در حال ویرایش کاربر:S.Mohammad.R/صفحه تمرین۲

'''زیارت‌نامه امامان بقیع'''  متن زیارتی است که در هنگام [[زیارت]] قبور چهار امام [[شیعه|شیعیان]] مدفون در [[بقیع|قبرستان بقیع]] خوانده می‌شوند. عالمان شیعه معتقدند بهترین زیارت برای ائمه بقیع [[زیارت جامعه کبیره]] و [[زیارت امین الله|زیارت امین‌الله]] است. افزون بر آن در منابع دعا و زیارت، زیارت‌نامه‌ای مخصوص امامان بقیع(ع) روایت شده است. 

[[شیخ مفید]] در کتاب المزار الکبیر، [[علامه مجلسی]] در کتاب‌های بحار و تحفة الزائر و سید محسن امین در مفتاح الجنات<ref>مفتاح الجنات، ج۲، ص۲۹.</ref> زیارت‌نامه‌هایی برای زیارت قبور امامان مدفون در بقیع نقل کرده‌اند.

== امامان بقیع ==
'''امامان بقیع''' یا '''ائمه بقیع'''، عنوانی است که شیعیان برای چهار تن از امامان خود که در قبرستان بقیع مدفونند، به کار می‌برند که عبارتند از [[امام حسن مجتبی(ع)]]، [[امام سجاد(ع)]]، [[امام محمد باقر(ع)]]، و [[امام صادق(ع)|امام جعفر صادق(ع)]]. مرقد ایشان در گذشته، دارای بارگاه و گنبد بوده است.<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۳۳۰.</ref> در ۱۳۴۴ قمری در جریان تخریب بقیع توسط وهابیان، تخریب شد.<ref>تاریخ حرم ائمه، ص۵۱.</ref>

== فلسفه زیارت ائمه==
امام صادق در روایتی زیارت ائمه پس از [[حج]] را خاتمه [[اعمال حج تمتع|اعمال حج]] دانسته است که با این کار اعمال حج تمام می شود.<ref>بحار الأنوار، ج97، ص139.</ref> امام باقر هم در [[زیارت|فلسفه زیارت ائمه]] فرموده است: مردم فرمان دارند كه بيايند و بر گرد اين سنگها بگردند و پس از آن نزد ما بيايند و نسبت به ما اظهار ولايت و دوستى كنند و هوادارى‌شان را از ما اعلام نمايند.<ref>ميزان الحكمه، ج2،ص493.</ref>

در تفسیر [[آیه ۲۹ سوره حج|آیه 29 سوره حج]] از امام صادق روایت شده که منظور آیه از عبارت «آلودگى خود را بزداييد» در ایام حج، ملاقات امام است. محمدی ری‌شهری ار حدیث‌پژوهان شیعه بر این باور است که ملاقات امام، اشاره به آن است كه [[زائر|زائران خانه خدا]] پس از انجام مناسک حج، همان طور كه آلودگى‌هاى بدن را برطرف مى‌سازند بايد آلودگى‌هاى جان را نيز با ديدار امام و پيشواى خود برطرف سازند و بدين‌سان حج خود را كامل كنند.<ref>ميزان الحكمه، ج2،ص493.</ref>

=== فضیلت تربت قبور ائمه بقیع===
در روایات شیعه بر اهمیت [[تربت]] قبر امام حسین تاکید شده و شیعیان با توجه به این روایات از آن به نیت شفای بیماری‌ها، [[تبرک|تبرک جستن]] و .. استفاده می کنند.<ref> شهید اول، البیان، ج ۲، ص۲۵.</ref>

امام صادق در پاسخ به سوالی درباره تربت قبر امام حسین، به اهمیت تربت [[قبور ائمه بقیع]] تاکید کرده است؛<ref>بحار الأنوار، ج97، ص145.</ref> امام در این روایت به سؤال‌کننده فرمود: «و نیز خاک قبر [[امام حسن مجتبی(ع)|حسن]] و [[امام سجاد(ع)|علی]] و [[امام باقر(ع)|محمد]] را بردار که شفای هر بیماری و ایمنی از هر آنچه می‌ترسی است و هیچ‌چیز از چیزهایی که به وسیله‌ی آنها شفا می‌جویند، با آن برابری نمی‌کند، مگر دعا».<ref>بحار الأنوار، ج97، ص145.</ref>

== متن و منابع زیارت‌نامه ==
متن زیارت‌نامه امامان مدفون در بقیع به نقل از امامان در منابع کهن شیعی از جمله در کتاب کافی<ref>الکافی، ج۹، ص269</ref> آمده است.<ref>من لایحضره الفقیه، ج۲، ص ۵۷۵ِ ؛ کامل الزیارات، ص53

</ref> شبیه همین متن را شیخ طوسی نیز با اندکی تفاوت ر مصباح المتهجد نقل کرده است.<ref>مصباح المتهجد، ج۲، ص 713

</ref> منابع دیگر نیز همین متن را به عنوان زیارت‌نامه چهار امام بقیع نقل کرده‌اند.<ref>المزار، ابن مشهدی، ص25

</ref>

=== مضمون زیارت‌نامه ===
زیارت‌نامه امامان بقیع با ستایش پروردگار یکتا آغاز می‌شود که توفیق زیارت اولیای الهی را ارزانی داشته است. در ادامه، با درود بر پیشوایان هدایت، مقامات ایشان به عنوان حجت‌های الهی، برپادارندگان عدالت و ریسمان‌های استوار حق توصیف می‌گردد و با گواهی بر امامت و عصمت ائمه(ع)، بر نقش ایشان به عنوان ارکان دین و معادن علم تأکید میکند.

=== زیارت‌نامه اول به نقل از علامه مجلسی ===
علامه مجلسی در کیفیت زیارت ائمه بقیع چنین آورده است:<ref> تحفة الزائر، ص۷۷.</ref>
* زائر آداب زیارت از جمله انجام [[غسل زیارت]]، پوشیدن لباس پاکیزه، استفاده از بوی خوش، اجازه زیارت طلبیدن و غیره را به‌جای آورد.
* بهتر است برای [[اذن دخول]]، دعای زیر را بخواند:

{{نقل قول دوقلو
| تیتر= اذن دخول زیارت امامان بقیع
|یا مَوالِی یا أَبْناءَ رَسُولِ اللّهِ عَبْدُکمْ وَابْنُ أَمَتِکمْ، الذَّلِیلُ بَینَ أَیدِیکمْ، وَالْمُضْعَِفُ فِی عُلُوِّ قَدْرِکمْ، وَالْمُعْتَرِفُ بِحَقِّکمْ، جاءَکمْ مُسْتَجِیراً بِکمْ قاصِداً إِلَی حَرَمِکمْ، مُتَقَرِّباً إِلی مَقامِکمْ، مُتَوَسِّلاً إِلَی اللّهِ تَعالی بِکمْ، أَأَدْخُلُ یا مَوَالِی؟ أَأَدْخُلُ یا أَوْلِیاءَ اللّهِ؟ أَأَدْخُلُ یا مَلائِکةَ اللّهِ الْمُحْدِقِینَ بِهذَا الْحَرَمِ الْمُقِیمِینَ بِهَذَا الْمَشْهَدِ؟
| ای سرپرستان من، ای فرزندان رسول خدا، بنده شما و فرزند کنیز شمایم که خوار در برابرتان هستم و فزاینده در والایی قدرتان و اعتراف کننده به حق شما، به پیشگاهتان آمده، درحالی که پناهنده به شما و روی کنندۀ حرم شما و تقرّب خواهان به سوی شماست، متوسّل به خدا است به وسیله شما، آیا وارد شوم ای سرپرستانم؟ آیا وارد شوم ای اولیای خدا؟ آیا وارد شوم ای فرشتگان خدا که در برگیرنده این حرم و مقیم در این زیارتگاهید؟
}}

پس از خضوع و رقت داخل شود و پای راست را مقدم بدارد و بسم الله بگوید و عبارات زیر را بگوید؛
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= دعای قبل از زیارت
| اَللهُ أَکْبَرُ کَبِیراً، وَالْحَمْدُ لِلّهِ کَثِیراً، وَسُبْحانَ اللهِ بُکْرَةً وَاَصِیلاً، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الْفَرْدِ الصَّمَدِ، اَلْماجِدِ الْاَحَدِ، اَلْمُتَفَضِّلِ الْمَنّانِ، اَلْمُتَطَوِّلِ الْحَنّانِ، اَلَّذِی مَنَّ بِطَوْلِهِ، وَسَهَّلَ زِیارَةَ سادَتِی بِإِحْسانِهِ، وَلَمْ یَجْعَلْنِی عَنْ زِیارَتِهِمْ مَمْنُوعاً، بَلْ تَطَوَّلَ وَمَنَحَ.
|خدا بزرگتر است به بزرگی کامل و ستایش خاص خداست بسیار منزه است خدا در بامداد و پسین و ستایش خاص خدا است که یگانه و بی‌نیاز و شوکتمند و یکتا و فزونبخش و نعمت ده و احسان بخش و مهرورز است خدایی که منت نهاد بوسیله احسان خود و آسان کرد برایم زیارت سرورانم را به احسان خود و مرا از زیارتشان بی‌بهره نساخت بلکه به من لطف و تفضّل فرمود.
}}

پس نزدیک قبرهای امامان(ع) رو به قبر آنان بایستد و بگوید:

{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت امامان بقیع
|اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْهُدی، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ التَّقْوی، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ الْحُجَة عَلی أَهْلِ الدُّنْیا.
| سلام بر شما پیشوایان هدایت، سلام بر شما شایستگان پرهیزکاری، سلام بر شما ای حجت‌ها بر اهل دنیا.
| اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَیُّهَا الْقَوّامُ فِی الْبَرِیَّةِ بِالْقِسْطِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ الصَّفْوَةِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ آلَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَهْلَ النَّجْوی. 
| سلام بر شما ای قیام کنندگان به عدل در میان مردم، سلام بر شما ای شایستگان برگزیدگی، سلام بر شما ای آل رسول خدا، سلام بر شما ای اهل راز. 
| أَشْهَدُ أَنَّکُمْ قَدْ بَلَّغْتُمْ وَنَصَحْتُمْ وَصَبَرْتُمْ فِی ذاتِ اللهِ، وَکُذِّبْتُمْ وَأُسِیَ إِلَیْکُمْ فَغَفَرْتُمْ.
| گواهی دهم که شما بخوبی تبلیغ و خیرخواهی کردید و در مورد خدا شکیبایی کردید با اینکه شما را تکذیب کرده و با شما بد کردند آنها را بخشیدید.
| وَأَشْهَدُ أَنَّکُمُ الْاَئِمَّةُ الرّاشِدُونَ الْمَهْدِیُّونَ، وَأَنَّ طاعَتَکُمْ مَفْرُوضَةٌ، وَأَنَّ قَوْلَکُمُ الصِّدْقُ، وَأَنَّکُمْ دَعَوْتُم فَلَمْ تُجابُوا، وَأَمَرْتُمْ فَلَمْ تُطاعُوا، وَأَنَّکُمْ دَعائِمُ الدِّینِ وَأَرْکانُ الْاَرْضِ، 
| و گواهی دهم که شمایید امامان راهبر راه‌یافته و همانا اطاعت شما واجب است و گفتارتان راست است و براستی شما مردم را به خدا دعوت کردید ولی اجابت نکردند و دستور دادید ولی اطاعت نکردند و همانا شمایید پایه‌های دین و رکن‌های زمین، 
|لَمْ تَزالُوا بِعَیْنِ اللهِ، یَنْسَخُکُمْ فِی أَصْلابِ کُلِّ مُطَهَّر، وَیَنْقُلُکُمْ مِنْ أَرْحامِ الْمُطَهَّراتِ، لَمْ تُدَنِّسْکُمُ الْجاهِلِیَّةُ الْجَهْلاءُ، وَلَمْ تَشْرَکْ فِیکُمْ فِتَنُ الْاَهْواءِ، طِبْتُمْ وَطابَ مَنْبِتُکُمْ، 
| و همواره در زیر نظر خدا بودید که برمی‌داشت شما را از صلب‌های هر شخص پاک و منتقلتان می‌ساخت به رحم‌های پاکیزه، آلوده نکرد شما را اوضاع جاهلیت غرق در نادانی و تأثیر نکرد در شما فتنه‌های هوس‌آلود پاک بودید و پاک بود ریشه شما، 
| مَنَّ بِکُمْ عَلَیْنا دَیّانُ الدِّینِ، فَجَعَلَکُمْ فِی بُیُوت اَذِنَ اللهُ أَنْ تُرْفَعَ وَیُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ، وَجَعَلَ صَلَواتَنا عَلَیْکُمْ رَحْمَةً لَنا وَکَفّارَةً لِذُنُوبِنا، اِذِ اخْتارَکُمُ اللّهُ لَنا، وَطَیَّبَ خَلْقَنا بِما مَنَّ عَلَیْنا مِنْ وِلایَتِکُمْ، وَکُنّا عِنْدَهُ مُسَمَّینَ بِعِلْمِکُمْ، مُعْتَرِفِینَ بِتَصْدِیقِنا إِیّاکُمْ، وَهذا مَقامُ مَنْ أَسْرَفَ وَأَخْطَأَ وَاسْتَکانَ وَأَقَرَّ بِما جَنی، وَرَجی بِمَقامِهِ الْخَلاصَ، وَأَنْ یَسْتَنْقِذَهُ بِکُمْ مُسْتَنْقِذُ الْهَلْکی مِنَ الرَّدی، فَکُونُوا لِی شُفَعاءَ، فَقَدْ وَفَدْتُ إِلَیْکُمْ إِذْ رَغِبَ عَنْکُمْ أَهْلُ الدُّنْیا، وَاتَّخَذُوا آیاتِ اللهِ هُزُواً، وَاسْتَکْبَرُوا عَنْها.
| منت نهاد بوسیله شما بر ما جزا ده روز جزا، پس شما را در خانواده‌هایی قرار داد که به عظمت و فرازمندی آنها و پر آوازه شدن نامتان فرمان داد درود فرستادن ما را بر شما رحمتی برای ما و کفاره‌ای برای گناهانمان چونکه خدا شما را برای ما انتخاب فرمود و پاک کرد خلقت ما را بوسیله آنچه منت گذارد بر ما از ولایت شما و ما پیش خدا از نامبردگان به دانش شما و اعتراف کنندگان به تصدیقمان نسبت به شما بودیم، و این جایگاه کسی است که زیاده‌روی و خطا کرده و مستمند شده و به جنایت خود اقرار داشته و امید دارد بدین جایگاه خلاصی خود را و نجات دهدش خداوند بوسیله شما نجات دادن هلاک شدگان از نابودی، پس شما شفیعان من باشید که من به شما وارد شدم در آنگاه که دوری کردند از شما مردم دنیا و آیات خدا را مسخره گرفتند و تکبر ورزیدند از آنها.
| یا مَنْ هُوَ قائِمٌ لایَسْهُو، وَدائِمٌ لا یَلْهُو، وَمُحِیطٌ بِکُلِّ شَیْء، وَلَکَ الْمَنُّ بِما وَفَّقْتَنِی، وَعَرَّفْتَنِی بِما أَقَمْتَنِی عَلَیْهِ، إِذْ صَدَّ عَنْهُ عِبادُکَ وَجَهِلُوا مَعْرِفَتَهُ، وَاسْتَخَفُّوا بِحَقِّهِ، وَمالُوا إِلی سِواهُ، فَکانَتِ الْمِنَّةُ مِنْکَ عَلَیَّ مَعَ أَقْوام خَصَصْتَهُمْ بِما خَصَصْتَنِی بِهِ، فَلَکَ الْحَمْدُ إِذْ کُنْتُ عِنْدَکَ فِی مَقامِی هذا مَذْکُوراً مَکْتُوباً، فَلا تَحْرِمْنِی ما رَجَوْتُ، وَلا تُخَیِّبْنِی فِیما دَعَوْتُ بِحُرْمَةِ مُحَمَّد وَآلِهِ الطّاهِرِینَ، وصلی الله علی محمد و آل محمد.
|ای پابرجایی که سهو ندارد و پاینده‌ای که سرگرم نشود و به هر چیز احاطه دارد تو را است منت بدانچه مرا بدان مؤفق داشتی و شناساندی مرا بدانچه مرا بدان برپا داشتی در صورتی که بندگانت از آن روگرداندند و از شناختنش نادان بودند و حقش را سبک شمردند و به غیر آن منحرف شدند پس منت داری بر من با مردمی که مخصوصشان داشتی بدانچه مرا بدان مخصوص کردی پس تو را است ستایش چونکه من در پیش تو در این مقام یاد شده و نام برده شده بودم پس محرومم مکن از آنچه امیدوارم و نومیدم مساز در آنچه تو را خواندم در این مقام به حرمت محمد وآل طاهرینش.
}}
{{سخ}}

سپس برای خودش دعا کند و بعد از زیارت هشت رکعت نماز به جای آورد.(برای هر امام دو رکعت)

== زیارت‌نامه دوم==
[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] زیارتی دیگر نیز برای زیارت امامان بقیع ذکر کرده است:<ref>بحار الأنوار، ج100، ص207.</ref>

این زیارت‌نامه با درود بر ائمه(ع) به عنوان پیشوایان، مؤمنان و سروران پرهیزکاران آغاز می‌شود و جایگاه الهی آنان را به عنوان انوار عارفان، وارثان پیامبران، معادن حقایق و شفیعان خلایق توصیف می‌کند. در ادامه، ویژگی‌های ذاتی ایشان شامل عصمت، طهارت، علم غیب و برخورداری از قلوب پاکیزه برشمرده می‌شود و مسئولیت‌های امامت از جمله امانتداری نبوت، حفظ شریعت و امر به معروف تبیین می‌گردد. سپس مواهب ویژه ائمه(ع) مانند برتری بر همه مخلوقات، بهره‌مندی از میراث پیامبران و آگاهی از اسرار غیب بیان شده و نقش آنان به عنوان شفیعان قیامت، راهنمایان امت و واسطه‌های فیض الهی تشریح می‌شود. در پایان، زائر با اعلام ایمان به امامت، اقرار به فضیلت و طلب شفاعت از ایشان، رابطه عمیق معنوی خود با اهل بیت(ع) را به تصویر می‌کشد.

{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت دوم امامان بقیع
|اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْمُؤْمِنِینَ، وَسادَةَ الْمُتَّقِینَ، وَکُبَراءَ الصِّدِّیقِینَ، وَأُمَراءَ الصّالِحِینَ، وَقادَةَ الْمُحْسِنِینَ، وَأَعْلامَ الْمُهْتَدِینَ، وَأَنْوارَ الْعارِفِینَ، وَوَرَثَةَ الْاَنْبِیاءِ، وَصَفْوَةَ الْاَصْفِیاءِ، وَخِیَرَةَ الْاَتْقِیاءِ، وَعِبادَ الرَّحْمانِ، وَشُرَکاءَ الْفُرْقانِ، وَمَنهَجَ الْاِیمانِ، وَمَعادِنَ الْحَقائِقِ، وَشُفَعاءَ الْخَلائِقِ، وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، أَشْهَدُ أَنَّکُمْ أَبْوابُ نِعَمِ اللهِ الَّتِی فَتَحَها عَلی بَرِیَّتِهِ، وَالْاَعْلامُ الَّتِی فَطَرَها لاِِرْشادِ خَلِیقَتِهِ، وَالْمَوازِینُ الَّتِی نَصَبَها لِتَهْذِیبِ شَرِیعَتِهِ، وَأَنَّکُمْ مَفاتِیحُ رَحْمَتِهِ، وَمَقالِیدُ مَغْفِرَتِهِ، وَسَحائِبُ رِضْوانِهِ، وَمَفاتِیحُ جِنانِهِ، وَحَمَلَةُ فُرْقانِهِ، وَخَزَنَةُ عِلْمِهِ، وَحَفَظَةُ سِرِّهِ، وَمَهْبِطُ وَحْیِهِ، وَمَعادِنُ أَمْرِهِ وَنَهْیِهِ
| سلام بر شما ای پیشوایان مؤمنان، و سروران پرهیزکاران، و بزرگان صدّیقین و فرمانروایان صالحان و رهبران نکوکاران و پرچم هدایت راه یافتگان و انوار عارفان و وارثان پیامبران و زبده زبدگان و برگزیده تقواپیشگان و بندگان خدای رحمان، و شرکای قرآن و راه‌های ایمان و معادن حقایق، و شفیعان خلایق و رحمت و برکاتش بر شما باد گواهی می‌دهم که شمایید درهای نعمت‌هایی که خداوند بر روی خلقش گشوده و پرچم‌های هدایت آفریده‌ها و میزان‌های منصوب برای پاکسازی شریعتش و کلیدهای رحمت او وسیله‌های آمرزش و سحاب رضایت و کلیدهای بهشت و حاملان قرآن و گنجینه‌های دانش و حافظان اسرار، محل نزول وحی و جایگاه‌های امر و نهی او 
| وَأَماناتُ النُّبُوَّةِ، وَوَدائِعُ الرِّسالَةِ، وَفِی بَیْتِکُمْ نَزَلَ الْقُرآنُ، وَمِنْ دارِکُمْ ظَهَرَ الْاِسْلامُ وَالْاِیمانُ، وَإِلَیْکُمْ مُخْتَلَفُ رُسُلِ اللهِ وَالْمَلائِکَةِ، وَأَنْتُمْ أَهْلُ إِبْراهِیمَ عَلَیْهِ السَّلامُ الَّذِینَ ارْتَضاکُمُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ لِلاِمامَةِ، وَاجْتَباکُمْ لِلْخِلافَةِ، وَعَصَمَکُمْ مِنَ الذُّنُوبِ، وَبَرَّأَکُمْ مِنَ الْعُیُوبِ، وَطَهَّرَکُمْ مِنَ الرِّجْسِ، وَفَضَّلَکُمْ بِالنَّوْعِ وَالْجِنْسِ، وَاصْطَفاکُمْ عَلَی العالَمِینَ بِالنُّورِ وَالْهُدی، وَالْعِلْمِ وَالتُّقی
| و امانت‌های نبوت و ودیعه‌های رسالت، و خانه شما محل نزول قرآن و ظهور اسلام و ایمان و آمد و شد فرستادگان و فرشتگان الهی است، شما همان خاندان ابراهیم اید که خدای عزوجل به امامت شما رضا داد و به خلافت برگزید و از گناهان مصون و معصومتان داشت و از عیب‌ها برکنارتان ساخت و از پلیدی گناه پاکتان داشت و بر همه انواع و اجناس آفریده‌ها برتری‌تان بخشید و شما را به واسطه نور و هدایت، دانش و تقوا
| وَالْحِلْمِ وَالنُّهی، وَالسَّکِینَةِ وَالْوَقارِ، وَالْخَشْیَةِ وَالْاِسْتِغْفارِ، وَالْحِکْمَةِ وَالاْثارِ، وَالتَّقْوی وَالْعَفافِ، وَالرِّضا وَالْکَفافِ، وَالْقُلُوبِ الزّاکِیَةِ، وَالنُّفُوسِ الْعالِیَةِ، وَالْاَشْخاصِ الْمُنِیرَةِ، وَالْاَحْسابِ الْکَبِیرَةِ، وَالْاَنْسابِ الطّاهِرَةِ، وَالْاَنْوارِ الْباهِرَةِ الْمَوْصُولَةِ، وَالْاَحْکامِ الْمَقْرُونَةِ، وَأَکْرَمَکُمْ بِالاْیاتِ، وَأَیَّدَکُمْ بِالْبَیِّناتِ، وَأَعَزَّکُمْ بِالْحُجَجِ الْبالِغَةِ، وَالْاَدِلَّةِ الْواضِحَةِ
| بردباری و خردورزی، سنگینی و وقار، خشیت و استغفار، حکمت و آثار، پرهیزکاری و عفاف، رضا و کفاف، دل‌های پاکیزه و جان‌های متعالی، و چهره‌های تابناک و شخصیت‌های والا و نسب‌های پاک و نورهای درخشان و فراگیر، و قوانین مقرون بر جهانیان برگزید، شما را به واسطه نزول آیاتی در حقتان اکرام کرد، وبا حجت‌های رسا و دلایل روشن عزتتان بخشید 
| وَخَصَّکُمْ بِالْاَقْوالِ الصّادِقَةِ، وَالْاَمْثالِ النّاطِقَةِ، وَالْمَواعِظِ الشّافِیَةِ، وَالْحِکَمِ الْبالِغَةِ، وَوَرَّثَکُمْ عِلْمَ الْکِتابِ، وَمَنَحَکُمْ فَصْلَ الْخِطابِ، وَأَرْشَدَکُمْ لِطُرُقِ الصَّوابِ، وَأَوْدَعَکُمْ عِلْمَ الْمَنایا وَالْبَلایا، وَمَکْنُونَ الْخَفایا، وَمَعالِمَ التَّنْزِیلِ، وَمَفاصِلَ التَّأْوِیلِ، وَمَوارِیثَ الْاَنْبِیاءِ، کَتابُوتِ الْحِکْمَةِ، وَشِعارِ الْخَلِیلِ، وَمِنْسَأَةِ الْکَلِیمِ، وَسابِغَةِ داوُدَ، وَخاتَمِ الْمُلْکِ، وَنَصْلِ الْمُصْطَفی
| و شما را به گفتار صادقانه، مثال‌های گویا، پندهای شافی و حکمت‌های رسا اختصاص داد و میراث بران دانش قرآنتان کرده و به شما فصل الخطاب عنایت کرده و به راه راست رهنمونتان گردیده و علم منایا و بلایا و ژرفای اسرار و معالم قرآن، و فصل‌های تأویل ومیراث پیامبران مانند تابوت حکمت و شفای ابراهیم خلیل وعصای موسای کلیم و زره داود و انگشتر سلیمان و نیزه حضرت مصطفی
| وَسَیْفِ الْمُرْتَضی، وَالْجَفْرِ الْعَظِیمِ، وَالْاِرْثِ الْقَدِیمِ، وَضَرَبَ لَکُمْ فِی الْقُرْآنِ أَمْثالاً، وَامْتَحَنَکُمْ بَلْویً، وَأَحَلَّکُمْ مَحَلَّ نَهْرِ طالُوتَ، وَحَرَّمَ عَلَیْکُمُ الصَّدَقَةَ، وَأَحَلَّ لَکُمُ الْخُمْسَ، وَنَزَّهَکُمْ عَنِ الْخَبائِثِ ما ظَهَرَ مِنْها وَما بَطَنَ، فَأَنْتُمُ الْعِبادُ الْمُکْرَمُونَ، وَالْخُلَفاءُ الرّاشِدُونَ، وَالْاَوْصِیاءُ الْمُصْطَفَوْنَ، وَالْاَئِمَّةُ الْمَعْصُومُونَ، وَالْاَوْلِیاءِ الْمَرْضِیُّونَ وَالْعُلَماءُ الصّادِقُونَ
| و شمشیر حضرت مرتضی و جفر عظیم و ارث قدیم را نزد شما به ودیعه سپرد و در قرآن کریم برایتان ضرب‌المثل‌ها زد و به بلاها آزمودتان، و شما را هم چون نهر طالوت سبب آزمون خلق قرار داد، و بر شما صدقه را حرام و خمس را حلال ساخت و از پلیدی‌های پیدا و نهان پاکتان داشت، شمایید بندگان گرامی خدا، و خلفای راشدون، و اوصیای برگزیده و پیشوایان معصوم و اولیای پسندیده شده و علمای راستین
| وَالْحُکَماءُ الرّاسِخُونَ الْمُبَیِّنُونَ، وَالْبُشَراءُ النُّذَراءُ الشُّرَفاءُ الْفُضَلاءُ، وَالسّادَةُ الْاَتْقِیاءُ، اَلاْمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ، وَالنّاهُونَ عَنِ الْمُنْکَرِ، وَاللاّبِسُونَ شِعارَ الْبَلْوی وَرِداءَ التَّقْوی، وَالْمُتَسَرْبِلُونَ نُورَ الْهُدی، وَالصّابِرُونَ فِی الْبَأْساءِ وَالضَّرّاءِ وَحِینَ الْبَأْسِ، وَلَدَکُمُ الْحَقُّ، وَرَبّاکُمُ الصِّدْقُ، وَغَذّاکُمُ الْیَقینُ، وَنَطَقَ بِفَضْلِکُمُ الدِّینَ، وَأَشْهَدُ أَنَّکُمُ السَّبِیلُ إِلَی اللهِ عَزَّ وَجَلَّ، وَالطُّرُقُ إِلی ثَوابِهِ
| و حکمای راسخ و تبیین‌گر، و مژده دهندگان رحمت و بیم دهندگان از عذاب، شریفان فاضل، و سروران پرهیزکار، آمران به معروف وناهیان از منکر، و آزمایش شدگان با بلاها و جامه پوشان تقوا و تن پوشان فروغ هدایت، و شکیبایان در دشواری‌ها و آسیب‌ها و نبردها، زادگان حقیقت و دست پروردگان صداقت و تغذیه شدگان یقین و شمایید که دین در فضیلتتان سخن گفته است و گواهی دهم که شما راه‌های شناخت خداوند عزّوجلّ و کسب پاداش
| وَالْهُداةُ إِلی خَلِیقَتِهِ وَالْاَعْلامُ فِی بَرِیَّتِهِ، وَالسُّفَراءُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ خَلْقِهِ، وَأَوْتادُهُ فِی أَرْضِهِ، وَخُزّانُهُ عَلی عِلْمِهِ، وَأَنْصارُ کَلِمَةِ التَّقْوی، وَمَعالِمُ سُبُلِ الْهُدی، وَمَفْزَعُ الْعِبادِ اِذَا اخْتَلَفُوا، وَ الدّالُّونَ عَلَی الْحَقِّ إِذا تَنازَعُوا، وَالنُّجُومُ الَّتِی بِکُمْ یُهْتَدی، وَبِأَقْوالِکُمْ وَأَفْعالِکُمْ یُقْتَدی، وَبِفَضْلِکُمْ نَطَقَ الْقُرْآنُ، وَبِوِلایَتِکُمْ کَمُلَ الدِّینُ وَالْاِیمانُ، وَإِنَّکُمْ عَلی مِنْهاجِ الْحَقِّ، وَمَنْ خالَفَکُمْ عَلی مِنْهاجِ الْباطِلِ
| و هدایت و پرچم‌های راهنمایی خلق و واسطه‌های میان مخلوق و اوتاد زمین و گنجینه‌های علم، و یاوری رسانان مردم برای کسب تقوا و راهنمایان راه هدایت و مرجع حلّ اختلافات، و ارائه دهندگان حق در منازعات، و ستارگانی که به وسیله شما هدایت و به گفتار و کردارتان عمل کرد و قرآن در فضیلت‌تان سخن گفته و با ولایتتان دین و ایمان به کمال رسیده، و شمایید که در طریق حق قرار دارید و مخالفانتان در راه باطل
| وَأَنَّ اللهَ أَوْدَعَ قُلُوبَکُمْ أَسْرارَ الْغُیُوبِ وَمَقادِیرَ الْخُطُوبِ، وَأَوْفَدَ إِلَیْکُمْ تَأْیِیدَ السَّکِینَةِ وَطُمَأْنِینَةَ الْوِقارِ، وَجَعَلَ أَبْصارَکُمْ مَأْلَفاً لِلْقُدْرَةِ، وَأَرْواحَکُمْ مَعادِنَ لِلْقُدْسِ، فَلا یَنْعَتُکُمْ إِلاَّ الْمَلائِکَةُ، وَلا یَصِفُکُمْ إِلاَّ الرُّسُلُ، أَنْتُمْ اُمَناءُ اللهِ وَأَحِبّاؤُهُ، وَعِبادُهُ وَأَصْفِیاؤُهُ، وَأَنْصارُ تَوْحِیدِهِ، وَأَرْکانُ تَمْجِیدِهِ، وَدَعائِمُ تَحْمِیدِهِ، وَدُعاتُهُ إِلی دِینِهِ، وَحَرَسَةُ خَلائِقِهِ، وَحَفَظَةُ شَرائِعِهِ، وَأَنَا اُشْهِدُ اللهَ خالِقِی، وَاُشْهِدُ مَلائِکَتَهُ وَأَنْبِیاءَهُ وَرُسُلَهُ
| و خداوند به دلهایتان اسرار غیب و مقدرات مهمّ را سپرده است و آرامش و طمأنینه و وقار به شما عطا فرموده، و دیدگانتان را تیز و نیرومند و روح‌هایتان را کانون قداست ساخته، حق توصیف‌تان را جز فرشتگان و پیامبران نتوانند ادا کنند، شمایید امنا و اولیای الهی، و بندگان و برگزیدگان او و یاوران توحید و ارکان تمجید و پایه‌های تحمید و فراخوانان به دین و پاسداران خلق، و نگهبانان
| وَاُشْهِدُکُمْ أَنِّی مُؤْمِنٌ بِکُمْ، مُقِرٌّ بِفَضْلِکُمْ، مُعْتَقِدٌ لاِِمامَتِکُمْ، مُؤْمِنٌ بِعِصْمَتِکُمْ، خاضِعٌ لِوِلایَتِکُمْ، مُتَقَرِّبٌ إِلَی اللهِ سُبْحانَهُ بِحُبِّکُمْ، وَبِالْبَراءَةِ مِنْ أَعْدائِکُمْ، عالِمٌ بِأَنَّ اللهَ جَلَّ جَلالُهُ قَدْ طَهَّرَکُمْ مِنَ الْفَواحِشِ ما ظَهَرَ مِنْها وَما بَطَنَ، وَمِنْ کُلِّ رِیْبَة وَ رَجاسَة وَدَنائَة وَنَجاسَة، وَأَعْطاکُمْ رایَةَ الْحَقِّ، الَّتِی مَنْ تَقَدَّمَها ضَلَّ، وَمَنْ تَخَلَّفَ عَنْها ذَلَّ، وَفَرَضَ طاعَتَکُمْ وَمَوَدَّتَکُمْ عَلی کُلِّ أَسْوَدَ وَأَبْیَضَ مِنْ عِبادِهِ، فَصَلَواتُ اللهِ عَلی أَرْواحِکُمْ وَأَجْسادِکُمْ.
| شریعت او، و من آفریدگارم و فرشتگان و پیامبرانش و شما (امامان) را گواه می‌گیرم که به شما ایمان دارم و به فضیلتتان اقرار و به امامتتان معترف و به عصمت‌تان مؤمن و به ولایت‌تان خاضع می‌باشم و با دوستی شما و دشمنی دشمنانتان به خداوند سبحان تقرّب می‌جویم، و به اینکه خدای بزرگ شما را از گناهان آشکار و نهان و از هر پلیدی و پستی پاکتان داشته آگاه می‌باشم و شما را پرچمدار حق ساخته، پیشی گزیده بر آن گمراه و تخلّف کننده از آن خوار می‌باشد، و اطاعتتان را بر هر سیاه و سفیدی از بندگان لازم گردانیده، درودهای الهی بر روح‌ها و پیکرهای شما باد.
| {{فارسی|آنگاه بگو:}} «اَلسَّلامُ عَلی أَبِی مُحَمَّد الْحَسَنِ بْنِ عَلِیّ، سَیِّدِ شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ، اَلسَّلامُ عَلی أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعابِدِینَ، اَلسَّلامُ عَلی أَبِی جَعْفَر مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیّ باقِرِ عِلْمِ الدِّینِ، اَلسَّلامُ عَلی أَبِی عَبْدِاللهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد الصّادِقِ الْاَمِینِ، وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمّی، لَقَدْ رُضِعْتُمْ ثَدْیَ الْاِیمانِ، وَرُبِّیتُمْ فِی حِجْرِ الْاِسْلامِ، وَاصْطَفَاکُمُ اللهُ عَلَی النّاسِ، وَوَرَّثَکُمْ عِلْمَ 
| سلام بر اَبی‌محمّد حسن بن علی سرور جوانان بهشت، سلام بر اَبی‌الحسن علی بن الحسین زینت عابدان، سلام بر اَبی‌جعفر محمّد بن علی شکافنده دانش دینی، سلام بر اَبی‌عبدالله جعفر بن محمّد صادق و امین، و رحمت و برکات او بر شما، پدر و مادرم فدایتان باد، شما از پستان ایمان تغذیه شدید و در دامان اسلام پرورش یافتید و خداوند شما را بر مردمان برگزید، و دانش قرآن به
|الْکِتابِ، وَعَلَّمَکُمْ فَصْلَ الْخِطابِ، وَأَجْری فِیکُمْ مَوارِیثَ النُّبُوَّةِ، وَفَجَّرَ بِکُمْ یَنابِیعَ الْحِکْمَةِ، وَاَلْزَمَکُمْ بِحِفْظِ الشَّرِیعَةِ، وَفَرَضَ طاعَتَکُمْ وَمَوَدَّتُکُمْ عَلَی النّاسِ، اَلسَّلامُ عَلَی الْحَسَنِ ابْنِ عَلِیّ، خَلیفَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، الْاِمامِ الرَّضِیِّ الْهادِی الْمَرْضِیِّ، عَلَمِ الدِّینِ وَإِمامِ الْمُتَّقِینَ، اَلْعامِلِ بِالْحَقِّ وَالْقائِمِ بِالْقِسْطِ، أَفْضَلَ وَأَطْیَبَ وَاَزْکی، وَأَنْمی ما صَلَّیْتَ عَلی أَحَد مِنْ أَوْلِیائِکَ وَأَصْفِیائِکَ وَ أَحِبّائِکَ
|شما بخشید، و فصل الخطاب به شما آموخت و در میان شما میراث‌های پیامبری جاری ساخت، و چشمه‌های حکمت به وسیله شما جوشید، و شما را حافظان شریعت قرار داد و اطاعت و محبّت شما را بر مردم واجب ساخت. سلام بر حسن بن علی، جانشین امیر مؤمنان امام پسندیده، هدایتگر، پرچم برافراشته دین، پیشوای پرهیزکاران عامل به حق و قائم به عدل، بهترین، 
پاکیزه‌ترین و بالنده‌ترین درودهایی که به یکی از اولیا و برگزیدگان و محبّانت می‌فرستی
|صَلاةً تُبَیِّضُ بِها وَجْهَهُ، وَتُطَیِّبُ بِها رُوحَهُ، فَقَدْ لَزِمَ عَنْ آبائِهِ الْوَصِیَّةَ، وَدَفَعَ عَنِ الْاِسْلامِ الْبَلِیَّةَ، فَلَمّا خافَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ الْفِتَنَ رَکَنَ إِلَی الَّذِی إِلَیْهِ رَکَنَ، وَکانَ بِما أَتاهُ اللهُ عالِماً، بِدِینِهِ قائِماً، فَأَجْزِهِ اللّهُمَّ جَزاءَ الْعارِفِینَ، وَصَلِّ عَلَیْهِ فِی الْاَوَّلِینَ وَالاْخِرِینَ، وَبَلِّغْهُ مِنَّا السَّلامَ، وَارْدُدْ عَلَیْنا مِنْهُ السَّلامَ، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ
| درودی که مایه روسفیدی، و طراوت روح او گردد، او به وصیت پدرانش پای بند بود و از اسلام گرفتاری‌ها را دفع نمود، و به خاطر بیمناک بودن از گرفتاری مؤمنان به آنچه واقع شد تن داد، و از پیش به آن حادثه آگاه بود، و در دینش استوار، پس خداوندا! او را پاداش عارفان عنایت فرما و درود فرست بر او در اولین و آخرین و سلام ما را به او ابلاغ کن و سلام او را در پاسخ او به مابازگردان برحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان
| اَللّهُمَّ صَلِّ عَلَی الْاِمامِ الْوَصِیِّ، وَالسَّیِّدِ الرَّضِیِّ، وَالْعابِدِ الْاَمِینِ، عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعابِدِینَ، اِمامِ الْمُؤْمِنِینَ، وَوارِثِ عِلْمِ النَّبِیِّینَ، اَللّهُمَّ اخْصُصْهُ بِما خَصَصْتَ بِهِ أَوْلِیاءَکَ مِنْ شَرائِفِ رِضْوانِکَ، وَکَرائِمِ تَحِیّاتِکَ، وَنَوامِی بَرَکاتِکَ، فَلَقَدْ بَلَّغَ فِی عِبادَتِهِ، وَنَصَحَ لَکَ فِی طاعَتِهِ، وَسارَعَ فِی رِضاکَ، وَسَلَکَ بِالاُْمَّةِ طَرِیقَ هُداکَ، 
|خداوندا درود فرست بر امام (سجّاد) وصّی امام (پیشین) و سرور پسندیده، و عابد امین علی بن الحسین زین العابدین امام مؤمنان و وارث علم پیامبران، خداوندا! به او اختصاص ده به آنچه به اولیایت اختصاص داده‌ای از تحیّات گرامی ات و از برکات فزاینده ات، که او در میان بندگانت تبلیغ کرد و در اطاعت اخلاص داشت و در جلب رضایتت شناخت و راه هدایتت را به امت نمود 
|وَقَضی ما کانَ عَلَیْهِ مِنْ حَقِّکَ فِی دَوْلَتِهِ، وَأَدّی ما وَجَبَ عَلَیْهِ فِی وِلایَتِهِ، حَتَّی انْقَضَتْ أَیّامُهُ، وَ کانَ لِشِیعَتِهِ رَؤُوفاً، وَبِرَعِیَّتِهِ رَحِیماً. اَللّهُمَّ بَلِّغْهُ مِنَّا السَّلامَ، وَارْدُدْ مِنْهُ عَلَیْنا السَّلامَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِم وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ. اَللّهُمَّ وَصَلِّ عَلَی الْوَصِیِّ الْباقِرِ، وَالْاِمامِ الطّاهِرِ، وَالْعَلَمِ الظّاهِرِ، مُحَمَّدِ بْنِ عِلِیّ، أَبِی جَعْفَر الْباقِرِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی وَلِیِّکَ، الصّادِعِ بِالْحَقِّ، وَالنّاطِقِ بِالصِّدْقِ، الَّذِی بَقَرَالْعِلْمَ بَقْراً وَبَیَّنَهُ سِرّاً وَجَهْراً، 
| و حقی را که از تو بر ذمه داشت به انجام رساند و آنچه بر او واجب بود ادا نمود تا آنگاه که روزگار عمرش به پایان رسید، و او نسبت به پیروانش رؤوف و به رعیت مهربان بود، خداوندا! از ما به او سلام و سلام او را به ما بازگردان و سلام و رحمت و برکات الهی بر او باد، خداوندا! درود فرست بر وصّی (او) باقر؛ امام پاک و پرچم آشکار؛ محمّد بن علی؛ أبی جعفر باقر، خداوندا! درود فرست بر ولیّت؛ آشکار کننده حق، و گوینده صادق، آنکه علم را شکافت و آن را در نهان و آشکار تبیین نمود
| وَقَضی بِالْحَقِّ الَّذِی کانَ عَلَیْهِ، وَأَدَّی الْاَمانَةَ الَّتِی صارَتْ إِلَیْهِ، وَأَمَرَ بِطاعَتِکَ، وَ نَهی عَنْ مَعْصِیَتِکَ. اَللّهُمَّ فَکَما جَعَلْتَهُ نُوراً یَسْتَضِیُ بِهِ الْمُؤْمِنُونَ، وَفَضْلاً یَقْتَدِی بِهِ الْمُتَّقُونَ، فَصَلِّ عَلَیْهِ وَعَلی آبائِهِ الطّاهِرِینَ، وَأَبْنائِهِ الْمَعْصُومِینَ، أَفْضَلَ الصَّلاةِ وَأَجْزَلَها، وَأَعْطِهِ سُؤْلَهُ وَغایَةَ مَأْمُولِهِ، وَأَبْلِغْهُ مِنَّا السَّلامَ، وَارْدُدْ عَلَیْنا مِنْهُ السَّلامَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ
| و حقّی را که بر عهده داشت به انجام رساند و امانتی که به او رسیده بود ادا کرد و به طاعت تو دستور و از معصیتت نهی کرد، خداوندا! چنانچه او را نوری قرار دادی که مؤمنان از آن نورانی گردند، و به فضایل او اقتدا نمایند پس بر او و بر پدران پاکش وفرزندان معصومش، بهترین و کاملترین درود را بفرست، و او را به خواسته و نهایت آرزویش برسان و سلاممان را به او ابلاغ و سلام او را به ما بازگردان، سلام و رحمت و برکات الهی بر آنان باد.
| اَللّهُمَّ وَصَلِّ عَلَی الْاِمامِ الْهادِی، وَصِیِّ الْاَوْصِیاءِ، وَوارِثِ عِلْمِ الْاَنْبِیاءِ، عَلَمِ الدِّینِ، وَالنّاطِقِ بِالْحَقِّ الْیَقِینِ، وَأَبِی الْمَساکِینِ، جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد الصّادِقِ الْاَمِینِ. اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلَیْهِ کَما عَبَدَکَ مُخْلِصاً وَأَطاعَکَ مُخْلِصاً مُجْتَهِداً، وَاجْزِهِ عَنْ إِحْیاءِ سُنَّتِکَ وَاِقامَةِ فَرائِضِکَ خَیْرَ جَزاءِ الْمُتَّقِینَ، وأَفْضَلَ ثَوابِ الصّالِحِینَ، وَخُصَّهُ مِنّا بِالسَّلامِ، وَارْدُدْ عَلَیْنا مِنْهُ السَّلامَ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ.
| خداوندا! درود فرست بر امام هادی، وصّی اوصیاء و وارث علم انبیا؛ پرچم برافراشته دین و گوینده حقّ به‌طور یقین؛ پدر بیچارگان جعفر بن محمّد صادق امین، خداوندا! چنانچه ترا خالصانه عبادت و اطاعت کرد و در اطاعتت کوشید، پس بر او درود فرست، و به خاطر احیای سنّت و اقامه واجباتت بهترین پاداشی که به پرهیزکاران و شایستگان می‌دهی به او عنایت فرما، و سلامش را به ما بازگردان سلام و رحمت و برکات الهی بر او باد.
}}

== زیارت وداع امامان بقیع(ع) ==
هنگامی که زائر بخواهد ائمه بقیع را وداع کند، بگوید:<ref> بحار الأنوار، ج100، ص20۶.</ref>
{{نقل قول دوقلو
| تیتر= زیارت وداع امامان بقیع
| اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ أَئِمَّةَ الْهُدی وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، أَسْتَوْدِعُکُمُ اللهَ وَأَقْرَأُ عَلَیْکُمُ السَّلامَ، آمَنّا باِللهِ وَباِلرَّسُولِ وَبِما جِئْتُم بِهِ وَدَلَلْتُمْ عَلَیْهِ، اَللّهُمَّ فَاکتُبْنا مَعَ الشّاهِدِینَ.
| سلام و رحمت و برکات خدا بر شما ای پیشوایان هدایت شما را به خدا می‌سپارم و درود وداع به شما عرضه می‌دارم، و ایمان دارم به خداوند و پیامبر و به آنچه که آورده‌اید، و راهنمایی کردید بر آن. خدایا! مرا از جمله شاهدان قرار ده.
}}
{{سخ}}

سفارش شده پس از آن، دعا بسیار کند و از خدا بخواهد بار دیگر زیارت امامان بقیع را نصیب او گرداند و این آخرین زیارت او نباشد.

== جستارهای وابسته ==
* [[زیارت‌نامه‌های مدینه]]
* [[بقیع]]

==پانویس==
{{پانویس}}

== منابع ==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = کتاب
| منبع = ادعیه و آداب حرمین شریفین در عمره مفرده با ترجمه فارسی،
| پس از لینک = مرکز تحقیقات حج، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۷ش
| لینک = https://noorlib.ir/book/view/18998
}}* '''البیان'''، محمدبن مکی، شهیداول، چاپ محمد حسون، قم، ۱۴۱۲ق.
* '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، جعفریان، رسول، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش
* '''المزار الکبیر'''، شیخ مفید، مکتبة العلامه المجلسی، قم، ۱۴۳۴ق.
* '''بحار الأنوار'''، مجلسی، محمد باقر، مؤسسة الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* '''تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره'''، نجمی، محمدصادق، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش.
* '''تحفة الزائر'''، مجلسی، محمدباقر، مؤسسه امام هادی، قم، ۱۳۸۶ش.
* '''مفتاح الجنات في الأدعیة و الأعمال و الصلوات و الزیارات'''، امین، سید محسن، مؤسسه اعلمی، بیروت، بی‌تا.
* '''ميزان الحكمه''' محمدی ری‌شهری.
{{پایان}}