پیاده‌روی اربعین: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==موکب== | ==موکب== | ||
موکِب یا مَضیف در فرهنگ شیعیان عرب، به مکان‌هایی گفته می‌شود که توسط مردم در | موکِب یا مَضیف در فرهنگ شیعیان عرب، به مکان‌هایی گفته می‌شود که توسط مردم در مناسبت‌های مختلف (به ویژه در ماه محرم و صفر) برای خدمت‌رسانی به زائران یا گروههای همراه آنان برپا شده است.<ref>فرهنگ سوگ شیعی، ص۴۸۳.</ref> جمع آن «مَواکِب» است و معادل موکب در ایران را می‌توان [[هیئت]] دانست.<ref>فرهنگ سوگ شیعی، ص۴۸۳.</ref> | ||
عشایر بومی عراق و ساکنان روستاهای در طول مسیر پیاده‌روی اربعین، مکان‌هایی برای خدمت به زائران ایجاد کرده‌اند که به آنها «موکب» گفته می‌شود<ref>فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰.</ref> و برخی تعداد آن را در سال‌های اخیر بیش از ۱۰۰ هزار موکب دانسته‌اند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/28/2124033/آمار-و-ارقام-حیرت-انگیز-از-مراسم-پیاده-روی-اربعین-امام-حسین-ع «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»]، خبرگزاری تسنیم</ref> این موکب‌ها گاه موقتی است که شامل خیمه‌های پارچه‌ای است و گاه دائمی و به شکل یک ساختمان است. خدماتی که موکب‌ها به زائران ارائه می‌دهند شامل اسکان موقت، توزیع غذا، خدمات بهداشتی و درمانی و خدمات متفرقه مانند واکس زدن کفش‌ها، ماساژ بدن و پاها، تعمیر وسایل و ... است.<ref>فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰.</ref> همچنین موکب‌هایی که به زائران در داخل کربلا خدمت‌رسانی می‌کنند به بیش از ۱۰ هزار موکب رسیده و برخی از این موکب‌ها از کشورهایی همچون لبنان، کویت، ایران، جمهوری آذربایجان، عربستان، هند، انگلیس، سوئد، آلمان، ترکیه، تایلند، فرانسه و هلند بوده است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/28/2124033/آمار-و-ارقام-حیرت-انگیز-از-مراسم-پیاده-روی-اربعین-امام-حسین-ع «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»]، خبرگزاری تسنیم</ref> | عشایر بومی عراق و ساکنان روستاهای در طول مسیر پیاده‌روی اربعین، مکان‌هایی برای خدمت به زائران ایجاد کرده‌اند که به آنها «موکب» گفته می‌شود<ref>فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰.</ref> و برخی تعداد آن را در سال‌های اخیر بیش از ۱۰۰ هزار موکب دانسته‌اند.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/28/2124033/آمار-و-ارقام-حیرت-انگیز-از-مراسم-پیاده-روی-اربعین-امام-حسین-ع «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»]، خبرگزاری تسنیم</ref> این موکب‌ها گاه موقتی است که شامل خیمه‌های پارچه‌ای است و گاه دائمی و به شکل یک ساختمان است. خدماتی که موکب‌ها به زائران ارائه می‌دهند شامل اسکان موقت، توزیع غذا، خدمات بهداشتی و درمانی و خدمات متفرقه مانند واکس زدن کفش‌ها، ماساژ بدن و پاها، تعمیر وسایل و ... است.<ref>فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰.</ref> همچنین موکب‌هایی که به زائران در داخل کربلا خدمت‌رسانی می‌کنند به بیش از ۱۰ هزار موکب رسیده و برخی از این موکب‌ها از کشورهایی همچون لبنان، کویت، ایران، جمهوری آذربایجان، عربستان، هند، انگلیس، سوئد، آلمان، ترکیه، تایلند، فرانسه و هلند بوده است.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1398/07/28/2124033/آمار-و-ارقام-حیرت-انگیز-از-مراسم-پیاده-روی-اربعین-امام-حسین-ع «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»]، خبرگزاری تسنیم</ref> | ||
نسخهٔ ۷ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۲
پیاده‌روی اربعین، از جمله آیین‌های بزرگ شیعیان است که از چند روز مانده به اربعین از مبدأ شهرهای مختلف عراق؛ به ویژه نجف آغاز می‌شود. طی این پیاده‌روی، میلیون‌ها نفر به قصد زیارت امام حسین(ع) خود را در روز اربعین به کربلا می‌رسانند.
معرفی
پیاده‌روی اربعین آیینی زیارتی است. این پیاده‌روی از چند روز مانده به روز اربعین امام حسین(ع) از مبداء شهرهای مختلف عراق به ویژه نجف آغاز می‌شود. مقصد این سفر پیاده، رسیدن به کربلا در روز اربعین است. این پیاده‌روی به صورت فردی و گروهی در قالب گروههای دوستی، هیئت‌های مذهبی و جمع‌های خانوادگی انجام می‌شود و افراد بسته به شرایط جسمانی، همه یا بخشی از مسیر محل زندگی خود تا کربلا را پیاده می‌پیمایند.[۱]
تاریخچه
سفر پیاده برای زیارت، همواره دارای فضیلت دانسته شده و رواج داشته است. اما از تاریخ دقیق آغاز یا رواج پیاده‌روی برای زیارت اربعین، اطلاع دقیقی در دست نیست. در برخی پژوهش‌های معاصر، سابقه این آیین را سده سیزدهم قمری دانسته و از سفر پیاده برخی از علما به کربلا یاد کرده‌اند؛ از جمله گفته شده است که در زمان شیخ مرتضی انصاری(۱۲۱۴ - ۱۲۱۸ق.) این مراسم برپا می‌شده و پس از او از رونق افتاده و دوباره در اوایل قرن چهاردهم قمری محدث نوری(درگذشت ۱۳۲۰ق.) آن را احیا کرده است.[۲] همچنین در گزارشی از شرکت یک میلیون و ۵۴۶ هزار زائران در پیاده‌روی سال ۱۳۶۵ قمری/ ۱۳۲۴ شمسی یاد شده است.[۳] پس از آن نیز از شرکت و اهتمام برخی علمای شیعه از جمله سید محمود شاهرودی (درگذشت۱۳۵۳ش.) برای شرکت در پیاده‌روی اربعین سخن گفته شده است.[۴]
مسیرهای پیاده روی
پیاده‌روی اربعین در همه مسیرهای منتهی به کربلا برگزار می‌شود اما راه نجف به کربلا پر تردد‌تر است.[۵]
اطلاعات مسیر نجف به کربلا
| میزان مسافت | ۸۰ کیلومتر |
|---|---|
| تعداد ستون‌ها | ۱۴۵۲ ستون |
| فاصله بین هر ستون | ۵۰ متر (۲۰ستون =۱ کیلومتر) |
| زمان لازم برای پیاده روی کل مسیر | ۲۰ تا ۲۵ ساعت (متوسط روزی ۷ تا ۸ ساعت) |
| زمان تخمینی سفر پیاده | ۳ روز |
| بهترین زمان شروع سفر | ۱۶ صفر |
| زمان تقریبی رسیدن به کربلا | ۱۹ صفر |
موکب
موکِب یا مَضیف در فرهنگ شیعیان عرب، به مکان‌هایی گفته می‌شود که توسط مردم در مناسبت‌های مختلف (به ویژه در ماه محرم و صفر) برای خدمت‌رسانی به زائران یا گروههای همراه آنان برپا شده است.[۶] جمع آن «مَواکِب» است و معادل موکب در ایران را می‌توان هیئت دانست.[۷]
عشایر بومی عراق و ساکنان روستاهای در طول مسیر پیاده‌روی اربعین، مکان‌هایی برای خدمت به زائران ایجاد کرده‌اند که به آنها «موکب» گفته می‌شود[۸] و برخی تعداد آن را در سال‌های اخیر بیش از ۱۰۰ هزار موکب دانسته‌اند.[۹] این موکب‌ها گاه موقتی است که شامل خیمه‌های پارچه‌ای است و گاه دائمی و به شکل یک ساختمان است. خدماتی که موکب‌ها به زائران ارائه می‌دهند شامل اسکان موقت، توزیع غذا، خدمات بهداشتی و درمانی و خدمات متفرقه مانند واکس زدن کفش‌ها، ماساژ بدن و پاها، تعمیر وسایل و ... است.[۱۰] همچنین موکب‌هایی که به زائران در داخل کربلا خدمت‌رسانی می‌کنند به بیش از ۱۰ هزار موکب رسیده و برخی از این موکب‌ها از کشورهایی همچون لبنان، کویت، ایران، جمهوری آذربایجان، عربستان، هند، انگلیس، سوئد، آلمان، ترکیه، تایلند، فرانسه و هلند بوده است.[۱۱]
آداب و رسوم عزاداری اربعین در عراق
هر سال میلیون ها نفر از شیعیان عراق، مراسم عزاداری اربعین را از روز پانزدهم ماه صفر آغاز کرده و عزاداران ۲۰ صفر خود را به کربلا می‌رسانند. این عزاداری مردم عراق با آیین‌هایی مانند هوسه‌خوانی و پذیرایی از زائران انجام می‌شود.
هوسه‌خوانی
از آداب و رسوم عراقی‌ها در مسیر رفتن به کربلا، هوسه‌خوانی است. هوسه به قصاید ویژه قبایل جنوب عراق گفته می‌شود که بیان‌کننده قهرمانی و شجاعت است.[۱۲] از این گونه اشعار در جنگ‌ها، مرثیه‌سرایی‌ها، برانگیختن عزم مردان جهت انجام کارهای سخت و بزرگ استفاده می‌شود. همراهان نیز یک بیت از آن قصیده را تکرار کرده و به صورت دایره‌وار حرکت می کنند.[۱۳]
ورود به کربلا
با شروع عزاداری اربعین از ۱۵ صفر، نخستین کاروانی که وارد کربلا می شود، کاروان شبیه خوانان و تعزیه گردانان است. پس از آنها دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی از شهرهای عراق به سوی کربلا روانه می‌شوند و از 17 صفر تا روز اربعین، از صبح تا پاسی از شب به سینه زنی و زنجیرزنی و عزاداری می پردازند.[۱۴]
سلام بر امام حسین(ع) و ورود به حرم
مراسم اصلی در روز اربعین دو ساعت گذشته از ظهر آغاز می‌شود. زائران، نزدیکِ در ورودی حرم امام حسین(ع) ایستاده و در حالی که بر سینه‌های خود می‌زنند، مرثیه‌ای را می‌خوانند و تکرار می‌کنند و در پایانِ سینه‌زنی دست‌ها را به‌نشانه سلام، به سوی ضریح بالا می‌برند. همچنین نماز زیارت به جای آورده و دعاهای مخصوص زیارت اربعین را می‌خوانند.[۱۵]
برپایی موکب‌ها و پذیرایی از زائران
موکب‌ها در ایام پیاده‌روی اربعین توسط مردم و بخصوص ساکنان روستاهای عراق در مسیر این پیاده‌روی برپا شده و خدمات مختلف رفاهی، بهداشتی، غذایی و.. به زائران ارائه می‌دهند. بیشتر این موکب‌ها در مسیرهای مختلف منتهی به کربلا قرار دارد.[۱۶]
پانویس
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۲؛ مجموعه مقالات اربعین، ج ۴، ص ۵۴
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۱
- ↑ مجموعه مقالات اربعین حسینی، ج۲، ص ۸۳
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص۴۸۳.
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص۴۸۳.
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰.
- ↑ «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»، خبرگزاری تسنیم
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص ۱۰۰.
- ↑ «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»، خبرگزاری تسنیم
- ↑ «پیاده‌روی اربعین حسینی در سیره و سخن بزرگان»، ص۱۴۶.
- ↑ «پیاده‌روی اربعین حسینی در سیره و سخن بزرگان»، ص۱۴۶.
- ↑ «پیاده‌روی اربعین حسینی در سیره و سخن بزرگان»، ص۱۴۶.
- ↑ «پیاده‌روی اربعین حسینی در سیره و سخن بزرگان»، ص۱۴۷.
- ↑ فرهنگ سوگ شیعی، ص۴۸۳-۴۸۴
منابع
- «پیاده‌روی اربعین حسینی در سیره و سخن بزرگان»، عبدالرحیم اباذری، در مجله فرهنگ زیارت، سال پنجم، شماره ۱۹ و ۲۰، تابستان و پاییز ۱۳۹۳ش.
- «آمار و ارقام حیرت‌انگیز از مراسم پیاده‌روی اربعین امام حسین(ع)»، خبرگزاری تسنیم، ۲۸ مهر ۱۳۹۸ش.