| نسخهٔ فعلی |
متن شما |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات بنای مذهبی | | {{در دست ویرایش|ماه=[[دی]]|روز=[[۴]]|سال=[[۱۳۹۸]]|کاربر=Abbasahmadi1363 }} |
| | تصویر = کوه‌های_جماوات.PNG | | |
| | توضیح تصویر = نقشه کوه‌های جماوات در شهر مدینه.
| | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] |
| | مکان = در غرب [[مدینه]] و در امتداد [[وادی عقیق]]. | |
| | نام‌های دیگر = سه کوه جماوات: جماء تضارع، جماء ام خالد، جماء عاقر. | |
| }} | |
| '''کوه‌های جمّاوات'''، سه کوه در غرب [[مدینه]] و در امتداد [[وادی عقیق]] هستند، که به نام‌های «جَمّاء تُضارع»، «جماء عاقر» و «جماء اُمّ خالد» خوانده شده‌اند. کوه «جماء اُمّ خالد»، در [[غزوه احد|جنگ احد]] و [[غزوه احزاب|خندق]]، محل سازماندهی و آمادگی لشکریان [[قریش]]، برای جنگ با [[حضرت محمد(ص)]] بوده است.
| |
| ==نام== | | ==نام== |
| کوه‌های جمّاوات، به نام‌های «جَمّاء تُضارع»، «جماء عاقر» و «جماء اُمّ خالد» نامگذاری شده‌اند.<ref name=":0">الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، ص 65؛ الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، ج1، ص304.<br /></ref> | | کوه‌های جماوات، به نام‌های «جَمّاء تُضارع»، «جماء عاقر» یا «عاقل» و «جماء اُمّ خالد» نامگذاری شده‌اند.<ref>الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه، ص 65؛ الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار، ج1، ص304.<br /></ref> |
| | |
| واژه جماوات، جمع جمّاء بوده و به معنای عمارت یا دژی است که کنگره نداشته باشد. عبارت «شاة جماء»، به معنای گوسفند بی‌شاخ، از همین معنا گرفته شده است.<ref name=":2">المغانم المطابه فی معالم طابه، ص90.</ref> به باور برخی، علت نامگذاری این کوه‌ها، شباهتشان به گوسفند بدون شاخ، به دلیل کوتاه بودن این کوه‌ها است.<ref>وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج4، ص50.</ref>
| |
| | |
| ==مکان و ویژگی==
| |
| کوه‌های جماوات، در غرب [[مدینه]] و در امتداد [[وادی عقیق]] قرار گرفته‌اند.<ref>تاریخ معالم المدینة المنوره قدیماً و حدیثاً، ص328.</ref> این کوه‌ها، شامل سه کوه کوچک هستند، که نزدیک یکدیگر و در کنار هم قرار گرفته‌اند.<ref name=":0" />
| |
| | |
| ==کوه‌های سه‌گانه==
| |
| | |
| ====جماء تضارع====
| |
| {{اصلی|جماء تضارع}}
| |
| کسی که از راه بدر،{{یادداشت|راه بدر، از باب العنبریه و سپس وادی عروه می‌گذرد.}} به سمت [[مکه]] حرکت کند، در سمت راست او جَمّاء تُضارع و در سمت چپ وی چاه عروه قرار دارد.<ref>البلدان (ابن الفقیه)، ص82، معجم البلدان، ج2، ص75؛ وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج3، ص193.</ref> فاصله این کوه، از [[حرم نبوی(ع)|حرم شریف نبوی(ع)]] چهار و نیم کیلومتر است.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج1، ص385.</ref>
| |
|
| |
|
| شکل تقریبی این کوه مانند مستطیل بوده، طول آن چهار کیلومتر و عرض آن، از یک کیلومتر تا یک کیلومتر و هفتصد متر است.<ref name=":1" />
| | واژه جماوات، جمع جمّاء بوده و به معنای عمارت یا دژی است که کنگره نداشته باشد. عبارت «شاة جماء»، به معنای گوسفند بی‌شاخ، از همین معنا گرفته شده است.<ref>المغانم المطابه فی معالم طابه، ص90.</ref> به باور برخی، علت نامگذاری این کوه‌ها به جماوات، شباهتشان به گوسفند بدون شاخ، به دلیل کوتاه بودن آنها است.<ref>وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج4، ص50.</ref> |
|
| |
|
| ====جماء ام خالد==== | | ==مکان== |
| {{اصلی|جماء ام خالد}}
| |
| جَمّاء امّ خالد، به «وسطی» نیز نامیده شده؛ زیرا این کوه، میان «جماء تضارع» و «جماء عاقر» قرار دارد. این جماء، چسبیده به جماء تضارع بوده<ref>المدینه بین الماضی و الحاضر، ص486.</ref> و با [[حرم نبوی(ص)|حرم شریف نبوی(ص)]] شش کیلومتر فاصله دارد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج1، ص396.</ref>
| |
|
| |
|
| گفته شده سده‌ها پیش، بالای این کوه، قبری پیدا شده که مساحت آن ۴۰ ذراع بوده است. سنگ‌نوشته‌ای روی آن قبر بوده<ref name=":2" /> که امروزه از میان رفته است. ممکن است به مرور زمان از میان رفته باشد. به باور برخی، اهل [[یمن]] این سنگ‌نوشته را خوانده‌اند؛ از این رو، برخی احتمال داده‌اند وقتی برای خوانده شدن فرستاده شده، دیگر برگشت داده نشده است.<ref>الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، ص246 ؛ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج1، ص 395.</ref> درباره نوشته روی سنگ اختلاف است.{{یادداشت|یکی از آن اقوال این است: «أنا عبد الله الأسود رسول رسول الله عیسی بن مریم إلی أهل قری عرینة، و قالا: نحن کنا أهل هذه القریة فی أس‌الدهر»، و قول دیگر: «أنا عبد الله رسول رسول الله ـ صلّی الله علیه [و آله] و سلّم ـ سلیمان بن داود إلی أهل یثرب، و أنا یومئذ علی الشمال».}}<ref name=":2" />
| | ==ویژگی== |
|
| |
|
| ====جماء عاقر==== | | ==در تاریخ== |
| {{اصلی|جماء عاقر}}
| |
| جَمّاء عاقر، به نام‌های «العاقر»{{یادداشت|با الف و لام.}} و «العاقل» نیز خوانده شده است.<ref>تاریخ مدینة المنورة، ج۱، ص۱۴۹؛ البلدان (ابن الفقیه)، ص۸۳؛ وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج۳، ص۲۰۵، تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، ص330.</ref> این کوه، در غرب مدینه بوده و دورترین کوه از بین کوه‌های جماوات به مدینه است. فاصله آن با حرم شریف نبوی(ص)، هفت کیلومتر و با جماء ام خالد، ۵۰۰ متر است. شکل ظاهری آن مانند دایره بوده و قطر آن نزدیک به دو کیلومتر است.
| |
| | |
| این کوه، در [[غزوه احد|جنگ احد]] و [[غزوه احزاب|خندق]]، محل سازماندهی و آمادگی لشکریان [[قریش]] برای جنگ با [[حضرت محمد(ص)]] بوده است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج1، ص403-۴۰0.</ref>
| |
|
| |
|
| ==پانوشت== | | ==پانوشت== |
| {{پانویس}} | | {{پانویس}} |
| ==منابع== | | ==منابع== |
| {{منابع}}{{برگرفتگی
| | |
| | {{برگرفتگی |
| | پیش از لینک = مقاله | | | پیش از لینک = مقاله |
| | منبع = بررسی جغرافیای طبیعی مدینه | | | منبع = بررسی جغرافیای طبیعی مدینه |
| خط ۴۴: |
خط ۲۴: |
| }} | | }} |
|
| |
|
| *'''الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه'''، محمد بن موسی حازمی، بی‌نا، بی جا، اول، بی تا. | | *'''الاماکن و ما اتفق لفظه و افترق مسماه من الامکنه'''، محمد بن موسی حازمی، بی‌نا، بی جا، اول، بی تا. |
| *'''الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض، ۱۴۲۵ق. | | *'''الامکنه و المیاه و الجبال و الآثار'''، نصر بن عبدالله اسکندری، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیه، ریاض، ۱۴۲۵ق. |
| *'''البلدان (ابن الفقیه)'''، ابوبکر احمد بن همدانی (ابن فقیه)، ۱۴۱۶ق.
| |
| *'''تاریخ المدینة المنوره'''، عمر بن شبه، دار الفکر، قم، ۱۴۱۰ق.
| |
| *'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، احمد یاسین احمد خیاری، عامه، عربستان، ۱۴۱۹ق.
| |
| *'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت. | | *'''الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین'''، محمدامین شنطیقی، مؤسسه علوم قرآن، بیروت. |
| *'''المدینه بین الماضی و الحاضر'''، ابراهیم عیاشی، نشر المکتبة العلمیه، مدینه،۱۹۷۲م.
| | *'''المعالم الأثيرة فى السنة و السيرة'''، محمد محمد حسن شراب، دار الشاميه-دار القلم، بيروت-دمشق، 1411ق. |
| *'''المعالم الأثیرة فی السنة و السیرة'''، محمد محمد حسن شراب، دار الشامیه-دار القلم، بیروت-دمشق، ۱۴۱۱ق. | |
| *'''معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق. | | *'''معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق. |
| *'''المغانم المطابه فی معالم طابه'''، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م. | | *'''المغانم المطابه فی معالم طابه'''، مجدالدین فیروز آبادی، مرکز بحوث و دراسات المدینة المنوره، مدینه، ۲۰۰۲م. |
| *'''وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی'''، علی سمهودی، دار الکتب العلمیه، بیروت، ۲۰۰۶م. | | *'''وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی'''، علی سمهودی، دار الکتب العلمیه، بیروت، ۲۰۰۶م. |
| {{پایان}} | | {{پایان}} |
|
| |
| [[Category:کوه‌های مدینه]]
| |
|
| |
| [[رده:کوه‌های مدینه]]
| |
