مزار سکینه بنت حسین(ع) (دمشق): تفاوت میان نسخه‌ها
(←اقوال) |
|||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
[[پرونده:ضریح سکینه بنت الحسین(ع) (دمشق).jpg|بندانگشتی|ضریح سکینه دختر امام حسین(ع).]] | |||
مزار سکینه بنت حسین(ع)، به همراه [[مزار زینب بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب بنت علی(ع)]] که متصل به یکدیگرند، از مهمترین زیارتگاه‌های قبرستان باب‌الصغیر دمشق به شمار آمده و مورد توجه زائران [[شیعه]] از کشورهای مختلف است.<ref name=":0" /> | مزار سکینه بنت حسین(ع)، به همراه [[مزار زینب بنت علی(ع) (دمشق)|مزار زینب بنت علی(ع)]] که متصل به یکدیگرند، از مهمترین زیارتگاه‌های قبرستان باب‌الصغیر دمشق به شمار آمده و مورد توجه زائران [[شیعه]] از کشورهای مختلف است.<ref name=":0" /> | ||
==بنا== | ==بنا== | ||
{{اصلی|مزار زینب بنت علی(ع) و سکینه بنت حسین(ع) (دمشق)}} | {{اصلی|مزار زینب بنت علی(ع) و سکینه بنت حسین(ع) (دمشق)}} | ||
این مزار، دارای [[صحن]]، [[گنبد|گنبدی]] سبزرنگ، [[ضریح]] نقره‌ای طلاکوب و [[سرداب]] است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچه‌ای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبه‌هایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبه‌ها، قبر به سکینه بنت حسین بن علی(ع) انتساب داده شده است.<ref group="یادداشت">متن این کتیبه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref><ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶؛ Inscriptions Arabes De Damas, Les St ف les Fun ق raires, I. Cimeti ف re DAl-B ع b Al-Sa گ r, Khaled</ref> | این مزار، دارای [[صحن]]، [[گنبد|گنبدی]] سبزرنگ، [[ضریح]] نقره‌ای طلاکوب و [[سرداب]] است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچه‌ای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبه‌هایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبه‌ها، قبر به سکینه بنت حسین بن علی(ع) انتساب داده شده است.<ref group="یادداشت">متن این کتیبه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.</ref><ref>آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶؛ Inscriptions Arabes De Damas, Les St ف les Fun ق raires, I. Cimeti ف re DAl-B ع b Al-Sa گ r, Khaled</ref> | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
====سکینه بنت حسین(ع)==== | ====سکینه بنت حسین(ع)==== | ||
قبر منسوب به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]] در باب‌الصغیر، از گذشته معروف و شناخته شده بوده است و تاریخ‌نگاران و جهانگردان، از آن یاد کرده‌اند.<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ٢، ص ١٩٧؛ الاشارات الی معرفة الزیارات، ص ١٣؛ معجم البلدان، ج ٢، ص ۴۶٨؛ رحلة ابن جبیر، ص ٢١٨؛ رحلة ابن بطوطة، ص ٧۵.</ref> برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای این انتساب، اعتبار و سند تاریخی قائل نشده‌اند.<ref name=":1" /> | [[پرونده:کتیبه دور صندوق سکینه بنت حسین(ع) (دمشق).jpg|بندانگشتی|کتیبه دور [[صندوق|صندوقچه]] قبر سکینه بنت حسین(ع) که نوشته خط درشت آن چنین است: [هذ]ا قبر سکینة بنت الحسین.|جایگزین=|راست]] | ||
قبر منسوب به سکینه دختر [[امام حسین(ع)]] در باب‌الصغیر، از گذشته معروف و شناخته شده بوده است و تاریخ‌نگاران و جهانگردان، از آن یاد کرده‌اند.<ref>تاریخ مدینة دمشق، ج ٢، ص ١٩٧؛ الاشارات الی معرفة الزیارات، ص ١٣؛ معجم البلدان، ج ٢، ص ۴۶٨؛ رحلة ابن جبیر، ص ٢١٨؛ رحلة ابن بطوطة، ص ٧۵.</ref> برخی، با توجه به درگذشت سکینه در [[مدینه]]، برای این انتساب، اعتبار و سند تاریخی قائل نشده‌اند.<ref name=":1" /> | |||
سکینه دختر امام حسین(ع)، نامش آمنه یا امیمه، و مادرش رباب دختر امرئ‌القیس بن عدی قضاعی بود. «سکینه» نام یا لقبی بود که مادرش رباب، او را بدین نام می‌خواند. بر پایه شعری<ref group="یادداشت">لعمرک اننی احب داراً/ تَحُلُّ بها سکينةُ و الربابُ</ref> که امام حسین(ع) درباره سکینه و رباب سروده، وی علاقه زیادی به آن دو داشته است. سکینه، خواهر عبدالله رضیع<ref group="یادداشت">عبدالله رضیع، نوزاد شهید امام حسین(ع) در کربلا است. عبدالله رضیع، نزد [[ايران|ایرانیان]] به نام «علی‌اصغر» شناخته می‌شود.</ref> بود.<ref>ر.ک: تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»، محسن رنجبر، شماره ١٢، ص ٨۶.</ref> | |||
وی به همراه پدرش در کربلا حضور یافت و در روز عاشورا شاهد شهادت او بود. سپس به همراه دیگر اسیران [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و سرهای شهیدان [[کربلا]]، به [[کوفه]] و از آنجا به [[شام]] برده شد و سرانجام با برادر خود [[امام سجاد(ع)]] به [[مدینه]] بازگشت.<ref>تذکرة الخواص، ص ٢۵١.</ref> به گواهی بیشتر منابع، او در سال ۱۱۷ق. در مدینه درگذشت.<ref>انساب الاشراف، ج ٢، ص ١۴١؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۶٩، ص ٢١٨؛ وفیات الاعیان، ج ٢، صص ٣٩۶ و ٣٩٧؛ الاعلام، ج ٣، ص ١٠۶.</ref> | وی به همراه پدرش در کربلا حضور یافت و در روز عاشورا شاهد شهادت او بود. سپس به همراه دیگر اسیران [[اهل بیت|اهل‌بیت(ع)]] و سرهای شهیدان [[کربلا]]، به [[کوفه]] و از آنجا به [[شام]] برده شد و سرانجام با برادر خود [[امام سجاد(ع)]] به [[مدینه]] بازگشت.<ref>تذکرة الخواص، ص ٢۵١.</ref> به گواهی بیشتر منابع، او در سال ۱۱۷ق. در مدینه درگذشت.<ref>انساب الاشراف، ج ٢، ص ١۴١؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۶٩، ص ٢١٨؛ وفیات الاعیان، ج ٢، صص ٣٩۶ و ٣٩٧؛ الاعلام، ج ٣، ص ١٠۶.</ref> | ||
نسخهٔ ۱۳ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۴۳
_%D9%88_%D8%B3%DA%A9%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%D9%86%D8%AA_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86(%D8%B9).jpg) گنبد وسط تصویر، متعلق به مزار سکینه بنت حسین(ع) است. | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| مکان | سوریه، دمشق، قبرستان باب الصغیر. |
| مشخصات | |
| وضعیت | فعال |
| امکانات | صحن، گنبد، سرداب، ضریح و صندوقچه. |
مزار سکینه بنت حسین(ع)، در سوریه، در دمشق و در قبرستان باب الصغیر قرار دارد. این مزار متصل به مزار زینب بنت علی(ع) است و از مهمترین زیارتگاه‌های قبرستان باب‌الصغیر شمرده می‌شود.
انتساب این زیارتگاه به سکینه دختر امام حسین(ع)، به سبب درگذشت وی در مدینه مورد تردید قرار گرفته است. برخی، این مزار را به سکینه دختر یکی از پادشاهان و برخی به سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه و نوه زید بن علی(ع) منتسب کرده‌اند. این دو انتساب نیز مورد نقد قرار گرفته‌اند.
زیارتگاه‌های دیگری در قاهره و طَبَریه فلسطین نیز، به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب هستند.
مکان
مزار سکینه بنت حسین(ع)، در سوریه، در دمشق و در قبرستان باب الصغیر قرار دارد. این مزار متصل به مزار زینب بنت علی(ع) است.[۱]
اهمیت
_(%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82).jpg)
مزار سکینه بنت حسین(ع)، به همراه مزار زینب بنت علی(ع) که متصل به یکدیگرند، از مهمترین زیارتگاه‌های قبرستان باب‌الصغیر دمشق به شمار آمده و مورد توجه زائران شیعه از کشورهای مختلف است.[۱]
بنا
این مزار، دارای صحن، گنبدی سبزرنگ، ضریح نقره‌ای طلاکوب و سرداب است. قبر اصلی، در سرداب است و روی آن صندوقچه‌ای قدیمی و نفیس قرار دارد. روی صندوقچه کتیبه‌هایی است که آیاتی از قرآن بر آن نقش شده است. در یکی از کتیبه‌ها، قبر به سکینه بنت حسین بن علی(ع) انتساب داده شده است.[یادداشت ۱][۲]
مدفون
اقوال
سکینه بنت حسین(ع)
_(%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82).jpg)
قبر منسوب به سکینه دختر امام حسین(ع) در باب‌الصغیر، از گذشته معروف و شناخته شده بوده است و تاریخ‌نگاران و جهانگردان، از آن یاد کرده‌اند.[۳] برخی، با توجه به درگذشت سکینه در مدینه، برای این انتساب، اعتبار و سند تاریخی قائل نشده‌اند.[۴]
سکینه دختر امام حسین(ع)، نامش آمنه یا امیمه، و مادرش رباب دختر امرئ‌القیس بن عدی قضاعی بود. «سکینه» نام یا لقبی بود که مادرش رباب، او را بدین نام می‌خواند. بر پایه شعری[یادداشت ۲] که امام حسین(ع) درباره سکینه و رباب سروده، وی علاقه زیادی به آن دو داشته است. سکینه، خواهر عبدالله رضیع[یادداشت ۳] بود.[۵]
وی به همراه پدرش در کربلا حضور یافت و در روز عاشورا شاهد شهادت او بود. سپس به همراه دیگر اسیران اهل‌بیت(ع) و سرهای شهیدان کربلا، به کوفه و از آنجا به شام برده شد و سرانجام با برادر خود امام سجاد(ع) به مدینه بازگشت.[۶] به گواهی بیشتر منابع، او در سال ۱۱۷ق. در مدینه درگذشت.[۷]
سکینه دختر یکی از پادشاهان
سید محسن امین (م.۱۳۷۱ق)، با استناد به اینکه شیخ عباس قمی (م.۱۳۵۹ق)، نام صاحب مزار را در کتیبه‌ای به خط کوفی در صندوقچه روی قبر، «سکینه بنت الملک» خوانده است، این مزار را قبر دختر یکی از پادشاهان دانسته است.[۸] برخی این مطلب رد کرده‌اند؛ زیرا در کتیبه روی قبر، نام صاحب مزار، سکینه دختر امام حسین(ع) ذکر شده است.[یادداشت ۴][۹]
سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه
محمد حسنین سابقی (ت.۱۳۶۵ق) پژوهشگر معاصر، صاحب این قبر را سکینه دختر حسین ذی‌الدمعه (م.۱۳۵ق)، فرزند زید بن علی(ع) می‌داند. او بر این باور است که وی و خواهرش «فاطمه» به همراه مادر خود «خدیجه»[یادداشت ۵] و جد خود «عمر فرزند امام سجاد(ع)»، در یک مقبره به خاک سپرده شده‌اند؛ ولی به مرور زمان این قبر به سکینه دختر امام حسین(ع) شهرت یافته است.[۱۰] وی برای تأیید نظریه خود، به هیچ منبعی استناد نکرده است و برخی، با وجود تلاش فراوان، موفق به یافتن مدرکی برای این قول نشده‌اند.[۹]
دیگر مزارهای منسوب به او
افزون بر باب‌الصغیر، زیارتگاه‌های دیگری نیز در دیگر نقاط، از جمله در شهر قاهره، پایتخت مصر، و در شهر «طَبَریه» فلسطین، به سکینه دختر امام حسین(ع) منسوب است. برخی، با توجه به درگذشت سکینه در مدینه، برای هیچ‌یک از این زیارتگاه‌ها، اعتبار و سند تاریخی قائل نشده‌اند.[۴]
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۲.
- ↑ آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶؛ Inscriptions Arabes De Damas, Les St ف les Fun ق raires, I. Cimeti ف re DAl-B ع b Al-Sa گ r, Khaled
- ↑ تاریخ مدینة دمشق، ج ٢، ص ١٩٧؛ الاشارات الی معرفة الزیارات، ص ١٣؛ معجم البلدان، ج ٢، ص ۴۶٨؛ رحلة ابن جبیر، ص ٢١٨؛ رحلة ابن بطوطة، ص ٧۵.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۶ و ۲۵۵.
- ↑ ر.ک: تاریخ در آینه پژوهش، «پژوهشی درباره نام، سن و کیفیت شهادت طفل شیرخوار امام حسین(ع)»، محسن رنجبر، شماره ١٢، ص ٨۶.
- ↑ تذکرة الخواص، ص ٢۵١.
- ↑ انساب الاشراف، ج ٢، ص ١۴١؛ تاریخ مدینة دمشق، ج ۶٩، ص ٢١٨؛ وفیات الاعیان، ج ٢، صص ٣٩۶ و ٣٩٧؛ الاعلام، ج ٣، ص ١٠۶.
- ↑ اعیان الشیعة، ج ٣، ص ۴٩٢.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ آثار پیامبر(ص) و زیارتگاه‌های اهل بیت(ع) در سوریه؛ ص۲۵۵.
- ↑ مرقد العقیلة زینب، ص ٧٣.
- ↑ متن این کتیبه چنین است: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.
- ↑ لعمرک اننی احب داراً/ تَحُلُّ بها سکينةُ و الربابُ
- ↑ عبدالله رضیع، نوزاد شهید امام حسین(ع) در کربلا است. عبدالله رضیع، نزد ایرانیان به نام «علی‌اصغر» شناخته می‌شود.
- ↑ متن کتیبه: بسم الله الرحمن الرحیم هذا قبر سکینة بنت الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین وعلی آلهم الطاهرین.
- ↑ خدیجه، دختر «عمر پسر امام سجاد(ع)» است.
منابع