ابجد: تفاوت میان نسخهها
صفحهای تازه حاوی «{{جا:ویرایش}} ابجَد: از حاکمان افسانهای مکه ==حکومت ابجدی== روایتهای تاریخی...» ایجاد کرد |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''أبْجَد''' از حاکمان اسطورهای شهر [[مکه]] یا جایی در اطراف [[حجاز]]. بنابر قولی دیگر، ابجد و کلمن پادشاهان [[مصر]] بودند که بر اثر تکذیب [[حضرت شعیب(ع)]] نابود شدند. | |||
همچنین أبجد نخستین صورت از صور هشتگانه دستگاه ابجدی است که بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه -از اقوام متمدن آسیای غربی- مرتب شده است. سپس این دستگاه به [[زبان عربی]] نیز وارد شده است. | |||
==واژهشناسی== | |||
روایتهای تاریخی، ریشهیابیهای اسطورهای مختلفی از ابجد داشتهاند، به ویژه در شش شکل نخست. بر اساس معروفترین آنها ترکیب ابجد (اباجاد<ref>البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>) تا قَرَشَت را نام پادشاهانی دانستهاند که با [[حضرت شعیب(ع)]] همنسب و از فرزندان مَحْض/مَحْضَر/ محصن بن جَنْدل بن یعْصُب بن مَدینْ بن [[ابراهیم(ع)]] بودهاند.<ref> تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> | |||
در نقلی دیگر، اینان پادشاهان مصر بودند و کلمن بر مدین یا بر سراسر این منطقه پادشاهی داشته و بر اثر تکذیب | برخی منابع، بدون پرداختن به جزئیات، ابجد را حاکم [[مکه]] یا جایی اطراف [[حجاز]]<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۱۳۴؛ مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۷.</ref>؛ هَوَّز و حُطّی را پادشاهان دیار «وج»، مکانی با فاصله ۱۲فرسخی مکه در حومه [[طائف]]<ref>معجم البلدان، ج۴، ص۹.</ref>؛ و کَلِمَن و سَعْفَص و قَرَشَت را از حاکمان [[مدین|مَدْین]]، شمال غربی حجاز، دانستهاند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ الفهرست، ص۷؛ شفاء الغرام، ج۱، ص۶۴۱-۶۴۲.</ref> | ||
در نقلی دیگر، اینان پادشاهان [[مصر]] بودند و کلمن بر مدین یا بر سراسر این منطقه پادشاهی داشته و بر اثر تکذیب شعیب(ع) عذاب بر منطقه حکومت او نازل گشت و همه نابود شدند.<ref>مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛ البدء و التاریخ، ج۳، ص۷۶.</ref> [[ابن خلدون]] با اشاره به گزارش [[مسعودی]]، در این که ابجد از حاکمان مکه بوده باشد، تردید کرده است.<ref>تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۴۳.</ref> در برخی منابع تفسیری نیز ذیل آیه نخست [[سوره بقره]] و سخن از حرف مقطّعه، ابجد از حاکمان مکه معرفی شده است.<ref>التحریر و التنویر، ج۱، ص۲۱۲-۲۱۴.</ref> | |||
[[پرونده:ابجد و اعداد.jpg|بندانگشتی|200px|معادل عددی دستگاه أبجدی]] | |||
==دستگاه ابجدی== | ==دستگاه ابجدی== | ||
ابجد نخستین صورت از صور هشتگانه دستگاه ابجدی است. ترتیب این صور بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه است که از اقوام متمدن آسیای غربی بودهاند.<ref>لغت نامه، ج۱، ص۲۲۴، «ابجد».</ref> مردم فنیقیه ۲۲ حرف خود را در شش گروه گنجانده بودند: «اَبْجَد» «هَوَّز» «حُطِّی» «کَلِمَن» «سَعْفَص» و «قَرَشَت». با ورود این دستگاه به زبان | ابجد نخستین صورت از صور هشتگانه دستگاه ابجدی است. ترتیب این صور بر اساس ترتیب الفبای مردم فنیقیه است که از اقوام متمدن آسیای غربی بودهاند.<ref>لغت نامه، ج۱، ص۲۲۴، «ابجد».</ref> مردم فنیقیه ۲۲ حرف خود را در شش گروه گنجانده بودند: «اَبْجَد» «هَوَّز» «حُطِّی» «کَلِمَن» «سَعْفَص» و «قَرَشَت». با ورود این دستگاه به [[زبان عربی]]، اَعراب «ثَخِّذ» و «ضَظَغ» را نیز بر آن افزودند تا ۲۸ حرف عربی را در ا ین دستگاه بگنجانند و به این دو قسم اخیر «روادف» گفتند.<ref>تاج العروس، ج۴، ص۳۴۲، «ابجد»؛ الفهرست، ص۷.</ref> | ||
دستگاه ابجدی دارای ارزش عددی ویژه است و در برابر هر حرف یک عدد قرار میگیرد. ارتباط اعداد و حروف در این دستگاه و استفاده پیشگویان و ساحران از آن، این حروف را مرموز و اسرارآمیز جلوه داده است.<ref>نک: مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> بر پایه برخی روایتهای ابجد، صورتهای ششگانه نام روزهای هفتهاند<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۲۸؛ البدایة و النهایه، ج۱، ص۱۶.</ref>. | دستگاه ابجدی دارای ارزش عددی ویژه است و در برابر هر حرف یک عدد قرار میگیرد. ارتباط اعداد و حروف در این دستگاه و استفاده پیشگویان و ساحران از آن، این حروف را مرموز و اسرارآمیز جلوه داده است.<ref>نک: مروج الذهب، ج۲، ص۱۲۸؛تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص۱۱۴-۱۱۵.</ref> بر پایه برخی روایتهای ابجد، صورتهای ششگانه نام روزهای هفتهاند<ref>تاریخ طبری، ج۱، ص۲۸؛ البدایة و النهایه، ج۱، ص۱۶.</ref>. | ||
خط ۱۸: | خط ۲۰: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
{{دانشنامه | |||
| آدرس = http://hzrc.ac.ir/post/9516/%d8%a7-%d8%a8%d8%ac-%d8%af | |||
| عنوان = ابجد | |||
| نویسنده = محمد وحیدی | |||
}} | |||
* '''البدء و التاریخ''': المطهر المقدسی (م.۵۰۷ق.)، مکتبة الثقافة الدینیه، بورسعید | * '''البدء و التاریخ''': المطهر المقدسی (م.۵۰۷ق.)، مکتبة الثقافة الدینیه، بورسعید | ||
* '''البدایة و النهایه''': ابن کثیر (م.۷۷۴ق.)، بیروت،دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق | * '''البدایة و النهایه''': ابن کثیر (م.۷۷۴ق.)، بیروت،دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۸ق | ||
خط ۲۹: | خط ۳۷: | ||
* '''مروج الذهب''': المسعودی (م.۳۴۶ق.)، به کوشش اسعد داغر، قم،دار الهجره، ۱۴۰۹ق | * '''مروج الذهب''': المسعودی (م.۳۴۶ق.)، به کوشش اسعد داغر، قم،دار الهجره، ۱۴۰۹ق | ||
* '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت،دار احیاء التراث العربی، ۱۳۹۹ق. | * '''معجم البلدان''': یاقوت الحموی (م.۶۲۶ق.)، بیروت،دار احیاء التراث العربی، ۱۳۹۹ق. | ||
{{پایان}} | |||
{{خاندانهای حاکم در حجاز}} | |||
<onlyinclude>{{تکمیل مقاله | |||
| شناسه = شد | |||
| جعبه اطلاعات = <!--شد، - --> | |||
| عنوانبندی = شد | |||
| ویرایش = شد | |||
| لینکدهی = شد | |||
| عکس = شد<!--شد، - --> | |||
| جعبه نقل قول = <!--شد، - --> | |||
| پیوند به بیرون = شد<!--شد، - --> | |||
| مطالعه بیشتر = -<!--شد، - --> | |||
| پانویس و منابع = شد | |||
| ناوبری = شد | |||
| رده = شد | |||
| تغییر مسیر = شد | |||
}}<onlyinclude> | |||
[[رده:خاندانهای حکومتگر در مکه]] | |||
[[رده:مقالههای تکمیلشده]] |