در حال ویرایش چشمه امام علی (کربلا)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱۹: خط ۱۹:
| وبگاه            = [https://www.facebook.com/قطارة-اﻹمام-علي-عليه-السّلام-655428327812427 صفحه رسمی تولیت قطاره امام علی(ع).]  
| وبگاه            = [https://www.facebook.com/قطارة-اﻹمام-علي-عليه-السّلام-655428327812427 صفحه رسمی تولیت قطاره امام علی(ع).]  
}}
}}
'''قَطّاره امام علی(ع)''' یا '''چشمه امام علی(ع)'''، زیارتگاهی نزدیک به [[کربلا]] و در شمال جاده این شهر به سوی عین‌التمر است. این زیارتگاه در باور مردم، همان چشمه‌ای است که [[امام علی(ع)]] در مسیر [[نبرد صفین]] آشکار کرد. قطاره امام علی(ع)، امروزه گسترش زیادی یافته و دارای [[شبستان|شبستانی]] بزرگ، چندین بستان و امکانات رفاهی است.
'''قَطّاره امام علی(ع)''' یا '''چشمه امام علی(ع)'''، نام زیارتگاهی در شمال جاده [[کربلا]] به سمت [[عین‌التمر]] است.  
بر اساس داستانی [[امام علی(ع)]] با اصحابش هنگام رفت یا برگشت از [[جنگ صفین]] به بیابان بی آب و علفی می‌رسند. ایشان با اعجاز خود این چشمه را ظاهر می‌کنند و باعث اسلام‌آوردن راهب مسیحی می‌گردند.


در برخی منابع [[شیعه]]، رویداد پیدایش چشمه توسط امام علی(ع) آمده، ولی در مکان آن اختلاف است، که برخی از آنها چنین‌اند: نقطه‌ای در ساحل غربی [[فرات|رود فرات]]، [[ظهر الکوفه|ظهر کوفه]]، پس از گذشتن امام علی(ع) از کربلا و صحرایی میان [[استان انبار|انبار]] تا هیت.  
البته در باره محل وقوع این داستان اختلاف نظر زیادی وجود دارد. [[نصر بن حازم]] احتمالًا قدیمی‌ترین راوی این داستان مکان آن را [[ظهر الکوفه|ظهر کوفه]] دانسته است. چشمه‌ای که امروزه به قطاره امام علی معروف است در جاده کربلا به سمت عین‌التمر و در نزدیکی [[دریاچه رزازه]] بوده و بر آن بنایی با گنبد سبز ساخته‌ شده است.
 
<br />
==مکان==
==مکان==
[[پرونده:180.jpg|300px|thumb|left|بارگاه قدیمی قطاره امام علی(ع).]]قَطّاره امام علی(ع)، نزدیک به ۲۰ کیلومتری جنوب غربی [[کربلا]] و در شمال جاده این شهر به سمت [[عین‌التمر]]، قرار دارد. این زیارتگاه، نزدیک دریاچه رَزّازه<ref group="یادداشت">این دریاچه، با مساحت 1810 کیلومتر مربع، دومین دریاچه وسیع [[عراق]]، به شمار می‌آید؛ به‌طوری‌که بخشی از زمین‌های دو استان کربلا و [[استان انبار|انبار]] را دربرگرفته است.</ref> واقع شده است.
[[پرونده:180.jpg|250px|thumb|left|بارگاه قدیمی قطاره امام علی(ع).]]قَطّاره امام علی(ع)، نزدیک به ۲۰ کیلومتری جنوب غربی [[کربلا]] و در شمال جاده این شهر به سمت [[عین‌التمر]]، قرار دارد. این زیارتگاه، نزدیک دریاچه رَزّازه<ref group="یادداشت">این دریاچه، با مساحت 1810 کیلومتر مربع، دومین دریاچه وسیع [[عراق]]، به شمار می‌آید؛ به‌طوری‌که بخشی از زمین‌های دو استان کربلا و [[استان انبار|انبار]] را دربرگرفته است.</ref> واقع شده است.
 
 
 
زیارتگاه قطّاره، روی چشمه آبی ساخته شده است. بر پایه باورهای مردم منطقه، این چشمه را [[امام علی(ع)]] به طریق کرامت، در مسیر خود به [[جنگ صفین]]، یا مسیر بازگشت وی از صفین، نزدیک دیر یک راهب [[مسیحیت|مسیحی]]، آشکار کرده است.<ref group="یادداشت">جزئیات این کرامت و چگونگی آشکار شدن چشمه، با اختلافاتی در منابع مختلف [[شیعه]]، نقل شده است.</ref>
 
==رویداد پیدایش چشمه==
==رویداد پیدایش چشمه==
[[پرونده:قطارة امام علی(ع)۴.jpg|بندانگشتی|300px|نمای درونی بارگاه و [[ضریح|ضریحی]] که روی چشمه قرار دارد.|جایگزین=|چپ]]
[[پرونده:قطارة امام علی(ع)۴.jpg|بندانگشتی|248x248پیکسل|نمای درونی بارگاه و [[ضریح|ضریحی]] که روی چشمه قرار دارد.|جایگزین=|راست]]
بر پایه برخی منابع [[شیعه]]، [[امام علی(ع)]] در مسیر [[نبرد صفین|صفین]]، به همراه لشکر خود وارد صحرایی بی‌آب و علف شد. وی نزدیک ستون یا میل بلندی توقف کرد که بالای آن، راهبی [[مسیحیت|مسیحی]] زندگی می‌کرد. نزدیک این ستون یا میل، صخره‌ای بود که اصحاب ايشان نتوانستند با یکدیگر آن را بلند کنند. سپس امام آن را از جا کند و زیر آن، چشمه آب زلالی پدیدار شد.
بر پایه منابع [[شیعه]]، [[امام علی(ع)]] در مسیر صفین، به همراه لشکر خود وارد صحرایی بی‌آب و علف شد. وی نزدیک ستون یا میل بلندی توقف کرد که بالای آن، راهبی مسیحی زندگی می‌کرد. نزدیک این ستون یا میل، صخره‌ای بود که اصحاب امام علی(ع) نتوانستند با یکدیگر آن را بلند کنند. امام علی(ع) آن را از جا کند و زیر آن، چشمه آب زلالی پدیدار شد.


پس از آنکه اصحاب او، از آب چشمه سیراب شدند، امام علی(ع) صخره را به جای نخست برگرداند و چشمه را پوشاند و از آنجا حرکت کردند. هنوز دور نشده بودند که امام علی(ع) از اصحاب خود خواست تا برگردند و چشمه را بیابند. برخی از اصحاب او بازگشتند؛ ولی نتوانستند محل چشمه را پیدا کنند؛ پس نزد راهب رفتند و او به آنها خبر داد که به جز [[پیامبران]] یا اوصیای پیامبران، هیچ‌کس نتوانسته این‌ چشمه را آشکار کند.<ref>وقعة صفین، ص145؛ الهدایة الکبری، ص148 و 149؛ الارشاد، ج1، ص334 و 336؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326؛ الخرائج والجرائح، القطب الراوندی، ج2، ص864 و 865.</ref> در برخی از این منابع، افزوده شده که آن راهب، [[اسلام]] آورد و به امام علی(ع) پیوست و سرانجام در [[نبرد صفین|جنگ صفین]]، به شهادت رسید.<ref>الهدایة الکبری، ص149؛ الارشاد، ج1، ص337؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326.</ref>
پس از آنکه اصحاب او، از آب چشمه سیراب شدند، امام علی(ع) صخره را به جای نخست برگرداند و چشمه را پوشاند و از آنجا حرکت کردند. هنوز دور نشده بودند که امام علی(ع) از اصحاب خود خواست تا برگردند و چشمه را بیابند. برخی از اصحاب او بازگشتند؛ ولی نتوانستند محل چشمه را پیدا کنند؛ پس نزد راهب رفتند و او به آنها خبر داد که به جز [[پیامبران]] یا اوصیای پیامبران، هیچ‌کس نتوانسته است این‌ چشمه را آشکار کند.<ref>وقعة صفین، ص145؛ الهدایة الکبری، ص148 و 149؛ الارشاد، ج1، ص334 و 336؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326؛ الخرائج والجرائح، القطب الراوندی، ج2، ص864 و 865.</ref> در برخی از این منابع، افزوده شده است که آن راهب، [[اسلام]] آورد و به امام علی(ع) پیوست و سرانجام در [[نبرد صفین|جنگ صفین]]، به شهادت رسید.<ref>الهدایة الکبری، ص149؛ الارشاد، ج1، ص337؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326.</ref>


==مکان رویداد==
==مکان رویداد==
[[پرونده:قطارة امام علی(ع)۵.jpeg|بندانگشتی|نمای درونی ضریح.|جایگزین=|300px]]
[[پرونده:قطارة امام علی(ع)۵.jpeg|بندانگشتی|نمای درونی ضریح.|جایگزین=|247x247پیکسل]]
درباره محل وقوع این ماجرا، در روایات، اختلاف است. در بیشتر روایات، محل وقوع حادثه، نقطه‌ای در ساحل غربی [[رود فرات]]، ذکر شده است. در روایت [[نصر بن مزاحم]]، که به گمان، قدیمی‌ترین راوی این رویداد است، محل وقوع آن [[ظهر الکوفه|ظَهر کوفه]] بیان شده است.<ref>وقعة صفین، ص145.</ref>
درباره محل وقوع این ماجرا، در روایات، اختلاف است. در بیشتر روایات، محل وقوع حادثه، نقطه‌ای در ساحل غربی [[رود فرات]]، ذکر شده است. در روایت [[نصر بن مزاحم]]، که احتمالًا قدیمی‌ترین راوی این رویداد است، محل وقوع آن [[ظهر الکوفه|ظَهر کوفه]] بیان شده است.<ref>وقعة صفین، ص145.</ref>
 
ابن شهرآشوب (م.۵۸۸ق) و [[قطب راوندی]] (م.۵۷۴ق)، مکان وقوع آن را صندودا ذکر کرده‌اند.<ref>مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326؛ الخرائج والجرائح، ج2، ص325.</ref> در روایت حسین بن حمدان خصیبی (م.۳۳۴ یا ۳۴۶ق) و [[شیخ مفید]] (م.۴۱۳ق) و نیز در اشعاری از سید‌ حمیری (م.۱۷۹ق)، محل وقوع آن، پس از گذشتن امام علی(ع) از [[کربلا]] بیان شده است.<ref>الهدایة الکبری، ص148؛ الارشاد، ج1، ص334؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326.</ref> ابن اعثم (م.پس‌از۳۲۰ق)، نیز محل آن را صحرایی که امام علی(ع) میان [[استان انبار|انبار]] تا هیت، از آن عبور کرده، دانسته است.<ref>الفتوح، ج2، ص555.</ref>
 
در کتب [[شیعه]]، رویداد دیگری درباره توقف و نماز خواندن لشکر امام علی(ع) در نزدیکی دیر راهبی در منطقه براثا ذکر شده؛ این رویداد در مسیر بازگشت ايشان از [[نبرد نهروان]] بوده<ref>ر. ک: من لا یحضره الفقیه، ج1، ص151؛ تهذیب الاحکام، ج3، ص264.</ref> و با رویداد گفته شده شباهت دارد. امروزه در [[مسجد براثا]] نیز چشمه آبی وجود دارد که گفته می‌شود [[امام علی(ع)]] آن را آشکار کرده است.


== تاریخچه بنا ==
[[ابن‌شهرآشوب]] و [[قطب راوندی]] مکان وقوع آن را [[صندودا]] ذکر کرده‌اند.<ref>مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326؛ الخرائج والجرائح، ج2، ص325.</ref> در روایت [[حسین بن حمدان خصیبی]] و [[شیخ مفید]] و نیز در اشعاری از سید‌ حمیری، محل وقوع آن، پس از گذشتن امام علی(ع) از [[کربلا]] بیان شده است.<ref>الهدایة الکبری، ص148؛ الارشاد، ج1، ص334؛ مناقب آل ابی‌طالب، ج2، ص326.</ref> [[ابن‌اعثم]] نیز محل آن را صحرایی که امام علی(ع) میان [[استان انبار|انبار]] تا هیت، از آن عبور کرده، دانسته است.<ref>الفتوح، ج2، ص555.</ref>
بر پایه گزارشی نزدیک به سال ۱۴۳۷ق. (۱۳۹۵ش)، اطراف قطاره امام علی(ع) را دیواره‌های صخره‌ای به نسبت بلندی فراگرفته  و به تازگی، روی چشمه، اتاقی ساخته‌اند که دارای یک [[گنبد]] کوچک سبزرنگ است. چشمه آب، در گوشه‌ای از بنا قرار دارد و یک [[ضریح]]، به‌ صورت پنجره چوبی [[مشبک]] یک ضلعی، روی آن نصب شده است.<ref>زیارتگاه‌های عراق، ص۲۵۹.</ref>


در سال ۱۴۴۰ق. (۱۳۹۷ش)، این زیارتگاه گسترش زیادی یافته و دارای [[شبستان|شبستانی]] بزرگ، دو گنبد، چندین بُستان و امکانات رفاهی است.<ref>[https://www.facebook.com/655428327812427/videos/245664219653598/ تقرير عن مزار قطارة الامام علی(ع)]، صفحه رسمی قطارة الامام علی(ع).</ref>
==موقعیت کنونی==
چشمه‌ای که امروزه به نام قطاره امام علی(ع) شناخته می‌شود، در نقطه‌ای نزدیک دریاچه رزّازه، واقع است و اطراف آن را دیواره‌های صخره‌ای نسبتاً مرتفعی فراگرفته است. به تازگی، روی چشمه، اتاقی ساخته‌اند که دارای یک گنبد کوچک سبزرنگ است. چشمه آب، در گوشه‌ای از بنا قرار دارد و یک ضریح، به‌صورت پنجره چوبی مشبک یک ضلعی، روی آن نصب شده است.


== ریزش تپه اطراف قطاره ==
گفتنی‌ است که در کتب شیعه، داستان دیگری نیز مبنی بر توقف و نماز خواندن لشکر امیرمؤمنان(ع) در نزدیکی دیر راهبی در منطقه «[[براثا]]»، در مسیر بازگشت آن حضرت‌ از [[جنگ نهروان]]، نقل شده است‌<ref>ر. ک: من لا یحضره الفقیه، ج1، ص151؛ تهذیب الاحکام، ج3، ص264.</ref> که با این داستان، شباهت دارد و امروزه در [[مسجد براثا]] نیز چشمه آبی وجود دارد که گفته می‌شود [[امام علی(ع)]] آن را به طریق معجزه، آشکار کرده است.
بخشی از تپه اطراف قطاره امام علی(ع) در ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ش، ریزش کرد و باعث تخریب بخشی از ساختمان قطاره<ref>«[https://fa.shafaqna.com/news/1431237 فرو ریختن تپه‌ای در زیارتگاه چشمه امام علی(ع) در کربلا]»، خبرگزاری شفقنا.</ref> و کشته شدن هشت تن شد.<ref>«[https://www.alaraby.com/news/انتهاء-أعمال-البحث-8-قتلى-حصيلة-انهيار-التربة-على-مزار-ديني-بالعراق?amp انتهاء أعمال البحث.. 8 قتلی حصیلة انهیار التربة]»، خبرگزرای العربی.</ref>


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
خط ۶۰: خط ۶۳:
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1472/
}}
}}
* «[https://www.alaraby.com/news/انتهاء-أعمال-البحث-8-قتلى-حصيلة-انهيار-التربة-على-مزار-ديني-بالعراق?amp انتهاء أعمال البحث.. 8 قتلی حصیلة انهیار التربة]»، خبرگزرای العربی، تاریخ بازید: ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
* '''وقعة صفين'''، نصر بن مزاحم المنقري، تحقيق: عبدالسلام محمد هارون، بيروت، دار الجيل، ١۴١٠ه. ق - ١٩٩٠م.  
* '''وقعة صفين'''، نصر بن مزاحم المنقري، تحقيق: عبدالسلام محمد هارون، بيروت، دار الجيل، ١۴١٠ه. ق - ١٩٩٠م.  
* '''الهداية الكبري'''، حسين بن حمدان الخصيبي، ط ١، بيروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٢٣ه. ق - ٢٠٠٢م.  
* '''الهداية الكبري'''، حسين بن حمدان الخصيبي، ط ١، بيروت، مؤسسة البلاغ، ١۴٢٣ه. ق - ٢٠٠٢م.  
خط ۶۹: خط ۷۱:
* '''من‌لا‌يحضره الفقيه'''، محمد بن علي بن بابويه القمي (الشيخ الصدوق)، تحقيق: السيد حسن الموسوي الخرسان، طهران، دار الكتب الاسلامية، ١۴١٠ه. ق.
* '''من‌لا‌يحضره الفقيه'''، محمد بن علي بن بابويه القمي (الشيخ الصدوق)، تحقيق: السيد حسن الموسوي الخرسان، طهران، دار الكتب الاسلامية، ١۴١٠ه. ق.
* '''تهذيب الاحكام'''، محمد بن الحسن (الشيخ الطوسي)، تحقيق: السيد حسن الموسوي الخرسان، تهران، دار الكتب الاسلامية، ١٣٩٠ه. ق.   
* '''تهذيب الاحكام'''، محمد بن الحسن (الشيخ الطوسي)، تحقيق: السيد حسن الموسوي الخرسان، تهران، دار الكتب الاسلامية، ١٣٩٠ه. ق.   
* «[https://fa.shafaqna.com/news/1431237 فرو ریختن تپه‌ای در زیارتگاه چشمه امام علی(ع) در کربلا]»، خبرگزاری شفقنا، تاریخ درج مطلب: ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید:‌ ۲ شهریور ۱۴۰۱ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های عراق}}
خط ۷۶: خط ۷۷:
[[رده:مکان‌های تاریخی کربلا]]
[[رده:مکان‌های تاریخی کربلا]]
[[رده:مکان‌های مذهبی کربلا]]
[[رده:مکان‌های مذهبی کربلا]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)

این صفحه عضوی از یک ردهٔ پنهان است: