اخبار مدینه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:
<br />
<br />


== مترجم ==
==مترجم==
برگرداننده این کتاب، گمنام بوده و در زمانی نزدیک به زمان تألیف کتاب، در سده دهم قمری، به ترجمه این اثر پرداخته است.<ref name=":0">کتاب‌شناسی زیارت، ص۳۰.</ref>
برگرداننده این کتاب، گمنام بوده و در زمانی نزدیک به زمان تألیف کتاب، در سده دهم قمری، به ترجمه این اثر پرداخته است.<ref name=":0">کتاب‌شناسی زیارت، ص۳۰.</ref>


==ساختار==
==ساختار==
<br />
کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة‌ الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتاب «وفاء‌ الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان [[زائر|زائران]] و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.<ref name=":0" /><br />
==محتوا==
==محتوا==
این کتاب، برگردان فارسی کتاب «خلاصة‌ الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز کتاب «وفاء‌ الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان [[زائر|زائران]] و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرد. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.<ref name=":0" />
این کتاب، به تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] پرداخته و به باور برخی، همه رویدادهای مهم مدینه را آورده است.<ref name=":0" /> نویسنده، بر خلاف [[وهابیت|وهابیان]]، به [[شفاعت]] خواستن از [[معصوم(ع)]] و [[توسل]] به وی، باور داشته است. او در آخر جزء چهارم، احاديث مربوط به [[زیارت حضرت محمد(ص)|زيارت قبر حضرت محمد(ص)]] و در فصل سوم به توسل [[زائر]] و شفاعت جستن به [[حضرت محمد(ص)]] پرداخته است. مؤلف، احاديثى را كه در ویژگی‌های نیک [[امام على(ع)]] و دیگر [[اهل بیت|اهل بيت(ع)]] از حضرت محمد(ص) روايت شده، را بیان کرده است.<ref name=":0" />


== اهمیت ==
== فهرست ==
يكى از مهم‌ترين منابع دربارۀ شناخت


تاريخ و جغرافياى شهر مدينه محسوب مى‌شود.<ref name=":0" /> اين كتاب در بين علماى اهل سنت، به عنوان مرجع نخست و مأخذ اول مدينه‌شناسى شناخته شده و درعين حال مورد عنايت علماى معظم شيعه نيز قرار گرفته است.<ref name=":0" />
* '''مقدمه'''
** [اثار مکتوب مسلمانان]
** شرح احوال علامه نورالدین سمهودی
** تالیفات علامه سمهودی
** نگاهی به مطالب مندرج در خلاصه‌الوفا
** ترجمه‌های کتاب
** معرفی نسخه‌های خطی موجود ترجمه
** روش تصحیح کتاب
* '''پیشگفتار'''
* '''باب اول''':در اسماء و فضل [[مدینه]] مشرفه و بعضی فواید دیگر که به آن بلده شریفه متعلق است.
** فصل اول:در اسمای مدینه به ترتیب حروف معجم
** فصل دوم:در فضیلت مدینه و تفصیل او بر سایر بلاد
** فصل سوم:در دعای آن [[حضرت محمد(ص)|حضرت(ص)]] در حق مدینه‌ و اهل آن
** فصل چهارم:در خاک پاک مدینه و میوه‌های آن
** فصل پنجم:در تحریض بر اقامت در مدینه
** فصل ششم:در تحریم مدینه و احکام متعلق به آن
** فصل هفتم:در احکام حرم مدینه زاد هما الله شرفا
** فصل هشتم:در خصایص مدینه پر سکینه
** فصل نهم:در بدایت و ماب شان آن بلده غراء و شرح آنچه سمت وقوع یافته در این توده غبراء
** فصل دهم:در ظهور نار [[حجاز]] از زمین مدینه و انطفای او نزد وصولش به حرم محترم آن معدن سکینه
* '''باب دوم''':در فضیلت زیارت و فضل [[مسجد النبی(ص)|مسجد نبوی(ص)]] و آنچه متعلق است به آن
** فصل اول: در فضیلت زیارت و تأکد آن و شد رحل برای آن
** فصل دوم: در وسیلت نمودن به سید ابرار در حضرت پروردگار تبارک و تعالی
** فصل سوم: در فضل مسجد نبوی و در روضه و منبر
* '''باب سوم''':در اخبار سکان مدینه از قدیم
** فصل اول:در سکان مدینه بعد از توفان [[حضرت نوح(ع)|نوح(ع)]]
** فصل دوم:در بیان منازل [[اوس]] و [[خزرج]] و جنگهای مابین آنان
** فصل سوم در بیان تکریم و تشریف حق -سبحانه و تعالی- اوس و خزرج را به متابعت و مبایعت حضرت رسالت(ص)
** فصل چهارم در قدوم آن حضرت(ص) به درون مدینه
* '''باب چهارم''':در عمارت مسجد نبوی و آنچه متعلق است به آن و بیان احوال حجرات ازواج طاهرات
** فصل اول:در عمارت آن سرور(ص) آن مسجد شریف را
** فصل دوم:در مقام آن حضرت(ص) قبل از تحویل [[قبله]] و بعد از آن
** فصل سوم:در خبر جذع و منبر و آنچه متعلق است به آنها و ستون‌های مسجد نبوی(ص).
** فصل چهارم:در حجره‌های شریفه آن حضرت(ص) و حجره منیفه [[حضرت فاطمه(س)]].
** فصل پنجم:در درهایی که رسول(ص) امر فرمود به سد آن و استثنا نمود از آن بابی را که خواست
** فصل ششم:در زیادتی [[عمر بن خطاب|عمر]] که بر مسجد نبوی افزوده و اتخاذ بطیحاء در ناحیه آن
** فصل هفتم:در زیادتی [[عصمان بن عفان|عثمان]] و مقصوره گرفتن ایشان
** فصل هشتم:در زیادتی ولید و اتخاذ او [[محراب]] و شرفات و [[گلدسته|منارات]]
** فصل نهم:در زیادتی مهدی
** فصل دهم:در اخباری که متعلق است به حجره شریفه
** فصل یازدهم:در علامت جهتین رأس شریف و وجه نیر لطیف او(ص)
** فصل دوازدهم:در عمارت مجدد و ابدال سقف حجره شریف
** فصل سیزدهم:در آنچه منقول شده است که حوالی حجره شریفه را خندق کنده‌اند و به رصاص پرساخته
** فصل چهاردهم:در حریق اول
** فصل پانزدهم:در آنچه مسجد شریف بر آن مشتمل و محتوی است
** فصل شانزدهم:در ابواب مسجد شریف و خوخه‌های او یعنی دریچه‌ها
** فصل هفدهم:در بیان بلاطی که بر حوالی و گرداگرد مسجد شریف کرده بودند
* '''باب پنجم''':در مصلای عید و مساجد نبویه که در مدینه است و بیان مقابر مدینه و فضل [[غزوه احد|احد]] و شهدای او.
** فصل اول:در مصلای عید
** فصل دوم:در [[مسجد قبا]] و [[مسجد ضرار]]
** فصل سوم:در بقیه مساجدی که آن حضرت(ص) در آنجا نماز کرده و جایش معلوم است در زمان ما
** فصل چهارم:در مساجدی که به حضور و صلات رسول(ص) مشرف شده و جهتش معلوم است اما خصوص موضعش معلوم نیست
** فصل پنجم:در مقابر مدینه
** فصل ششم:در فضیلت احد و شهدای سعدای آن
* '''باب ششم''':در آبار مبارکات مدینه و عین و غراس و صدقاتی که منسوب است به رسول(ص)
** فصل اول:در آبار مبارکات یعنی چاه‌ها بر ترتیب حروف تهجی
** فصل دوم:در صدقات نبویه و آنچه به دست مبارک خود نهال کرده(ص)
* '''باب هفتم''':در مساجدی که منسوب است بر پیغامبر(ص)
** فصل اول:در مساجدی که در طریق [[مکه]] است
** فصل دوم:در مساجدی که در راه حاج است
** فصل سوم:در مساجدی که در غزوات مبارکات در آنجا نماز گزارده‌اند
* '''باب هشتم''':در اودیه و اطام و بعضی اعمال و جبال مدینه مشرفه
* '''تعلیقات و اضافات'''
* '''فهرست‌ها'''
 
==اهمیت==
این کتاب، يكى از مهم‌ترين منابع، درباره شناخت تاريخ و جغرافياى [[مدينه]] معرفی شده و میان عالمان [[اهل سنت]]، به عنوان مرجع نخست [[مدینه|مدينه‌]]<nowiki/>شناسى شناخته شده و میان عالمان [[شيعه]] نيز مورد توجه قرار گرفته است.<ref name=":0" />
 
ابراهيم بن ابى الحرم مدنى (م.١٠۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة‌ الوفا شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه یگانه دانسته است.{{یادداشت|من رام يستقصى معالم طيبة/ و يشاهد المعدوم بالموجود/ فعليه باستقصاء تاريخ الوفاء/ تأليف عالم طيبة السمهودى
برگردان فارسی: «آرى هيچ كس مانند وى نتوانسته آثار مدينه منوره چه آنچه در ابتدا وجود داشته و دستخوش نابودى قرار گرفته و چه آنها كه در زمان حياتش موجود بوده ثبت و ضبط كند.»}}<ref>اخبار مدینه، مقدمه، ص۲۳.</ref>


== اهمیت ==
<br />
==چاپ==
==چاپ==
نورالدين سمهودى، به كوشش سيدكمال حاج سيدجوادى. چاپ اول: تهران، نشر مشعر، ١٣٧۶، ۵٩٧ ص. (موضوع: زيارتگاه‌هاى اسلامى)
نورالدين سمهودى، به كوشش سيدكمال حاج سيدجوادى. چاپ اول: تهران، نشر مشعر،٣٧۶، ۵٩٧ ص. (موضوع: زيارتگاه‌هاى اسلامى)
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==



نسخهٔ ‏۱۱ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۲:۳۰

نویسنده


مترجم

برگرداننده این کتاب، گمنام بوده و در زمانی نزدیک به زمان تألیف کتاب، در سده دهم قمری، به ترجمه این اثر پرداخته است.[۱]

ساختار

کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة‌ الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتاب «وفاء‌ الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان زائران و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.[۱]

محتوا

این کتاب، به تاریخ و جغرافیای مدینه پرداخته و به باور برخی، همه رویدادهای مهم مدینه را آورده است.[۱] نویسنده، بر خلاف وهابیان، به شفاعت خواستن از معصوم(ع) و توسل به وی، باور داشته است. او در آخر جزء چهارم، احاديث مربوط به زيارت قبر حضرت محمد(ص) و در فصل سوم به توسل زائر و شفاعت جستن به حضرت محمد(ص) پرداخته است. مؤلف، احاديثى را كه در ویژگی‌های نیک امام على(ع) و دیگر اهل بيت(ع) از حضرت محمد(ص) روايت شده، را بیان کرده است.[۱]

فهرست

  • مقدمه
    • [اثار مکتوب مسلمانان]
    • شرح احوال علامه نورالدین سمهودی
    • تالیفات علامه سمهودی
    • نگاهی به مطالب مندرج در خلاصه‌الوفا
    • ترجمه‌های کتاب
    • معرفی نسخه‌های خطی موجود ترجمه
    • روش تصحیح کتاب
  • پیشگفتار
  • باب اول:در اسماء و فضل مدینه مشرفه و بعضی فواید دیگر که به آن بلده شریفه متعلق است.
    • فصل اول:در اسمای مدینه به ترتیب حروف معجم
    • فصل دوم:در فضیلت مدینه و تفصیل او بر سایر بلاد
    • فصل سوم:در دعای آن حضرت(ص) در حق مدینه‌ و اهل آن
    • فصل چهارم:در خاک پاک مدینه و میوه‌های آن
    • فصل پنجم:در تحریض بر اقامت در مدینه
    • فصل ششم:در تحریم مدینه و احکام متعلق به آن
    • فصل هفتم:در احکام حرم مدینه زاد هما الله شرفا
    • فصل هشتم:در خصایص مدینه پر سکینه
    • فصل نهم:در بدایت و ماب شان آن بلده غراء و شرح آنچه سمت وقوع یافته در این توده غبراء
    • فصل دهم:در ظهور نار حجاز از زمین مدینه و انطفای او نزد وصولش به حرم محترم آن معدن سکینه
  • باب دوم:در فضیلت زیارت و فضل مسجد نبوی(ص) و آنچه متعلق است به آن
    • فصل اول: در فضیلت زیارت و تأکد آن و شد رحل برای آن
    • فصل دوم: در وسیلت نمودن به سید ابرار در حضرت پروردگار تبارک و تعالی
    • فصل سوم: در فضل مسجد نبوی و در روضه و منبر
  • باب سوم:در اخبار سکان مدینه از قدیم
    • فصل اول:در سکان مدینه بعد از توفان نوح(ع)
    • فصل دوم:در بیان منازل اوس و خزرج و جنگهای مابین آنان
    • فصل سوم در بیان تکریم و تشریف حق -سبحانه و تعالی- اوس و خزرج را به متابعت و مبایعت حضرت رسالت(ص)
    • فصل چهارم در قدوم آن حضرت(ص) به درون مدینه
  • باب چهارم:در عمارت مسجد نبوی و آنچه متعلق است به آن و بیان احوال حجرات ازواج طاهرات
    • فصل اول:در عمارت آن سرور(ص) آن مسجد شریف را
    • فصل دوم:در مقام آن حضرت(ص) قبل از تحویل قبله و بعد از آن
    • فصل سوم:در خبر جذع و منبر و آنچه متعلق است به آنها و ستون‌های مسجد نبوی(ص).
    • فصل چهارم:در حجره‌های شریفه آن حضرت(ص) و حجره منیفه حضرت فاطمه(س).
    • فصل پنجم:در درهایی که رسول(ص) امر فرمود به سد آن و استثنا نمود از آن بابی را که خواست
    • فصل ششم:در زیادتی عمر که بر مسجد نبوی افزوده و اتخاذ بطیحاء در ناحیه آن
    • فصل هفتم:در زیادتی عثمان و مقصوره گرفتن ایشان
    • فصل هشتم:در زیادتی ولید و اتخاذ او محراب و شرفات و منارات
    • فصل نهم:در زیادتی مهدی
    • فصل دهم:در اخباری که متعلق است به حجره شریفه
    • فصل یازدهم:در علامت جهتین رأس شریف و وجه نیر لطیف او(ص)
    • فصل دوازدهم:در عمارت مجدد و ابدال سقف حجره شریف
    • فصل سیزدهم:در آنچه منقول شده است که حوالی حجره شریفه را خندق کنده‌اند و به رصاص پرساخته
    • فصل چهاردهم:در حریق اول
    • فصل پانزدهم:در آنچه مسجد شریف بر آن مشتمل و محتوی است
    • فصل شانزدهم:در ابواب مسجد شریف و خوخه‌های او یعنی دریچه‌ها
    • فصل هفدهم:در بیان بلاطی که بر حوالی و گرداگرد مسجد شریف کرده بودند
  • باب پنجم:در مصلای عید و مساجد نبویه که در مدینه است و بیان مقابر مدینه و فضل احد و شهدای او.
    • فصل اول:در مصلای عید
    • فصل دوم:در مسجد قبا و مسجد ضرار
    • فصل سوم:در بقیه مساجدی که آن حضرت(ص) در آنجا نماز کرده و جایش معلوم است در زمان ما
    • فصل چهارم:در مساجدی که به حضور و صلات رسول(ص) مشرف شده و جهتش معلوم است اما خصوص موضعش معلوم نیست
    • فصل پنجم:در مقابر مدینه
    • فصل ششم:در فضیلت احد و شهدای سعدای آن
  • باب ششم:در آبار مبارکات مدینه و عین و غراس و صدقاتی که منسوب است به رسول(ص)
    • فصل اول:در آبار مبارکات یعنی چاه‌ها بر ترتیب حروف تهجی
    • فصل دوم:در صدقات نبویه و آنچه به دست مبارک خود نهال کرده(ص)
  • باب هفتم:در مساجدی که منسوب است بر پیغامبر(ص)
    • فصل اول:در مساجدی که در طریق مکه است
    • فصل دوم:در مساجدی که در راه حاج است
    • فصل سوم:در مساجدی که در غزوات مبارکات در آنجا نماز گزارده‌اند
  • باب هشتم:در اودیه و اطام و بعضی اعمال و جبال مدینه مشرفه
  • تعلیقات و اضافات
  • فهرست‌ها

اهمیت

این کتاب، يكى از مهم‌ترين منابع، درباره شناخت تاريخ و جغرافياى مدينه معرفی شده و میان عالمان اهل سنت، به عنوان مرجع نخست مدينه‌شناسى شناخته شده و میان عالمان شيعه نيز مورد توجه قرار گرفته است.[۱]

ابراهيم بن ابى الحرم مدنى (م.١٠۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة‌ الوفا شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه یگانه دانسته است.[یادداشت ۱][۲]

چاپ

نورالدين سمهودى، به كوشش سيدكمال حاج سيدجوادى. چاپ اول: تهران، نشر مشعر،٣٧۶، ۵٩٧ ص. (موضوع: زيارتگاه‌هاى اسلامى)

پیوند به بیرون

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ کتاب‌شناسی زیارت، ص۳۰.
  2. اخبار مدینه، مقدمه، ص۲۳.
  1. من رام يستقصى معالم طيبة/ و يشاهد المعدوم بالموجود/ فعليه باستقصاء تاريخ الوفاء/ تأليف عالم طيبة السمهودى برگردان فارسی: «آرى هيچ كس مانند وى نتوانسته آثار مدينه منوره چه آنچه در ابتدا وجود داشته و دستخوش نابودى قرار گرفته و چه آنها كه در زمان حياتش موجود بوده ثبت و ضبط كند.»

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب ‌کتاب شناسی زیارت، رضا باقریان موحد، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش. ص۳۰ است.