حرم حضرت زینب (دمشق): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات بنا | |||
| عنوان = | |||
حرم حضرت زینب(س) | | تصویر = حرم حضرت زینب دمشق.jpg | ||
| مکان = مصر - قاهره | |||
| بزرگداشت نزد = | |||
| وابسته به دین/مذهب = اسلام | |||
| باورها = | |||
| آیین‌ها = | |||
| احکام = | |||
| زیارت کنندگان = | |||
| بازدیدکنندگان = | |||
| زمان پایه‌گذاری = حداقل از قرن ششم ه.ق. | |||
| بنیانگذار = | |||
| رویدادها = | |||
| بازسازی‌ها = متعدد | |||
| بازسازی کنندگان = | |||
| بخش‌های از میان رفته = | |||
| ویژگی‌های تاریخی = | |||
| متولیان = | |||
| مساحت = | |||
| طول = | |||
| عرض = | |||
| ارتفاع = | |||
| وضعیت بنا = | |||
| گنجایش = | |||
| امکانات = | |||
| بخش‌های بنا = | |||
| معمار = | |||
| سبک = | |||
| ویژگی‌ها = | |||
| گنبدها = | |||
| مناره‌ها = | |||
| درها = | |||
| رواق‌ها = | |||
| صحن‌ها = | |||
| ایوان‌ها = | |||
| گرداننده = | |||
| نهاد وابسته = | |||
| نهاد نگهدارنده = | |||
| وبگاه = | |||
| عرض جغرافیایی = | |||
| طول جغرافیایی = | |||
}}'''حرم حضرت زینب'''(س) زیارتگاهی است در شهر [[دمشق]] در کشور [[سوریه]] و مشهور است که قبر حضرت [[زینب کبری(س)]]، فرزند [[امام علی]](ع) و [[فاطمه زهرا]] و خواهر [[امام حسن مجتبی|امام حسن]] و [[امام حسین (ع)|حسین]] در آن قرار دارد. این زیارتگاه قدمت زیادی دارد و دست کم از قرن ششم هجری قمری وجود داشته است اما در منابع تاریخی محل دفن [[زینب صغری]] (ام کلثوم) دانسته شده است. اما در سده‌های اخیر به عنوان محل دفن زینب کبری شهرت یافته است. | |||
== | این زیارتگاه بسیار مورد توجه بوده و در طول تاریخ بارها بازسازی شده است. ایرانیان نیز در بازسازی و اهدای هدایایی به این زیارتگاه نقش داشته اند. | ||
در حال حاضر دو زیارتگاه به عنوان مقبره حضرت زینب کبری(س) وجود دارد. یکی مسجدی است در شهر قاهره (در کشور مصر) که به [[مسجد سیدة زینب (قاهره)|مسجد سیدة زینب]] مشهور است، دیگری حرم حضرت زینب در دمشق است. این مقاله به معرفی این زیارتگاه (دمشق) اختصاص دارد. | |||
==معرفی حضرت زینب(س)== | |||
زینب کبری، دختر [[علی بن ابی‌طالب]] و [[فاطمه زهرا]] است. او همراه برادرش [[حسین بن علی|حسین بن علی(ع)]] در روز [[عاشورا]] در کربلا حضور داشت و پس از واقعه عاشورا همراه با اسرای کربلا به [[دمشق|شام]] رفت و در دربار [[یزید|یزید بن معاویه]] سخنانی در دفاع از قیام امام حسین(ع) بیان کرد.<ref>اسد الغابة، ابن اثیر، ج5، ص470.</ref> | |||
=== درگذشت حضرت زینب در دمشق === | |||
ابوبکر موصلی از صوفیان دمشق در قرن هشتم هجری قمری، نخستین فردی است که از وفات حضرت زینب در غوطه [[دمشق]] در روستای راویه خبر داده است.<ref>مرقد العقیله زینب، ص ۶۷</ref> داستان مسافرت حضرت زینب با همسرش عبدالله بن جعفر طیار که در برخی منابع متاخر ذکر شده نیز مبنایی در منابع تاریخی معتبر ندارد و مورد نقد قرار گرفته است.<ref>اعیان الشیعه، ج۷ ص ۱۴۰-۱۴۱</ref> | |||
==تاریخ حرم== | |||
مزاری که به حرم حضرت زینب شهرت دارد، در [[سوریه]] در شهرکی به نام السیده زینب واقع شده است که در اصل روستایی به نام راویه بود. بعدا این روستا به قبر الست مشهور شد و مدتی است السیده زینب نامیده می‌شود. این شهرک را ایرانی‌ها زینبیه می‌خوانند. | مزاری که به حرم حضرت زینب شهرت دارد، در [[سوریه]] در شهرکی به نام السیده زینب واقع شده است که در اصل روستایی به نام راویه بود. بعدا این روستا به قبر الست مشهور شد و مدتی است السیده زینب نامیده می‌شود. این شهرک را ایرانی‌ها زینبیه می‌خوانند. | ||
همچنین وجود سنگ نوشته کهنی بر این قبر که از قرن پنجم | در منابع تاریخی مختلف از قرن ششم به بعد، به این زیارتگاه اشاره کرده‌اند اما آن را قبر ام کلثوم دانسته اند.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص ۳۰۹؛ الاشارات الی معرفه الزیارات، ص ۱۲؛ معجم البلدان،ج۳، ص ۲۰</ref> ابن عساکر (در قرن ششم) به مسجدی که در مکان قبر ساخته شده بود اشاره کرده است.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۲، ص ۳۰۹</ref> به گزارش ابن جبیر و ابن بطوطه بر روی این قبر (که اهالی آن را قبر ام کلثوم می‌دانند) مسجد بزرگی ساخته شده بود و بیرون از آن خانه‌هایی وجود داشت و اوقافی داشت. <ref>رحله ابن جبیر، ص ۲۱۸؛ رحله ابن بطوطه ص ۷۵</ref> | ||
همچنین وجود سنگ نوشته کهنی بر این قبر که از قرن پنجم یا ششم باقی مانده و تصویر آن در سفرنامه علی خان امین الدوله منتشر شده است، این گزارش‌ها را تایید می‌کند. بر روی این سنگ نوشته حک شده که این قبر از آن زینب الصغری مکنا به ام کلثوم دختر علی بن ابی طالب و فاطمه البتول است.<ref>سفرنامه امین الدوله، ص ۳۴۱ و ۳۴۷</ref> [[ام کلثوم]] دختر دوم امام علی از فاطمه زهرا است که بنابر برخی روایات در کربلا هم حضور داشته است. | |||
با این حال بسیاری از علمای شیعه این مکان را به عنوان حرم حضرت زینب (س) پذیرفته‌اند<ref>مرقد العقیله زینب، ص ۱۸۳</ref> و در وقفنامه‌ای برای این مزار که از سال ۷۶۸ در دست است، از صاحب مزار با نام «زینب کبری» یاد شده و بدین ترتیب گویا این انتساب از قرن هشتم وجود داشته است.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۱۴۵-۱۵۰</ref> | |||
== بازسازی‌های بنا == | |||
== | |||
[[پرونده:تصویر صندوق چوبی قبر حضرت زینب در دمشق.jpg|File.png|350px|thumb|left|تصویر صندوق قبر اهدایی بازرگانان ایرانی]] | [[پرونده:تصویر صندوق چوبی قبر حضرت زینب در دمشق.jpg|File.png|350px|thumb|left|تصویر صندوق قبر اهدایی بازرگانان ایرانی]] | ||
گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا از قرن هشتم به بعد در دسترس است که فهرستی از آن به شرح زیر است<ref>گزارش مفصل ساخت و سازها در حرم حضرت زینب را در کتاب [https://wikihaj.com/images/1/17/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت از صفحه ۲۲۳ تا ۲۳۰] ببینید. </ref>: | گزارش‌هایی از بازسازی‌های متعدد این بنا از قرن هشتم به بعد در دسترس است که فهرستی از آن به شرح زیر است<ref>گزارش مفصل ساخت و سازها در حرم حضرت زینب را در کتاب [https://wikihaj.com/images/1/17/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت از صفحه ۲۲۳ تا ۲۳۰] ببینید. </ref>: | ||
* ساختمان مزار در سال ۷۶۸ق | * ساختمان مزار در سال ۷۶۸ق.<ref>مرقد العقیله زینب، ص ۱۴۶</ref> | ||
* بازسازی در سال | * بازسازی در سال ۱۱۶۵ق.<ref>حوادث دمشق الیومیة، ص ۱۶۹</ref> | ||
* توسعه بنا در | * توسعه بنا در ۱۲۵۶ق.<ref>تاریخ البناء فی مقام السیدة زینب علیها السلام، ص۱۳۷.</ref> | ||
* تعمیر سقف که به دلیل بارش باران فروریخته بود در سال ۱۲۸۷ق. ( | * تعمیر سقف که به دلیل بارش باران فروریخته بود در سال ۱۲۸۷ق. (۱۸۷۰میلادی).<ref>تاریخ البناء‌فی مقام السیدة زینب علیها السلام ص۱۴۱.</ref> | ||
* ساخت نمای سنگی ورودی غربی در سال | * ساخت نمای سنگی ورودی غربی در سال ۱۳۵۴ق. | ||
* تهیه نقشه توسعه بنای حرم در | * تهیه نقشه توسعه بنای حرم در ۱۳۷۰ق.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۲</ref> | ||
* اهدای ضریح نقره‌ای در ۱۳۷۰ق. از سوی محمد علی حبیب.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۰</ref> | * اهدای ضریح نقره‌ای در ۱۳۷۰ق. از سوی محمد علی حبیب.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۰</ref> | ||
* اهدای صندوقچه خاتم‌کاری شده به دست محمد صنیع خاتم، از سوی تاجران ایرانی | * اهدای صندوقچه خاتم‌کاری شده به دست محمد صنیع خاتم، از سوی تاجران ایرانی ۱۳۷۳ق.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص ۲۳۱</ref> | ||
* اتمام مرحله اول توسعه حرم با کمک مهدی بهبهانی تاجر ایرانی در۱۳۷۴ق. | * اتمام مرحله اول توسعه حرم با کمک مهدی بهبهانی تاجر ایرانی در۱۳۷۴ق. | ||
* اهدای درِ طلاکوب ورودی غربی از سوی تاجران ایرانی در سال | * اهدای درِ طلاکوب ورودی غربی از سوی تاجران ایرانی در سال ۱۳۸۰ق.<ref>مرقد العقیقه زینب، ص۲۳۱</ref> | ||
* اهدای ضریح نقره‌ای طلاکوب و میناکاری شده به دست هنرمندان اصفهانی در سال | * اهدای ضریح نقره‌ای طلاکوب و میناکاری شده به دست هنرمندان اصفهانی در سال ۱۴۱۲ق. | ||
== توصیف بنای زیارتگاه == | == توصیف بنای زیارتگاه == | ||
| خط ۴۰: | خط ۸۵: | ||
==== مناره‌ها ==== | ==== مناره‌ها ==== | ||
در دو زاویه جنوب شرقی و غربی صحن دو مناره به قطع ۲/۵ متر وجود دارد. پایه مناره ها داری پوشش گرانیت و بدنه آن کاشی کاری شده است. | در دو زاویه جنوب شرقی و غربی صحن دو مناره به قطع ۲/۵ متر وجود دارد. پایه مناره ها داری پوشش گرانیت و بدنه آن کاشی کاری شده است. | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[ | * [[مزارهای حضرت زینب (س)]] | ||
* [[مسجد سیدة زینب (قاهره)]] | * [[مسجد سیدة زینب (قاهره)]] | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
==منابع== | |||
{{منابع}} | |||
*'''مرقد العقیلة زینب'''، محمد حسنین السابقی، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۳۹۹ق. | |||
*'''اعیان الشیعة'''، سید محسن امین، تحقیق: حسن الامین، بیروت، دار التعارف، ۱۹۸۶م. | |||
*'''تاریخ مدینة دمشق'''، علی بن الحسن الدمشقی (ابن عساکر)، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الفکر، ۲۰۰۱م. | |||
*'''الاشارات إلی معرفة الزیارات'''، علی بن ابی‌بکر الهروی، تحقیق جانین سوردیل، دمشق، المعهد الفرنسی، ۱۹۵۳م. | |||
*'''معجم البلدان'''، یاقوت بن عبدالله الحموی، بیروت، دار صادر، ۱۳۹۷ق. | |||
*'''رحله ابن جبیر'''، محمد بن احمد، بیروت، مکتبة الهلال، بی‌تا. | |||
*'''رحله ابن بطوطه'''، محمد بن عبدالله ابن بطوطه، رباط، مملکة المغربیه، 1417ق. | |||
*'''سفرنامه امین الدوله'''، علی بن محمد امین الدوله، تهران، اساطیر، 1361ش. | |||
*'''حوادث دمشق الیومیه'''، احمد بدیری حلاق، قاهره، الجمعیة المصریه لدراسات التاریخیه، 1959م. | |||
*'''تاریخ البناء فی مقام السیدة زینب علیها السلام'''، محمدرضا مرتضی، مجله الموسم، شماره 25، 1416ق. | |||
{{برگرفتگی | |||
| پیش از لینک = | |||
| منبع = کتاب آثار پیامبر و زیارتگاه‌های اهل بیت در سوریه نوشته احمد خامه یار | |||
| لینک = https://wikihaj.com/images/1/17/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87.pdf | |||
| توضیحات منبع = | |||
}} | |||
{{پایان}} | |||
[[رده:مزارهای دمشق]] | |||
[[رده:زیارتگاه‌های دمشق]] | |||
[[رده:اشخاص قرن اول]] | |||
[[رده:زیارتگاه‌ها بر پایه کشور]] | |||
{{زیارتگاه‌ها و مقبره‌های سوریه}} | |||
{{زیارتگاه‌های شیعیان}} | |||