری، تهران، مشعر، 1384ش.
| | |
| * '''حج27 گزارشی از حج‌گزاری 1427ق./ 1385ش.''': حسن مهدویان.
| | المراقبات (اعمال السنة)، ميرزا جواد ملكى تبريزى، ترجمۀ ميرزا حكيم خسروانى، تهران: بى‌تا، انتشارات فقيه. |
| * '''حج29''': حجت الله بیات و سید حسین اسحاقی، تهران، مشعر، 1388ش.
| |
| * '''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش.
| |
| * '''درآمدی بر فقه مقارن'''، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش.
| |
| * '''عرفه و عرفات'''، عباس اسلامي كاشاني، مشعر، ١٣٩١ش.
| |
| * '''علل الشرائع'''، شیخ صدوق، قم، انتشارات مکتبة الداوری، بی‌تا.
| |
| * '''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق.
| |
| * '''الکافی'''، ثقة الاسلام کلینی، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۶۵ش.
| |
| * '''کتاب الخلاف فی الفقه'''، شیخ طوسی، تهران، ۱۳۷۷ش.
| |
| * '''المحجّة البیضاء فی تهذیب الاحیاء'''، مولی محسن فیض کاشانی، بیروت: ۱۴۰۳، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
| |
| * '''المراقبات (اعمال السنة)'''، میرزا جواد ملکی تبریزی، ترجمهٔ میرزا حکیم خسروانی، تهران: بی‌تا، انتشارات فقیه.
| |
| * '''مستدرک الوسائل'''، محدث نوری، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، ۱۴۰۸ق.
| |
| * '''مصباح الشریعة ومفتاح الحقیقه'''، منسوب به امام ششم حضرت صادق علیه السلام ، تهران: ۱۳۶۰، انجمن اسلامی حکمت و فلسفهٔ ایران.
| |
| * '''وسائل الشیعه الی تحصیل الشریعه'''، محمدبن الحسن الحرّ العاملی، تحقیق مؤسسة آل البیت، قم، مؤسسة آل البیت، ۱۴۰۹ق.
| |
| {{پایان}}
| |
|
| |
|
| ==مقاله‌های مرتبط==
| | وسائل الشيعه الى تحصيل الشريعه، محمدبن الحسن الحرّ العاملى، تحقيق مؤسسة آل البيت، قم، مؤسسة آل البيت، ١۴٠٩ق. |
| *[[وقوف]]
| | |
| *[[وقوف در مشعر]]
| | فقه السنه، السّيد سابق، بيروت، دارالفكر، ١۴١٩ق. |
| | |
| | الفقه علی المذاهب الخمسه، محمد جواد المغنيه، قم، مؤسسة دارالكتاب الاسلامى، ١۴٢٢ق. |
| | |
| | درآمدی بر فقه مقارن، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش. |
| | |
| | كتاب الخلاف فى الفقه، شیخ طوسی، تهران، ١٣٧٧ش. |
| | |
| | الفقه على المذاهب الأربعه، عبدالرحمان الجزيرى، بيروت، دارالفكر، ١۴٢۴ق. |
| | |
| | بدائع الصنائع (الفقه‌الحنبلى)، علاءالدين بن مسعود الكاشانى، المصادر الفقهيه، بيروت، ١۴٢٢ق. |
| | |
| | درآمدی بر فقه مقارن، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانيون، ١٣٨٨ش. |
| | |
| | مستدرك الوسائل، محدث نورى، قم، مؤسسه آل البيت(ع)، ۱۴۰۸ق. |
| | |
| | الكافى، ثقة الاسلام كلينى، تهران، دارالكتب الاسلامية، ١٣۶۵ش. |
| | |
| | علل الشرائع، شيخ صدوق، قم، انتشارات مكتبة الداورى، بی‌تا. |
| | |
| | جرعه‌ای از صهبای حج، عبدالله جوادی آملی، تهران، مشعر، ۳۸۶ش. |
| | |
| | حج و عمره در قرآن و حدیث، محمد محمدی ری‌شهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش. |
|
| |
|
| {{حج و عمره}} | | {{حج و عمره}} |
| [[ar: الوقوف في عرفات]]
| | <references /> |
| | |
| [[رده:اعمال حج]]
| |
| [[رده:احکام عرفات]]
| |
| [[رده:ارکان حج]]
| |
| [[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
| |
