مسجد بنی ساعده (داخل مدینه): تفاوت میان نسخه‌ها

مسجد بنی ساعده
	تصویر سقیفه بنی ساعده که داخل منازل آنها واقع شده، جایی که مسجد بنی ساعده در آن قرار دارد
اطلاعات اوليه
مکان	عربستان * مدینه *
کاربری	مسجد
جنبه دینی
بزرگداشت نزد	مسلمانان
وابسته به دین/مذهب	اسلام
تاریخ بنا
زمان پایه‌گذاری	عصر نبوی
وضعیت فعلی
وضعیت بنا	مفقود
	مسیریابی در حال بارگیری نقشه...

دیداریویکی‌متن

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۴

مسجد بنی ساعده در داخل محدوده خانه های مدینه بوده و نسبت به مسجد بنی ساعده در خارج مدینه، به مسجدالنبی نزدیکتر می‌باشد. در حال حاضر در 2024 میلادی ساختمان مسجد موجود نیست و محدوده ای خاکی در غرب مسجدالنبی به یادبود این مسجد و سقیفه بنی ساعده وجود دارد که در حال بازسازی است، پیشتر این مکان بوستانی سبز جهت یادبوده سقیفه بنی ساعده با امکان بازدید زائران بوده است.

بنای مسجد به دست علی پاشا در سال 1030 هجری تکمیل شد و تا سال 1400 هجری نیز نشانه هایی از مسجد در کنار حصار مدینه در حدود شمال غربی مدینه آن زمان، که باب الشامی نیز در همان محدوده دائر بوده، قرار داشته است.

مکان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این مسجد نزدیک به محلی به نام شیخ النمل بوده که مشهور به سقیفه بنی ساعده است. این همانجایی است که برای شهرداری بستانی به همین نام در آنجا ایجاد شد.^[۱] بر این اساس عملا محل مسجد و سقیفه بنی ساعده در بازسازی های سعودی، در یک پارک در غرب مسجدالنبی جمع شده بود. بستان مورد نظر در سال 2024 تخریب شده و در حال بازسازی است.^[۲]

شاهدی دیگر برای قرابت مکانی مسجد و سقیفه روایتی است که مطری از سهل بن سعد نقل کرده و در آن، سقیفه در نزد مسجد توصیف شده است.^[۳]

سقیفه بنی ساعده همراه با چاه بضاعة در نزدیکی باب الشامی قرار داشته اند.^[۴] سید عباسی مکان مسجد را میان باب الشامی و چاه بضاعه (نزدیک تر به باب) و در جهت شرق درب مذکور دانسته، یعنی مسجد برای شخصی که از در خارج می‌شود سمت راست و در جهت شمال مدینه است.^[۵]

بنای مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بنای مسجد به دست علی پاشا در سال 1030 هجری تکمیل شد که طول آن شش متر و عرض پنج متر به صورت غیر مسقف و دارای یک درب بود.^[۱]

به نظر می‌رسد بنایی از مسجد تا زمان عیاشی (متوفی 1400هجری) وجود داشته وی بخشی از مکان مسجد را در قالب یک سرداب یا محیط گودال مانند، محل نماز افسر پلیس مدینه و سربازانش دانسته. همچنین وی بخشی از محدوده مسجد را در ذیل حصار مدینه، و درب شمالی مسجد را مسدود شده با سنگ و گل توصیف کرده است.^[۶]

پیشینه تاریخی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پیامبر گرامی اسلام(ص) در مسجد بنی ساعده در داخل مدینه نماز خواندند^[۷] و در سقیفه بنی ساعده (مکان مسقف و سایه دار برای تجمع و مشورت قبیله) نشسته اند.^[۸]

نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]

وضعیت فعلی محدوده مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تصویر محدوده داخلی کارگاه بازسازی

تصاویر محدوده، پیش از 2024[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانوشت[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
تاریخ المدینه المنوره، عمر بن شبه نمیری، بی‌تا، بی‌جا، نسخه موجود در ویکی حج
وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة، جمال‌الدین محمدبن‌احمد المطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ه.
المدینة بین الماضی و الحاضر، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، 1972.
عمده الاخبار فی مدینه المختار، احمد العباسی، تحقیق محمد الطیب الانصاری، ناشر: اسعد طرابزونی، بی‌تا.
پایگاه خبری عربی نبض

[:0-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص208

[2] ttps://nabdapp.com/t/134781642

[3] التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص206

[4] تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص207.

[5] عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، ص186و187

[:1-6] المدینه بین الماضی و الحاضر، عیاشی، ص95 و 96

[7] تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ص64

[8] وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص220.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+'''مسجد بنی ساعده''' در داخل محدوده خانه های مدینه بوده و نسبت به [[مسجد بنی ساعده (خارج مدینه)|مسجد بنی ساعده در خارج مدینه]]، به [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] نزدیکتر می‌باشد. در حال حاضر در 2024 میلادی ساختمان مسجد موجود نیست و محدوده ای خاکی در غرب مسجدالنبی به یادبود این مسجد و [[سقیفه بنی ساعده]] وجود دارد که در حال بازسازی است، پیشتر این مکان بوستانی سبز  جهت یادبوده سقیفه بنی ساعده با امکان بازدید زائران بوده است.
+بنای مسجد به دست [[علی پاشا]] در سال 1030 هجری تکمیل شد و تا سال 1400 هجری نیز نشانه هایی از مسجد در کنار حصار مدینه در حدود شمال غربی مدینه آن زمان، که [[باب الشامی]] نیز در همان محدوده دائر بوده، قرار داشته است.{{جعبه اطلاعات بنا
-== مکان ==
-این مسجد نزدیک به محله شیخ النمل بالسحیمی بوده که مشهور به سقیفه بنی ساعده است. این همانجایی است که برای شهرداری بستانی به همین نام در آنجا ایجاد شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=208 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص208]</ref> عملا محل مسجد و [[سقیفه بنی ساعده]] در بازسازی های سعودی، در یک بستان جمع شده بود. بستان مورد نظر در سال 2024 تخریب شده و در حال بازسازی است.<ref>https://nabdapp.com/t/134781642</ref>
-== بنای مسجد ==
-بنای مسجد به دست علی پاشا در سال 1030 هجری تکمیل شد که طول آن شش متر و عرض پنج متر به صورت غیر مسقف و دارای یک درب بود.<ref name=":0" />
-== پیشینه تاریخی ==
-[[حضرت محمد (ص)|پیامبر گرامی اسلام(ص)]] در مسجد بنی ساعده در داخل مدینه نماز خواندند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ص64]</ref> و در [[سقیفه بنی ساعده]] (مکان مسقف و سایه دار برای تجمع و مشورت قبیله)  نشسته اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=220 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص220.]</ref>{{جعبه اطلاعات بنا
 | عنوان = مسجد بنی ساعده
 | تصویر = مسجد داخلی بنی ساعده.png
@@ خط ۳۴: / خط ۲۷: @@
 | توضیح نقشه =
 }}
+== مکان ==
+این مسجد نزدیک به محلی به نام شیخ النمل بوده که مشهور به سقیفه بنی ساعده است. این همانجایی است که برای شهرداری بستانی به همین نام در آنجا ایجاد شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=208 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص208]</ref> بر این اساس عملا محل مسجد و [[سقیفه بنی ساعده]] در بازسازی های سعودی، در یک پارک در غرب [[مسجد النبی|مسجدالنبی]] جمع شده بود. بستان مورد نظر در سال 2024 تخریب شده و در حال بازسازی است.<ref>https://nabdapp.com/t/134781642</ref>
+شاهدی دیگر برای قرابت مکانی مسجد و سقیفه روایتی است که مطری از سهل بن سعد نقل کرده و در آن، سقیفه در نزد مسجد توصیف شده است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%A8%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%A9.pdf&page=206 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص206]</ref>
+سقیفه بنی ساعده همراه با [[چاه بضاعة]] در نزدیکی باب الشامی قرار داشته اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=207 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، خیاری، ص207.]</ref> سید عباسی مکان مسجد را میان [[باب الشامی]] و چاه بضاعه (نزدیک تر به باب) و در جهت شرق درب مذکور دانسته، یعنی مسجد برای شخصی که از در خارج می‌شود سمت راست و در جهت شمال مدینه است.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%81%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1.pdf&page=186 عمده الاخبار فی مدینه المختار، عباسی، ص186و187]</ref>
+== بنای مسجد ==
+بنای مسجد به دست [[علی پاشا]] در سال 1030 هجری تکمیل شد که طول آن شش متر و عرض پنج متر به صورت غیر مسقف و دارای یک درب بود.<ref name=":0" />
+به نظر می‌رسد بنایی از مسجد تا زمان عیاشی (متوفی 1400هجری) وجود داشته وی بخشی از مکان مسجد را در قالب یک سرداب یا محیط گودال مانند، محل نماز افسر پلیس مدینه و سربازانش دانسته. همچنین وی بخشی از محدوده مسجد را در ذیل حصار مدینه، و درب شمالی مسجد را مسدود شده با سنگ و گل توصیف کرده است.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=96 المدینه بین الماضی و الحاضر، عیاشی، ص95 و 96]</ref>
+== پیشینه تاریخی ==
+[[حضرت محمد (ص)|پیامبر گرامی اسلام(ص)]] در مسجد بنی ساعده در داخل مدینه نماز خواندند<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B4%D8%A8%D9%87.pdf&page=64 تاریخ المدینه المنوره، ابن شبه، ص64]</ref> و در [[سقیفه بنی ساعده]] (مکان مسقف و سایه دار برای تجمع و مشورت قبیله)  نشسته اند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=220 وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی، سمهودی، ج3، ص220.]</ref>
+== نگارخانه ==
+==== وضعیت فعلی محدوده مسجد ====
+<gallery>
+پرونده:1403-05-03 13 51 00-سقيفة بني ساعدة - Google Maps.png|alt=
+پرونده:4مسجد بنی ساعده.jpg|alt=
+پرونده:1403-05-03 15 26 03-Google Maps.png|alt=
+پرونده:1403-05-03 15 26 36-Google Maps.png|alt=
+پرونده:1403-05-03 15 28 26-Google Maps.png|تصویر محدوده داخلی کارگاه بازسازی
+پرونده:1403-05-03 15 30 22-Google Maps.png|alt=
+</gallery>
+==== تصاویر محدوده، پیش از 2024 ====
+<gallery>
+پرونده:1829056 519.jpg|alt=
+پرونده:ساعده3.jpg|alt=
+پرونده:1مسجد بنی ساعده.jpg|alt=
+پرونده:2019 1 28 15 13 26 169.jpg|alt=
+پرونده:1403-05-03 14 58 14-Google Maps.png|alt=
+</gallery>
 == پانوشت ==
@@ خط ۴۱: / خط ۶۸: @@
 == منابع ==
 {{منابع}}
+*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
 *'''تاریخ المدینه المنوره'''، عمر بن شبه نمیری، بی‌تا، بی‌جا، نسخه موجود در ویکی حج
 *'''وفاء الوفا باخبار دار المصطفی'''، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
 *'''التعریف بما انست الهجرة من معالم دارالهجرة'''، جمال‌الدین محمدبن‌احمد المطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، الریاض، دارة الملک عبدالعزیز، 1426ه.
-*'''معجم البلدان، یاقوت حموی، 7ج، بیروت، دار صادر، 1995ه.
+*'''المدینة بین الماضی و الحاضر'''، السید ابراهیم العیاشی، مدینه، مکتبة العلمیه، 1972.
-*'''المغازی'''، واقدی، محمدبن عمر، و جونز، مارزدن‌. ۱۴۰۹–۱۹۸۹. ۳ج. بیروت - لبنان: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
+*'''عمده الاخبار فی مدینه المختار'''، احمد العباسی، تحقیق محمد الطیب الانصاری، ناشر: اسعد طرابزونی، بی‌تا.
-*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض  عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
+*'''پایگاه خبری عربی نبض'''
-*'''الروض المعطار فی خبر الأقطار'''، حمیری، محمد بن عبدالمنعم، بیروت-لبنان: مکتبة لبنان، 1984.
+{{پایان}}
-*'''بهجة النفوس و الأسرار فى تاريخ دار هجرةالنبى المختار'''،مرجانى، عبدالله بن عبدالملك‏، 2ج، دارالغرب الاسلامي‏، بيروت‏، 2002 م‏.{{پایان}}