اخبار مدینه (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
خط ۱۰: خط ۱۰:


==ساختار==
==ساختار==
کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة‌ الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتاب «وفاء‌ الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان [[زائر|زائران]] و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.<ref name=":0" /><br />این ترجمه، در یک مقدمه، یک پیشگفتار و هشت باب تنظیم شده است. مقدمه را مترجم به کتاب افزوده و محققِ چاپ نخست آن، در پایان کتاب دو بخش «تعلیقات و اضافات» و «فهرست‌ها» را نیز، به آن افزوده است.<ref>اخبار مدینه، تمام کتاب.</ref>  
کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة‌ الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتاب «وفاء‌ الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان [[زائر|زائران]] و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.<ref name=":0" /><br />کتاب اخبار مدینه، در یک مقدمه، یک پیشگفتار، هشت باب، تعلیقات و اضافات، و فهرست‌ها تنظیم شده است. پیشگفتار را مترجم به کتاب افزوده است. سه بخش «مقدمه»، «تعلیقات و اضافات» و «فهرست‌ها» را نیز، محققِ چاپ نخست،{{یادداشت|سيد كمال حاج‌سيدجوادى.}} به کتاب افزوده است.<ref>اخبار مدینه، تمام کتاب.</ref>  
==محتوا==
==محتوا==
این کتاب، که برگردان فارسی خلاصة الوفا به تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] پرداخته و به باور برخی، همه رویدادهای مهم مدینه را آورده است.<ref name=":0" /> نویسنده، بر خلاف [[وهابیت|وهابیان]]، به [[شفاعت]] خواستن از [[معصوم(ع)]] و [[توسل]] به وی، باور داشته است. او در آخر جزء چهارم، احاديث مربوط به [[زیارت حضرت محمد(ص)|زيارت قبر حضرت محمد(ص)]] و در فصل سوم به توسل [[زائر]] و شفاعت جستن به [[حضرت محمد(ص)]] پرداخته است. مؤلف، احاديثى را كه در ویژگی‌های نیک [[امام على(ع)]] و دیگر [[اهل بیت|اهل بيت(ع)]] از حضرت محمد(ص) روايت شده، را بیان کرده است.<ref name=":0" />
این کتاب، که برگردان فارسی خلاصة الوفا است، به تاریخ و جغرافیای [[مدینه]] پرداخته است.<ref name=":0" /> نویسنده، بر خلاف [[وهابیت|وهابیان]]، به [[شفاعت]] خواستن از [[معصوم(ع)]] و [[توسل]] به وی، باور دارد. او در آخر جزء چهارم، احاديث مربوط به [[زیارت حضرت محمد(ص)|زيارت قبر حضرت محمد(ص)]] و در فصل سوم به توسل [[زائر]] و شفاعت جستن به [[حضرت محمد(ص)]] پرداخته است. مؤلف، احاديثى را كه در فضائل[[امام على(ع)]] و دیگر [[اهل بیت|اهل بيت(ع)]] از حضرت محمد(ص) روايت شده، را بیان کرده است.<ref name=":0" />


درون‌مایه کتاب به ترتیب فهرست به این شرح است:
درون‌مایه کتاب به ترتیب فهرست به این شرح است:


'''مقدمه'''، که شامل معرفی كتاب‌هاى تاريخى، جغرافياى تاريخى، سفرنامه‌ها، سرگذشت نویسنده کتاب و معرفی مترجمان کتاب خلاصة الوفاء است.
'''مقدمه'''، که توسط محقق چاپ نخست کتاب،{{یادداشت|سيد كمال حاج‌سيدجوادى.}} نگاشته شده و شامل معرفی كتاب‌هاى تاريخى، جغرافياى تاريخى، سفرنامه‌ها، سرگذشت نویسنده کتاب و معرفی مترجمان کتاب خلاصة الوفاء است.
 
'''پیشگفتار'''، که توسط مترجم نوشته شده، به معرفی کتاب پرداخته و فهرستی از موضوعات کتاب را آورده است.


'''باب اول'''، که به نام‌هاى مدينه{{یادداشت|۹۵ نام براى مدينه ذکر شده است.}}، فضيلت مدينه، برتری آن نسبت به دیگر شهرها، دعاى حضرت محمد(ص) در حق مدينه و مردم آن، خاك مدينه و ميوه‌هاى آن و دیگر موضوعات پرداخته است.
'''باب اول'''، که به نام‌هاى مدينه{{یادداشت|۹۵ نام براى مدينه ذکر شده است.}}، فضيلت مدينه، برتری آن نسبت به دیگر شهرها، دعاى حضرت محمد(ص) در حق مدينه و مردم آن، خاك مدينه و ميوه‌هاى آن و دیگر موضوعات پرداخته است.
خط ۱۰۲: خط ۱۰۴:


==اهمیت==
==اهمیت==
این کتاب، يكى از مهم‌ترين منابع، درباره شناخت تاريخ و جغرافياى [[مدينه]] معرفی شده و میان عالمان [[اهل سنت]]، به عنوان مرجع نخست [[مدینه|مدينه‌]]<nowiki/>شناسى شناخته شده و میان عالمان [[شيعه]] نيز مورد توجه قرار گرفته است.<ref name=":0" />
این کتاب، يكى از مهم‌ترين منابع، در تاريخ و جغرافياى [[مدينه]] معرفی شده و میان عالمان [[اهل سنت]]، به عنوان مرجع نخست [[مدینه|مدينه‌]]<nowiki/>شناسى شناخته شده و میان عالمان [[شيعه]] نيز مورد توجه قرار گرفته است.<ref name=":0" />  
 
 


ابراهيم بن ابى الحرم مدنى (م.١٠۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة‌ الوفا شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه یگانه دانسته است.{{یادداشت|من رام يستقصى معالم طيبة/ و يشاهد المعدوم بالموجود/ فعليه باستقصاء تاريخ الوفاء/ تأليف عالم طيبة السمهودى
ابراهيم بن ابى الحرم مدنى (م.١٠۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة‌ الوفا شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه یگانه دانسته است.{{یادداشت|من رام يستقصى معالم طيبة/ و يشاهد المعدوم بالموجود/ فعليه باستقصاء تاريخ الوفاء/ تأليف عالم طيبة السمهودى
خط ۱۰۸: خط ۱۱۲:


==چاپ==
==چاپ==
نورالدين سمهودى، به كوشش سيدكمال حاج سيدجوادى. چاپ اول: تهران، نشر مشعر،٣٧۶، ۵٩٧ ص. (موضوع: زيارتگاه‌هاى اسلامى)
این کتاب، بار نخست، با تصحیح و تحقیق سيد كمال حاج‌سيدجوادى، در ۵٩٧ صفحه، توسط نشر مشعر، در [[تهران]]، در سال ۱۳۷۶ش. چاپ شده است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/3470457 کتاب‌شناسی اخبار مدینه]، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی  ایران.</ref>
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==


خط ۱۲۳: خط ۱۲۷:
| پس از لینک = رضا باقریان موحد، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش. ص۳۰
| پس از لینک = رضا باقریان موحد، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش. ص۳۰
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/18
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/762/1/18
}}
}}'''[http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/882 اخبار مدینه]'''، نورالدين سمهودى، تصحیح و تحقیق سيدكمال حاج‌سيدجوادى، نشر مشعر، تهران، ١٣٧۶ش.
 
[http://www.nlai.ir/ '''سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی  ایران'''].
 
{{پایان}}
{{پایان}}

نسخهٔ ‏۱۱ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۳۵

نویسنده


مترجم

برگرداننده این کتاب، گمنام بوده و در زمانی نزدیک به زمان تألیف کتاب، در سده دهم قمری، به ترجمه این اثر پرداخته است.[۱]

ساختار

کتاب اخبار مدینه، برگردان فارسی کتاب «خلاصة‌ الوفا باخبار دار المصطفی» است. نویسنده، در آغاز، کتاب «وفاء‌ الوفا باخبار دار المصطفی» را در چهار جلد، با صفحات بسیار نگاشته، و برای دسترسی آسان زائران و علاقه‌مندان، گزیده‌ای از آن را با نام «خلاصة الوفا باخبار دار المصطفی» تدوین کرده است. در این کتاب، مطالب مهم وفاء الوفا آمده و در برخی موارد، اسناد روایت‌های طولانی و روایت‌های گوناگونی که دارای یک موضوع بوده‌اند، آورده نشده است.[۱]
کتاب اخبار مدینه، در یک مقدمه، یک پیشگفتار، هشت باب، تعلیقات و اضافات، و فهرست‌ها تنظیم شده است. پیشگفتار را مترجم به کتاب افزوده است. سه بخش «مقدمه»، «تعلیقات و اضافات» و «فهرست‌ها» را نیز، محققِ چاپ نخست،[یادداشت ۱] به کتاب افزوده است.[۲]

محتوا

این کتاب، که برگردان فارسی خلاصة الوفا است، به تاریخ و جغرافیای مدینه پرداخته است.[۱] نویسنده، بر خلاف وهابیان، به شفاعت خواستن از معصوم(ع) و توسل به وی، باور دارد. او در آخر جزء چهارم، احاديث مربوط به زيارت قبر حضرت محمد(ص) و در فصل سوم به توسل زائر و شفاعت جستن به حضرت محمد(ص) پرداخته است. مؤلف، احاديثى را كه در فضائلامام على(ع) و دیگر اهل بيت(ع) از حضرت محمد(ص) روايت شده، را بیان کرده است.[۱]

درون‌مایه کتاب به ترتیب فهرست به این شرح است:

مقدمه، که توسط محقق چاپ نخست کتاب،[یادداشت ۲] نگاشته شده و شامل معرفی كتاب‌هاى تاريخى، جغرافياى تاريخى، سفرنامه‌ها، سرگذشت نویسنده کتاب و معرفی مترجمان کتاب خلاصة الوفاء است.

پیشگفتار، که توسط مترجم نوشته شده، به معرفی کتاب پرداخته و فهرستی از موضوعات کتاب را آورده است.

باب اول، که به نام‌هاى مدينه[یادداشت ۳]، فضيلت مدينه، برتری آن نسبت به دیگر شهرها، دعاى حضرت محمد(ص) در حق مدينه و مردم آن، خاك مدينه و ميوه‌هاى آن و دیگر موضوعات پرداخته است.

باب دوم، که به فضيلت زيارت و ارزش مسجد النبی(ص)، فضيلت زيارت حضرت محمد(ص) و فضیلت توسل به وی پرداخته است.

باب سوم، که دارای اخبار ساكنان مدينه از قديم تا زمان حضرت محمد(ص) است.

باب چهارم، که از ساختمان مسجدالنبی(ص)، متعلقات آن و حجره‌هاى همسران حضرت محمد(ص) سخن گفته است.

باب پنجم، که شامل معرفی مصلاى عيد، مساجد نبويه، مقبره‌های مدينه، فضل احد و شهیدان آن است.

باب ششم، که به چاه‌هاى مدينه، صدقات نبويه و آنچه به دست خود نهال كرده‌ پرداخته است.

باب هفتم، که به مساجدى كه حضرت محمد(ص) در سفرها و غزوه‌ها در آن نماز خوانده‌ پرداخته است.

باب هشتم، که به دره‌ها، چراگاه‌ها، قلعه‌ها و كوه‌هاى مدينه پرداخته است.

فهرست

  • مقدمه
    • [اثار مکتوب مسلمانان]
    • شرح احوال علامه نورالدین سمهودی
    • تالیفات علامه سمهودی
    • نگاهی به مطالب مندرج در خلاصه‌الوفا
    • ترجمه‌های کتاب
    • معرفی نسخه‌های خطی موجود ترجمه
    • روش تصحیح کتاب
  • پیشگفتار
  • باب اول:در اسماء و فضل مدینه مشرفه و بعضی فواید دیگر که به آن بلده شریفه متعلق است.
    • فصل اول:در اسمای مدینه به ترتیب حروف معجم
    • فصل دوم:در فضیلت مدینه و تفصیل او بر سایر بلاد
    • فصل سوم:در دعای آن حضرت(ص) در حق مدینه‌ و اهل آن
    • فصل چهارم:در خاک پاک مدینه و میوه‌های آن
    • فصل پنجم:در تحریض بر اقامت در مدینه
    • فصل ششم:در تحریم مدینه و احکام متعلق به آن
    • فصل هفتم:در احکام حرم مدینه زاد هما الله شرفا
    • فصل هشتم:در خصایص مدینه پر سکینه
    • فصل نهم:در بدایت و ماب شان آن بلده غراء و شرح آنچه سمت وقوع یافته در این توده غبراء
    • فصل دهم:در ظهور نار حجاز از زمین مدینه و انطفای او نزد وصولش به حرم محترم آن معدن سکینه
  • باب دوم:در فضیلت زیارت و فضل مسجد نبوی(ص) و آنچه متعلق است به آن
    • فصل اول: در فضیلت زیارت و تأکد آن و شد رحل برای آن
    • فصل دوم: در وسیلت نمودن به سید ابرار در حضرت پروردگار تبارک و تعالی
    • فصل سوم: در فضل مسجد نبوی و در روضه و منبر
  • باب سوم:در اخبار سکان مدینه از قدیم
    • فصل اول:در سکان مدینه بعد از توفان نوح(ع)
    • فصل دوم:در بیان منازل اوس و خزرج و جنگهای مابین آنان
    • فصل سوم در بیان تکریم و تشریف حق -سبحانه و تعالی- اوس و خزرج را به متابعت و مبایعت حضرت رسالت(ص)
    • فصل چهارم در قدوم آن حضرت(ص) به درون مدینه
  • باب چهارم:در عمارت مسجد نبوی و آنچه متعلق است به آن و بیان احوال حجرات ازواج طاهرات
    • فصل اول:در عمارت آن سرور(ص) آن مسجد شریف را
    • فصل دوم:در مقام آن حضرت(ص) قبل از تحویل قبله و بعد از آن
    • فصل سوم:در خبر جذع و منبر و آنچه متعلق است به آنها و ستون‌های مسجد نبوی(ص).
    • فصل چهارم:در حجره‌های شریفه آن حضرت(ص) و حجره منیفه حضرت فاطمه(س).
    • فصل پنجم:در درهایی که رسول(ص) امر فرمود به سد آن و استثنا نمود از آن بابی را که خواست
    • فصل ششم:در زیادتی عمر که بر مسجد نبوی افزوده و اتخاذ بطیحاء در ناحیه آن
    • فصل هفتم:در زیادتی عثمان و مقصوره گرفتن ایشان
    • فصل هشتم:در زیادتی ولید و اتخاذ او محراب و شرفات و منارات
    • فصل نهم:در زیادتی مهدی
    • فصل دهم:در اخباری که متعلق است به حجره شریفه
    • فصل یازدهم:در علامت جهتین رأس شریف و وجه نیر لطیف او(ص)
    • فصل دوازدهم:در عمارت مجدد و ابدال سقف حجره شریف
    • فصل سیزدهم:در آنچه منقول شده است که حوالی حجره شریفه را خندق کنده‌اند و به رصاص پرساخته
    • فصل چهاردهم:در حریق اول
    • فصل پانزدهم:در آنچه مسجد شریف بر آن مشتمل و محتوی است
    • فصل شانزدهم:در ابواب مسجد شریف و خوخه‌های او یعنی دریچه‌ها
    • فصل هفدهم:در بیان بلاطی که بر حوالی و گرداگرد مسجد شریف کرده بودند
  • باب پنجم:در مصلای عید و مساجد نبویه که در مدینه است و بیان مقابر مدینه و فضل احد و شهدای او.
    • فصل اول:در مصلای عید
    • فصل دوم:در مسجد قبا و مسجد ضرار
    • فصل سوم:در بقیه مساجدی که آن حضرت(ص) در آنجا نماز کرده و جایش معلوم است در زمان ما
    • فصل چهارم:در مساجدی که به حضور و صلات رسول(ص) مشرف شده و جهتش معلوم است اما خصوص موضعش معلوم نیست
    • فصل پنجم:در مقابر مدینه
    • فصل ششم:در فضیلت احد و شهدای سعدای آن
  • باب ششم:در آبار مبارکات مدینه و عین و غراس و صدقاتی که منسوب است به رسول(ص)
    • فصل اول:در آبار مبارکات یعنی چاه‌ها بر ترتیب حروف تهجی
    • فصل دوم:در صدقات نبویه و آنچه به دست مبارک خود نهال کرده(ص)
  • باب هفتم:در مساجدی که منسوب است بر پیغامبر(ص)
    • فصل اول:در مساجدی که در طریق مکه است
    • فصل دوم:در مساجدی که در راه حاج است
    • فصل سوم:در مساجدی که در غزوات مبارکات در آنجا نماز گزارده‌اند
  • باب هشتم:در اودیه و اطام و بعضی اعمال و جبال مدینه مشرفه
  • تعلیقات و اضافات
  • فهرست‌ها

اهمیت

این کتاب، يكى از مهم‌ترين منابع، در تاريخ و جغرافياى مدينه معرفی شده و میان عالمان اهل سنت، به عنوان مرجع نخست مدينه‌شناسى شناخته شده و میان عالمان شيعه نيز مورد توجه قرار گرفته است.[۱]


ابراهيم بن ابى الحرم مدنى (م.١٠۵۶ق)، درباره کتاب خلاصة‌ الوفا شعری سروده و این کتاب را در موضوع آثار مدینه یگانه دانسته است.[یادداشت ۴][۳]

چاپ

این کتاب، بار نخست، با تصحیح و تحقیق سيد كمال حاج‌سيدجوادى، در ۵٩٧ صفحه، توسط نشر مشعر، در تهران، در سال ۱۳۷۶ش. چاپ شده است.[۴]

پیوند به بیرون

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ کتاب‌شناسی زیارت، ص۳۰.
  2. اخبار مدینه، تمام کتاب.
  3. اخبار مدینه، مقدمه، ص۲۳.
  4. کتاب‌شناسی اخبار مدینه، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  1. سيد كمال حاج‌سيدجوادى.
  2. سيد كمال حاج‌سيدجوادى.
  3. ۹۵ نام براى مدينه ذکر شده است.
  4. من رام يستقصى معالم طيبة/ و يشاهد المعدوم بالموجود/ فعليه باستقصاء تاريخ الوفاء/ تأليف عالم طيبة السمهودى برگردان فارسی: «آرى هيچ كس مانند وى نتوانسته آثار مدينه منوره چه آنچه در ابتدا وجود داشته و دستخوش نابودى قرار گرفته و چه آنها كه در زمان حياتش موجود بوده ثبت و ضبط كند.»

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب ‌کتاب شناسی زیارت، رضا باقریان موحد، مشعر، قم، ۱۳۸۷ش. ص۳۰ است.

اخبار مدینه، نورالدين سمهودى، تصحیح و تحقیق سيدكمال حاج‌سيدجوادى، نشر مشعر، تهران، ١٣٧۶ش.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.