وادی عقیق: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی حج
خط ۲: خط ۲:


[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]]
{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی
| تصویر = وادی عقیق۱.jpg
| توضیح تصویر = بخشی از وادی عقیق در [[مدینه]]، که در برخی از فصول سال آب در آن جریان دارد.
}}
==نام==
==نام==
وادی عقیق، به «وادی مبارک» نیز خوانده شده است و آن به علت جایگاه بزرگی است که نزد مردم دارد.<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ،  ج۱،‌ ص۳۶۸.</ref> بر پایه روایتی، [[حضرت محمد(ص)]] این وادی را وادی مبارک نامیده است.<ref name=":1" /> واژه «عقیق»، به معنای «شکاف در زمین» آمده است. به گمان، این وادی را عقیق گفته‌اند، چون شکاف طبیعی در زمین بوده و آب در آن جریان دارد. به گمانی دیگر، علت نامگذاری آن رنگ شبیه به عقیق آن است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱،‌ ص۵۳۲-۵۳۵.</ref>
وادی عقیق، به «وادی مبارک» نیز خوانده شده است و آن به علت جایگاه بزرگی است که نزد مردم دارد.<ref name=":0">معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ،  ج۱،‌ ص۳۶۸.</ref> بر پایه روایتی، [[حضرت محمد(ص)]] این وادی را وادی مبارک نامیده است.<ref name=":1" /> واژه «عقیق»، به معنای «شکاف در زمین» آمده است. به گمان، این وادی را عقیق گفته‌اند، چون شکاف طبیعی در زمین بوده و آب در آن جریان دارد. به گمانی دیگر، علت نامگذاری آن رنگ شبیه به عقیق آن است.<ref>معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱،‌ ص۵۳۲-۵۳۵.</ref>


==مکان==
==مکان==
معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ ؛ ج‏1 ؛ ص368
و يقع وادي العقيق‏ غربي المدينة المنورة، يبدأ من جنوب جبال مكة و ينتهي عند مجمع السيول في الغابة، و يجري هذا الوادي في غربي جبل عير حيث يمثل أهم و أشهر معالمه الأساسية
این وادی، از سمت جنوب [[مدینه]] و از غرب [[کوه عیر]] وارد حوزه یثرب می‌شود، سپس با پیچش خود به سمت شرق، وارد حوزه یثرب شده و در غرب آن از کنار [[کوه‌های جماوات]] و از سمت راست آنها گذشته و مسیر خود را به سمت شمال ادامه می‌دهد؛ به طور کلی می‌توان این وادی را یک وادی جنوبی‌ ـ شمالی دانست که در غرب حوزه یثرب جریان دارد.<ref name=":0" />
این وادی، از سمت جنوب [[مدینه]] و از غرب [[کوه عیر]] وارد حوزه یثرب می‌شود، سپس با پیچش خود به سمت شرق، وارد حوزه یثرب شده و در غرب آن از کنار [[کوه‌های جماوات]] و از سمت راست آنها گذشته و مسیر خود را به سمت شمال ادامه می‌دهد؛ به طور کلی می‌توان این وادی را یک وادی جنوبی‌ ـ شمالی دانست که در غرب حوزه یثرب جریان دارد.<ref name=":0" />


خط ۱۷: خط ۲۷:
حضرت محمد(ص)، وادی عقیق را به عنوان اقطاع به بلال بن حارث داد؛ پس از او، به دست [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی قحافه]] و [[عمر بن خطاب]] افتاد.<ref>حموی، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۱۳۹ ؛ ابن اثیر، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۲ ؛ مقریزی، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۳۶۳.</ref> بخش اکبر وادی عقیق، در اختیار [[امام علی(ع)]] بوده است. وی در منطقه [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] کنونی، ۲۳ چاه حفر کرد؛‌ از این رو، مسجد شجره به مسجد ابیار یا آبار علی(ع) معروف شده است.<ref name=":1" />
حضرت محمد(ص)، وادی عقیق را به عنوان اقطاع به بلال بن حارث داد؛ پس از او، به دست [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر بن ابی قحافه]] و [[عمر بن خطاب]] افتاد.<ref>حموی، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۱۳۹ ؛ ابن اثیر، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۲ ؛ مقریزی، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۳۶۳.</ref> بخش اکبر وادی عقیق، در اختیار [[امام علی(ع)]] بوده است. وی در منطقه [[مسجد شجره (مدینه)|مسجد شجره]] کنونی، ۲۳ چاه حفر کرد؛‌ از این رو، مسجد شجره به مسجد ابیار یا آبار علی(ع) معروف شده است.<ref name=":1" />


در کنار این وادى، قصرهاى بسیاری ساخته شده، مانند قصر سکینة بنت حسین که به «زینبی» نامیده شده بود، قصر سعید بن عاص و قلعه عروة بن زبیر، که امروزه اثری از آنها نیست‏.<ref>الجواهر الثمینة فی محاسن المدینه، ص۱۲۹؛ المعالم المدینة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۵۴۶؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۸۰.</ref>
در کنار این وادى، قصرهاى بسیاری ساخته شد؛ مانند قصر سکینة بنت حسین که به «زینبی» نامیده شده بود، قصر سعید بن عاص و قلعه عروة بن زبیر، که امروزه اثری از آنها نیست‏.<ref>الجواهر الثمینة فی محاسن المدینه، ص۱۲۹؛ المعالم المدینة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۵۴۶؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۸۰.</ref>


==پانوشت==
==پانوشت==

نسخهٔ ‏۲۹ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۰:۲۸

وادی عقیق
بخشی از وادی عقیق در مدینه، که در برخی از فصول سال آب در آن جریان دارد.
اطلاعات اوليه

نام

وادی عقیق، به «وادی مبارک» نیز خوانده شده است و آن به علت جایگاه بزرگی است که نزد مردم دارد.[۱] بر پایه روایتی، حضرت محمد(ص) این وادی را وادی مبارک نامیده است.[۲] واژه «عقیق»، به معنای «شکاف در زمین» آمده است. به گمان، این وادی را عقیق گفته‌اند، چون شکاف طبیعی در زمین بوده و آب در آن جریان دارد. به گمانی دیگر، علت نامگذاری آن رنگ شبیه به عقیق آن است.[۳]

مکان

معالم المدينة المنورة بين العمارة و التاريخ ؛ ج‏1 ؛ ص368

و يقع وادي العقيق‏ غربي المدينة المنورة، يبدأ من جنوب جبال مكة و ينتهي عند مجمع السيول في الغابة، و يجري هذا الوادي في غربي جبل عير حيث يمثل أهم و أشهر معالمه الأساسية


این وادی، از سمت جنوب مدینه و از غرب کوه عیر وارد حوزه یثرب می‌شود، سپس با پیچش خود به سمت شرق، وارد حوزه یثرب شده و در غرب آن از کنار کوه‌های جماوات و از سمت راست آنها گذشته و مسیر خود را به سمت شمال ادامه می‌دهد؛ به طور کلی می‌توان این وادی را یک وادی جنوبی‌ ـ شمالی دانست که در غرب حوزه یثرب جریان دارد.[۱]

‌ویژگی

وادی عقیق، به سه بخش صغیر، کبیر و اکبر تقسیم شده است.[۴] آب این وادی، از طائف سرازیر شده و سپس از سوی غربی مدینه می‌گذرد؛ از این رو، وادی عقیق طولانی‌ترین وادی حجاز است.به سبب آب این وادی، مناطق پیرامون آن حاصل‌خیز و دارای آب و هوایی خوب است.[۵]

در حدیث

حضرت محمد(ص) توجه ویژه‌ای به این وادی داشته و آن را وادی مبارک نامیده‌ است. بر پایه برخی از روایات، جبرئیل در شبی بر او نازل شده و از جانب خدا، با اشاره به وادی عقیق از وی خواسته در آن وادی مبارک، نماز بخواند.[۲]

در تاریخ

حضرت محمد(ص)، وادی عقیق را به عنوان اقطاع به بلال بن حارث داد؛ پس از او، به دست ابوبکر بن ابی قحافه و عمر بن خطاب افتاد.[۶] بخش اکبر وادی عقیق، در اختیار امام علی(ع) بوده است. وی در منطقه مسجد شجره کنونی، ۲۳ چاه حفر کرد؛‌ از این رو، مسجد شجره به مسجد ابیار یا آبار علی(ع) معروف شده است.[۲]

در کنار این وادى، قصرهاى بسیاری ساخته شد؛ مانند قصر سکینة بنت حسین که به «زینبی» نامیده شده بود، قصر سعید بن عاص و قلعه عروة بن زبیر، که امروزه اثری از آنها نیست‏.[۷]

پانوشت

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱،‌ ص۳۶۸.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ابن کثیر، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۱۴؛ امتاع الاسماع، ج۹، ص۳۳.
  3. معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، ج۱،‌ ص۵۳۲-۵۳۵.
  4. البلدان، ص۱۵۱ ؛ وفاء الوفا بأخبار دارالمصطفی، ج۳، ص۱۸۷.
  5. الیاس، بی‌تا، ص۱۲۰.
  6. حموی، ۱۹۹۵م، ج۴، ص۱۳۹ ؛ ابن اثیر، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۲ ؛ مقریزی، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۳۶۳.
  7. الجواهر الثمینة فی محاسن المدینه، ص۱۲۹؛ المعالم المدینة بین العمارة و التاریخ، ج۱، ص۵۴۶؛ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۱۸۰.

منابع

این مقاله برگرفته از مقاله بررسی جغرافیای طبیعی مدینه یحیی جهانگیری و علی اصغر کریم خانی، فصلنامه میقات حج، دوره ۲۶، ش۱۰۳، بهار ۱۳۹۷، ص۷۹–۱۰ است.

آثار اسلامی مکه و مدینه،‌ رسول جعفریان،‌ انتشارات مشعر، قم،‌ 1386ش.

امتاع الاسماع، احمد مقریزی، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۲۰ق.

البلدان، احمد بن اسحاق یعقوبی، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۳۳ق.

الجواهر الثمینة فی محاسن المدینه، محمد حسینی مدنی، دار الکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۷ق.

معالم المدینه المنوره بین العمارة و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، دار المکتبة الهلال، بیروت ۱۴۱۹ق.