مسجد سبق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات بنا | {{جعبه اطلاعات بنا | ||
| عنوان = مسجد سبق | | عنوان = مسجد سبق | ||
| خط ۹: | خط ۶: | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| مکان = [[عربستان]] | | مکان = [[عربستان]] • [[مدینه]] | ||
| کاربری = مسجد | | کاربری = مسجد | ||
| بزرگداشت نزد = مسلمانان | | بزرگداشت نزد = مسلمانان | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۲: | ||
| باورها = نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد | | باورها = نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد | ||
| آیین‌ها = اقامه نماز جماعت | | آیین‌ها = اقامه نماز جماعت | ||
| زمان پایه‌گذاری = قرن | | زمان پایه‌گذاری = قرن اول هجری | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = عمر بن عبدالعزیز | ||
| رویدادها = | | رویدادها = | ||
| بازسازی‌ها = | | بازسازی‌ها = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۲: | ||
| ارتفاع = | | ارتفاع = | ||
| وضعیت بنا = مفقود | | وضعیت بنا = مفقود | ||
| گنجایش = | | گنجایش = | ||
| امکانات = | | امکانات = | ||
| بخش‌های بنا = | | بخش‌های بنا = | ||
| ویژگی‌ها = | | ویژگی‌ها = | ||
| عرض جغرافیایی = 24.473037 | | عرض جغرافیایی = 24.473037 | ||
| طول جغرافیایی = 39.604966 | | طول جغرافیایی = 39.604966 | ||
| توضیح نقشه = | | توضیح نقشه = | ||
}}'''مسجد سَبْق''' یکی از مساجد قدیمی [[ | }}'''مسجد سَبْق''' یکی از مساجد قدیمی [[مدینه]] است. این مسجد در زمان [[حضرت محمد (ص)]] در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده و پیامبر در آن محدوده نماز خوانده است. بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن عبدالعزیز (بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد. | ||
ساختمان مسجد سبق در سال 2005 م با هدف توسعه آن تخریب شد؛ اما این پروژه به علت مشکلاتی، به سرانجام نرسیده است و هم اکنون اثری از مسجد باقی نیست. | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
پیامبر | [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] در محدوده مسجد سبق نماز خوانده است. ایشان در این محدوده که در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده، می‌نشست و مسابقه را مشاهده می‌کرد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص13.</ref> | ||
== پیدایش و نام مسجد == | |||
برخی پژوهشگران بر اساس گزارش‌های موجود معتقدند که بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن عبدالعزیز در میانه حکومت وی بر مدینه(بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص19.</ref> و برخی این مسجد را همان مسجدی دانسته‌اند که به گزارش سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه، در قرن نهم هجری به دستور قاضی حرمین، سید محی‌الدین حنبلی، بازسازی شد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B3.pdf&page=135 وفاء الوفاء سمهودی، ج3،ص135]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=182 تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.]</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A.pdf&page=161 المدينه المنوره تطورها العمراني، ص161]</ref> | |||
== تاریخچه جدید بنا و تخریب == | |||
در سال 1303ق/1885م تجدید بنای این مسجد با سنگ و سفیدکاری برخی اجزاء، صورت گرفت.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص20.</ref> اتمام مأذنه مربعی شکل مسجد و برخی بخش های دیگر نیز در ابتدای عهد سعودی شکل گرفت.<ref name=":1" /> به گفته احمد خیاری(درگذشت: 1380ق/1960م)، محقق مدینه‌شناس، حکومت سعودی توجه زیادی جهت مرمت و توسعه بنا، تهیه فرش و تعیین خدمه مسجد به خرج داده و در نتیجه این مسجد جزو مساجد بزرگ مدینه شده بود.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=182 تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.]</ref> | |||
در زمان ملک فیصل(1391ق) نیز تجدید و ارتقاء ساختمان مسجد اجرایی شده است.<ref name=":1">معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص27.</ref> همچنین به نوشته کعکی، در سال 1425ق/2005م وزارت اوقاف عربستان اقدام به انهدام ساختمان مسجد با هدف توسعه آن می‌کند؛ اما اتمام پروژه بنای جدید مسجد سبق، به علت مشکلات اداری و مالی متوقف مانده و در حال حاضر زمین مسجد در محدوده زیرگذر غربی مسجد النبی (طریق سلطانة) قرار دارد و از یادها رفته است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص22.</ref> | |||
== نگارخانه == | |||
<gallery> | |||
پرونده:سبق3.jpg|alt=|نمای نزدیک مسجد پیش از تخریب | |||
پرونده:سبق2.webp|alt=|تصویر مسجد در حاشیه طریق السلطانه 1976میلادی | |||
پرونده:سبق1.jpg|alt=|تصویر بالایی: شمایل قدیمی مسجد در حدود 1890میلادی و پیش از بازسازی های سعودی، با مأذنه گرد و دارای گنبد. | |||
</gallery> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۴۱: | خط ۵۳: | ||
==منابع == | ==منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*''' | *'''معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ'''، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م. | ||
*'''تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا'''، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة. | |||
*'''وفاء الوفا بأخبار دار المصطفى'''، نورالدين على السمهودى، بيروت، داراحياء التراث العربى، ١٩٩۵. | |||
*'''المدينه المنوره تطورها العمراني'''، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.{{پایان}} | |||
{{اماکن مدینه}} | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۴۰
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | عربستان • مدینه |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| باورها | نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد |
| آیین‌ها | اقامه نماز جماعت |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن اول هجری |
| بنیانگذار | عمر بن عبدالعزیز |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | مفقود |
|
| |
مسجد سَبْق یکی از مساجد قدیمی مدینه است. این مسجد در زمان حضرت محمد (ص) در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده و پیامبر در آن محدوده نماز خوانده است. بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن عبدالعزیز (بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد.
ساختمان مسجد سبق در سال 2005 م با هدف توسعه آن تخریب شد؛ اما این پروژه به علت مشکلاتی، به سرانجام نرسیده است و هم اکنون اثری از مسجد باقی نیست.
پیشینه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
پیامبر اسلام(ص) در محدوده مسجد سبق نماز خوانده است. ایشان در این محدوده که در مسیر مسابقه اسب‌ها بوده، می‌نشست و مسابقه را مشاهده می‌کرد.[۱]
پیدایش و نام مسجد[ویرایش | ویرایش مبدأ]
برخی پژوهشگران بر اساس گزارش‌های موجود معتقدند که بنای اولیه مسجد سبق در عهد عمر بن عبدالعزیز در میانه حکومت وی بر مدینه(بین سال‌های 87-93ق) ساخته شد.[۲] و برخی این مسجد را همان مسجدی دانسته‌اند که به گزارش سمهودی، تاریخ‌نگار مدینه، در قرن نهم هجری به دستور قاضی حرمین، سید محی‌الدین حنبلی، بازسازی شد.[۳][۴][۵]
تاریخچه جدید بنا و تخریب[ویرایش | ویرایش مبدأ]
در سال 1303ق/1885م تجدید بنای این مسجد با سنگ و سفیدکاری برخی اجزاء، صورت گرفت.[۶] اتمام مأذنه مربعی شکل مسجد و برخی بخش های دیگر نیز در ابتدای عهد سعودی شکل گرفت.[۷] به گفته احمد خیاری(درگذشت: 1380ق/1960م)، محقق مدینه‌شناس، حکومت سعودی توجه زیادی جهت مرمت و توسعه بنا، تهیه فرش و تعیین خدمه مسجد به خرج داده و در نتیجه این مسجد جزو مساجد بزرگ مدینه شده بود.[۸]
در زمان ملک فیصل(1391ق) نیز تجدید و ارتقاء ساختمان مسجد اجرایی شده است.[۷] همچنین به نوشته کعکی، در سال 1425ق/2005م وزارت اوقاف عربستان اقدام به انهدام ساختمان مسجد با هدف توسعه آن می‌کند؛ اما اتمام پروژه بنای جدید مسجد سبق، به علت مشکلات اداری و مالی متوقف مانده و در حال حاضر زمین مسجد در محدوده زیرگذر غربی مسجد النبی (طریق سلطانة) قرار دارد و از یادها رفته است.[۹]
نگارخانه[ویرایش | ویرایش مبدأ]
-
نمای نزدیک مسجد پیش از تخریب
-
تصویر مسجد در حاشیه طریق السلطانه 1976میلادی
-
تصویر بالایی: شمایل قدیمی مسجد در حدود 1890میلادی و پیش از بازسازی های سعودی، با مأذنه گرد و دارای گنبد.
پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص13.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص19.
- ↑ وفاء الوفاء سمهودی، ج3،ص135
- ↑ تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.
- ↑ المدينه المنوره تطورها العمراني، ص161
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص20.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص27.
- ↑ تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد، ص182.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء 4، ج2، ص22.
منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
- وفاء الوفا بأخبار دار المصطفى، نورالدين على السمهودى، بيروت، داراحياء التراث العربى، ١٩٩۵.
- المدينه المنوره تطورها العمراني، صالح لمعی مصطفی، بیروت، دارالنهضة العربیة، 1981.