در حال ویرایش کتابخانه حرم امام علی(ع)

هشدار: شما وارد نشده‌اید. نشانی آی‌پی شما برای عموم قابل مشاهده خواهد بود اگر هر تغییری ایجاد کنید. اگر وارد شوید یا یک حساب کاربری بسازید، ویرایش‌هایتان به نام کاربری‌تان نسبت داده خواهد شد، همراه با مزایای دیگر.

این ویرایش را می‌توان خنثی کرد. لطفاً تفاوت زیر را بررسی کنید تا تأیید کنید که این چیزی است که می‌خواهید انجام دهید، سپس تغییرات زیر را ذخیره کنید تا خنثی‌سازی ویرایش را به پایان ببرید.

نسخهٔ فعلی متن شما
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{در دست ویرایش|ماه=[[مهر]]|روز=[[۲۱]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363  }}
| تصویر = کتابخانه حرم امام علی(ع).jpg
 
| بنيانگذار = [[عضدالدوله دیلمی]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
| تأسیس = سده چهارم و ۱۴۲۶ق.
 
| مکان = [[حرم امام علی(ع)]]، کنار [[مسجد عمران]]، طرف باب الطوسی.
 
| نام‌های دیگر = مکتبة الروضة الحیدریه و ۸نام دیگر.
| وضعیت = فعال
| امکانات = سالن مطالعه قفسه باز، کتابخانه تخصصی امام علی(ع)، کتابخانه صوتی، انتشارات، پایگاه اینترنتی
| وبگاه = www.haydarya.com
}}


'''کتابخانه حرم امام علی(ع)''' یا '''مکتبة الروضة الحیدریه'''، در [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی(ع)]]، کنار [[مسجد عمران]]، طرف باب الطوسی قرار داشته، نخستین بار در سده چهارم قمری پایه‌گذاری شده و در گذر زمان، جای آن تغییر یافته است. کتابخانه کنونی، در سال ۱۴۲۶ق. پس از سقوط حکومت [[صدام]]، سومین بارِ بازسازی و راه‌اندازی این کتابخانه است. 
'''کتابخانه حرم امام علی(ع)''' یا '''مكتبة الروضة الحيدريه'''،  


قرآن‌های نفیس و خطی، نسخه‌هایی به خط مؤلفان آن، مانند [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]] و [[ابن سینا]] از ویژگی‌های این کتابخانه است.
==نام==
==نام==
کتابخانه حرم امام علی(ع)، در منابع کهن و نو، با نام‌های الخزانه الغرویه، الخزانة العلویه، خزانة الصن، خزانة امیرالمؤمنین(ع)، مکتب الصحن العلوی، المخزن العلوی، المکتبة العلویه و المکتبة الحیدریه یاد شده و آخرین نام آن که بر سردر کتابخانه نصب شده، «مکتبة الروضة الحیدریه» است.<ref name=":0">کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۱.</ref>
کتابخانه حرم امام علی(ع)، در منابع كهن و نو، با نام‌های الخزانه الغرويه، الخزانة العلويه، خزانة الصن، خزانة اميرالمؤمنين(ع)، مكتب الصحن العلوى، المخزن العلوى، المكتبة العلويه و المكتبة الحيدريه ياد شده و آخرین نام آن كه بر سردر كتابخانه نصب شده، «مكتبة الروضة الحيدريه» است.<ref name=":0">کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۱.</ref>


==مکان==
==مکان==
این کتابخانه، در گذر زمان، جای آن تغییر یافته؛ اکنون که برای سومین بار بازسازی و راه‌اندازی شده، در کنار [[مسجد عمران]]، طرف باب الطوسی قرار دارد و شامل دو طبقه است.<ref name=":0" />
گرچه در گذر زمان، جاى آن تغيير يافته، لكن اكنون كه براى سومين بار بازسازى و تأسيس شده، در كنار مسجد عمران، طرف باب الطوسى قرار دارد و شامل دو طبقه است. مسئولان كتابخانه در فكر تهيه جايى با امكانات مناسب و متناسب با معيارهاى جهانى براى كتابخانه‌اند.<ref name=":0" />


==پایه‌گذاری==
==پایه‌گذاری==
در تاریخ تأسیس این کتابخانه، اشخاص بسیاری را پایه‌گذار آن ذکر کرده‌اند؛ از این رو نمی‌توان دقیقاً نخستین مؤسس آن را نام برد. کسانی همچون [[عضدالدوله دیلمی]] (م.۳۷۲ق)، از پادشاهان [[آل بویه]] و [[سید صدرالدین بن شرف‌الدین]] از گذشته دور یاد می‌شوند؛ ولی کتابخانه کنونی، پس از سقوط [[صدام]] و به اهتمام و نظارت مرجعیت [[نجف]] تأسیس شده، و بیشتر کتاب‌های آن جدید است.<ref name=":0" />
در تاريخ تأسيس اين كتابخانه، اشخاص بسيارى را مؤسس آن ذكر كرده‌اند؛ از اين رو نمى‌توان دقيقا نخستين مؤسس آن را نام برد. كسانى همچون عضدالدوله ديلمى (از سلاطين آل بويه) و سيد صدرالدين بن شرف‌الدين از گذشته دور ياد مى‌شوند؛ ولى كتابخانه فعلى، پس از سقوط صدام و به اهتمام و نظارت مرجعيت عظماى نجف تأسيس شده است كه البته بيشتر كتاب‌هاى آن جديد است.<ref name=":0" />


==اهمیت==
==اهمیت==
کتابخانه حرم امام علی(ع)، از قدیمی‌ترین کتابخانه‌هایی است که پذیرای کتاب‌های نفیس و نسخه‌های خطی و کمیاب بوده و عالمان از مناطق گوناگون جهان برای زیارت و بهره‌گیری علمی از این مجموعه، به [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی(ع)]] می‌آمدند. آنچه سبب شهرت این کتابخانه گشته، وجود حرم امام علی(ع)، اهتمام پادشاهان، امیران و وزیران به آبادانی آن، اهتمام عالمان و نویسندگان برای خرید یا وقف یا اهدای کتاب به آن، وجود کتاب‌های وقفی در طول تاریخ و حوزه علمیه پررونق در کنار آن بوده است.<ref name=":0" />
كتابخانه حرم اميرمؤمنان، از قديمى‌ترين كتابخانه‌هايى است كه پذيراى نفايس بسيار و نسخه‌هاى خطى و كمياب بسيارى بوده و بسيارى از علما از اقصى نقاط جهان براى زيارت و بهره‌گيرى علمى از اين مجموعه، به حرم علوى مشرف شده‌اند. آنچه سبب شهرت اين كتابخانه گشته، وجود مرقد مطهر حضرت امير (ع) ، اهتمام سلاطين و اميران و وزيران به آبادانى آن، اهتمام عالمان و نويسندگان براى خريد يا وقف يا اهداى كتاب به آن، وجود كتب وقفى بسيار در طول تاريخ و حوزه علميه پررونق در كنار آن بوده است.<ref name=":0" />


این کتابخانه، نقش زیادی در پشتیبانی فعالیت‌های علمی، فرهنگی و پژوهشی در [[نجف]] داشته و همواره مورد مراجعه پژوهشگران از حوزه و دانشگاه بوده است. برخی از بهره‌گیرندگان سرشناس این کتابخانه در طول تاریخ عبارتند از: یحیی بن علیان، [[سید بن طاووس]]، [[خضر بن محمد حبلرودی|خضر بن محمد حبلرودی رازی]]، [[ابراهیم کفعمی]]، [[حسن صاحب معالم]]، [[محمدباقر مجلسی]]، [[میرزا عبدالله افندی]]، محمد بن یونس شویهی، کاظم دجیلی، [[میرزا حسن نوری]]، [[آقا بزرگ تهرانی]]، [[شیخ عباس قمی]]، [[سید محسن امینی]]، حسین علی محفوظ، [[عبدالحسین امینی]] و [[محمد سماوی]].<ref name=":1">کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۲.</ref>
كتابخانه حرم حضرت امير (ع) نقش به‌سزايى در پشتيبانى فعاليت‌هاى علمى و فرهنگى و پژوهشى در نجف داشته و همواره مورد مراجعه محققين و اهل مطالعه از حوزويان و دانشگاهيان بوده است. از مشهورترين بهره‌گيرندگان اين كتابخانه در طول تاريخ مى‌توان از  
 
يحيى بن عليان، سيد بن طاووس، شيخ خضر رازى، شيخ ابراهيم كفعمى، شيخ حسن صاحب معالم، علامه مجلسى، ميرزا عبدالله افندى، شيخ محمد بن يونس شويهى، كاظم الدجيلى، محدث نورى، شيخ آقا بزرگ تهرانى، شيخ عباس قمى، سيد محسن الأمينى، دكتر حسين على محفوظ، علامه امينى، شيخ محمد سماوى نام برد كه نشان دهنده مركزيت اين كانون علمى براى پژوهشگران است.<ref name=":1">کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۲.</ref>


==آمار کتاب==
==آمار کتاب==
آمار دقیقی از شمار کتاب‌های این کتابخانه در دست نیست؛ ولی از مجموع آمار پراکنده به دست می‌آید که کتابخانه بزرگ و مهمی بوده است. برخی پژوهشگران در گذشته، شمار ۴۰ هزار تا ۴۰۰ هزار را برای آن یاد کرده‌اند؛ که عدد ۴۰هزار، پذیرفتنی‌تر به نظر می‌رسد.
آمار دقيقى از تعداد كتاب‌ها در دست نيست؛ لكن از مجموع آمار پراكنده به دست مى‌آيد كه كتابخانه عظيم و مهمى بوده است. برخى محققان در گذشته، رقم ۴٠ هزار تا ۴٠٠ هزار را هم براى آن ياد كرده‌اند؛ ولى عدد چهل‌هزار قابل قبول‌تر به نظر مى‌رسد.


وقف کتاب، یکی از عوامل غنا و شکوفایی این کتابخانه بوده است؛ انتساب آن به [[آستان مقدس امام علی(ع)|حرم امام علی(ع)]] و جایگاه معتبر و علمی آن، از مهم‌ترین انگیزه‌ها برای وقف کتاب، به‌ویژه کتابخانه‌های شخصی به آستان علوی است. در فهرست نام واقفین کتاب برای این حرم، اسامی بسیاری از پادشاهان، عالمان ، وزیران، پژوهشگران و چهره‌های برجسته دیده می‌شود. تعداد ۱۶ کتابخانه غنی شامل همه کتاب‌های آن، به کتابخانه حرم وقف یا اهدا شده است.<ref name=":1" /> پایگاه کتابخانه حرم امام علی(ع)، نام ۳۶نفر را ذکر کرده که کتابخانه شخصی خود را به این کتابخانه هدیه کرده‌اند؛ برخی از آن‌ها عبارتند از: [[احمد وائلی]]، سید عزالدین بحرالعلوم، شهید سید علاءالدین بحرالعلوم، سید محمدحسن رضوی، سید محمدتقی مرعشی، سید کمال‌الدین حکیم، شهید سید علی شیرازی، سید راضی حسینی، سید عبدالکریم قزوینی و مهدی عطار.<ref>[https://www.haydarya.com/?id=12&p=1 اشخاص و مؤسسات دعمت المكتبة]، مکتبة الروضة الحیدریة.</ref>
وقف كتاب، يكى از عوامل غنا و شكوفايى اين كتابخانه بوده است و انتساب آن به حرم اميرمؤمنان (ع) و جايگاه معتبر و علمى آن، از مهم‌ترين عوامل و انگيزه‌ها براى وقف كتاب، به‌ويژه مجموعه‌هايى از كتب (كتابخانه‌هاى شخصى) به آستان علوى است. در فهرست نام واقفين كتاب براى اين حرم، اسامى بسيارى از سلاطين، علما، وزرا، محققان و چهره‌هاى برجسته ديده مى‌شود. تعداد ١۶ كتابخانه غنى كلاً به كتابخانه حرم وقف يا اهدا شده است.<ref name=":1" />


==نسخه‌های خطی==
==نسخه‌های خطی==
کوتاهی در نگهداری این گنجینه، در گذشته، سبب از بین رفتن برخی از آثار ارزشمند این کتابخانه شده است؛ ولی فهرست آثار خطی باقی‌مانده نیز در خور توجه است. بخشی از این نفایس خطی، شامل قرآن‌هایی به خط مشهورترین خطاطان به همراه تذهیب، قرآن‌هایی به خط [[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و قرآن‌هایی نفیس از دوره‌های گوناگون است.  
گرچه در گذشته، اهمال و كوتاهى در حفظ اين گنجينه سبب از بين رفتن برخى از آثار ارزشمند آن شده، ولى فهرست آثار خطى باقى مانده هم در خور تأمل است.
 
بخشى از اين نفايس خطى، شامل قرآن‌هايى به خط مشهورترين خطاطان، همراه با تذهيب است. نيز قرآن‌هايى به خط اميرالمومنين، امام حسن و امام حسين (عليهم السلام) و برخى قرآن‌هاى بسيار زيبا و نفيس از دوره‌هاى مختلف نيز در ميان اين آثار وجود دارد.
 
در بين كتب خطى، آثارى به خط مؤلفان برجسته يا خطاطان معروف وجود دارد كه برشمردن همه آنها به درازا مى‌كشد؛ از اين رو تنها به چند نمونه از مشهورترين آنها اشاره مى‌شود:
 
آداب الصلاة، علامه مجلسى
 
الارشاد، ركن الدين محمد سمرقندى
 
الاستبصار، شيخ طوسى
 
الاسرار الخفيّه فى العلوم العقليه، علامه حلى
 
الانوار البدريّه، عزالدين حسن بن محمد مهلبى
 
انوار التنزيل، قاضى ناصرالدين بيضاوى
 
الانوار المضيئه، سيدبهاءالدين على بن غياث الدين نيلى
 
بحر الحقايق و المعانى، ابوبكر عبدالله بن محمد اسدى
 
التبيان فى تفسير القرآن، شيخ طوسى
 
تفسير الجلالين، جلال‌الدين شافعى و جلال‌الدين سيوطى
 
التنقيحات فى شرح التلويحات، سعد بن منصور بن كمونه
 
خلاصة الاقوال فى معرفة احوال الرجال، علامه حلى
 
دلائل الامامه، محمد بن حرير طبرى
 
رجال نجاشى، احمد بن على بن امد نجاشى
 
رسالة فى العشق، بوعلى سينا
 
زاد المعاد، علامه مجلسى
 
شرح الفيه، ابن مالك نحوى
 
شرح چغمينى، عبدالرحمن بن محمد حلى
 
شرح ديوان متنبّى، عبدالرحمان بن محمد (ابن عتائقى)
 
شرح المقاصد، سعدالدين تفتازانى
 
شرح نهج البلاغه، عبدالرحمان بن محمد (ابن عتائقى)
 
صحيفه سجاديه، امام سجاد (ع)
 
طوالع الانوار، ناصرالدين عبدالله بن عمر بيضاوى
 
عوارف المعارف، شهاب‌الدين سهروردى
 
غريب القرآن، ابن قتيبه دينورى
 
القضاء و القدر، قاضى عبدالجبار معتزلى
 
الكافيه فى النحو، ابن حاجب نحوى
 
كتاب فى اللّغه، زمخشرى
 
المباحثات، شيخ الرئيس بوعلى سينا
 
المبسوط، شيخ طوسى
 
المحيط الاعظم و البحر الخضم، سيد ركن‌الدين حيدر آملى
 
المتخلف او المنتهى، علامه حلى
 
مسائل المحقق الكركى، على بن حسين الكركى.
 
المطوّل، سعدالدين تفتازانى
 
معجم الأدباء، ياقوت حموى


یکی از ویژگی‌های این کتابخانه، وجود کتاب‌های خطی به خط مؤلفان آن است. برخی از آن‌ها عبارتند از:[[پرونده:کتابخانه حرم امام علی(ع)۳.jpg|بندانگشتی|نسخه سنگی کتاب ارشاد [[شیخ مفید]]، با حاشیه سید علی بن المولی حسین الحسینی الطباطبایی، که هنوز به چاپ نرسیده و حتی در نسخه‌های چاپی، نامی از این حاشیه برده نشده است. این حاشیه، تنها در کتابخانه حرم امام علی(ع) موجود است.<ref>[http://imamhussain.org/news/24238 مكتبة الروضة الحيدرية تعرض نسخة حجرية نادرة لأبرز العلماء]، العتبة الحسینیة المقدسة.</ref>|جایگزین=]]
مناقب اهل البيت، احمد بن حنبل


*[[پرونده:کتابخانه حرم امام علی(ع)۴.jpg|بندانگشتی|نسخه‌ای سنگی از «قانون فی الطب» [[ابن سینا]]، با حاشیه حکیم عبدالباقی طبیب، که تا کنون به چاپ نرسیده است.]][[پرونده:کتابخانه حرم امام علی(ع)۵.jpg|بندانگشتی|قرآن با خط ریز، که با چشم غیر مسلح قابل خواندن نیست. تاریخ نگارش این قرآن به ۱۳۴۵ق. برمی‌گردد.<ref>[http://www.alkawthartv.com/news/205360 مصحف لا يرى بالعين المجردة في مكتبة الروضة الحيدرية]، الکوثر.</ref>]]آداب الصلاة، [[محمدباقر مجلسی]]
من لايحضره الفقيه، شيخ صدوق
*الارشاد، رکن الدین محمد سمرقندی
*الاستبصار، [[شیخ طوسی]]
*الاسرار الخفیّه فی العلوم العقلیه، [[علامه حلی]]
*الانوار البدریّه، [[حسن بن محمد آل مهلب|عزالدین حسن بن محمد مهلبی]]
*انوار التنزیل، قاضی ناصرالدین بیضاوی
*الانوار المضیئه، سید بهاءالدین علی بن غیاث‌الدین نیلی
*بحر الحقایق و المعانی، ابوبکر عبدالله بن محمد اسدی
*التبیان فی تفسیر القرآن، شیخ طوسی
*تفسیر الجلالین، جلال‌الدین شافعی و [[جلال‌الدین سیوطی]]
*التنقیحات فی شرح التلویحات، [[ابن کمونه|سعد بن منصور بن کمونه]]
*خلاصة الاقوال فی معرفة احوال الرجال، علامه حلی
*دلائل الامامه، محمد بن حریر طبری
*رجال نجاشی، [[احمد بن علی نجاشی|احمد بن علی بن آمد نجاشی]]
*رسالة فی العشق، [[بوعلی سینا]]
*زاد المعاد، محمدباقر مجلسی
*شرح الفیه، ابن مالک نحوی
*شرح چغمینی، عبدالرحمن بن محمد حلی
*شرح دیوان متنبّی، [[ابن عتائقی حلی|عبدالرحمان بن محمد]] (ابن عتائقی)
*شرح المقاصد، [[سعدالدین تفتازانی]]
*شرح نهج البلاغه، عبدالرحمان بن محمد (ابن عتائقی)
*صحیفه سجادیه، [[امام سجاد(ع)]]
*طوالع الانوار، ناصرالدین [[عبدالله بن عمر بیضاوی]]
*عوارف المعارف، [[شهاب‌الدین سهروردی]]
*غریب القرآن، [[ابن قتیبه دینوری]]
*القضاء و القدر، [[قاضی عبدالجبار معتزلی]]
*الکافیه فی النحو، ابن حاجب نحوی
*کتاب فی اللّغه، زمخشری
*المباحثات، بوعلی سینا
*المبسوط، شیخ طوسی
*المحیط الاعظم و البحر الخضم، [[سید حیدر آملی]]
*المتخلف او المنتهی، علامه حلی
*مسائل المحقق الکرکی، علی بن حسین الکرکی
*المطوّل، سعدالدین تفتازانی
*معجم الأدباء، [[یاقوت حموی]]
*مناقب اهل البیت، [[احمد بن حنبل]]
*من لایحضره الفقیه، [[شیخ صدوق]]
*المواهب العلیه، حسین بن علی کاشفی سبزواری
*النفس، بوعلی سینا<ref>کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۳ و ۱۱۴.</ref>


در پشت کتاب یا صفحات اول برخی از این نسخه‌ها نوشته‌ها، اسناد، تاریخ‌ها و نکته‌های مهمی یادداشت شده که مجموعه آنها خود، گنجینه اطلاعات ارزشمندی است؛ مطالبی مانند آمدن عضدالدوله به [[زیارت امام علی(ع)]]، آتش‌سوزی در حرم امام علی(ع)، بنای دیوار شهر [[نجف]]، شهادت ابوعبدالله بن مکی معروف به [[شهید اول]]، بارش باران عظیم و بی‌سابقه در نجف و اشعار نابی در اول یا آخر این نسخه‌ها.<ref name=":2">کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۵.</ref>
المواهب العليه، كمال‌الدين حسين بن على كاشفى سبزوارى
 
النفس، بوعلى سينا<ref>کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۳ و ۱۱۴.</ref>
 
نكته مهم درباره نسخ اين كتابخانه اين است كه در پشت كتاب يا صفحات اول برخى از اين نسخه‌ها نوشته‌ها، اسناد، تاريخ‌ها و نكات مهمى يادداشت شده كه مجموعه آنها خود، گنجينه اطلاعات ناب و ارزشمندى است؛ مطالبى چون آمدن عضدالدوله به زيارت اميرمؤمنان، آتش‌سوزى در حرم حضرت امير، بناى ديوار شهر نجف، شهادت ابوعبدالله بن مكى (شهيد اول) ، بارش باران عظيم و بى‌سابقه در نجف، و نيز اشعار نابى در اول يا آخر اين نسخه‌ها مكتوب است كه خواندنى است.<ref name=":2">کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۵.</ref>


==خسارت‌ها==
==خسارت‌ها==
کتابخانه حرم امام علی(ع)، تاریخ پرفراز و نشیبی داشته است؛ گاهی در اوج رونق و گاه دچار رویدادها، حتی آتش‌سوزی شده، برخی از کتاب‌های نفیس آن به یغما رفته، برخی کتاب‌های آن که مهر وقف هم داشته، توسط دست‌فروش‌ها به فروش رسیده و گاهی دچار آسیب‌های طبیعی و موریانه شده و از بین رفته است. برخی کتاب‌ها به اشخاصی امانت داده شده و دیگر برنگشته، در دوره‌هایی مدیر مشخصی نداشته و آسیب‌های جدی به این گنجینه گران‌بها وارد شده که مستندات این آسیب‌ها موجود است.<ref name=":1" />
گفتيم كه اين كتابخانه، تاريخ پرفراز و نشيبى را پشت سرگذاشته است. گاهى در اوج رونق و شكوه بوده و گاه دچار سوانح و حوادث، حتى آتش‌سوزى شده؛ برخى از كتاب‌هاى نفيس آن به يغما رفته و گم شده و توسط برخى كتاب‌هاى آن كه مهر وقف هم داشته، حتى توسط دست‌فروش‌ها به فروش رسيده و گاهى كتاب‌ها دچار آسيب‌هاى طبيعى و موريانه شده و از بين رفته است و بعضى كتاب‌ها به اشخاص عاريه داده شده و ديگر برنگشته و در دوره‌هايى مسئول و مدير مشخصى نداشته و آسيب‌هاى جدى به اين گنجينه گران‌بها وارد شده كه مستندات اين ضايعات موجود است و از تأسف‌بارترين حوادث مربوط به اين كتابخانه به شمار مى‌رود.<ref name=":1" />


==اکنون==
==اکنون==
[[پرونده:کتابخانه حرم امام علی(ع)۶.jpeg|بندانگشتی|سالن مطالعه قفسه باز.]]
پس از سقوط رژيم صدام، فرصتى پيش آمد تا مراكز و نهادهاى علمى و فرهنگى و دينى نجف مورد توجه خاص قرار گيرد. كتابخانه حرم اميرالمؤمنين (ع) نيز يكى از آنها بود كه در شكل و شمايل جديد، در تاريخ ٢٠ جمادى‌الثانى ١۴٢۶ قمرى بازگشايى شد.
پس از سقوط حکومت [[صدام]]، فرصتی پیش آمد تا نهادهای علمی، فرهنگی و دینی [[نجف]] مورد توجه قرار گیرد. کتابخانه حرم امام علی(ع) نیز در شکل و شمایل جدید، در ۲۰ جمادی‌الثانی ۱۴۲۶ق. بازگشایی شد.  


فارس حسون، سهم عمده‌ای در بازسازی کتابخانه داشت و با حمایت [[سید علی سیستانی]]، مرجع تقلید [[شیعه]]، کتابخانه‌های عمومی در حرم علوی، [[آستان مقدس امام حسین(ع)|حرم حسینی]] و [[آستان مقدس حضرت عباس(ع)|حرم عباسی]] احیا شده و کتاب‌های فراوانی خریداری شد. مؤلفان، آثار بسیاری را اهدا کردند و اکنون این کتابخانه فعال و در خدمت پژوهشگران است.<ref name=":2" /> بخش‌های مختلف آن عبارت است از:
مرحوم «شيخ فارس حسون» سهم عمده‌اى در بازسازى كتابخانه داشت و با حمايت آيةالله العظمى سيستانى كتابخانه‌هاى عمومى عتبات مقدسه در حرم علوى و حرم حسينى و حرم عباسى احيا شد و كتاب‌هاى فراوانى خريدارى گشت. مؤلفان آثار بسيارى را اهدا كردند و اكنون اين كتابخانه بسيار فعال و در خدمت پژوهشگران است.<ref name=":2" /> بخش‌هاى مختلف آن عبارت است از:


*کتابخانه عمومی: که سالن اصلی و عمومی مطالعه به صورت قفسه‌باز است و چینش کتاب‌ها بر اساس ۳۹ موضوع، صورت گرفته است و مورد مراجعه پژوهشگران حوزه و دانشگاه است.
١. كتابخانه عمومى: كه سالن اصلى و عمومى مطالعه به صورت قفسه‌باز است و چينش كتاب‌ها بر اساس ٣٩ موضوع، صورت گرفته است و مورد مراجعه طلاب حوزه، دانشجويان، پژوهشگران و. . . است.


*کتابخانه تخصصی [[امام علی(ع)]]: که کتاب‌های مخصوص به آن امام(ع) را دربردارد.
٢. كتابخانه تخصصى اميرالمؤمنين (ع) : كه كتاب‌هاى مخصوص به آن امام را در بر دارد.
*کتابخانه صوتی: که دربردارنده هزاران لوح فشرده و نرم‌افزارهای علوم و فنون گوناگون است.
*فهرست‌نگاری: که به تنظیم کتابخانه و فهرست‌نویسی فنی برای آثار موجود مشغول است و براساس معیارهای جهانی کار می‌کند.
*انتشارات: این بخش به تدوین، چاپ و نشر کتاب‌هایی به نام کتابخانه، در موضوعات امام علی(ع)، نجف، [[نهج‌البلاغه]] و دیگر موضوعات مرتبط می‌پردازد که تاکنون ده‌ها اثر عرضه کرده است. همچنین برخی آثار آن «احیاء تراث» است که نسخه‌های قدیمی را با تحقیق جدید عرضه کرده است.
*سایت: برای ارتباط با شبکه‌های جهانی و استفاده دیگران، پایگاه اینترنتی مکتبة الروضة الحیدریه، با آدرس www.haydarya.com طراحی شده است.
*حفاظت و بازسازی: این بخش به نگه‌داری و صحافی و جلد کردن کتاب‌های موجود و ترمیم کتاب‌های قدیمی و اهدایی می‌پردازد.
*استنساخ: بخش کپی و نسخه‌برداری از کتاب‌ها برای پژوهشگرانی که از استان‌ها و شهرهای مختلف مراجعه می‌کنند.
*بخش ویژه بانوان: این بخش برای پاسخ‌گویی به نیاز بانوان پژوهشگر به وجود آمده است.<ref>کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۵ و ۱۱۶.</ref>


==بنای جدید==
٣. كتابخانه صوتى: كه دربردارنده هزاران لوح فشرده و نرم‌افزارهاى علوم و فنون مختلف است.
ساختمان جدید کتابخانه، در ۵طبقه در بخش غیر زیارتیِ صحن حضرت زهرا(س)، از سال ۱۴۳۹ق. در حال ساخت است. سبک معماری این ساختمان، ایرانی اسلامی بوده و در گوشه‌های هر طبقه گچ‌کاری‌های آبی و رنگین، توسط هنرمندان ایرانی صورت گرفته است. این کتابخانه، دارای سالن آمفی‌تئاتر با ظرفیت ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر است.<ref>[https://www.farsnews.com/news/13970220000941/%D8%A7%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 احداث کتابخانه حرم امیرالمؤمنین(ع) با معماری ایرانی اسلامی]، خبرگزاری فارس.</ref>


==پیوند به بیرون==
۴. فهرست‌نگارى: كه به تنظيم كتابخانه و فهرست‌نويسى فنى براى آثار موجود مشغول است و براساس معيارهاى جهانى كار مى‌كند.


*[https://www.haydarya.com/ مکتبة الروضة الحیدریه.]
۵. انتشارات: اين بخش به تدوين و چاپ و نشر كتاب‌هايى به نام كتابخانه، در موضوعات مربوط به امام على (ع) و نجف و نهج‌البلاغه و. . . مى‌پردازد كه تاكنون ده‌ها اثر عرضه كرده است. همچنين برخى آثار آن «احياء تراث» است كه با تحقيق جديد عرضه شده است.
*[https://www.imamali.net/?id=3429 معرفی مکتبة الروضة الحیدریة]، شبکة الإمام علی(ع).
*[https://www.dideo.ir/v/yt/UHDeqdew6Hc معرفی مکتبة الروضة الحیدریة]، فیلم.
*[http://clisel.com/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%85%D8%B3%D8%B1%D9%88%D9%82%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%85/ قطعه‌های دزدیده شده از قرآن‌های نفیس کتابخانه حرم امام علی(ع).]
*[http://www.hawzahnews.com/news/360821/قدیمی-ترین-اجازه-نامه-موجود-شیعه-به-خط-مجیز قدیمی‌ترین اجازه‌نامه موجود شیعه به خط مجیز، در کتابخانه حرم امام علی(ع).]


==پانویس==
۶. سايت: براى ارتباط با شبكه‌هاى جهانى و استفاده ديگران، پايگاه اينترنتى«مكتبة الروضة الحيدريه» با آدرس www. haydarya. com طراحى شده است.
 
٧. حفاظت و بازسازى: اين بخش به نگه‌دارى و صحافى و جلد كردن كتب موجود و تجليد كتاب‌هاى قديمى و اهدايى مى‌پردازد.
 
٨. استنساخ: بخش كپى و نسخه‌بردارى از كتاب‌ها براى پژوهشگرانى كه از استان‌ها و شهرهاى مختلف مراجعه مى‌كنند.
 
٩. بخش ويژه بانوان: اين بخش تازه تأسيس است و براى پاسخ‌گويى به نياز بانوان پژوهشگر به وجود آمده است.<ref>کتاب‌نامه حرم امام علی(ع)، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۹، ص۱۱۵ و ۱۱۶.</ref>
 
==پانوشت==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
==منابع==


==منابع==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = کتاب نامه حرم امام علی(ع)،
| منبع = کتاب نامه حرم امام علی(ع)،  
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره نهم، زمستان ۱۳۹۰، ص ۱۱۰
| پس از لینک = فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره نهم، زمستان 1390، ص 110
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1267/1/110
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1267/1/110
}}
}}
*[https://www.farsnews.com/ خبرگزاری فارس.]
*[http://imamhussain.org/ العتبة الحسینیة المقدسة.]
*[https://www.haydarya.com/ مکتبة الروضة الحیدریة.]
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:کتابخانه‌های نجف]]
[[رده:حرم امام علی]]
لطفاً توجه داشته‌باشید که همهٔ مشارکت‌ها در ویکی حج منتشرشده تحت Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike در نظر گرفته‌می‌شوند (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). اگر نمی‌خواهید نوشته‌هایتان بی‌رحمانه ویرایش و توزیع شوند؛ بنابراین، آنها را اینجا ارائه نکنید.
شما همچنین به ما تعهد می‌کنید که خودتان این را نوشته‌اید یا آن را از یک منبع با مالکیت عمومی یا مشابه آزاد آن برداشته‌اید (برای جزئیات بیش‌تر ویکی حج:حق تکثیر را ببینید). کارهای دارای حق تکثیر را بدون اجازه ارائه نکنید!
لغو راهنمای ویرایش‌کردن (در پنجرهٔ تازه باز می‌شود)