هجرت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴: | خط ۴: | ||
== اصطلاح شناسی == | == اصطلاح شناسی == | ||
واژه هجرت، اسم مصدر و از ریشه هجر به معنای ترک ( ضد وصل )، دور شدن و جدا شدن ،قطع رابطه و فاصله گرفتن از چیزی یا کسی است<ref>لسان العرب، ج5ص250</ref>. گفته شده در اصل این لغت در زبان عربی به معنای ترک بادیه نشینی و ورود به شهر است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2090/%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8?volumeNumber=5&pageNumber=251&viewType=pdf لسان العرب، ج۵، 251]</ref> و در اصطلاح اسلامی، خروج از دار الکفر به سوی دار الایمان یا دار الخوف به سوی دار الامن، به منظور حفظ دین و داشتن آزادی عمل بیشتر در انجام فرایض یا در امان ماندن از آزار و اذیت مشرکین و کفار است<ref> | واژه هجرت، اسم مصدر و از ریشه هجر به معنای ترک ( ضد وصل )، دور شدن و جدا شدن ،قطع رابطه و فاصله گرفتن از چیزی یا کسی است<ref>لسان العرب، ج5ص250</ref>. گفته شده در اصل این لغت در زبان عربی به معنای ترک بادیه نشینی و ورود به شهر است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/2090/%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8?volumeNumber=5&pageNumber=251&viewType=pdf لسان العرب، ج۵، 251]</ref> و در اصطلاح اسلامی، خروج از دار الکفر به سوی دار الایمان یا دار الخوف به سوی دار الامن، به منظور حفظ دین و داشتن آزادی عمل بیشتر در انجام فرایض یا در امان ماندن از آزار و اذیت مشرکین و کفار است<ref>التاریخ القویم،ج1ص433</ref>. | ||
=== اقسام هجرت === | === اقسام هجرت === | ||
مفهوم هجرت در ادبیات اسلامی، هم برای مهاجرت جغرافیایی از سرزمینی به سرزمین دیگر استفاده شده و هم از این واژه برای ترک گناه و بازگشت به سوی خدا استفاده شده است. برای نمونه در احادیثی از رسول خدا، بهترین هجرت دوری از گناه دانسته شده است.<ref> | مفهوم هجرت در ادبیات اسلامی، هم برای مهاجرت جغرافیایی از سرزمینی به سرزمین دیگر استفاده شده و هم از این واژه برای ترک گناه و بازگشت به سوی خدا استفاده شده است. برای نمونه در احادیثی از رسول خدا، بهترین هجرت دوری از گناه دانسته شده است.<ref>منتخب میزان الحکمه، ص521 ح 6343،6342 و 6341. </ref> | ||
== هجرت در قرآن == | == هجرت در قرآن == | ||
[[قرآن کریم]] در آیات متعددی بر اهمیت هجرت در راه خدا تأکید کرده است. در آیه ۲۱۸ سوره بقره، مؤمنان مهاجر و مجاهد، امیدوار به رحمت و آمرزش الهی معرفی شدهاند.<ref>الامثل، ج۲، ص108</ref> آیات ۹۷ و ۱۰۰ سوره نساء، سرنوشت تلخ کسانی را که با وجود توانایی، از هجرت خودداری کردهاند، بیان میکند و وعده پاداش اخروی و گسترش رزق و روزی را به مهاجران میدهد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=3&pageNumber=403&viewType=pdf الامثل، ج۳، 403 و ص408]</ref> آیه ۷۲ سوره انفال، مهاجران و انصار را اولیای یکدیگر میداند و دوستی با کسانی که هجرت نکردهاند را تا زمانی که هجرت نکنند، بیفایده میخواند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=5&pageNumber=504&viewType=pdf الامثل، ج۵،ص 504]</ref> همچنین در آیه ۵۶ سوره عنکبوت، با اشاره به وسعت زمین خداوند، بر لزوم هجرت از محیطی که معصیت خدا در آن فراوان است، تأکید شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=12&pageNumber=438&viewType=pdf الامثل،ج۱۲، ص438]</ref>. در این آیات ایمان، زیربنای هجرت دانسته شده است. همچنین هجرت با جهاد ارزش برابر دارد و دارای آثار و برکات فراوان اخروی و دنیوی دانسته شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1722851/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%87%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C «واکاوی مفهوم هجرت در قرآن کریم بر پایه تحلیل روابط همنشینی»، ص 76-77]</ref> | [[قرآن کریم]] در آیات متعددی بر اهمیت هجرت در راه خدا تأکید کرده است. در آیه ۲۱۸ سوره بقره، مؤمنان مهاجر و مجاهد، امیدوار به رحمت و آمرزش الهی معرفی شدهاند.<ref>الامثل، ج۲، ص108</ref> آیات ۹۷ و ۱۰۰ سوره نساء، سرنوشت تلخ کسانی را که با وجود توانایی، از هجرت خودداری کردهاند، بیان میکند و وعده پاداش اخروی و گسترش رزق و روزی را به مهاجران میدهد.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=3&pageNumber=403&viewType=pdf الامثل، ج۳، 403 و ص408]</ref> آیه ۷۲ سوره انفال، مهاجران و انصار را اولیای یکدیگر میداند و دوستی با کسانی که هجرت نکردهاند را تا زمانی که هجرت نکنند، بیفایده میخواند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=5&pageNumber=504&viewType=pdf الامثل، ج۵،ص 504]</ref> همچنین در آیه ۵۶ سوره عنکبوت، با اشاره به وسعت زمین خداوند، بر لزوم هجرت از محیطی که معصیت خدا در آن فراوان است، تأکید شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1924?volumeNumber=12&pageNumber=438&viewType=pdf الامثل،ج۱۲، ص438]</ref>. در این آیات ایمان، زیربنای هجرت دانسته شده است. همچنین هجرت با جهاد ارزش برابر دارد و دارای آثار و برکات فراوان اخروی و دنیوی دانسته شده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1722851/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%A8%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7-%D9%87%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C «واکاوی مفهوم هجرت در قرآن کریم بر پایه تحلیل روابط همنشینی»، ص 76-77]</ref> | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
مشرکان مکه در پی شروع مهاجرت مسلمانان به مدینه، در آخر ماه صفر سال 14 بعد از [[بعثت]]، تصمیم به قتل پیامبر(ص) گرفتند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص212 | مشرکان مکه در پی شروع مهاجرت مسلمانان به مدینه، در آخر ماه صفر سال 14 بعد از [[بعثت]]، تصمیم به قتل پیامبر(ص) گرفتند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص212 | ||
</ref> با اطلاع از توطئه مشرکان، پیامبر مخفیانه از مکه به قصد مدینه خارج شد.<ref> | </ref> با اطلاع از توطئه مشرکان، پیامبر مخفیانه از مکه به قصد مدینه خارج شد.<ref>السیره النبویه،ج1ص482؛ انساب الاشراف،ج1 ص260</ref>برخی بر آنند که رسول خدا (ص) در شب پنجشنبه اول ماه ربیع الاول سال چهاردهم بعثت از مکه بیرون رفت<ref>تاریخ پیامبر اسلام (ص)،ص216.</ref> اما مَقدِسی مینویسد: حضرت شب دوشنبه سه روز به آخر صفر وارد غار ثور شد و پس از آن که سه روز در میان غار پنهان بود، شب پنجشنبه اول ربیع الاول از غار ثور بیرون آمد و رهسپار مدینه شد و ۱۲ روز در راه بود و از بیرون آمدن از خانه تا رسیدن به [[قبا]] و مدینه، ۱۵ روز طول کشید.<ref>البدء و التاریخ، ج4 ص177</ref> | ||
پیامبر (ص)، برای هجرت به مدینه از مسیر معمول کاروانها عبور نکرد بلکه در تاریکی هوا با راهنمایی عبدالله بن اریقط<ref> | پیامبر (ص)، برای هجرت به مدینه از مسیر معمول کاروانها عبور نکرد بلکه در تاریکی هوا با راهنمایی عبدالله بن اریقط<ref>الهجره النبوی من خروجه من مکه،ص16</ref> از بیراهه سفر کرد. مسیر هجرت پیامبر را چنین گفته اند: مکه، [[غار ثور]]، عُسفان، اَمَج، رابغ رمل، ثنیه المره (المرار)، مدلجه حجاج، جداجد (جباجب)، ذو سلم ، عَرَج، بطن رئم (بطن ریم)، ملل و قباء بود<ref>اطلس قرآن، ص212-210. </ref>. | ||
== تَعَرُّب بعدَ الهجره == | == تَعَرُّب بعدَ الهجره == |