در حال ویرایش کشیک

{{در دست ویرایش|ماه=[[آبان]]|روز=[[۲۲]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363}}
[[پرونده:آیین خطبه‌خوانی تحویل کشیک.jpg|بندانگشتی|آیین خطبه‌خوانی تحویل کشیک در [[آستان مقدس امام رضا(ع)|حرم امام رضا(ع)]].]]
'''کشیک'''، در مکان‌های زیارتی، به نگهبانی و مراقبت از بخش‌های حرم و زیارتگاه گفته شده، که کار بخشی از خادمان بوده و نوبتی انجام می‌شود. برای تحویل کشیک به نگهبان بعدی، آیین تحویل کشیک که در برخی حرم‌ها «تغییر و تحویل» نام دارد، برگزار می‌شود.

==واژه‌شناسی==
کشیک واژه‌ای ترکی به معنای پاسبانی، نگهبانی،<ref>فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه کشیک.</ref> پاسبان، نگهبان،<ref>لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه کشیک، به نقل از ناظم الاطباء.</ref> نوبت پاسبانی،<ref>لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه کشیک، به نقل از آنندارج.</ref> نوبت‌دار و وظیفه مراقبت در کارهای لشکری در مدتی محدود از شب یا روز (قراولی) است. به رئیس نگهبانان در وقت نگهبانی، سرکشیک گفته شده است. در [[دوره صفویه]]، به پاسبان، کشیک آقاسی گفته می‌شد. به رئیس کشیکچی‌ها، کشیک آقاسی باشی می‌گفتند.<ref>لغت‌نامه دهخدا، ذیل واژه کشیک.</ref>

==در مکان‌های زیارتی==
به نگهبانی و مراقبت از حرم‌ها و مکان‌های زیارتی کشیک گفته شده، که کار بخشی از خادمان زیارتگاه‌ها بوده و نوبتی انجام می‌شود. به زمان و مکان معین شده‌ای که خادمان حرم در آن جا خدمت می‌کنند نیز کشیک گفته شده و به جایی که کشیک‌چیان در آن اقامت و استراحت می‌کنند، کشیک‌خانه گفته می‌شود.<ref name=":0">فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص34.</ref>

==آیین تحویل کشیک==
تحویل کشیک به نگهبانان بعدی، آیین خاصی دارد. در [[آستان مقدس امام رضا(ع)|حرم امام رضا(ع)]]، آیین تحویل کشیک، هر صبح، ساعتی پس از طلوع آفتاب و پس از مراسم صبحگاهی برگزار می‌شود.<ref name=":0" /> به آیین تحویل کشیک، «تغییر و تحویل» می‌گویند.<ref>[https://razavi.ir/Portal/home/?news/5832/59359/5388/آیین-تحویل-کشیک آیین تحویل کشیک]، آستان نیوز، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی، دریافت شده در ۲۲ آبان ۱۳۹۸ش.</ref> این آیین. با تمام شدن زمان کشیک پیشین و رسیدن نوبت کشیک بعدی، انجام می‌شود. خادمان، دربانان و فراشانِ دو کشیک، در رواق گنبد حاتم‌خانی یا دارالسعاده، با احترام، روبه روی یکدیگر در دو صف می‌ایستند. سرکشیک یا معاون کشیکی که خدمتش به پایان رسیده و در اول صف و نزیک به [[روضه]] منوره قرار دارد خطبه‌ای می‌خواند. این خطبه شامل ستایش خدا و [[معصومان(ع)]] و یاد [[امام رضا(ع)]] و [[امام زمان(ع)]] است. پس از آن، خادمان، سجده شکر کرده و افرادِ دو نوبتِ کشیک، با هم دست می‌دهند.<ref>فرهنگ نامه زیارت، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره ۱۸، ص34؛ [https://razavi.ir/Portal/home/?news/5832/59359/5388/آیین-تحویل-کشیک آیین تحویل کشیک]، آستان نیوز، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی، دریافت شده در ۲۲ آبان ۱۳۹۸ش.</ref>

==پانویس==
{{پانویس}}

==منابع==
{{منابع}}
{{برگرفتگی
| پیش از لینک = مقاله
| منبع = فرهنگ نامه زیارت،
| پس از لینک = جواد محدثی، فصلنامه فرهنگ زیارت، شماره هجدهم، بهار ۱۳۹۳، ص۳۴
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1365/1/34
}}
'''[https://razavi.ir/Portal/Home/Default.aspx آستان نیوز، پایگاه اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی]'''.

{{پایان}}