سرداب: تفاوت میان نسخه‌ها
(←پانوشت) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
[[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | [[رده:مقاله‌های در دست ویرایش]] | ||
[[پرونده:سرداب حرم حضرت عباس(ع).jpg|بندانگشتی|سرداب حرم حضرت عباس(ع).]] | |||
<br /> | |||
==واژه‌شناسی== | |||
سرداب، واژه‌ای فارسی بوده و از دو بخش سرد و آب تشکیل شده<ref name=":0">لغت نامه دهخدا، ذیل واژه سرداب، به نقل از اقرب الموارد.</ref> و به معنای خانه‌ای است که در زیرزمین می‌سازند تا در گرما به آن پناه برده و آب در آنجا نگه می‌دارند تا سرد بماند.<ref>لغت نامه دهخدا، ذیل واژه سرداب، به نقل از غیاث.</ref> برخی، این ترکیب را نپذیرفته، بخش دوم آن را «آبه» به معنای محل ساختمان دانسته‌اند.<ref>آشــنايى با معمارى اســلامى، ص 197، برداشــت مضمون؛ معرفى سردابهاى يزد و فضاهاى مرتبط با آن، مجله صفه، شماره ۵۶، ص۴۴.</ref> واژه سرداب، وارد زبان عربی شده و به سرادیب جمع بسته شده است.<ref name=":0" /> دهخدا، زیر واژه «سردابه» به نقل از انجمن آرای ناصری، سردابه را خانه‌ای دانسته که در زیرزمین ساخته شده و دارای حوض آب سرد بوده و در گرمای تابستان برای خواب و استراحت استفاده می‌شده است.<ref>لغت نامه دهخدا، ذیل واژه سردابه.</ref> عمید، یکی از معانی سرداب را جایی که در زیرزمین برای دفن مردگان یا گذاشتن تابوت مرده درست می‌کنند، دانسته است.<ref>فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه سرداب.</ref> | |||
در برخی از واژه‌نامه عربی نیز، سرداب را ساختمانی که برای تابستان زیر زمین ساخته می‌شود معنی کرده‌اند.<ref>القاموس المحيط، ج1، ص10؛ مجمع البحرين، ج2، ص82.</ref> | |||
در لغتنامه آكسفورد واژه‌هاى Crypt و Cellar معانى نزديك به سرداب دارد. Cellar به اتاقى كه براى نگهدارى اشــياء در زير زمين ساخته می‌شود و Crypt به اتاقى در ســطح زيرين كليسا كه براى دفن مردگان استفاده می‌شده است، گفته شده است.<ref>معرفى سردابهاى يزد و فضاهاى مرتبط با آن، </ref> | در لغتنامه آكسفورد واژه‌هاى Crypt<ref>An underground room often used for storing things</ref> و Cellar<ref>A room under the floor of a church used especially in the past as a place for burying people</ref> معانى نزديك به سرداب دارد. Cellar به اتاقى كه براى نگهدارى اشــياء در زير زمين ساخته می‌شود و Crypt به اتاقى در ســطح زيرين كليسا كه براى دفن مردگان استفاده می‌شده است، گفته شده است.<ref>معرفى سردابهاى يزد و فضاهاى مرتبط با آن، مجله صفه، شماره ۵۶، ص۴۲. </ref> | ||
== در مکان‌های مقدس == | ==در مکان‌های مقدس== | ||
یکی از معانی سرداب، آرامگاه و محل دفن مردگان است. در [[قبرستان وادی السلام|قبرستان وادى‌السلام]]، در [[نجف]]، مقبره برخى از اشخاص به صورت سرداب‌هايى پايين‌تر از سطح زمين قرار دارد. در [[آستان مقدس امام رضا(ع)|حرم امام رضا(ع)]] سرداب مقدس، مدفن اصلى آن امام(ع) است كه اكنون در طبقه زيرين و به فاصله تقريبى سه متر از كف [[روضه]] قرار دارد. | |||
<ref>حرم در واژه‌ها، ص۲۸.</ref> | <ref>حرم در واژه‌ها، ص۲۸.</ref> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۶: | ||
| لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1268/1/32 | | لینک = http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1268/1/32 | ||
}} | }} | ||
'''آشــنايى با معمارى اســلامى ايران،''' محمدكريم پيرنيا، تدوين غلامحسين معماريان، سروش دانش، تهران، 1371ش. | |||
'''حرم در واژه‌ها'''، از مجموعه «رهنما»، سید ابراهیم موسوی‌پناه، آستان قدس رضوى، ۱۳۹۱ش. | '''حرم در واژه‌ها'''، از مجموعه «رهنما»، سید ابراهیم موسوی‌پناه، آستان قدس رضوى، ۱۳۹۱ش. | ||
'''القاموس المحيط'''، محمد بن یعقوب فیروزآبادی، دار الکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۱۵ق. | |||
'''مجمع البحرين'''، فخر الدين بن محمد طريحى، مرتضوي، تهران، 1375ش. | |||
'''معرفى سردابهاى يزدوفضاهاى مرتبط با آن همراه تحليلى ازنگاه مفاهيم پايدارى'''، مجله صفه، پیاپی ۵۶، بهار ۱۳۹۱ش، ص۴۱. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
نسخهٔ ۲۶ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۴۶
 | این مقاله هماکنون در دست ویرایش است.
این برچسب را کاربر:Abbasahmadi1363 در تاریخ ۴ آبان ۱۳۹۸ برای جلوگیری از تعارض ویرایشی قرار داده است. لطفا بدون توافق با کاربر فوق برچسب را برندارید. |
.jpg)
واژه‌شناسی
سرداب، واژه‌ای فارسی بوده و از دو بخش سرد و آب تشکیل شده[۱] و به معنای خانه‌ای است که در زیرزمین می‌سازند تا در گرما به آن پناه برده و آب در آنجا نگه می‌دارند تا سرد بماند.[۲] برخی، این ترکیب را نپذیرفته، بخش دوم آن را «آبه» به معنای محل ساختمان دانسته‌اند.[۳] واژه سرداب، وارد زبان عربی شده و به سرادیب جمع بسته شده است.[۱] دهخدا، زیر واژه «سردابه» به نقل از انجمن آرای ناصری، سردابه را خانه‌ای دانسته که در زیرزمین ساخته شده و دارای حوض آب سرد بوده و در گرمای تابستان برای خواب و استراحت استفاده می‌شده است.[۴] عمید، یکی از معانی سرداب را جایی که در زیرزمین برای دفن مردگان یا گذاشتن تابوت مرده درست می‌کنند، دانسته است.[۵]
در برخی از واژه‌نامه عربی نیز، سرداب را ساختمانی که برای تابستان زیر زمین ساخته می‌شود معنی کرده‌اند.[۶]
در لغتنامه آكسفورد واژه‌هاى Crypt[۷] و Cellar[۸] معانى نزديك به سرداب دارد. Cellar به اتاقى كه براى نگهدارى اشــياء در زير زمين ساخته می‌شود و Crypt به اتاقى در ســطح زيرين كليسا كه براى دفن مردگان استفاده می‌شده است، گفته شده است.[۹]
در مکان‌های مقدس
یکی از معانی سرداب، آرامگاه و محل دفن مردگان است. در قبرستان وادى‌السلام، در نجف، مقبره برخى از اشخاص به صورت سرداب‌هايى پايين‌تر از سطح زمين قرار دارد. در حرم امام رضا(ع) سرداب مقدس، مدفن اصلى آن امام(ع) است كه اكنون در طبقه زيرين و به فاصله تقريبى سه متر از كف روضه قرار دارد.
پانوشت
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ لغت نامه دهخدا، ذیل واژه سرداب، به نقل از اقرب الموارد.
- ↑ لغت نامه دهخدا، ذیل واژه سرداب، به نقل از غیاث.
- ↑ آشــنايى با معمارى اســلامى، ص 197، برداشــت مضمون؛ معرفى سردابهاى يزد و فضاهاى مرتبط با آن، مجله صفه، شماره ۵۶، ص۴۴.
- ↑ لغت نامه دهخدا، ذیل واژه سردابه.
- ↑ فرهنگ فارسی عمید، ذیل واژه سرداب.
- ↑ القاموس المحيط، ج1، ص10؛ مجمع البحرين، ج2، ص82.
- ↑ An underground room often used for storing things
- ↑ A room under the floor of a church used especially in the past as a place for burying people
- ↑ معرفى سردابهاى يزد و فضاهاى مرتبط با آن، مجله صفه، شماره ۵۶، ص۴۲.
- ↑ حرم در واژه‌ها، ص۲۸.
منابع
آشــنايى با معمارى اســلامى ايران، محمدكريم پيرنيا، تدوين غلامحسين معماريان، سروش دانش، تهران، 1371ش.
حرم در واژه‌ها، از مجموعه «رهنما»، سید ابراهیم موسوی‌پناه، آستان قدس رضوى، ۱۳۹۱ش.
القاموس المحيط، محمد بن یعقوب فیروزآبادی، دار الکتب العلمیة، بیروت، ۱۴۱۵ق.
مجمع البحرين، فخر الدين بن محمد طريحى، مرتضوي، تهران، 1375ش.
معرفى سردابهاى يزدوفضاهاى مرتبط با آن همراه تحليلى ازنگاه مفاهيم پايدارى، مجله صفه، پیاپی ۵۶، بهار ۱۳۹۱ش، ص۴۱.