در حال ویرایش وقوف در عرفات
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:وقوف در عرفات.jpg|بندانگشتی|نمای هوایی از وقوفِ حجگزاران در [[عرفات]]. [[جبل الرحمه]] در وسط تصویر مشخص است.]] | |||
'''وقوف در عرفات''' به معنای ماندن در صحرای [[عرفات]] بوده و دومین عملِ واجبِ [[حج]] است. بر پایه فقه [[شیعه]]، واجب است حجگزار در [[روز عرفه|روز نهم ذیالحجه]]، از ظهر تا غروب شرعی در عرفات بماند. این وقوف به مقداری که ماندن در آنجا (اگر چه به مدت کوتاه) صدق کند، [[ارکان حج|رکن حج]] است. | |||
روزه گرفتن در این روز، برای کسی که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند مستحب است. [[توبه]]، خواندن [[دعا|دعاهایی]] خاص و [[دعای امام حسین(ع) در روز عرفه]] از این عمل است. بنا بر روایات، زمان و مکان وقوف در عرفات، همان زمان و مکانی است که توبه [[حضرت آدم(ع)]] پذیرفته شد. | |||
در مذاهب چهارگانه | در مذاهب چهارگانه اهل سنت نیز، زمان این عمل، [[روز عرفه]] دانسته شده؛ البته در زمان دقیق آن بین این مذاهب اختلاف است. | ||
==مفهومشناسی== | |||
«وقوف» در لغت به معنای ایستادن و توقف کردن است و در اصطلاح [[حج]]، به ماندن در مکانی خاص گفته میشود. | |||
«وقوف در عرفات»، به معنای «ماندن در [[عرفات]]» بوده و دومین عملِ واجبِ [[حج]] است. | |||
پیشینه وقوف در | ==پیشینه== | ||
[[پرونده:عرفات (قدیمی).png|بندانگشتی|تصویری قدیمی از وقوف حاجیان در [[عرفات]]. گفته شده این تصویر را کریستیان هورغرونْیی، مستشرق [[هلند|هلندی]] در سال ۱۸۸۴-۱۸۸۵م. گرفته است.<ref>[https://www.wdl.org/ar/item/11708/#q=%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA&qla=ar «جبل عرفة أثناء موسم الحج السنوي»]، المکتبة الرقمیة العالمیة.</ref>]] | |||
بر پایه گزارشهای تاریخی، در همه دورهها، پیروان دینهایی که [[حج]] را واجب میدانستند، به هنگام حج در [[عرفات]] وقوف میکردند. در [[جاهلیت|دوره جاهلی]] نیز، گروهی از [[جرهم|جرهمیان]] به پیروی از [[حضرت ابراهیم(ع)]] در عرفات وقوف میکردند.<ref name=":0">حج در اندیشه اسلامی، ص۲۳۴، به نقل از: اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۱۱۷.</ref> | |||
برخی قبیلههای قریش و [[جارالله|ساکنان مکه]]، از وقوف در عرفات خودداری میکردند.<ref name=":0" /> [[حضرت محمد(ص)]] حتی پیش از هجرت از [[مکه]] به [[مدینه]]، با قریش وقوف نکرده، بلکه با مردم در عرفات وقوف میکرد.<ref>حج در اندیشه اسلامی، ص۲۳۵، به نقل از اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۱۹۵.</ref> | |||
وقوف در عرفات یکی از ارکان [[حج تمتع| | ==اهمیت== | ||
وقوف در عرفات یکی از [[ارکان حج]] [[حج تمتع|تمتّع]] است و اگر انجام نشود، حج باطل میشود. در روایات، اصل و حقیقت حج، عرفات دانسته شده است.<ref>مستدرک الوسائل، ج١٠، ص٣۴.</ref> در برخی روایات نیز، از وقوف در عرفات به [[حج اکبر]] تعبیر شده است.<ref>الکافی، ج۴، ص٢۶۵.</ref> | |||
بر پایه روایات، وقوف در عرفات در حقیقیت، ایستادن پیش روی خدا است و از بزرگترین گناهان آن است که کسی در عرفات حاضر شود و گمان کند خدا او را نیامرزیده است.<ref>الکافی، ج۴، ص۵۴١، ح٧؛ نگاه کنید به: المراقبات، ج۲، ص۲۲۵.</ref> | |||
== | ==احکام== | ||
[[پرونده:تابلو بدایة عرفات.jpg|بندانگشتی|یکی از تابلوهای زرد رنگِ «بدایة عرفات»، که آغاز محدوده [[عرفات]] را نشان میدهد.|جایگزین=]] | |||
وقوف در عرفات از ظهر [[روز عرفه|روز نهم ذیالحجه]] تا غروب، واجب است. | |||
این وقوف به مقداری که ماندن در آنجا (اگر چه به مدت کوتاه) صدق کند؛ [[ارکان حج|رکن حج]] نیز بوده و اگر انجام نشود حج باطل میشود. | |||
===زمان=== | ===زمان=== | ||
بر پایه فقه [[شیعه]]، زمان وقوف در عرفات، از ظهر روز نهم ذیالحجه ([[روز عرفه|عرفه]]) تا غروب شرعی است، که حجگزار این مدت را بهطور کامل باید در آنجا بماند؛ از این رو، لحظهای پیش از ظهر شرعی تا لحظهای پس از غروب باید باشد تا یقین کند تمام وقت را در عرفات بوده است. | بر پایه فقه [[شیعه]]، زمان وقوف در عرفات، از ظهر روز نهم ذیالحجه ([[روز عرفه|عرفه]]) تا غروب شرعی است، که حجگزار این مدت را بهطور کامل باید در آنجا بماند؛ از این رو، لحظهای پیش از ظهر شرعی تا لحظهای پس از غروب باید باشد تا یقین کند تمام وقت را در عرفات بوده است. | ||
اگر کسی از روی عمد، دیرتر به عرفات وارد شود گناه کرده و چنانچه زودتر | اگر کسی از روی عمد، دیرتر به عرفات وارد شود گناه کرده و چنانچه زودتر برود، افزون بر گناه، یک شتر کفاره هم بر او واجب میشود. | ||
به باور [[حنبلیه|حنبلیها]] زمان وقوف در عرفات، از فجر روز نهم ذیالحجه تا فجر روز [[عید قربان]] است. [[حنفیه|حنفیها]] و [[مذهب شافعی|شافعیها]] وقت آن را از زوال روز نهم تا فجر روز عید قربان دانستهاند. [[مذهب مالکی|مالکیها]] زمان واجب وقوف در عرفات را از زوال روز نهم تا غروب خورشید میدانند.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ الخلاف، ج۱، ص۴۵۳؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ جامعالخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.</ref> | به باور [[حنبلیه|حنبلیها]] زمان وقوف در عرفات، از فجر روز نهم ذیالحجه تا فجر روز [[عید قربان]] است. [[حنفیه|حنفیها]] و [[مذهب شافعی|شافعیها]] وقت آن را از زوال روز نهم تا فجر روز عید قربان دانستهاند. [[مذهب مالکی|مالکیها]] زمان واجب وقوف در عرفات را از زوال روز نهم تا غروب خورشید میدانند.<ref>بدائع الصنائع (فقه حنفی)، المصادرالفقهیه، ج١٠، ص ٣٣؛ الفقه علی المذاهب الأربعه، ج ١، صص۵٩٩ - ۵٩٧؛ الخلاف، ج١، ص ۴۵٣؛ فقه السنه، ج۱، ص۵۲۲؛ الفقه علی المذاهب الخمسه، ج۱، ص۳۷۸؛ الخلاف، ج۱، ص۴۵۳؛ تذکرة الفقها، ج ٨ ، ص١٧٧؛ درآمدی بر فقه مقارن، ص۳۸۷، به نقل از: مناسک محشی، صص ٣٨٧ - ٣٨۴؛ جامعالخلاف و الوفاق، ص٢٠٨.</ref> | ||
===مکان=== | ===مکان=== | ||
{{اصلی|عرفات}} | {{اصلی|عرفات}} | ||
مکان وقوف در عرفات، صحرای [[عرفات]] است، هرجای آن که باشد. امروزه محدوده عرفات با تابلوهای زردرنگ مشخص شده که سمت بیرونی آن نوشته شده: | مکان وقوف در عرفات، صحرای [[عرفات]] است، هرجای آن که باشد. امروزه محدوده عرفات با تابلوهای زردرنگ مشخص شده که سمت بیرونی آن نوشته شده: «بدایة عرفات» (آغاز عرفات) و سمت درونی آن نوشته شده: «نهایة عرفات» (پایان عرفات). زائران نباید از این محدوده بگذرند. | ||
اگر کسی بخشی از وقت را بیرون عرفات باشد و دوباره به عرفات برگردد، هرچند گناه کرده، وقوف او اشکال ندارد. | اگر کسی بخشی از وقت را بیرون عرفات باشد و دوباره به عرفات برگردد، هرچند گناه کرده، وقوف او اشکال ندارد. | ||
=== | ===اختیاری و اضطراری=== | ||
بر پایه فقه [[شیعه]]، کسانی که عذری ندارند باید تمام وقت (از ظهر تا غروب) در [[عرفات]] باشند که وقوف در این مدت را «وقوف اختیاری» میگویند. کسانی که عذری دارند و نمیتوانند روز [[عرفه]] به عرفات بروند، یا به جهتی به وقوف اختیاری نرسیدند، باید بخشی از شب [[عید قربان]] را در عرفات بمانند که وقوف در این مدت را «وقوف اضطراری» میگویند. | |||
==مستحبات== | ==مستحبات== | ||
برخی از مستحبات | برخی از مستحبات وقوف در عرفات چنیناند: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
* روزه گرفتن (برای کسی که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند)؛ | |||
* با طهارت بودن در حال وقوف؛ | *روزه گرفتن (برای کسی که در دعا خواندن ضعف پیدا نکند)؛ | ||
* غسل (بهتر است نزدیک به ظهر باشد)؛ | *با طهارت بودن در حال وقوف؛ | ||
* وقوف در سمت چپ [[جبل الرحمه]] (برای کسانی که از سمت مکه میآیند)؛ | *غسل (بهتر است نزدیک به ظهر باشد)؛ | ||
* وقوف در پایین کوه و در زمین هموار. | *وقوف در سمت چپ [[جبل الرحمه]] (برای کسانی که از سمت مکه میآیند)؛ | ||
*وقوف در پایین کوه و در زمین هموار. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==آداب== | |||
برخی از آداب وقوف در عرفات چنین است: | |||
*اعتراف به گناه نزد خدا و درخواست [[توبه]]؛<ref>مصباحالشریعة، ص۹۲؛ المحجة البیضاء، ج۲، ص۲۰۷.</ref> | |||
*خواندن دعاهایی که وارد شده است؛<ref>نگاه کنید به: حج و عمره در قرآن و حدیث، ص۳۹۲.</ref> مانند دعایِ «أللّهُمَّ اجْعَلنی مِمَّنْ رَضیتَ عَملَه وأطَلْتَ عُمرَه وأَحْیَیتَهُ بَعدَ الموتِ حَیاةً طَیبةً؛ خدایا! ن را در زمره آن بندگانت قرار بده که از اعمالشان خشنود گشتی و عمرشان را دراز کردی و برای پس از مرگشان زندگی پاک و شیرینی آماده کردهای».<ref>وسائل الشیعه، ج١٠، ص١۵.</ref> | |||
*خواندن [[دعای امام حسین(ع) در روز عرفه|دعای امام حسین(ع)]] یا [[دعای امام سجاد(ع) در روز عرفه|دعای امام سجاد(ع)]] در روز عرفه. | |||
==فلسفه== | ==فلسفه== | ||
بنا بر روایتی از [[امام علی(ع)]]، وقوف در عرفات که خارج از [[حرم مکی]] است واجب شد، زیرا مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع کند تا لایق ورود به حرم شود.<ref>جرعهای از صهبای حج، ص۲۰۳، به نقل از: الکافی، ج۴، ص۲۲۴.</ref> | بنا بر روایتی از [[امام علی(ع)]]، وقوف در عرفات که خارج از [[حرم مکی]] است واجب شد، زیرا مهمان خدا باید بیرون دروازه، آنقدر تضرّع کند تا لایق ورود به حرم شود.<ref>جرعهای از صهبای حج، ص۲۰۳، به نقل از: الکافی، ج۴، ص۲۲۴.</ref> | ||
بر پایه روایتی از [[امام صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، زمان ظهر تا غروب آفتابِ روز نهم ذیالحجه (زمانی که بر حاجیان، وقوف در آن واجب است)، همان زمانی است که [[حضرت آدم(ع)]] توبه کرد و [[توبه]] او پذیرفته شد.<ref>وسائل الشیعة، ج١٣، ص۵۵٠.</ref> بر پایه روایتی دیگر، مکانی که توبه حضرت آدم(ع) پذیرفته شد، عرفات بوده است.<ref>علل الشرائع، ج٢، ص۴٠٠.</ref> | بر پایه روایتی از [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]]، زمان ظهر تا غروب آفتابِ روز نهم ذیالحجه (زمانی که بر حاجیان، وقوف در آن واجب است)، همان زمانی است که [[حضرت آدم(ع)]] توبه کرد و [[توبه]] او پذیرفته شد.<ref>وسائل الشیعة، ج١٣، ص۵۵٠.</ref> بر پایه روایتی دیگر، مکانی که توبه حضرت آدم(ع) پذیرفته شد، عرفات بوده است.<ref>علل الشرائع، ج٢، ص۴٠٠.</ref> | ||
==مراسم برائت از مشرکان== | ==مراسم برائت از مشرکان== | ||
{{اصلی|برائت از مشرکان}}مراسم برائت از مشرکان، صبح [[روز عرفه]] در محل [[بعثه]] رهبر [[ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، در صحرای | {{اصلی|برائت از مشرکان}}مراسم برائت از مشرکان، صبح [[روز عرفه]] در محل [[بعثه]] رهبر [[ایران|جمهوری اسلامی ایران]]، در صحرای [[عرفات]]، با شعارهایی مانند «مرگ بر اسرائیل»، «مرگ بر آمریکا»، «یا ایها المسلمون اتّحدوا اتّحدوا»، و «تفرقه و اختلاف پیروی از شیطان است» از سوی حاجیان ایرانی و غیر ایرانی آغاز میشود و در ادامه، [[امیر الحاج|سرپرست حاجیان]] ایرانی، پیام رهبر جمهوری اسلامی ایران را میخواند.<ref>حج27، ص324؛ حج25، ص294-301؛ حج29، ص162-172.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | |||
*[[وقوف]] | |||
*[[وقوف در مشعر]] | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۱۱۳: | خط ۹۳: | ||
}} | }} | ||
* '''بدائع الصنائع (الفقهالحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق. | * '''بدائع الصنائع (الفقهالحنبلی)'''، علاءالدین بن مسعود الکاشانی، المصادر الفقهیه، بیروت، ۱۴۲۲ق. | ||
* '''جرعهای از صهبای حج'''، عبدالله جوادی آملی، تهران، مشعر، ۳۸۶ش. | * '''جرعهای از صهبای حج'''، عبدالله جوادی آملی، تهران، مشعر، ۳۸۶ش. | ||
* '''حج25''': رضا مختاری، تهران، مشعر، 1384ش. | * '''حج25''': رضا مختاری، تهران، مشعر، 1384ش. | ||
خط ۱۲۰: | خط ۹۹: | ||
* '''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ریشهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش. | * '''حج و عمره در قرآن و حدیث'''، محمد محمدی ریشهری، ترجمه جواد محدثی، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش. | ||
* '''درآمدی بر فقه مقارن'''، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش. | * '''درآمدی بر فقه مقارن'''، مصطفی جعفر پیشه فرد، تهران، بعثه مقام معظم رهبری، معاونت امور روحانیون، ۱۳۸۸ش. | ||
* '''علل الشرائع'''، شیخ صدوق، قم، انتشارات مکتبة الداوری، بیتا. | * '''علل الشرائع'''، شیخ صدوق، قم، انتشارات مکتبة الداوری، بیتا. | ||
* '''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق. | * '''فقه السنه'''، السّید سابق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۹ق. | ||
خط ۱۳۲: | خط ۱۱۰: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
*[https://web.archive.org/web/20200806132028/https://www.wdl.org/ar/item/11708/ «جبل عرفة أثناء موسم الحج السنوي»]، المکتبة الرقمیة العالمیة، بایگانی شده از [https://www.wdl.org/ar/item/11708/#q=%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D8%AA&qla=ar اصلی]، تاریخ بازدید مطلب: ۱۶ تیر ۱۳۹۹. | |||
*[ | |||
{{حج و عمره}} | {{حج و عمره}} | ||
[[رده:مقالههای در حال ویرایش]] | |||
[[رده:اعمال حج]] | [[رده:اعمال حج]] | ||
[[رده:احکام عرفات]] | [[رده:احکام عرفات]] | ||