رخام حمراء: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
رخام حمراء سنگ مرمر سرخی است که در کف کعبه قرار داشته است. در روایات آمده پیامبر و ائمه در محل این سنگ نماز خوانده‌اند. برخی از روایات نیز این سنگ را محل تولد امام علی(ع) دانسته‌اند.
'''رخام حمراء'''، بنابر برخی گزارش‌ها سنگ مرمر سرخی بوده که در کف [[بیت‌الله|کعبه]] قرار داشته است. در روایات آمده [[پیامبراسلام|پیامبر]] و [[امامان شیعه|ائمه]] در محل این سنگ نماز خوانده‌اند. برخی از روایات نیز این سنگ را محل تولد [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند. منابع تاریخی و جغرافیایی اشاره‌ای به این سنگ نکرده‌اند. تنها [[ناصر خسرو]] در سفرنامه خود به وجود این سنگ در کف خانه [[بیت‌الله|کعبه]] اشاره کرده و [[ابن عساکر]] نیز گزارشی نقل کرده است مبنی بر این‌ که یکی از [[تابعین|تابعان]] تلاش می‌کرد که بر این سنگ نماز بخواند.


==رخام حمراء چیست و در کجا واقع شده==
==رخام حمراء چیست؟==


رخام حمراء سنگ مرر سرخ رنگی است که در کف کعبه واقع شده است. محل این سنگ بنابر آن‌چه در منابع و روایات آمده میان دو ستون داخل کعبه ذکر شده<ref>الکافی، ج4، ص528-530، 545، سفرنامه مکه حسام السلطنه، ص113</ref>، همچنین برخی منابع با دقت بیشتر آن را میان ستون آخرِ سمت حجر اسماعیل و ستون ماقبل آن، از سه ستون داخل کعبه، تعیین کرده‌اند.<ref>رحلات السید محسن الامین، ص40</ref>
رخام حمراء سنگ مرمر سرخ رنگی است که در کف [[بیت‌الله|کعبه]] قرار دارد. محل این سنگ بنابر آن‌چه در منابع و روایات آمده میان دو ستون داخل [[بیت‌الله|کعبه]] ذکر شده<ref>الکافی، ج4، ص528-530، 545، سفرنامه مکه حسام السلطنه، ص113</ref>، همچنین برخی منابع با دقت بیشتر آن را میان ستون آخرِ سمت [[حجر اسماعیل]] و ستون ماقبل آن، از سه ستون داخل [[بیت‌الله|کعبه]]، تعیین کرده‌اند.<ref>رحلات السید محسن الامین، ص40</ref>
==تولد امام علی(ع) در رخام حمراء؟==
بنابر روایاتی این سنگ محل تولد [[علی بن ابی‌طالب (ع)]]  بوده است.<ref>مجموعة نفیسه فی تاریخ الئمه علیهم السلام، ص163</ref> اگرچه این دست اخبار در منابع روایی اصلی و معتبر [[شیعه]] نقل نشده، اما این باور در میان برخی متأخرین رواج یافته است.<ref>میقات الحج، ش14، ص 187«قراءة فی کتاب علیّ ولید الکعبة»</ref>


==رخام حمراء در روایات==
==مکان نماز پیامبر و امامان==
در شماری از روایات شیعه، به وجود سنگ مرمرین سرخ رنگی در کف کعبه اشاره شده که پیامبر (ص) و امامان (ع) بر آن نماز گزارده­‌اند. بنا بر روایتی از امام سجاد (ع)<ref>دعائم الاسلام، ج1، ص333، السرائر، ج1، ص614</ref> و روایتی از امام صادق (ع)<ref>الکافی، ج4، 528-529</ref>، رسول خدا (ص) بر این سنگ نماز خوانده؛ و بنا بر روایتی از امام باقر (ع) امام زین‌العابدین (ع) بر این سنگ نماز خوانده<ref>الکافی، ج4، ص545</ref>، و در گزارش دیگری نیز این سنگ، محل نماز خواندن امام کاظم (ع) دانسته شده است.<ref>الکافی، ج4، ص529</ref>
در برخی از روایات شیعه، به وجود سنگ مرمرین سرخ رنگی در کف [[بیت‌الله|کعبه]] اشاره شده که [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان (ع)]] بر آن نماز گزارده­‌اند. بنا بر روایتی از [[امام سجاد (ع)]]<ref>دعائم الاسلام، ج1، ص333، السرائر، ج1، ص614</ref> و روایتی از [[امام صادق(ع)|امام صادق (ع)]]<ref>الکافی، ج4، 528-529</ref>، [[رسول خدا (ص)]] بر این سنگ نماز خوانده؛ و بنا بر روایتی از [[امام باقر (ع)]]، امام زین‌العابدین (ع) بر این سنگ نماز خوانده<ref>الکافی، ج4، ص545</ref>، و در گزارش دیگری نیز این سنگ، محل نماز خواندن [[امام کاظم (ع)]] دانسته شده است.<ref>الکافی، ج4، ص529</ref>


==رخام حمراء در سایر منابع==
==نماز در رخام حمراء==
منابع تاریخی و جغرافیایی و حتی تواریخ محلی مکه، اشاره چندانی به این سنگ به چشم نمی‌خورد. تنها ناصر خسرو در سفرنامه خود به وجود این سنگ در کف خانه کعبه اشاره کرده و آن را محل نماز خواندن رسول خدا (ص) دانسته است.<ref>سفرنامه ناصر خسرو، ص131</ref>ابن عساکر نیز گزارشی نقل کرده است مبنی بر اینکه مسلم بن یسار، تابعی معروف و فقیه معاصر عبدالملک بن مروان، تلاش می‌کرد که بر این سنگ نماز بخواند.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج58، ص137-138</ref>
در روایاتی نماز خواندن در این محل را توصیه شده است.<ref>الکافی، ج4، ص528-530</ref>  


==رخام حمراء محل تولد امام علی(ع)==
فقهای متقدم [[شیعه]] نیز در بیان آداب و اعمال [[حج]] به نماز خواندن بر این سنگ توصیه<ref>المقنعه، 424 و 426، مصباح المجتهد، ص705</ref> و فقهای متأخر نیز به استحباب این نماز حکم کرده‌اند.<ref>هدایة الامة إلی أحکام الائمة علیهم السلام، ج5، ص198؛ حج در آینه فقه، ج3، ص137-138</ref>  
برخی منابع، این سنگ  را محل تولد علی بن ابی‌طالب (ع) دانسته شده‌اند. از جمله در روایتی از امام صادق (ع)، از فاطمه بنت اسد نقل شده است که پس از ورود به درون کعبه، بر روی سنگ مرمر قرمز (رخام حمراء) رفته، بر آن وضع حمل کرده و امام علی (ع) را به دنیا آورده است.<ref>مجموعة نفیسه فی تاریخ الئمه علیهم السلام، ص163</ref> اگرچه این دست اخبار در منابع روایی اصلی و معتبر شیعه نقل نشده، اما این باور در میان برخی متأخرین رواج یافته است.<ref>میقات الحج، ش14، ص 187«قراءة فی کتاب علیّ ولید الکعبة»</ref>
 
==آداب نماز در رخام حمراء==
در سیره نبوی و ائمه نماز خواندن در این محل ذکرشده و  برخی از روایات نیز نماز خواندن در این محل سفارش کرده‌اند، چنان‌چه امام صادق نماز خواندن در این محل را توصیه می کردند.<ref>الکافی، ج4، ص528-530</ref> فقهای متقدم شیعه نیز در بیان آداب و اعمال حج به نماز خواندن بر این سنگ توصیه<ref>المقنعه، 424 و 426، مصباح المجتهد، ص705</ref> و فقهای متأخر نیز به استحباب این نماز حکم کرده‌اند.<ref>هدایة الامة إلی أحکام الائمة علیهم السلام، ج5، ص198؛ حج در آینه فقه، ج3، ص137-138</ref> آداب این نماز بدین ترتیب است: در رکعت اول پس از سوره حمد سوره سجده و در رکعت دوم معادل تعداد آیات این سوره (55 آیه) از آیات دیگر قرآن خوانده می‌شود.<ref>الکافی، ج4، ص528، تهذیب الاحکام، ج5، ص276</ref>


آداب این نماز بدین ترتیب است: در رکعت اول پس از [[سوره حمد]]، [[سوره سجده]] و در رکعت دوم معادل تعداد آیات این سوره (55 آیه)، از آیات دیگر [[قرآن]] خوانده می‌شود.<ref>الکافی، ج4، ص528، تهذیب الاحکام، ج5، ص276</ref>
==در منابع تاریخی==
منابع تاریخی و جغرافیایی و حتی تواریخ محلی [[مکه]]، اشاره چندانی به این سنگ نکرده‌اند. تنها [[ناصر خسرو]] در سفرنامه خود به وجود این سنگ در کف خانه [[بیت‌الله|کعبه]] اشاره کرده و آن را محل نماز خواندن [[رسول خدا (ص)]] دانسته است.<ref>سفرنامه ناصر خسرو، ص131</ref> [[ابن عساکر]] نیز گزارشی نقل کرده است مبنی بر این‌که [[مسلم بن یسار]]، [[تابعین|تابعی]] معروف و فقیه معاصر [[عبدالملک بن مروان]]، تلاش می‌کرد که بر این سنگ نماز بخواند.<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج58، ص137-138</ref>
==پانویس==
==پانویس==


خط ۲۲: خط ۲۳:


==فهرست منابع==
==فهرست منابع==
ابن ادريس، محمد بن احمد، '''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق
{{منابع}}
{{دانشنامه
| آدرس = https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1725749/%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A1?q=%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%85%20%D8%AD%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%A1&score=25.0&rownumber=1
| عنوان = رخام حمراء
| نویسنده =
}}
• '''تاريخ مدينة دمشق'''، علي بن الحسن ابن عساكر، تحقيق علي شيري، بيروت، دار الفكر، 1415ق.
 
'''تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد'''، محمد بن حسن الطوسي (شيخ طوسي)، تحقيق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش.


ابن عساكر، علي بن الحسن، '''تاريخ مدينة دمشق'''، تحقيق علي شيري، بيروت، دار الفكر، 1415ق
'''حج در آينه فقه'''‏، حوزه نمايندگى ولى فقيه در امور حج و زيارت. پژوهشكده حج و زيارت‏، تهران، مشعر، 1394ش.


الامين، سيد محسن، '''رحلات السيد محسن الامين في لبنان و العراق وايران ومصر و الحجاز'''، بيروت، دارالتراث الاسلامي، بي تا
'''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضايا و الاحکام'''، نعمان بن محمد المغربي، تحقيق آصف بن علي اصغر فيضي، قاهره، دار المعارف، 1383ق.


'''حج در آينه فقه'''‏، حوزه نمايندگى ولى فقيه در امور حج و زيارت. پژوهشكده حج و زيارت‏، تهران، مشعر، 1394ش
'''رحلات السيد محسن الامين في لبنان و العراق وايران ومصر و الحجاز'''، سيد محسن الامين، بيروت، دارالتراث الاسلامي بي تا.


شیخ حر عاملی، محمد بن حسن، '''هدایه الامه الی احکام الائمه علیهم السلام'''، مشهد، آستان قدس رضوی، 1414ق
'''السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي'''، محمد بن احمد ابن ادريس، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق.


شيخ مفيد، محمد بن محمد بن النعمان، '''المقنعه'''، قم، انتشارات الاسلامي، 1410ق
'''سفرنامه مكه حسام السلطنه‏'''، سلطان مراد ميرزا حسام السلطنه، تحقیق رسول‏ جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش‏.


الطوسي (شيخ طوسي)، محمد بن حسن، '''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد'''، تصحيح اسماعيل انصاري زنجاني، اعداد علي اصغر مرواريد، بيروت، فقه الشيعه، 1411ق
'''سفرنامه ناصرخسرو، ناصر خسرو'''، تصحيح محمد دبير سياقي، تهران، زوار، 1381ش.


الطوسي(شیخ طوسی)، محمد بن حسن، '''تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد'''، تحقيق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش
'''الکافي'''، محمد بن يعقوب الکليني، تحقيق علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1363ش.


الکليني، محمد بن يعقوب، '''الکافی'''، تحقيق علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1363ش
'''مجموعه نفیسه فی تاریخ الائمه علیهم السلام'''، سید شهاب المرعشی النجفی، بیروت، دارالقاری، 1422ق.


المرعشی النجفی، سید شهاب، '''مجموعه نفیسه فی تاریخ الائمه علیهم السلام'''، بیروت، دارالقاری، 1422ق
'''مصباح المتهجد و سلاح المتعبد'''، محمد بن حسن الطوسي (شيخ طوسي)، تصحيح اسماعيل انصاري زنجاني، اعداد علي اصغر مرواريد، بيروت، فقه الشيعه، 1411ق.


المغربي، نعمان بن محمد، '''دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضايا و الاحکام'''، ، تحقيق آصف بن علي اصغر فيضي، قاهره، دار المعارف، 1383ق
• '''المقنعه'''، محمد بن محمد بن النعمان(شيخ مفيد)، قم، انتشارات الاسلامي، 1410ق.
 
'''ميقات الحج'''، (فصلنامه)، تهران، نمايندگي ولي فقيه در حج امور حج و زيارت، 1435ق.


ميرزا حسام السلطنه،سلطان مراد، '''سفرنامه مكه حسام السلطنه'''‏، تحقیق رسول‏ جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش‏
'''هدایه الامه الی احکام الائمه علیهم السلام'''، محمد بن حسن شیخ حر عاملی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1414ق.


'''ميقات الحج'''، (فصلنامه)، تهران، نمايندگي ولي فقيه در حج امور حج و زيارت، 1435ق
{{پایان}}


ناصر خسرو، '''سفرنامه ناصرخسرو'''، ، تصحيح محمد دبير سياقي، تهران، زوار، 1381ش
[[رده:کعبه]]
[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۱

رخام حمراء، بنابر برخی گزارش‌ها سنگ مرمر سرخی بوده که در کف کعبه قرار داشته است. در روایات آمده پیامبر و ائمه در محل این سنگ نماز خوانده‌اند. برخی از روایات نیز این سنگ را محل تولد امام علی(ع) دانسته‌اند. منابع تاریخی و جغرافیایی اشاره‌ای به این سنگ نکرده‌اند. تنها ناصر خسرو در سفرنامه خود به وجود این سنگ در کف خانه کعبه اشاره کرده و ابن عساکر نیز گزارشی نقل کرده است مبنی بر این‌ که یکی از تابعان تلاش می‌کرد که بر این سنگ نماز بخواند.

رخام حمراء چیست؟[ویرایش | ویرایش مبدأ]

رخام حمراء سنگ مرمر سرخ رنگی است که در کف کعبه قرار دارد. محل این سنگ بنابر آن‌چه در منابع و روایات آمده میان دو ستون داخل کعبه ذکر شده[۱]، همچنین برخی منابع با دقت بیشتر آن را میان ستون آخرِ سمت حجر اسماعیل و ستون ماقبل آن، از سه ستون داخل کعبه، تعیین کرده‌اند.[۲]

تولد امام علی(ع) در رخام حمراء؟[ویرایش | ویرایش مبدأ]

بنابر روایاتی این سنگ محل تولد علی بن ابی‌طالب (ع) بوده است.[۳] اگرچه این دست اخبار در منابع روایی اصلی و معتبر شیعه نقل نشده، اما این باور در میان برخی متأخرین رواج یافته است.[۴]

مکان نماز پیامبر و امامان[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در برخی از روایات شیعه، به وجود سنگ مرمرین سرخ رنگی در کف کعبه اشاره شده که پیامبر(ص) و امامان (ع) بر آن نماز گزارده­‌اند. بنا بر روایتی از امام سجاد (ع)[۵] و روایتی از امام صادق (ع)[۶]، رسول خدا (ص) بر این سنگ نماز خوانده؛ و بنا بر روایتی از امام باقر (ع)، امام زین‌العابدین (ع) بر این سنگ نماز خوانده[۷]، و در گزارش دیگری نیز این سنگ، محل نماز خواندن امام کاظم (ع) دانسته شده است.[۸]

نماز در رخام حمراء[ویرایش | ویرایش مبدأ]

در روایاتی نماز خواندن در این محل را توصیه شده است.[۹]

فقهای متقدم شیعه نیز در بیان آداب و اعمال حج به نماز خواندن بر این سنگ توصیه[۱۰] و فقهای متأخر نیز به استحباب این نماز حکم کرده‌اند.[۱۱]

آداب این نماز بدین ترتیب است: در رکعت اول پس از سوره حمد، سوره سجده و در رکعت دوم معادل تعداد آیات این سوره (55 آیه)، از آیات دیگر قرآن خوانده می‌شود.[۱۲]

در منابع تاریخی[ویرایش | ویرایش مبدأ]

منابع تاریخی و جغرافیایی و حتی تواریخ محلی مکه، اشاره چندانی به این سنگ نکرده‌اند. تنها ناصر خسرو در سفرنامه خود به وجود این سنگ در کف خانه کعبه اشاره کرده و آن را محل نماز خواندن رسول خدا (ص) دانسته است.[۱۳] ابن عساکر نیز گزارشی نقل کرده است مبنی بر این‌که مسلم بن یسار، تابعی معروف و فقیه معاصر عبدالملک بن مروان، تلاش می‌کرد که بر این سنگ نماز بخواند.[۱۴]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. الکافی، ج4، ص528-530، 545، سفرنامه مکه حسام السلطنه، ص113
  2. رحلات السید محسن الامین، ص40
  3. مجموعة نفیسه فی تاریخ الئمه علیهم السلام، ص163
  4. میقات الحج، ش14، ص 187«قراءة فی کتاب علیّ ولید الکعبة»
  5. دعائم الاسلام، ج1، ص333، السرائر، ج1، ص614
  6. الکافی، ج4، 528-529
  7. الکافی، ج4، ص545
  8. الکافی، ج4، ص529
  9. الکافی، ج4، ص528-530
  10. المقنعه، 424 و 426، مصباح المجتهد، ص705
  11. هدایة الامة إلی أحکام الائمة علیهم السلام، ج5، ص198؛ حج در آینه فقه، ج3، ص137-138
  12. الکافی، ج4، ص528، تهذیب الاحکام، ج5، ص276
  13. سفرنامه ناصر خسرو، ص131
  14. تاریخ مدینه دمشق، ج58، ص137-138

فهرست منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

محتوای این مقاله برگرفته شده از: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل رخام حمراء.

تاريخ مدينة دمشق، علي بن الحسن ابن عساكر، تحقيق علي شيري، بيروت، دار الفكر، 1415ق.

تهذيب الاحکام في شرح المقنعة للشيخ المفيد، محمد بن حسن الطوسي (شيخ طوسي)، تحقيق سيد حسن موسوي خرسان و علي آخوندي، تهران، انتشارات دارالکتب اسلاميه، 1365ش.

حج در آينه فقه‏، حوزه نمايندگى ولى فقيه در امور حج و زيارت. پژوهشكده حج و زيارت‏، تهران، مشعر، 1394ش.

دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضايا و الاحکام، نعمان بن محمد المغربي، تحقيق آصف بن علي اصغر فيضي، قاهره، دار المعارف، 1383ق.

رحلات السيد محسن الامين في لبنان و العراق وايران ومصر و الحجاز، سيد محسن الامين، بيروت، دارالتراث الاسلامي بي تا.

السرائر الحاوي لتحرير الفتاوي، محمد بن احمد ابن ادريس، قم، انتشارات الاسلامي ، 1410ق.

سفرنامه مكه حسام السلطنه‏، سلطان مراد ميرزا حسام السلطنه، تحقیق رسول‏ جعفريان، تهران، مشعر، 1374ش‏.

سفرنامه ناصرخسرو، ناصر خسرو، تصحيح محمد دبير سياقي، تهران، زوار، 1381ش.

الکافي، محمد بن يعقوب الکليني، تحقيق علي‌اکبر غفاري، تهران، دار الکتب اسلاميه، 1363ش.

مجموعه نفیسه فی تاریخ الائمه علیهم السلام، سید شهاب المرعشی النجفی، بیروت، دارالقاری، 1422ق.

مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، محمد بن حسن الطوسي (شيخ طوسي)، تصحيح اسماعيل انصاري زنجاني، اعداد علي اصغر مرواريد، بيروت، فقه الشيعه، 1411ق.

المقنعه، محمد بن محمد بن النعمان(شيخ مفيد)، قم، انتشارات الاسلامي، 1410ق.

ميقات الحج، (فصلنامه)، تهران، نمايندگي ولي فقيه در حج امور حج و زيارت، 1435ق.

هدایه الامه الی احکام الائمه علیهم السلام، محمد بن حسن شیخ حر عاملی، مشهد، آستان قدس رضوی، 1414ق.