در حال ویرایش پوشاندن پا
این ویرایش را میتوان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که میخواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثیسازی ویرایش را به پایان ببرید.
نسخهٔ فعلی | متن شما | ||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:پوشاندن پا.jpg|بندانگشتی|پوشاندن پا]] | |||
'''پوشاندن پا''' از [[محرمات احرام]]، ویژه مردان احرامگزار است. فقیهان [[امامی]] و [[اهلسنت]] پوشیدن نعلین یا نوعی دمپایی را که روی آن باز و تنها دارای بند یا نخی است که بین انگشتان قرار میگیرد برای مرد احرامگزار جایز شمردهاند؛ ولی پوشیدن جوراب یا چکمه یا کفشی که همه روی پا را میپوشاند، حرام دانستهاند. | |||
'''پوشاندن پا''' از [[محرمات احرام]] ویژه مردان احرامگزار است. فقیهان [[ | |||
[[کفاره]] پوشاندن پا، [[قربانی کردن]] یک گوسفند است. فقیهان امامی پوشاندن پا در صورت اضطرار، مانند نبودِ نعلین را موجب کفاره نمیدانند؛ ولی فقیهان [[حنفی]] و اندکی از فقیهان امامی در صورت اضطرار کفاره را [[واجب]] | در منابع فقهی برای حکم حرمت پوشاندن پا، شرایطی یاد شده که مهمترین موارد آنها، مرد بودن احرامگزار و فقدان ضرورت است و در صورت پوشاندن به غیر ضرورت [[کفاره]] پوشاندن پا، [[قربانی کردن]] یک گوسفند است. فقیهان امامی پوشاندن پا در صورت اضطرار، مانند نبودِ نعلین را موجب کفاره نمیدانند؛ ولی فقیهان [[حنفی]] و اندکی از فقیهان امامی در صورت اضطرار کفاره را [[واجب]] میشمرند. | ||
== | ==پوشاندن پا در منابع فقهی== | ||
پوشاندن پا | |||
== | پوشاندن پا که از [[محرمات احرام]] بهشمار میرود، با عنوان «لبس الخُفّ و الجَوْرَب» در منابع فقهی یاد شده و برخی از منابع [[فقه امامی]]<ref>السرائر، ج1، ص543؛ تحریر الاحکام، ج2، ص30؛ مجمع الفائده، ج6، ص304.</ref> و همه منابع [[فقه اهلسنّت]]<ref>المدونة الکبری، ج1، ص463؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ روضة الطالبین، ج2، ص405؛ المغنی، ج3، ص272.</ref> آن را ذیل موضوع «پوشیدن لباس دوخته شده» آوردهاند. البته پارهای از منابع امامی<ref>مدارک الاحکام، ج7ص337؛ جواهر الکلام، ج18، ص350؛ المعتمد، ج4، ص152.</ref> با عنوانی مستقل بدان پرداختهاند. | ||
==نوع و محدوده پوشش== | |||
*بهنظر فقیهان امامی<ref>جواهر الکلام، ج18، ص351؛ الحدائق، ج15، ص442.</ref> و اهلسنّت<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ المغنی، ج3، ص271-272؛ المجموع، ج7، ص249-258؛ الثمر الدانی، ص382-383.</ref> پوشاندنِ پا برای [[احرامگزار]] مرد جایز نیست. مستند فقیهان امامی، افزون بر اجماع،<ref>غنیة النزوع، ص159؛ منتهی المطلب، ج2، ص782؛ مدارک الاحکام، ج7، ص337.</ref> حدیثهای متعدد<ref>الکافی، ج4، ص341؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص340؛ التهذیب، ج5، ص69.</ref> و مستند فقیهان اهلسنت نیز روایات است.<ref>صحیح البخاری، ج1، ص42؛ ج2، ص215؛ صحیح مسلم، ج4، ص2-3؛ سنن الترمذی، ج2، ص165.</ref> | *بهنظر فقیهان امامی<ref>جواهر الکلام، ج18، ص351؛ الحدائق، ج15، ص442.</ref> و اهلسنّت<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ المغنی، ج3، ص271-272؛ المجموع، ج7، ص249-258؛ الثمر الدانی، ص382-383.</ref> پوشاندنِ پا برای [[احرامگزار]] مرد جایز نیست. مستند فقیهان امامی، افزون بر اجماع،<ref>غنیة النزوع، ص159؛ منتهی المطلب، ج2، ص782؛ مدارک الاحکام، ج7، ص337.</ref> حدیثهای متعدد<ref>الکافی، ج4، ص341؛ من لا یحضره الفقیه، ج2، ص340؛ التهذیب، ج5، ص69.</ref> و مستند فقیهان اهلسنت نیز روایات است.<ref>صحیح البخاری، ج1، ص42؛ ج2، ص215؛ صحیح مسلم، ج4، ص2-3؛ سنن الترمذی، ج2، ص165.</ref> | ||
*فقیهان امامی<ref>مسالک الافهام، ج2، ص257؛ مصباح الهدی، ج12، ص555؛ مناسک حج، امام خمینی، ص241.</ref> و اهلسنت<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص126-127؛ مواهب الجلیل، ج4، ص205-206؛ حواشی الشروانی، ج4، ص163؛ کشاف القناع، ج2، ص473، 496.</ref> پوشیدن نعلین یا تاسومه (نوعی دمپایی که روی آن باز و تنها دارای بند یا نخی است که بین انگشتان قرار میگیرد)<ref>النهایه، ج2، ص83، «نعل.</ref> <ref>مغنی المحتاج، ج1، ص519.</ref> را برای مرد احرامگزار جایز شمردهاند؛ ولی پوشیدن جوراب یا چکمه یا کفشی که همه روی پا را میپوشاند، حرام دانستهاند.<ref>المدونة الکبری، ج1، ص463؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ المغنی، ج3، ص272.</ref> | |||
*فقیهان | |||
*برخی از فقیهان امامی<ref>غنیة النزوع، ص159؛ منتهی المطلب، ج2، ص782.</ref> به حرمت هرگونه پوشش روی پا باور دارند. برخی نیز<ref>الدروس، ج1، ص377؛ جواهر الکلام، ج18، ص350؛ تعالیق مبسوطه، ج10، ص216.</ref> خودداری از هرچه پا با آن پوشانده نمیشود، مانند پوشاندن پا هنگام خواب با ملحفه یا در حال نشستن با [[لباس احرام]]، لازم نیست.<ref>الدروس، ج1، ص377؛ مسالک الافهام، ج2، ص257؛ ذخیرة المعاد، ج1، ص594.</ref> | *برخی از فقیهان امامی<ref>غنیة النزوع، ص159؛ منتهی المطلب، ج2، ص782.</ref> به حرمت هرگونه پوشش روی پا باور دارند. برخی نیز<ref>الدروس، ج1، ص377؛ جواهر الکلام، ج18، ص350؛ تعالیق مبسوطه، ج10، ص216.</ref> خودداری از هرچه پا با آن پوشانده نمیشود، مانند پوشاندن پا هنگام خواب با ملحفه یا در حال نشستن با [[لباس احرام]]، لازم نیست.<ref>الدروس، ج1، ص377؛ مسالک الافهام، ج2، ص257؛ ذخیرة المعاد، ج1، ص594.</ref> | ||
*برخی فقها مقتضای احتیاط را خودداری از پوشیدن هر چیز همانند چکمه و جوراب دانستهاند.<ref>مناسک الحج، خویی، ص109؛ التهذیب فی مناسک العمره، ج2، ص292.</ref> | *برخی فقها مقتضای احتیاط را خودداری از پوشیدن هر چیز همانند چکمه و جوراب دانستهاند.<ref>مناسک الحج، خویی، ص109؛ التهذیب فی مناسک العمره، ج2، ص292.</ref> | ||
*در باور فقیهان [[مالکی]] و [[حنبلی]] و [[شافعی]]، پوشیدن هرگونه کفش یا چکمه که روی پا را بپوشاند، حرام است.<ref>المغنی، ج3، ص275؛ مغنی المحتاج، ج1، ص519.</ref> [[حنفیان]] پوشیدن هر چیز را که برآمدگی رویِ پا را نپوشاند، جایز شمردهاند.<ref>الدر المختار، ج2، ص539.</ref> | |||
*برخی فقیهان امامی پوشاندن همه روی پای احرامگزار را حرام دانستهاند؛ ولی پوشاندن بخشی از آن را حرام نمیدانند.<ref>مسالک الافهام، ج2، ص257؛ کشف اللثام، ج5، ص382؛ جواهر الکلام، ج18، ص350.</ref> شماری دیگر از فقیهان امامی، پوشاندن بخشی از پا را نیز حرام میدانند.<ref>الروضة البهیه، ج2، ص244؛ نک: جواهر الکلام، ج18، ص350.</ref> | *برخی فقیهان امامی پوشاندن همه روی پای احرامگزار را حرام دانستهاند؛ ولی پوشاندن بخشی از آن را حرام نمیدانند.<ref>مسالک الافهام، ج2، ص257؛ کشف اللثام، ج5، ص382؛ جواهر الکلام، ج18، ص350.</ref> شماری دیگر از فقیهان امامی، پوشاندن بخشی از پا را نیز حرام میدانند.<ref>الروضة البهیه، ج2، ص244؛ نک: جواهر الکلام، ج18، ص350.</ref> | ||
*در فقه شافعی و مالکی و حنبلی، پوشاندن بخشی از پا مانند پوشاندن همه آن حرام است.<ref>المغنی، ج3، ص275؛ المجموع، ج7، ص258؛ الشرح الکبیر، ج2، ص55.</ref> در فقه حنفی، پوشیدن هرچه که بالاتر از کعبین (برآمدگی دو طرف پا) را بپوشاند، حرام و پوشاندن پایینتر از آن جایز است.<ref>الاختیار، ج1، ص144.</ref> | *در فقه شافعی و مالکی و حنبلی، پوشاندن بخشی از پا مانند پوشاندن همه آن حرام است.<ref>المغنی، ج3، ص275؛ المجموع، ج7، ص258؛ الشرح الکبیر، ج2، ص55.</ref> در فقه حنفی، پوشیدن هرچه که بالاتر از کعبین (برآمدگی دو طرف پا) را بپوشاند، حرام و پوشاندن پایینتر از آن جایز است.<ref>الاختیار، ج1، ص144.</ref> | ||
==شرایط حرمت== | ==شرایط حرمت== | ||
در منابع فقهی برای حکم حرمت پوشاندن پا، شرایطی یاد شده که | در منابع فقهی برای حکم حرمت پوشاندن پا، شرایطی یاد شده که مهمترین موارد آنها عبارتند از: | ||
===مرد بودن احرامگزار=== | ===مرد بودن احرامگزار=== | ||
در باور مشهور فقیهان امامی<ref>السرائر، ج1، ص544؛ مجمع الفائده، ج6، ص305؛ المعتمد، ج4، ص153.</ref> و همه فقیهان اهل سنت<ref>المدونة الکبری، ج1، ص463؛ المجموع، ج7، ص258؛ حاشیة رد المحتار، ج2، ص539؛ المغنی، ج2، ص272.</ref> حرمت پوشاندن پا از احکام ویژه مردان است؛ ولی شماری از فقیهان | |||
=== | در باور مشهور فقیهان امامی<ref>السرائر، ج1، ص544؛ مجمع الفائده، ج6، ص305؛ المعتمد، ج4، ص153.</ref> و همه فقیهان اهل سنت<ref>المدونة الکبری، ج1، ص463؛ المجموع، ج7، ص258؛ حاشیة رد المحتار، ج2، ص539؛ المغنی، ج2، ص272.</ref> حرمت پوشاندن پا از احکام ویژه مردان است؛ ولی شماری از فقیهان امامی<ref>المبسوط، ج1، ص320؛ شرائع الاسلام، ج1، ص250.</ref> بر آنند که پوشاندن پا بر زن احرامگزار نیز حرام است. | ||
===فقدان ضرورت=== | |||
در باور همه فقیهان [[امامی]]<ref>السرائر، ج1، ص543؛ منتهی المطلب، ج2، ص782؛ جواهر الکلام، ج18، ص351.</ref> و [[اهلسنت]]<ref>المجموع، ج7، ص265؛ المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ مواهب الجلیل، ج4، ص205؛ المغنی، ج3، ص274.</ref> در صورتی که احرامگزار نیازمند پوشیدن چکمه و جوراب شود و جایگزینی مانند نعلین در دسترس نداشته باشد، پوشاندن پا برایش جایز است، هرچند نیاز او به حد اضطرارِ برطرف کننده تکلیف نرسد.<ref>المعتمد، ج4، ص144.</ref> برخی فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص320؛ الوسیله، ص163؛ مسالک الافهام، ج2، ص257.</ref> به وجوب شکافتن کفش یا چکمه در صورت اضطرار باور دارند <ref>الخلاف، ج2، ص295-296؛ مختلف الشیعه، ج4، ص80-81؛ جامع المقاصد، ج3، ص185.</ref> و شماری شکافتن را واجب ندانستهاند.<ref>شرائع الاسلام، ج1، ص185؛ مدارک الاحکام، ج7، ص338؛ المعتمد، ج4، ص154.</ref> | |||
فقیهان شافعی<ref>مغنی المحتاج، ج1، ص519؛ روضة الطالبین، ج2، ص405؛ مختصر المزنی، ص66.</ref> و حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ بدائع الصنائع، ج2، ص183.</ref> و مالکی<ref>المدونة الکبری، ج1، ص463؛ مواهب الجلیل، ج4، ص205.</ref> در صورت اضطرار به پوشیدن کفش به سبب نبودن نعلین، به وجوب بریدن آن تا زیر کعبین باور دارند. در برابر، فقیهان حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص272-273؛ کشاف القناع، ج2، ص495.</ref> برآنند که احرامگزار میتواند کفش را بدون بریدن بپوشد. | فقیهان شافعی<ref>مغنی المحتاج، ج1، ص519؛ روضة الطالبین، ج2، ص405؛ مختصر المزنی، ص66.</ref> و حنفی<ref>المبسوط، سرخسی، ج4، ص7؛ بدائع الصنائع، ج2، ص183.</ref> و مالکی<ref>المدونة الکبری، ج1، ص463؛ مواهب الجلیل، ج4، ص205.</ref> در صورت اضطرار به پوشیدن کفش به سبب نبودن نعلین، به وجوب بریدن آن تا زیر کعبین باور دارند. در برابر، فقیهان حنبلی<ref>المغنی، ج3، ص272-273؛ کشاف القناع، ج2، ص495.</ref> برآنند که احرامگزار میتواند کفش را بدون بریدن بپوشد. | ||
خط ۶۶: | خط ۳۲: | ||
==کفاره پوشاندن پا== | ==کفاره پوشاندن پا== | ||
فقیهان اهلسنت<ref>تحفة الفقهاء، ج1، ص420؛ نک: المغنی، ج3، ص275؛ المجموع، ج7، ص249-250.</ref> و بیشتر فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص350؛ المؤتلف من المختلف، ج1، ص372؛ المعتمد، ج4، ص152.</ref> به وجوب [[کفاره]] در صورت پوشاندن روی پا باور دارند. برخی فقیهان امامی متاخّر برای پوشاندن پا کفارهای برنمیشمرند<ref>تعالیق مبسوطه، ج10، ص215؛ مناسک جامع حج، ص135.</ref> و بعضی نیز پوشیدن چکمه و مانند آن را موجب کفاره ندانسته، ولی پوشیدن جوراب و شبیه آن را مایه کفاره شمردهاند.<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص123؛ مناسک الحج، وحید، ص125-126؛ مناسک زائر، ص78.</ref> | *فقیهان اهلسنت<ref>تحفة الفقهاء، ج1، ص420؛ نک: المغنی، ج3، ص275؛ المجموع، ج7، ص249-250.</ref> و بیشتر فقیهان امامی<ref>المبسوط، طوسی، ج1، ص350؛ المؤتلف من المختلف، ج1، ص372؛ المعتمد، ج4، ص152.</ref> به وجوب [[کفاره]] در صورت پوشاندن روی پا باور دارند. برخی فقیهان امامی متاخّر برای پوشاندن پا کفارهای برنمیشمرند<ref>تعالیق مبسوطه، ج10، ص215؛ مناسک جامع حج، ص135.</ref> و بعضی نیز پوشیدن چکمه و مانند آن را موجب کفاره ندانسته، ولی پوشیدن جوراب و شبیه آن را مایه کفاره شمردهاند.<ref>مناسک الحج، سیستانی، ص123؛ مناسک الحج، وحید، ص125-126؛ مناسک زائر، ص78.</ref> | ||
*کفاره پوشاندن پا در باور فقیهان امامی، [[قربانی کردن]] یک گوسفند است.<ref>جواهر الکلام، ج20، ص404؛ قواعد الاحکام، ج1، ص470؛ کشف اللثام، ج6، ص460.</ref> | *کفاره پوشاندن پا در باور فقیهان امامی، [[قربانی کردن]] یک گوسفند است.<ref>جواهر الکلام، ج20، ص404؛ قواعد الاحکام، ج1، ص470؛ کشف اللثام، ج6، ص460.</ref> | ||
*در فقه شافعی،<ref>المجموع، ج7، ص250-251.</ref> مالکی<ref>الشرح الکبیر، ج2، ص66-67.</ref> و حنبلی<ref>المحرر فی الفقه، ج1، ص238-239.</ref> با قیاس کردن کفاره پوشاندن پا به [[کفاره حلق]] (تراشیدن سر) این دو کفاره مانند یکدیگر شمرده شدهاند. یعنی احرامگزار میان قربانی کردن یک گوسفند، سه روز [[روزه]] گرفتن، یا غذا دادن به 6 مسکین مخیّر است. در فقه حنفی، این تخییر تنها در صورت عذر و اضطرار است و اگر کسی بدون عذر و اضطرار و به صورت عمدی پای خود را بپوشاند، برای پوشاندن یک روز کامل، باید یک گوسفند کفاره دهد و برای کمتر از آن، باید [[صدقه]] بپردازد.<ref>بدائع الصنائع، ج2، ص186-187.</ref> | *در فقه شافعی،<ref>المجموع، ج7، ص250-251.</ref> مالکی<ref>الشرح الکبیر، ج2، ص66-67.</ref> و حنبلی<ref>المحرر فی الفقه، ج1، ص238-239.</ref> با قیاس کردن کفاره پوشاندن پا به [[کفاره حلق]] (تراشیدن سر) این دو کفاره مانند یکدیگر شمرده شدهاند. یعنی احرامگزار میان قربانی کردن یک گوسفند، سه روز [[روزه]] گرفتن، یا غذا دادن به 6 مسکین مخیّر است. در فقه حنفی، این تخییر تنها در صورت عذر و اضطرار است و اگر کسی بدون عذر و اضطرار و به صورت عمدی پای خود را بپوشاند، برای پوشاندن یک روز کامل، باید یک گوسفند کفاره دهد و برای کمتر از آن، باید [[صدقه]] بپردازد.<ref>بدائع الصنائع، ج2، ص186-187.</ref> | ||
خط ۸۶: | خط ۴۹: | ||
{{دانشنامه | {{دانشنامه | ||
| آدرس = http:// | | آدرس = http://phz.hajj.ir/422/7556 | ||
| عنوان = پوشاندن پا | | عنوان = پوشاندن پا | ||
خط ۲۲۱: | خط ۱۸۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{محرمات احرام}} | |||
[[رده:محرمات احرام]] | [[رده:محرمات احرام]] | ||
[[رده:احکام حج]] | |||
[[رده:احکام احرام]] |