ستون مربعة‌القبر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
{{جعبه اطلاعات بنا
| عنوان           =ستون مربعة‌القبر
| عنوان = ستون مربعة القبر
| تصویر           = ستون جبرئیل کنار قبر پیامبر.jpg
| تصویر = ستون جبرئیل کنار قبر پیامبر.jpg
| اندازه تصویر     =
| اندازه تصویر =
| توضیح تصویر     =
| پیوند تصویر =
| بنيانگذار        =
| توضیح تصویر =
| تأسیس            =
| نام‌های دیگر = ستون مقام جبرئیل
| کاربری           =
| مکان = مسجدالنبی، داخل [[ضریح پیامبر]]
| مکان            =
| کاربری =
| نام‌های دیگر      = ستون مقام جبرئیل، ستون معرس
| بزرگداشت نزد = مسلمانان
| وقایع مرتبط      = محل وارد شدن جبرئیل به نزد پیامبر، محل عروسی حضرت زهرا، قرار گرفتن این ستون کنار قبر نبوی، قرار گرفتن داخل ضریح و عدم دسترسی زائرین به آن
| وابسته به دین/مذهب =
| تخریب            =
| باورها =
| ظرفیت            =
| آیین‌ها = نمازگزاری کنار مسجد
| وضعیت           = كنار در خانه حضرت فاطمه زهرا  و در رديف ستون‌هاي وُفود و محرَس قرار دارد
| احکام =
| مساحت            =
| زیارت کنندگان =
| امکانات         =
| بازدیدکنندگان =
| شماره ثبت        =
| زمان پایه‌گذاری =
| معمار           =
| بنیانگذار =
| سبک             =
| رویدادها =
| بازسازی          =
| بازسازی‌ها =
| وبگاه           =  
| بازسازی کنندگان =
| بخش‌های از میان رفته =
| ویژگی‌های تاریخی = محل فرود [[جبرئیل]] بر پیامبر، قرار گرفتن در کنار [[قبر پیامبر]] و درِ ورودی [[خانه فاطمه(س)|خانه فاطمه زهرا]]
| متولیان =
| مساحت =
| طول =
| عرض =
| ارتفاع =
| وضعیت بنا = این ستون در داخل [[ضریح رسول الله|ضریح]] و خارج از دسترس زائران است
| گنجایش =
| امکانات =
| بخش‌های بنا =
| معمار =
| سبک =
| ویژگی‌ها =
| گنبدها =
| مناره‌ها =
| درها =
| رواق‌ها =
| صحن‌ها =
| ایوان‌ها =
| گرداننده =
| نهاد وابسته =
| نهاد نگهدارنده =
| مدیر =
| روحانی =
| نهادهای زیر مجموعه =
| ثبت در =
| شماره ثبت =
| تاریخ ثبت =
| وبگاه =
| عرض جغرافیایی =
| طول جغرافیایی =
| توضیح نقشه =
}}
}}
'''ستون مربعة‌القبر،''' ستونی کنار در خانه حضرت فاطمه در مسجدالنبی، مکان ورود جبرئيل
'''ستون مُربَعَة القبر،''' یکی از [[ستون‌های مسجدالنبی]] که در کنار [[قبر پیامبر]] و در درگاه [[خانه فاطمه(س)|خانه حضرت فاطمه]] قرار دارد. برخی بر این اعتقادند که چون این ستون کنار قبر چهارگوشه پیامبر واقع است، ستون مربعةالقبر نام گرفته است. قرار داشتن این ستون درون ضریح نیز وجه دیگر این نام‌گذاری است. آن را ستون مقام جبرئیل نیز خوانده‌اند؛ زیرا [[جبرئیل]] در این مکان بر پیامبر نازل می‌شد. به این ستون، ستون معرس نیز گفته‌اند. نماز گزاردن در این مکان توصیه شده است.


ستون مربعة‌القبر، کنار قبر پیامبر واقع شده و برخی بر این اعتقادند که هنگام دفن پیامبر، [[علی(ع)]] گفت، قبر را چهار گوشه بسازند و به همین علت این ستون که کنار قبر چهارگوشه پیامبر واقع است، مربعة‌القبر نام گرفته است. قرار داشتن این ستون درون ضریح نیز وجه دیگر این نام‌گذاری است.
== مکان ستون مربعةالقبر ==
این ستون کنار درِ ورودی [[خانه حضرت فاطمه]] و در ردیف ستون‌های [[ستون وفود|وُفود]] و [[ستون حرس|محرَس]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=186 . وفاء الوفاء، ج2، ص186.]</ref>و اکنون درون [[ضریح رسول الله|ضریح]] و در انتهای سمت شمالی [[حجره رسول‌الله|حجره شریف]] جای گرفته و در دیدرس زائران نیست.<ref>. تاریخ و آثار اسلامی، ص194.</ref>


نام دیگر این ستون، مقام جبرئیل است به این خاطر که [[جبرئیل]] از این مکان بر پیامبر نازل می‌شد.
بنابر نقل منابع، این ستون تا هنگام [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|توسعه مسجد به دست قایتبای]] (م. ۸۸۷ق) بیرون ضریح و در دسترس زائران بوده است. اما در این دوره، علی‌رغم اعتراض علما، داخل ضریح قرار گرفت.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص447؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج3، ص239.</ref>


ستون معرس، نیز به این ستون گفته‌ شده‌است. درِ خانه حضرت فاطمه در کنار این مکان واقع بود و برخی این محل را محل عروسی [[حضرت فاطمه]] دانسته‌اند.
== نام‌ها ==
=== مُرَبّعَة القبر ===
سبب این نام‌گذاری آن است که به گزارش [[ابن شهرآشوب]]، هنگامی‌که [[امام علی (ع)|امیر مؤمنان علی (ع)]] به کمک سه تن از [[مهاجران]]، [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] و فرزندش فضل و [[اسامة بن زید]]، خواست بدن شریف پیامبر خدا را به خاک بسپارد، [[انصار]] از امیر مؤمنان خواستند تا یکی از آنان نیز برای دفن بدن حضرت وارد قبر شود. علی أوس بن خولی را درون قبر فرستاد. پس از قرار دادن جسد مبارک پیامبر در قبر، امیر مؤمنان به[[اوس]] گفت: «اُخرُج و رَبّع قبرَه: بیرون شو و قبر را چهار گوشه ساز.»<ref>. المناقب، ج1، ص174؛ المعالم الاثیره، ص39.</ref> وجه دیگر این نام آن است که این ستون درون ضریحی قرار گرفته که قبر چهار گوشه پیامبر در آن قرار دارد.<ref>. المعالم الاثیره، ص39.</ref>


تبرک جستن به این ستون مستحب دانسته شده‌است. بنابر روایتی، [[پیامبر]] 40 روز در این مکان که کنار درِ [[خانه حضرت فاطمه]] بود، می‌ایستاد و به در می‌زد و می‌گفت «السلام علیکم یا [[اهل بیت|اهل البیت]]» و سپس [[آیه تطهیر]] را قرائت می‌کرد.
=== مقام جبرئیل ===
این ستون از آن رو به این عنوان شهرت یافت که [[جبرئیل]] از آن‌جا نزد پیامبر فرود می‌آمده است.<ref>موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=186 وفاءالوفا، ج2، ص 186]</ref>


=== ستون معرس ===
این ستون در رکن شمال غربی [[قبر نبوی]] و به ادعای صبری پاشا میان دو ستون وفود و قبر نبوی جای گرفته و در خانه فاطمه کنار آن بوده است.<ref>. موسوعة مرآة الحرمین، ج3، ص238-239.</ref> بر پایه گزارش‌هایی، در این مکان، عروسی حضرت فاطمه رخ داده است. از این رو، «استوانة المَعْرَس» نیز نامیده شده است.<ref>. فضائل المدینة المنوره، ج2، ص325؛ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref>


== فضیلت ستون مربعةالقبر ==
روایاتی در فضیلت این ستون نقل شده و به نماز گزاردن<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=187 . وفاء الوفاء، ج2، ص187.]</ref> در این مکان توصیه شده و تبرک جستن به آن مستحب دانسته شده است.<ref>. الغدیر، ج5، ص124؛ الزیارة فی الکتاب و السنه، ص40.</ref>


==مکان ستون مربعة‌القبر==
بنابر روایتی، پیامبر خدا ۴۰ روز در کنار این ستون بر چارچوب در خانه فاطمه دست می‌گذاشت و می‌فرمود: «السّلام علیکم یا أهل البیت» و سپس [[آیه تطهیر]]<ref>آیه 33 سوره احزاب</ref> را می‌خواند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص 187]</ref>به روایتی دیگر، رسول خدا هر روز درِ خانه فاطمه و علی را می‌زد و می‌فرمود: «الصلاة، الصلاة.»<ref>موسوعة مرآة الحرمین، ج3، ص239.</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:وفاء_الوفاء_سمهودی_ج۲.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص187]</ref>


اين ستون كنار در [[خانه حضرت فاطمه]]  و در رديف ستون‌هاي [[ستون وفود|وُفود]] و [[ستون حرس|محرَس]] قرار دارد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=186 . وفاء الوفاء، ج2، ص186.]</ref>و اکنون درون [[ضريح پیامبر|ضريح]] و در انتهای سمت شمالی حجره شريف جای گرفته و در ديدرس زائران نيست.<ref>. تاريخ و آثار اسلامي، ص194.</ref> اين ستون از ستون‌های مشهور در [[روضه مطهره]] است.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref>
== جستارهای وابسته ==
 
بنابر نقل منابع، اين ستون تا هنگام توسعه مسجد به دست [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)|قايتبای]](م.887ق.) بيرون ضريح و در دسترس زائران بوده است. اما در این دوره، علی‌رغم اعتراض علما، داخل ضریح قرار گرفت و از دسترس مردم خارج شد.<ref>. موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص447؛ موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.</ref>
==نام‌های مختلف ستون‌ مربعة‌القبر و دلائل نام‌گذاری==
===مُرَبّعَة القبر===
سبب اين نام‌گذاری آن است که به گزارش [[ابن شهرآشوب]]، هنگامی‌كه امير مؤمنان علی (ع) به كمك سه تن از [[مهاجران]]، عباس و فرزندش فضل و اسامة بن زيد، خواست بدن شريف پيامبر خدا را به خاك بسپارد، [[انصار]] از امير مؤمنان خواستند تا يكي از آنان نيز براي دفن بدن حضرت وارد قبر شود. علي أوس بن خولی را درون قبر فرستاد. پس از قرار دادن جسد مبارك پيامبر در قبر، امير مؤمنان به [[اوس]] گفت: «اُخرُج و رَبّع قبرَه: بيرون شو و قبر را چهار گوشه ساز.»<ref>. المناقب، ج1، ص174؛ المعالم الاثيره، ص39.</ref> وجه ديگر اين نام آن است كه اين ستون درون ضریحی قرار گرفته كه قبر چهار گوشه پيامبر در آن قرار دارد.<ref>. المعالم الاثيره، ص39.</ref>
 
===مقام جبرئیل===
اين ستون از آن رو به اين عنوان شهرت يافت که [[جبرئیل|جبرئيل]] از آن‌جا نزد پيامبر فرود می‌آمده است.<ref>موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=186 وفاءالوفا، ج2، ص 186]</ref>
 
===ستون معرس===
اين ستون در رکن شمال غربی [[قبر نبوی]] و به ادعاي صبری پاشا ميان دو ستون وفود و قبر نبوی جای گرفته و در خانه فاطمه کنار آن بوده است.<ref>. موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص238-239.</ref> بر پايه گزارش‌هایی، در اين مکان، عروسی حضرت فاطمه رخ داده است. از اين رو، «استوانة المَعْرَس» نيز ناميده شده است.<ref>. فضائل المدينة المنوره، ج2، ص325؛ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.</ref>
 
==فضیلت ستون مربعةالقبر==
اکنون اين ستون درون ضریح قرار دارد و مردم از تبرک جستن به آن که مستحب شمرده شده<ref>. الغدير، ج5، ص124؛ الزيارة في الکتاب و السنه، ص40.</ref>، محروم هستند.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 . وفاء الوفاء، ج2، ص187.]</ref>
 
در فضيلت اين مکان، در روايتی مشهور آمده كه پيامبر خدا 40 روز با نهادن دست مباركش بر چارچوب در، می‌فرمود: «السّلام عليكم يا أهل البيت» و بدين سان، بر فاطمه و علی و [[حسنین|حسنين]] درود می‌فرستاد. سپس آيه تطهير: {إِنَّما يُرِيدُ اللهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَيتِ وَ يُطَهِّرَكُم تَطهِيراً...} (احزاب/33، 41) را تلاوت می‌كرد.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%88_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE.pdf&page=73 عمارة و توسعه المسجد النبوی، ص 73]</ref> <ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص 187]</ref>به روايتی ديگر، رسول خدا هر روز درِ خانه فاطمه و علي را می‌زد و می‌فرمود: «الصلاة، الصلاة.»<ref>موسوعة مرآة الحرمين، ج3، ص239.</ref><ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%A1_%D8%B3%D9%85%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B2.pdf&page=187 وفاءالوفا، ج2، ص187]</ref>
==جستارهای وابسته==
* [[مسجدالنبی]]
* [[مسجدالنبی]]
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[ستون‌های مسجدالنبی]]
* [[بازسازی مسجدالنبی (قایتبای)]]
* [[ستون وفود]]
* [[ستون حرس]]


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منابع==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* '''اخبار المدینه'''، ابن زباله (م. ۱۹۹ق)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛
* '''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
* '''التعریف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره'''، محمد المطری (م. ۷۴۱ق)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛
* '''الدره الثمینه فی اخبار المدینه'''، محمد بن محمود النجار (م. ۶۴۳ق)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
* '''الزیاره فی الکتاب و السنه'''، جعفر سبحانی؛
* '''الغدیر'''، الامینی (م. ۱۳۹۰ق)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۶ش؛
* '''المعالم الاثیره'''، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش.
* '''المعجم الاوسط'''، الطبرانی (م. ۳۶۰ق)، قاهره، دار الحرمین، ۱۴۱۵ق.
* '''جمع الزوائد'''، الهیثمی (م. ۸۰۷ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۸ق؛
* '''عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ'''، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
* '''موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره'''، احمد زکی یمانی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛
* '''وفاء الوفاء'''، السمهودی (م. ۹۱۱ق)‏، به کوشش السامرائی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۲ق.


*'''اخبار المدينه'''، ابن زباله (م.۱۹۹ق.)، به کوشش صلاح عبدالعزيز، السعودي، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۴ق؛
[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]
 
*'''تاريخ و آثار اسلامي مکه مکرمه و مدينه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
 
*'''التعريف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره'''، محمد المطري (م.۷۴۱ق.)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدينه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛


*'''الدره الثمينه في اخبار المدينه'''، محمد بن محمود النجار (م.۶۴۳ق.)، به کوشش صلاح الدين، مرکز بحوث و دراسات المدينه، ۱۴۲۷ق؛
[[en:Murabba'at al-Qabr Pillar]]
 
*'''الزياره في الکتاب و السنه'''، جعفر سبحاني؛
 
*'''الغدير'''، الاميني (م.۱۳۹۰ق.)، تهران، دار الكتب الاسلاميه، ۱۳۶۶ش؛
 
*'''المعالم الاثيره'''، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شيخي، مشعر، ۱۳۸۳ش.؛
 
*'''المعجم الاوسط'''، الطبراني (م.۳۶۰ق.)، قاهره، دار الحرمين، ۱۴۱۵ق.؛
 
*'''جمع الزوائد'''، الهيثمي (م‌.۸۰۷ق.)، بيروت، دار الكتب العلميه، ۱۴۰۸ق؛
 
*'''موسوعه مکه المکرمه و المدينه المنوره'''، احمد زکي يماني، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛
 
*'''وفاء الوفاء'''، السمهودي (م.۹۱۱ق.)‏، به کوشش السامرائي، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۲ق.
 
[[رده:ستون‌های مسجدالنبی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۸

ستون مربعة القبر
اطلاعات اوليه
نام‌های دیگر ستون مقام جبرئیل
مکان مسجدالنبی، داخل ضریح پیامبر
جنبه دینی
بزرگداشت نزد مسلمانان
آیین‌ها نمازگزاری کنار مسجد
تاریخ بنا
ویژگی‌های تاریخی محل فرود جبرئیل بر پیامبر، قرار گرفتن در کنار قبر پیامبر و درِ ورودی خانه فاطمه زهرا
وضعیت فعلی
وضعیت بنا این ستون در داخل ضریح و خارج از دسترس زائران است

ستون مُربَعَة القبر، یکی از ستون‌های مسجدالنبی که در کنار قبر پیامبر و در درگاه خانه حضرت فاطمه قرار دارد. برخی بر این اعتقادند که چون این ستون کنار قبر چهارگوشه پیامبر واقع است، ستون مربعةالقبر نام گرفته است. قرار داشتن این ستون درون ضریح نیز وجه دیگر این نام‌گذاری است. آن را ستون مقام جبرئیل نیز خوانده‌اند؛ زیرا جبرئیل در این مکان بر پیامبر نازل می‌شد. به این ستون، ستون معرس نیز گفته‌اند. نماز گزاردن در این مکان توصیه شده است.

مکان ستون مربعةالقبر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این ستون کنار درِ ورودی خانه حضرت فاطمه و در ردیف ستون‌های وُفود و محرَس قرار دارد[۱]و اکنون درون ضریح و در انتهای سمت شمالی حجره شریف جای گرفته و در دیدرس زائران نیست.[۲]

بنابر نقل منابع، این ستون تا هنگام توسعه مسجد به دست قایتبای (م. ۸۸۷ق) بیرون ضریح و در دسترس زائران بوده است. اما در این دوره، علی‌رغم اعتراض علما، داخل ضریح قرار گرفت.[۳]

نام‌ها[ویرایش | ویرایش مبدأ]

مُرَبّعَة القبر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

سبب این نام‌گذاری آن است که به گزارش ابن شهرآشوب، هنگامی‌که امیر مؤمنان علی (ع) به کمک سه تن از مهاجران، عباس و فرزندش فضل و اسامة بن زید، خواست بدن شریف پیامبر خدا را به خاک بسپارد، انصار از امیر مؤمنان خواستند تا یکی از آنان نیز برای دفن بدن حضرت وارد قبر شود. علی أوس بن خولی را درون قبر فرستاد. پس از قرار دادن جسد مبارک پیامبر در قبر، امیر مؤمنان بهاوس گفت: «اُخرُج و رَبّع قبرَه: بیرون شو و قبر را چهار گوشه ساز.»[۴] وجه دیگر این نام آن است که این ستون درون ضریحی قرار گرفته که قبر چهار گوشه پیامبر در آن قرار دارد.[۵]

مقام جبرئیل[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این ستون از آن رو به این عنوان شهرت یافت که جبرئیل از آن‌جا نزد پیامبر فرود می‌آمده است.[۶][۷]

ستون معرس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

این ستون در رکن شمال غربی قبر نبوی و به ادعای صبری پاشا میان دو ستون وفود و قبر نبوی جای گرفته و در خانه فاطمه کنار آن بوده است.[۸] بر پایه گزارش‌هایی، در این مکان، عروسی حضرت فاطمه رخ داده است. از این رو، «استوانة المَعْرَس» نیز نامیده شده است.[۹]

فضیلت ستون مربعةالقبر[ویرایش | ویرایش مبدأ]

روایاتی در فضیلت این ستون نقل شده و به نماز گزاردن[۱۰] در این مکان توصیه شده و تبرک جستن به آن مستحب دانسته شده است.[۱۱]

بنابر روایتی، پیامبر خدا ۴۰ روز در کنار این ستون بر چارچوب در خانه فاطمه دست می‌گذاشت و می‌فرمود: «السّلام علیکم یا أهل البیت» و سپس آیه تطهیر[۱۲] را می‌خواند.[۱۳]به روایتی دیگر، رسول خدا هر روز درِ خانه فاطمه و علی را می‌زد و می‌فرمود: «الصلاة، الصلاة.»[۱۴][۱۵]

جستارهای وابسته[ویرایش | ویرایش مبدأ]

پانویس[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  1. ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص186.
  2. ↑ . تاریخ و آثار اسلامی، ص194.
  3. ↑ . موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص447؛ موسوعة مرآة الحرمین، ج3، ص239.
  4. ↑ . المناقب، ج1، ص174؛ المعالم الاثیره، ص39.
  5. ↑ . المعالم الاثیره، ص39.
  6. ↑ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.
  7. ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 186
  8. ↑ . موسوعة مرآة الحرمین، ج3، ص238-239.
  9. ↑ . فضائل المدینة المنوره، ج2، ص325؛ موسوعة مکة المکرمه، ج2، ص446.
  10. ↑ . وفاء الوفاء، ج2، ص187.
  11. ↑ . الغدیر، ج5، ص124؛ الزیارة فی الکتاب و السنه، ص40.
  12. ↑ آیه 33 سوره احزاب
  13. ↑ وفاءالوفا، ج2، ص 187
  14. ↑ موسوعة مرآة الحرمین، ج3، ص239.
  15. ↑ وفاءالوفا، ج2، ص187

منابع[ویرایش | ویرایش مبدأ]

  • اخبار المدینه، ابن زباله (م. ۱۹۹ق)، به کوشش صلاح عبدالعزیز، السعودی، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛
  • تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، اصغر قائدان، مشعر، ۱۳۸۶ش؛
  • التعریف بما آنست الهجره من معالم دار الهجره، محمد المطری (م. ۷۴۱ق)، به کوشش محمد عبدالمحسن، مدینه، دار الهجره، ۱۴۲۶ق؛
  • الدره الثمینه فی اخبار المدینه، محمد بن محمود النجار (م. ۶۴۳ق)، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و دراسات المدینه، ۱۴۲۷ق؛
  • الزیاره فی الکتاب و السنه، جعفر سبحانی؛
  • الغدیر، الامینی (م. ۱۳۹۰ق)، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۶ش؛
  • المعالم الاثیره، محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شیخی، مشعر، ۱۳۸۳ش.
  • المعجم الاوسط، الطبرانی (م. ۳۶۰ق)، قاهره، دار الحرمین، ۱۴۱۵ق.
  • جمع الزوائد، الهیثمی (م. ۸۰۷ق)، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۰۸ق؛
  • عمارة و توسعة المسجد النبوی الشریف عبر التاریخ، ناجی محمد حسن عبدالقادر الانصاری، نادی المدینه المنوره الادبی، ۱۹۹۶م.
  • موسوعه مکه المکرمه و المدینه المنوره، احمد زکی یمانی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۹ق؛
  • وفاء الوفاء، السمهودی (م. ۹۱۱ق)‏، به کوشش السامرائی، مؤسسه الفرقان، ۱۴۲۲ق.
برگرفته از «https://wikihaj.com/index.php?title=ستون_مربعة‌القبر&oldid=59678»