ستون سریر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| | | بنیانگذار = | ||
| تأسیس = | | تأسیس = | ||
| کاربری = | | کاربری = | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| تخریب = | | تخریب = | ||
| ظرفیت = | | ظرفیت = | ||
| وضعیت =ستون | | وضعیت =ستون سریر در سوی شرقی ستون توبه قرار دارد و نخستین ستون از سوی [[قبله]] و پیوسته به دیواره غربی [[حجره پیامبر]] است. این ستون از زمان بیبرس از دسترس زائران خارج شد. | ||
| مساحت = | | مساحت = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''ستون سریر''' از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل اعتکاف [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] بوده است. این ستون در زمان بازسازی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] توسط [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|بیبرس مملوکی]] به عنوان ستون‌های ضریح استفاده شد و از آن زمان از دسترس زائران خارج گردید. بنا بر روایاتی، [[تبرک|تبرک جستن]] به این ستون مستحب است. | '''ستون سریر''' از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که محل اعتکاف [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(ص)]] بوده است. این ستون در زمان بازسازی [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] توسط [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|بیبرس مملوکی]] به عنوان ستون‌های [[ضریح رسول الله|ضریح پیامبر]] استفاده شد و از آن زمان از دسترس زائران برای [[تبرک|تبرک جستن]] خارج گردید. بنا بر روایاتی، [[تبرک|تبرک جستن]] به این ستون مستحب است. | ||
==مکان== | ==مکان== | ||
ستون | ستون سریر در [[مسجد النبی|مسجدالنبی]]، در محدوده [[روضةالنبی|روضةالنبی]]، سمت شرقی [[ستون توبه]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=184 وفاءالوفا، ج2، ص 184]؛ المعالم الاثیره، ص۴۰.</ref> و نخستین ستون از سوی [[قبله]] و متصل به دیواره غربی [[ضریح پیامبر|حجره پیامبر]] است.<ref>تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۳.</ref> | ||
==محل اعتکاف پیامبر== | ==محل اعتکاف پیامبر== | ||
نامیده شدن ستون سریر (تخت) به این نام از آن رو است که پیامبر در روزهای [[اعتکاف|اعتکاف]]، تختخواب یا بستر خود را که از برگ و چوب نخل یا حصیر<ref>اخبار المدینه، ص۱۰۳؛ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱؛ الدره الثمینه، ص۲۹۸.</ref> بود، کنار آن جای‌می‌داد و به اعتکاف می‌پرداخت و هنگام استراحت بر آن میآرمید.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%D9%8A_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE.pdf&page=53 المسجد النبوی عبر التاریخ، ص۵۳]؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.</ref> | |||
==ستون سریر همان ستون توبه است؟! == | ==ستون سریر همان ستون توبه است؟! == | ||
[[تاریخ نگاری محلی مدینه| | [[تاریخ نگاری محلی مدینه|تاریخ‌نگاران محلی مدینه]]، همچون ابن زباله و ابن نجار و مطری، به معرفی ستون سریر نپرداخته‌اند. آنها تنها اشاره کرده‌اند که در روزهای اعتکاف [[ماه رمضان]]، تخت رسول خدا میان [[ستون توبه]] و قندیلی که نزدیک [[قبر پیامبر]] قرار دارد<ref>اخبار المدینه، ص۱۰۳.</ref> یا نزد ستون توبه<ref>الدره الثمینه، ص۲۹۸.</ref> یا پشت آن از سمت شرق قرار می‌گرفت.<ref>التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.</ref> از این رو، برخی ستون سریر را همان ستون توبه دانسته‌اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=71 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 71]</ref> | ||
اما درست آن است که تخت رسول خدا گاه کنار ستون توبه و گاه کنار ستون | اما درست آن است که تخت رسول خدا گاه کنار ستون توبه و گاه کنار ستون سریر بوده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=72 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 72]؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.</ref> ایوب صبری پاشا و احمد بن عبدالحمید بر این باورند که تا پیش از [[بازسازی مسجدالنبی|توسعه مسجدالنبی]] که پس از [[غزوه خیبر|غزوه خیبر]] انجام شد، اعتکاف پیامبر کنار [[ستون توبه]] صورت می‌پذیرفت و سپس به کنار ستون سریر منتقل شد.<ref>مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵- ۲۳۶؛ عمده الاخبار، | ||
ص ۹۹-۱۰۰.</ref> | ص ۹۹-۱۰۰.</ref> | ||
==دسترسی نداشتن زائران به ستون == | ==دسترسی نداشتن زائران به ستون == | ||
پس از قرار گرفتن | پس از قرار گرفتن نیمی از ستون سریر درون [[ضریح رسول الله|ضریح]]<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=184 وفاءالوفا، ج2، ص 184]</ref> در بازسازی مسجدالنبی در [[بازسازی مسجدالنبی (بیبرس)|دوران ملک ظاهر بِیْبَرَس]] (حک: ۸۲۵ـ۸۴۲ق) از [[ممالیک]] [[مصر]]،<ref>وفاءالوفا، ج1، ص 268</ref> امکان [[تبرک|تبرک جستن]] زائران به آن وجود ندارد. | ||
==فضیلت== | ==فضیلت== | ||
بر روی ستون سریر عبارت «هذه اسطوانة | بر روی ستون سریر عبارت «هذه اسطوانة السریر» نوشته شده<ref>مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵-۲۳۶.</ref> و بر پایه پاره‌ای روایات، [[تبرک]] به آن مستحب است.<ref>الغدیر، ج۵، ص۱۲۴.</ref> | ||
==نگارخانه== | |||
<gallery> | |||
پرونده:نقشه مسجدالنبی و ستون‌های آن.webp|نقشه [[مسجدالنبی]] که در آن شماره ۲، محل قرار گرفتن ستون سریر را نشان می‌دهد. | |||
پرونده:ستون حرس و ستون سریر.png|ستون سریر در کنار [[ستون حرس]]. | |||
ستون سریر و ستون توبه.png|تصویری که از جهت [[قبله]] گرفته شده و درآن ستون سریر و [[ستون توبه]] دیده می‌شوند. | |||
پرونده:ستون سریر۲.jpg|نوشته‌ای که بالای ستون سریر نقش شده است: «هذه أسطوانة السریر». | |||
</gallery> | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
| خط ۵۲: | خط ۶۰: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*'''اخبار | *'''اخبار المدینه'''، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛ | ||
*''' | *'''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش؛ | ||
*''' | *'''التعریف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره'''، محمد المطری (م.۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛ | ||
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م. | * '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م. | ||
*'''الدره | *'''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛ | ||
*'''عمده الاخبار | *'''عمده الاخبار فی مدینه المختار'''، احمد بن عبدالحمید، به کوشش محمد الطیب، المدینه، المکتبه العلمیه؛ | ||
*''' | *'''الغدیر'''، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛ | ||
*'''المسجد | *'''المسجد النبوی عبر التاریخ'''، محمد السید الوکیل، دار المجتمع، جده، ۱۴۰۹ق؛ | ||
*'''المعالم | *'''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: حمید رضا شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ | ||
*'''موسوعه مرآه | *'''موسوعه مرآه الحرمین الشریفین'''، ایوب صبری پاشا (م.۱۲۹۰ق.)، ترجمه: محمد عرب، قاهره، دار الآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق؛ | ||
*'''موسوعه مکه المکرمه و | *'''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛ | ||
*'''وفاء الوفاء'''، | *'''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق. | ||
[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]] | [[رده:ستون‌های مسجدالنبی]] | ||
[[en:Al-Sarir pillar]] | |||
[[ar:أسطوانة السرير]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۰۳
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | مسجدالنبی |
| نام‌های دیگر | ستون اعتکاف |
| وقایع مرتبط | پیامبر(ص) به هنگام اعتکاف، بستر خود را کنار این ستون پهن می‌کرد. |
| مشخصات | |
| وضعیت | ستون سریر در سوی شرقی ستون توبه قرار دارد و نخستین ستون از سوی قبله و پیوسته به دیواره غربی حجره پیامبر است. این ستون از زمان بیبرس از دسترس زائران خارج شد. |
ستون سریر از ستون‌های مسجدالنبی که محل اعتکاف پیامبر(ص) بوده است. این ستون در زمان بازسازی مسجدالنبی توسط بیبرس مملوکی به عنوان ستون‌های ضریح پیامبر استفاده شد و از آن زمان از دسترس زائران برای تبرک جستن خارج گردید. بنا بر روایاتی، تبرک جستن به این ستون مستحب است.
مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]
ستون سریر در مسجدالنبی، در محدوده روضةالنبی، سمت شرقی ستون توبه قرار دارد[۱] و نخستین ستون از سوی قبله و متصل به دیواره غربی حجره پیامبر است.[۲]
محل اعتکاف پیامبر[ویرایش | ویرایش مبدأ]
نامیده شدن ستون سریر (تخت) به این نام از آن رو است که پیامبر در روزهای اعتکاف، تختخواب یا بستر خود را که از برگ و چوب نخل یا حصیر[۳] بود، کنار آن جای‌می‌داد و به اعتکاف می‌پرداخت و هنگام استراحت بر آن میآرمید.[۴]
ستون سریر همان ستون توبه است؟![ویرایش | ویرایش مبدأ]
تاریخ‌نگاران محلی مدینه، همچون ابن زباله و ابن نجار و مطری، به معرفی ستون سریر نپرداخته‌اند. آنها تنها اشاره کرده‌اند که در روزهای اعتکاف ماه رمضان، تخت رسول خدا میان ستون توبه و قندیلی که نزدیک قبر پیامبر قرار دارد[۵] یا نزد ستون توبه[۶] یا پشت آن از سمت شرق قرار می‌گرفت.[۷] از این رو، برخی ستون سریر را همان ستون توبه دانسته‌اند.[۸]
اما درست آن است که تخت رسول خدا گاه کنار ستون توبه و گاه کنار ستون سریر بوده است.[۹] ایوب صبری پاشا و احمد بن عبدالحمید بر این باورند که تا پیش از توسعه مسجدالنبی که پس از غزوه خیبر انجام شد، اعتکاف پیامبر کنار ستون توبه صورت می‌پذیرفت و سپس به کنار ستون سریر منتقل شد.[۱۰]
دسترسی نداشتن زائران به ستون[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پس از قرار گرفتن نیمی از ستون سریر درون ضریح[۱۱] در بازسازی مسجدالنبی در دوران ملک ظاهر بِیْبَرَس (حک: ۸۲۵ـ۸۴۲ق) از ممالیک مصر،[۱۲] امکان تبرک جستن زائران به آن وجود ندارد.
فضیلت[ویرایش | ویرایش مبدأ]
بر روی ستون سریر عبارت «هذه اسطوانة السریر» نوشته شده[۱۳] و بر پایه پاره‌ای روایات، تبرک به آن مستحب است.[۱۴]
نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
-
نقشه مسجدالنبی که در آن شماره ۲، محل قرار گرفتن ستون سریر را نشان می‌دهد.
-
ستون سریر در کنار ستون حرس.
-
-
نوشته‌ای که بالای ستون سریر نقش شده است: «هذه أسطوانة السریر».
جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 184؛ المعالم الاثیره، ص۴۰.
- ↑ تاریخ و آثار اسلامی، ص۱۹۳.
- ↑ اخبار المدینه، ص۱۰۳؛ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱؛ الدره الثمینه، ص۲۹۸.
- ↑ المسجد النبوی عبر التاریخ، ص۵۳؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.
- ↑ اخبار المدینه، ص۱۰۳.
- ↑ الدره الثمینه، ص۲۹۸.
- ↑ التعریف بما آنست الهجره، ص۹۱.
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 71
- ↑ عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 72؛ موسوعة مکة المکرمة، ج۲، ص۴۳۰.
- ↑ مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵- ۲۳۶؛ عمده الاخبار، ص ۹۹-۱۰۰.
- ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 184
- ↑ وفاءالوفا، ج1، ص 268
- ↑ مرآه الحرمین، ج۳، ص۲۳۵-۲۳۶.
- ↑ الغدیر، ج۵، ص۱۲۴.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- اخبار المدینه، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛
- تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، اصغر قائدان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
- التعریف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره، محمد المطری (م.۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛
- عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
- الدره الثمینه فی اخبار المدینه، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
- عمده الاخبار فی مدینه المختار، احمد بن عبدالحمید، به کوشش محمد الطیب، المدینه، المکتبه العلمیه؛
- الغدیر، الامینی (م.۱۳۹۲ق.)، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۳۸۷ق؛
- المسجد النبوی عبر التاریخ، محمد السید الوکیل، دار المجتمع، جده، ۱۴۰۹ق؛
- المعالم الاثیره، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: حمید رضا شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش؛
- موسوعه مرآه الحرمین الشریفین، ایوب صبری پاشا (م.۱۲۹۰ق.)، ترجمه: محمد عرب، قاهره، دار الآفاق العربیه، ۱۴۲۴ق؛
- موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره، احمد زکی یمانی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛
- وفاء الوفاء، السمهودی (م.۹۱۱ق.)، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۴ق.