دعاهای مناسک عمره تمتع و حج

دعاهای مناسک حج مجموعه‌ای از دعاها است که بر اساس روایات و فتوای فقیهان شیعه، خواندن آنها در مناسک حج مستحب است.

دعای احرام

طبق روایات، مستحب است حج‌گزار هنگام پوشیدن لباس احرام این دعا را بخواند:‌

دعای پوشیدن لباس احرام
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی رَزَقَنِی مَا اُوَارِی بِهِ عَوْرَتِی وَ اُؤَدِّی بِهِ فَرْضِی وَ اَعْبُدُ فِیهِ رَبِّی وَ اَنْتَهِی فِیهِ اِلَی مَا اَمَرَنِی الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی قَصَدْتُهُ فَبَلَّغَنِی وَ اَرَدْتُهُ فَأَعَانَنِی وَ قَبِلَنِی وَ لَمْ یَقْطَعْ بِی وَ وَجْهَهُ اَرَدْتُ فَسَلَّمَنِی فَهُوَ حِصْنِی وَ کَهْفِی وَ حِرْزِی وَ ظَهْرِی وَ مَلَاذِی وَ مَلْجَئِی وَ مَنْجَایَ وَ ذُخْرِی وَ عُدَّتِی فِی شِدَّتِی وَ رَخَائِی‏
ستایش برای خدایی است که به من لباسی روزی داد تا شرمگاهم را بپوشانم، واجبم را انجام دهم، برای پروردگارم عبادت کنم و به آنچه دستور داده عمل کنم، ستایش برای خدایی است که به سوی او آمدم و او به مقصدم رساند، و قصد او کردم کمکم کرد و پذیرایم شد و مرا ناامید نساخت، و قصد اخلاص کردم من را به سلامت داشت پس او پناهگاهم، پشتوانه‌ام، امید و پناهم، و یار و یاورم در سختی و آسانی است.

ورود به حرم مکی

مستحب است هنگام ورود به حرم مکی این دعا خوانده شود:

دعای وورد به حرم مکی
اَللّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ: ﴿وَ أَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجالاً وَ عَلی کُلِّ ضامِر یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجّ عَمِیق﴾ اَللّهُمَّ إِنِّی أَرْجُو أَنْ أَکُونَ مِمَّنْ أَجابَ دَعْوَتَکَ، وَ قَدْ جِئْتُ مِنْ شُقَّةٍ بَعِیدَة وَ مِنْ فَجٍّ عَمِیق، سامِعاً لِنِدائِکَ، وَ مُسْتَجِیباً لَکَ، مُطِیعًا لاَِمْرِکَ وَ کُلُّ ذلِکَ بِفَضْلِکَ عَلَیَّ وَ إِحْسانِکَ إِلَیَّ
خداوندا! در قرآنت (به ابراهیم) فرمودی و فرموده‌ات درست است که «مردم را به حج فراخوان تا پیاده و سواره بر مرکب‌های لاغر اندام از هر راه دور به سویت آیند»، خداوندا، من امیدوارم از کسانی باشم که دعوتت را پاسخ گفته و از سرزمین و راه دوری آمده‌ام، ندایت را شنوا و پذیرا و فرمانبردارت هستم، و این همه به فضل و احسان توست
فَلَکَ الْحَمْدُ عَلی مَا وَفَّقْتَنِی لَهُ، أَبْتَغِی بِذلِکَ الزُّلْفَةَ عِنْدَکَ وَالْقُرْبَةَ إِلَیْکَ وَ الْمَنْزِلَةَ لَدَیْکَ، وَالْمَغْفِرَةَ لِذُنُوبِی، وَالتَّوْبَةَ عَلَیَّ مِنْها بِمَنِّکَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَحَرِّمْ بَدَنِی عَلَی النّارِ، وَ آمِنِّی مِنْ عَذابِکَ وَعِقابِکَ، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ.
پس سپاس تو را سزد که مرا به آن توفیق بخشیدی که به سویت تقرب جویم، و نزدیکی به سوی تو و جاه و منزلت نزد تو و مغفرت گناهانم خواستار شوم که بر من به لطف خویش ببخشایی، خداوندا! درود فرست بر محمد و آلش، و بدنم را بر آتش حرام ساز و از عذاب و کیفرت امانم ده، به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

هنگام ورود به مسجد الحرام

بر اساس روایات، مستحب است حج‌گزار جلوی در مسجد الحرام بایستد و بگوید:

هنگام ورود به مسجد الحرام
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ، بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ وَ ما شآءَ اللّهُ، اَلسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللّهِ و آلِهِ، اَلسَّلاَمُ عَلی اِبْراهِیمَ وَ آلِهِ وَ السَّلامُ عَلی أَنْبِیاءِ اللهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.
سلام و رحمت و برکات خدا بر تو ای پیامبر، به نام خدا و به یاری او، و یاری از خداست و خواست خواست خداست، سلام بر رسول خدا و آل او، سلام بر ابراهیم خلیل‌الله و آلش، سلام بر پیامبران خدا و فرستادگانش و سپاس مخصوص پروردگار جهانیان است.

و نیز پس از ورود به مسجدالحرام رو به کعبه دست‌هایش را بلند کند و بگوید:

پس از ورود به مسجدالحرام
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْأَلُکَ فِی مَقامی هذا، وَ فی اَوَّلِ مَناسِکی اَنْ تَقْبَلَ تَوْبَتی وَ اَنْ تَتَجاوَزَ عَنْ خَطِیئَتی، وَ اَنْ تَضَعَ عَنِّی وِزْرِی، اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی بَلَّغَنِی بَیْتَهُ الْحَرامَ اَللّهُمَّ اِنِّی اَشْهَدُ اَنَّ هذا بَیْتُکَ الْحَرامُ الَّذِی جَعَلْتَهُ مَثابَةً لِلنّاسِ، وَ اَمْناً مُبارَکاً، وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ
خداوندا، در این جایگاهم و در اول مناسکم از تو می‌خواهم که توبه‌ام را بپذیری و از اشتباهاتم درگذری و وزر و وبالم را از من برداری، ستایش مخصوص خدایی است که مرا به بیت الحرام خویش رساند، خداوندا، گواهی دهم که این محل آمد و شد مردم و محل امن و مبارک و هدایت جهانیان قرار دادی
اَللّهُمَّ اِنّی عَبْدُکَ، وَ الْبَلَدَ بَلَدُکَ، وَ الْبَیْتَ بَیْتُکَ، جِئْتُ اَطْلُبُ رَحْمَتَکَ، وَ اَؤُمُّ طاعَتَکَ، مُطِیعاً لاَِمْرِکَ، راضِیاً بِقَدَرِکَ، اَسْأَلُکَ مَسْأَلَةَ الْمُضْطَرِّ اِلَیْکَ، الْخائِفِ لِعُقُوبَتِکَ، اَللّهُمَّ افْتَحْ لی اَبْوابَ رَحْمَتِکَ، وَ اسْتَعْمِلْنی بِطاعَتِکَ وَ مَرْضاتِکَ.
آمده‌ام تا رحمت تو را بخواهم و آهنگ اطاعت تو کردم، فرمانبدار امر تو باشم، و راضی به تقدیر تو هستم، از تو می‌خواهم مانند نیازمندی که از مجازات تو ترسان است، خداوندا! درهای رحمتت را به رویم بگشا و به طاعت و جلب رضایتت وادارم ساز.

همچنین روبه‌روی کعبه بایستد و خطاب به آن بگوید:

دعای روبه‌رو شدن با کعبه
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی عَظَّمَکِ وَ شَرَّفَکِ وَ کَرَّمَکِ وَ جَعَلَکِ مَثابَةً لِلنّاسِ وَ أَمْناً مُبارَکاً وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ.
ستایش خدایی را که تو را بزرگ و با شرافت و محل آمد و شد مردم و جای امن و مبارک و مایه هدایت جهانیان قرار داد.

هنگام طواف

بر اساس روایات، مستحب است وقتی حج‌گزار محاذی حجر الاسود قرار گرفت بگوید:

دعای قرار گرفتن محاذی حجرالاسود
أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، آمَنْتُ بِاللهِ، وَ کَفَرْتُ بِالْجِبْتِ وَ الطّاغُوتِ وَ بِاللاّتِ وَ الْعُزّی، وَ عِبادَةِ الشَّیْطانِ، وَ عِبادَةِ کُلِّ نِدّ یُدْعی مِنْ دُونِ اللّهِ
گواهی می‌دهم که معبودی جز خدای یکتا نیست و اینکه محمد بنده و فرستاده اوست، ایمان آوردم به خدا، و به جبت و طاغوت و لات و عزّی و عبادت شیطان و عبادت هر چه شریک خدا خوانده شود کفر می‌ورزم.

در روایات برای طواف، دعایی ذکر شده است. گفته شده براى اينكه طواف‌كننده در تعداد دورهاى طواف شك نكند، مى‌تواند این دعا را تقسيم كرده و در هر دور طواف، بخشى از آن را به قصد رجاء بخواند، و اگر تكرار شد مانعى ندارد.

دعای دور اول
اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی یُمْشی بِه عَلی طَلَلِ الْماءِ، کَما یُمْشی بِه عَلی جَدَدِ الاَْرْضِ، وَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی یَهْتَزُّ لَهُ عَرْشُکَ، وَأَسْأَلُکَ بِاِسْمِکَ الَّذِی تَهْتَزُّ لَهُ أَقْدامُ مَلائِکَتِکَ، وَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعاکَ بِهِ مُوسی مِنْ جانِبِ الطُّورِ
خداوندا، از تو مسألت می‌کنم به آن نامت که با ذکر به وسیله آن بر روی آب راه می‌روند، چنانچه بر روی زمین سخت و هموار، و از تو می‌خواهم به حق آن نامت که عرش برای آن به لرزه می‌افتد، و از تو می‌خواهم به حق آن اسمت که گام‌های فرشتگان به لرزه می‌افتد، و از تو می‌خواهم به حق آن نامت که موسی تو را با آن از سوی کوه طور خواند
فَاسْتَجَبْتَ لَهُ، وَأَلْقَیْتَ عَلَیْهِ مَحَبَّةً مِنْکَ، وَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی غَفَرْتَ بِهِ لِمُحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَما تَأَخَّرَ، وَأَتْمَمْتَ عَلَیْهِ نِعْمَتَکَ ، أَنْ تَرْزُقَنِی خَیْرَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ در این هنگام حاجی، حاجات خود را بخواهد.
و دعایش را مستجاب کردی و محبت خویش را به او القا کردی، و از تو می‌خواهم به آن نامت که گناه گذشته و آینده حضرت محمد(ص) را بخشیدی و نعمت خود را بر او تمام کردی که مرا از خیر دنیا و آخرت بهره مند سازی.

دعای دور دوم
اَللّهُمَّ إِنِّی إِلَیْکَ فَقِیرٌ، وَإِنِّی خائِفٌ مُسْتَجِیرٌ، فَلا تُغَیِّرْ جِسْمِی وَلا تُبَدِّلِ اسْمِی. سائِلُکَ فَقِیرُکَ مِسْکِینُکَ بِبابِکَ، فَتَصَدَّقْ عَلَیْهِ بِالْجَنَّةِ. اَللّهُمَّ الْبَیْتُ بَیْتُکَ، وَالْحَرَمُ حَرَمُکَ، وَالْعَبْدُ عَبْدُکَ، وَهذا مَقامُ الْعائِذِ الْمُسْتَجِیرِ بِکَ مِنَ النّارِ، فَأَعْتِقْنِی وَ والِدَیَّ وَ أَهْلِی وَوُلْدِی وَإِخْوانِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنَ النّارِ، یا جَوادُ یا کَرِیمُ
خداوندا، من به تو نیازمندم، و من بیمناک و پناه جویم، پس جسمم را دگرگون مساز و نامم را تبدیل مکن، گدای تو، مسکین تو به در خانه ات آمده، بهشت را به او عطا فرما، خداوندا، خانه، خانه تو و حرم، حرم تو و بنده، بنده تو است، و این است جایگاه پناهنده تو از آتش دوزخ، مرا و پدر و مادرم را و خانواده ام و فرزندانم و برادران ایمانی ام را از آتش آزاد ساز، ای بخشنده و ای کریم.

دعای دور سوم
اَللّهُمَّ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ، وَأَجِرْنِی بِرَحْمَتِکَ مِنَ النّارِ، وَعافِنِی مِنَ السُّقْمِ، وَأَوْسِعْ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ، وَادْرَأْ عَنِّی شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ، وَشَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ، یا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، وَالْجُودِ وَالْکَرَمِ، اِنَّ عَمَلِی ضَعِیفٌ فَضاعِفْهُ لِی، وَتَقَبَّلْهُ مِنِّی، إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ.
خداوندا، مرا به بهشت وارد ساز به رحمتت از آتش پناهم ده، و از بیماری عافیتم بخش، و از روزی حلال وسعتم ده، و دور کن از من شرّ تبهکاران جنّ و انس را، و شرّ فاسقان عرب و عجم را، ای صاحب نعمت و فضل، ای بخشنده کریم، عملم ضعیف است آن را مضاعف ساز، و آن را از من بپذیر که تو شنوا و دانایی.

دعای دور چهارم
یا اَللهُ یا وَلِیَّ الْعافِیَةِ، وَخالِقَ الْعافِیَةِ، وَرازِقَ الْعافِیَةِ، وَالْمُنْعِمَ بِالْعافِیَةِ، وَ الْمَنَّانَ بِالْعَافِیَةِ، وَالْمُتَفَضِّلُ بِالْعافِیَةِ عَلَیَّ وَعَلی جَمِیعِ خَلْقِکَ، یا رَحْمانَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ وَرَحِیمَهُما، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَارْزُقْنا الْعافِیَةَ، وَ دَوَامَ الْعَافِیَةِ، وَتَمامَ الْعافِیَةِ، وَشُکْرَ الْعافِیَةِ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ.
ای خدا، ای صاحب عافیت و خالق عافیت و رازق عافیت و بخشنده عافیت و دهنده نعمت عافیت و افزاینده عافیت بر من و همه آفریده‌هایت، ای خدای رحمان و رحیم در دنیا و آخرت، درود فرست بر محمّد و خاندانش، و عافیت را روزی گردان؛ تمام عافیت و شکر عافیت را در دنیا و آخرت ای مهربان‌ترین مهربانان.

دعای دور پنجم
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی شَرَّفَکِ وَعَظَّمَکِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً نَبِیّاً، وَجَعَلَ عَلِیّاً إِماماً. اَللّهُمَّ اهْدِ لَهُ خِیارَ خَلْقِکَ، وَجَنِّبْهُ شِرارَ خَلْقِکَ. ﴿رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ﴾
حمد خدایی را که تو (کعبه) را شرف و عظمت بخشید، و حمد خدایی راست که محمّد(ص) را به نبوت برانگیخت و علی(ع) را امام قرار داد، خداوندا نیکان خلقت را به زیارت کعبه رهنمون باش، و تبهکاران را از آن دور گردان. «پروردگارا، در دنیا به ما نیکی و در آخرت نیکی بخش و از عذاب آتش بازمان دار.»

دعای دور ششم
اَللّهُمَّ الْبَیْتُ بَیْتُکَ، وَالْعَبْدُ عَبْدُکَ، وَ هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ. اَللّهُمَّ مِنْ قِبَلِکَ الرَّوْحُ وَالْفَرَجُ وَالْعافِیَةُ، اَللّهُمَّ اِنَّ عَمَلِی ضَعِیفٌ فَضاعِفْهُ لِی، وَاغْفِرْ لِی مَا اطَّلَعْتَ عَلَیْهِ مِنِّی وَ خَفِیَ عَلی خَلْقِکَ، أَسْتَجِیرُ بِاللهِ مِنَ النّار.
خداوندا، خانه، خانه تو، و بنده، بنده تو و این جایگاهِ پناهنده به تو از آتش است، خداوندا، از سوی تو است رحمت و گشایش و عافیت، خداوندا، عملم ضعیف است، آن را مضاعف ساز، و آنچه را بر تو آشکار و بر خلقت پنهان است بر من ببخش، از آتش به خدا پناه می‌برم.

دعای دور هفتم
اَللّهُمَّ إِنَّ عِنْدِی أَفْواجاًمِنْ ذُنُوب، وَأَفْواجاً مِنْ خَطایا وَعِنْدَکَ أَفْواجٌ مِنْ رَحْمَة، وَأَفْواجٌ مِنْ مَغْفِرَة، یامَنِ اسْتَجابَ لاَِبْغَضِ خَلْقِهِ إِلَیْهِ إِذْ قالَ ﴿أَنْظِرْنِی إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ، اِسْتَجِبْ لِی﴾ سپس حاجاتش را بخواهد و بگوید: اَللّهُمَّ قَنِّعْنِی بِما رَزَقْتَنِی، وَبارِکْ لِی فِیما آتَیْتَنِی.
خداوندا! مرا انبوهی از گناه و انبوهی از لغزش است و تو را انبوهی از رحمت و انبوهی از مغفرت، ای آنکه مستجاب کردی دعای دشمن‌ترین خلقت (شیطان) را، آنگاه که شیطان گفت: «مرا تا روز رستاخیز مهلت ده» دعایم را مستجاب گردان. خداوندا، مرا به داده‌ات قناعت بخش، آنچه را داده‌ای برایم برکت ده.

مستحب است پس از نماز طواف این دعا خوانده شود:

دعای پس از نماز طواف
اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنِّي، وَلا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّي، اَلْحَمْدُ لِلّهِ بِمَحامِدِهِ كُلِّها عَلى نَعْمائِهِ كُلِّها، حَتّى يَنْتَهِيَ الْحَمْدُ إِلى ما يُحِبُّ رَبِّي وَيَرْضى، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِهِ، وَتَقَبَّلْ مِنِّي، وَطَهِّرْ قَلْبِي، وَزَكِّ عَمَلِى.
خداوندا! از من بپذير و اين را آخرين ديدار و زيارتم قرار مده، حمد همه آن ويژه خداوند است، بر تمام نعمت‌هايش، تا حدّى كه موجب حبّ و رضاى او باشد، خداوندا! درود فرست بر محمّد و خاندانش، و از من قبول كن، دلم را پاك و عملم را پاكيزه ساز.

قبل از سعی و در مکان‌هایی از مسعی

طبق روایات مستحب است حج‌گزار پس از خواندن نماز طواف و پيش از سعى، مقدارى از آب زمزم بياشامد و به سر و پشت و شكم خود بريزد و بگويد:

دعای قبل از سعی و بعد از نوشیدن آب زمزم
اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً، وَرِزْقاً واسِعاً، وَشِفاءً مِنْ كُلِّ داء وَسُقْم.
خداوندا! آن را وسيله آموختن دانشى سودمند، و روزى فراخ، و شفاى درد و بيمارى قرار ده.

پس از آن، مستحب است نزديك حجر الاسود رفته و با آرامش دل و بدن بالاى صفا برود، به كعبه نگاه کرده و به رکن حجر الاسود رو کند و حمد و ثناى الهى را به‌جا آورد و نعمت‌هاى او را به خاطر آورد. آنگاه بگويد:

ذکر و دعا قبل از شروع سعی، از روی صفا
(اگر تمام این ذکرها و دعاها را نتواند انجام دهد، هر قدر که می‌تواند بخواند) اَللهُ أَكْبَر (هفت مرتبه)، اَلْحَمْدُ لِلّه (هفت مرتبه)، لا إِلهَ إِلاَّ الله (هفت مرتبه).
خداى بزرگ است، ستايش مخصوص خدا است، معبودى جز الله نيست،
لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَيُمِيتُ، وَهُوَ حَىٌّ لا يَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ (سه مرتبه).
معبودى جز خداى يگانه بى‌همتا نيست، هستى او را است و ستايش ويژه او است، زندگى مى‌بخشد و مى‌ميراند، و او خود زنده فناناپذير است، خير به‌دست او است، و او بر هر چيز توانا است.
صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد و سه مرتبه بگوید:‌ اَللهُ أَكْبَرُ عَلى ما هَدانا، وَالْحَمْدُ لِلّهِ عَلى ما أَبْلانا، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الْحَیِّ الْقَيُّومِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الْحَيِّ الدّائِمِ.
خدا بزرگ است كه ما را هدايت كرد، ستايش مخصوص او است كه ما را آزمود، ستايش ويژه خداوند زنده قائم به‌ذات است و ستايش او را كه زنده جاويد است.
أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، لا نَعْبُدُ إِلاّ إِيّاهُ، مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ، وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ (سه مرتبه).
گواهى مى‌دهم كه خدايى جز خداى يكتا نيست، و گواهى مى‌دهم كه حضرت محمّد بنده و فرستاده اوست، جز او را عبادت نمى‌كنم، دين خود را براى او خالص كرده‌ام گرچه مشركان ناخوش دارند.
اَللّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعافِيَةَ وَالْيَقِينَ فِي الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ (سه مرتبه). اَللّهُمَّ آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَفِي الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ (سه مرتبه).
خداوندا! من از تو بخشش، عافيت و يقين در دنيا و آخرت مى‌طلبم. خداوندا! در دنيا نيكى ودر آخرت نيكى به ما عطا فرما، و از عذاب آتش نگاهمان دار.
اَللهُ أَكْبَر (صد مرتبه)، لا إِلهَ إِلاَّ الله (صد مرتبه)، اَلْحَمْدُ لِلّه (صد مرتبه)، سُبْحانَ الله (صد مرتبه).
خداى بزرگ است، ستايش مخصوص خدا است، معبودى جز الله نيست،
لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَغَلَبَ الاَْحْزابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَحْدَهُ. اَللّهُمَّ بارِكْ لِي فِي الْمَوْتِ وَفِيما بَعْدَ الْمَوتِ. اَللّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ ظُلْمَةِ الْقَبْرِ وَوَحْشَتِهِ. اَللّهُمَّ أَظِلَّنِي فِي ظِلِّ عَرْشِكَ يَوْمَ لا ظِلَّ إِلاّ ظِلُّكَ.
نيست معبودى جز خداى يكتاى يكتا كه به وعده‌اش وفا كرد و بنده‌اش را يارى داد و بر احزاب به تنهايى پيروز شد، مُلك هستى او راست، و تنها ستايش براى او است، خداوندا! مرگ، و پس از مرگ را بر من مبارك گردان، خداوندا! به تو پناه مى‌برم از تاريكى و وحشت قبر، خداوندا! مرا در سايه عرش در روزى كه سايه‌اى جز سايه رحمت تو نیست جايم ده.
پس از آن، بسیار تکرار کند: اَسْتَوْدِعُ اللهَ الرَّحْمنَ الرَّحِيمَ الَّذِي لا تَضِيعُ وَدائِعُهُ دِينِي وَنَفْسِي وَأَهْلِي. اَللّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِي عَلى كِتَابِكَ وَسُنَّةِ نَبِيِّكَ، وَتَوَفَّنِي عَلى مِلَّتِهِ، وَاَعِذْنِي مِنَ الْفِتْنَةِ.
به خداى رحمان و رحيم كه امانتى نزد او تباه نگردد، دينم و جانم و خانواده‌ام را مى‌سپارم، خداوندا! مرا بر طبق كتاب و سنت پيامبرت توفيق عمل ده و مرا بر دين او بميران و از فتنه پناهم ده.
اَللهُ أَكْبَر (سه مرتبه) و دو مرتبه بگوید: اَسْتَوْدِعُ اللهَ الرَّحْمنَ الرَّحِيمَ الَّذِي لا تَضِيعُ وَدائِعُهُ دِينِي وَنَفْسِي وَأَهْلِي. اَللّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِي عَلى كِتَابِكَ وَسُنَّةِ نَبِيِّكَ، وَتَوَفَّنِي عَلى مِلَّتِهِ، وَاَعِذْنِي مِنَ الْفِتْنَةِ. پس از آن، یک بار دیگر تکبیر و دعای سابق را بخواند.
خدای بزرگ است. به خداى رحمان و رحيم كه امانتى نزد او تباه نگردد، دينم و جانم و خانواده‌ام را مى‌سپارم، خداوندا! مرا بر طبق كتاب و سنت پيامبرت توفيق عمل ده و مرا بر دين او بميران و از فتنه پناهم ده.

مستحب است حاجی پس از آن، رو به کعبه کند و بگوید:

دعای قبل از سعی، رو به کعبه
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِي كُلَّ ذَنْب أَذْنَبْتُهُ قَطُّ ، فَإِنْ عُدْتُ فَعُدْ عَلَيَّ بِالْمَغْفِرَةِ، فَإِنَّكَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ. اَللّهُمَّ افْعَلْ بِي ما أَنْتَ أَهْلُهُ، فَإِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ بِي ما أَنْتَ أَهْلُهُ تَرْحَمْنِي، وَإِنْ تُعَذِّبْنِي فَأَنْتَ غَنِيٌّ عَنْ عَذابِي، وَأَنَا مُحْتَاجٌ إِلى رَحْمَتِكَ
خداوندا! هر گناهى كه تا كنون كرده‌ام بيامرز، اگر گناه را از سر گرفتم تو آمرزش را برايم اعاده كن كه تو بخشنده و مهربانى، خداوندا! با من چنان رفتار كن كه شايسته توست كه اگر آنگونه كه شايسته توست با من رفتار كنى به من رحم كرده‌اى و اگر عذابم كنى تو بى نياز از عذاب من هستى و من نيازمند به رحمتت
فَيا مَنْ أَنَا مُحْتاجٌ إِلى رَحْمَتِهِ اِرْحَمْنِي. اَللّهُمَّ لا تَفْعَلْ بِي ما أَنَا أَهْلُهُ، فَإِنَّكَ إِنْ تَفْعَلْ بِي ما أَنَا اهْلُهُ تُعَذِّبْنِي، وَلَمْ تَظْلِمْنِي، أَصْبَحْتُ أَتَّقِي عَدْلَكَ ، وَلا أَخافُ جَوْرَكَ، فَيا مَنْ هُوَ عَدْلٌ لا يَجُورُ اِرْحَمْنِي.
پس اى كسى كه من محتاج به رحمتش هستم رحم كن، خدايا! با من چنان رفتار مكن كه در خور آن مى‌باشم اگر با من بدانگونه كه سزاوار آنم رفتاركنى در اين صورت مرا عذاب خواهى كرد بى آنكه به من ستمى روادارى كه من از عدل تو بيمناكم و از ستمت در امان، اى عادلى كه ستم روا نمى‌دارى به من رحم فرما.
يا مَنْ لا يَخِيبُ سائِلُهُ، وَلا يَنْفَدُ نائِلُهُ، صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَأَعِذْنِي مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِكَ.
اى آنكه گدا را نوميد نمى‌كنى و عطايت را پايانى نيست، بر محمّد و آل محمّد درود فرست، و به رحمتت مرا از آتش پناه ده.

حاجی، در بخشی از مسعی که هروله مستحب است، (این فاصله با چراغ سبز مشخص شده است) بگوید:

هنگام هروله
بِسْمِ اللهِ وَاللهُ أَكْبَرُ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَللّهُمَّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّكَ أَنْتَ الاَْعَزُّ الاَْكْرَمُ، وَاهْدِنِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ
به نام خدا و با استعانت از او، خداوند بزرگ است، درود بر محمّد و خاندان او، خداوندا! بيامرز و رحم فرما و از آنچه مى‌دانى در گذر كه تو بسيار عزيز و جليل و كريمی، و مرا به راهى كه درست است هدايت كن
اَللّهُمَّ إِنَّ عَمَلِى ضَعِيفٌ فَضاعِفْهُ لِي، وَتَقَبَّلْ مِنِّي، اَللّهُمَّ لَكَ سَعْيِي، وَبِكَ حَوْلِي وَقُوَّتِي، تَقَبَّلْ عَمَلِى، يا مَنْ يَقْبَلُ عَمَلَ الْمُتَّقِينَ.
خداوندا! عملم ضعيف است تو مضاعفش گردان و از من بپذير، خداوندا! سعى من براى تو است، و توان و نيرويم از تو مى باشد، عملم را قبول فرما، اى آنكه عمل پرهيزكاران را مى پذيرى.
هنگامی که از اين بخش گذشت بگويد: يا ذَا الْمَنِّ وَالْفَضْلِ وَالْكَرَمِ وَالنَّعْماءِ وَالْجُودِ، اِغْفِرْ لِي ذُنُوبِي، إِنَّهُ لا يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاّ أَنْتَ.
اى صاحب نعمت و فضل و كرم و جود، بيامرز گناهانم را كه كسى جز تو گناهان را نمى‌آمرزد.

هنگامى كه به مروه رسيد بالاى آن برود، و آنچه در صفا انجام داد، به‌جا آورد. پس از آن بگويد:

دعای بالای مروه
بِسْمِ اللهِ وَاللهُ أَكْبَرُ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَللّهُمَّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّكَ أَنْتَ الاَْعَزُّ الاَْكْرَمُ، وَاهْدِنِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ
خداوندا! اى آنكه به بخشش دستور داده‌اى، اى آنكه بخشش را دوست دارى، اى آنكه بر بخشش پاداش مى‌دهى، اى آنكه هركس را كه عفو كند، او راعفو مى‌كنى، اى پروردگار بخشنده، العفو، العفو، العفو.

مستحب است در گريه كردن بكوشد و خود را به گريه وا دارد، و در حال سعى دعا بسيار كند و این دعا را بخواند:

دعا برای همه مسیر مسعی
اَللّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ حُسْنَ الظَّنِّ بِكَ عَلى كُلِّ حَال، وَصِدْقَ النِّيَّةِ فِي التَّوَكُّلِ عَلَيْكَ.
خداوندا! از تو مى‌خواهم كه در هر حال مرا نسبت به خود حسن ظن عنايت كنى، و نيت صادق در توکل بر تو را خواستارم.

دعای اشواط سعی

دعاهایی که برای اشواط سعی (دورهای سعی از صفا به مروه و از مروه به صفا) در روایات ذکر شده، چنین است:

دور اول از صفا به مروه
اَللهُ أَكْبَرُكَبِيراً، وَالْحَمْدُللهِِ كَثِيراً، وَسُبْحانَ اللهِ الْعَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ الْكَرِيمِ بُكْرَةً وَأَصِيلا، وَمِنَ اللَّيْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَيْلا طَوِيلا، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَهَزَمَ الاَْحْزابَ وَحْدَهُ، لا شَيْءَ قَبْلَهُ وَلا بَعْدَهُ، يُحْيِي وَيُمِيتُ، وَهُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ وَلايَفُوتُ أَبَداً
خدا آنگونه كه بايد از همه چيز برتر است و سپاس فراوان براى اوست و منزّه است خداوند بزرگ و سپاس براى خداوند بخشنده و كريم در هر صبحگاهان و شامگاهان. پس بخشى از شب را براى او سجده كن و تسبيح او گوى در شب طولانى. خدايى جز خداى يكتا نيست، او به وعده خود وفا كرد، و بنده خود را يارى داد و به تنهايى لشكرهاى (دشمن) را در هم شكست. چيزى نه قبل از او و نه بعد از او نيست، زنده مى‌كند و مى‌ميراند، و او زنده هميشگى است نمى‌ميرد و هرگز فوت نمى‌كند
بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ، وَهُوَ عَلى كُلِّ شَيْء قَدِيرٌ، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَكَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ إِنَّكَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْكْرَمُ، رَبِّ نَجِّنا مِنَ النّارِ سالِمِينَ غانِمِينَ، فَرِحِينَ مُسْتَبْشِرِينَ مَعَ عِبادِكَ الصّالِحِينَ
هر خيرى بدست اوست و بازگشت همه به سوى اوست، و او بر هر چيزى قادر و توانا است، پروردگارا مرا ببخشاى و بر من ترحم كن، ببخشاى و بزرگوارى كن، و از آنچه كه تو مى‌دانى درگذر، همانا تو مى‌دانى آنچه را كه ما نمى‌دانيم، همانا تو، عزيزترين و گرامى‌ترين خدایى، پروردگارا ما را از آتش، صحيح و سالم نجاتمان ده، (درحاليكه) خوشحال بوده، بشارتمان دهند همراه با بندگان شايسته‌ات
مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولئِكَ رَفِيقاً، ذلِكَ الْفَضْلُ مِنَ اللهِ وَكَفى بِاللهِ عَلِيماً، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ حَقّاً حَقّاً، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَلا نَعْبُدُ إِلاّ إِيّاهُ، مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينُ وَلَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ.
همراه با آنان كه به آنها نعمت بخشيدى، از پيامبران، صديقين، شهدا و صالحين، كه اينها خوب رفيقانى هستند. اين فضلى از ناحيه خداوند است، و علم ازلى خدا (به حاجات خلق) كفايت مى‌كند. به حق، معبودى جز خداوند نيست، معبودى به جز خدا نيست، جز او را نمى‌پرستيم، طاعت ما خالص براى اوست، هرچند كافران را خوش نيايد.
نزدیک مروه که رسید این آیه را بخواند:‌ ﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللهَ شاكِرٌ عَلِيمٌ.﴾
سعى صفا و مروه، از شعائر دين خداست، پس هركس، حج خانه كعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جاى آورد، باكى بر او نيست كه سعى صفا و مروه به‌جاى آورد، و هركس با ميل و رغبت نيكى كند، خدا به وى پاداش خواهد داد كه او سپاسگزار و داناست.

دور دوم از مروه به صفا
اَللهُ أَكْبَرُ اَللهُ أَكْبَرُ، اَللهُ أَكْبَرُ وَللهِِالْحَمْدُ، لاإِله إِلاَّاللهُ الْواحِدُ الاَْحَدُ، اَلْفَرْدُ الصَّمَدُ، اَلَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِيٌّ مِنَ الذُّلِّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيراً، اَللّهُمَّ إِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتابِكَ الْمُنْزَلِ: ﴿أُدْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ﴾
خدا برتر از هرچيز است و حمد و سپاس مخصوص اوست. معبودى به جز الله نيست، خدایى كه يكتا و بى‌همتا و بى‌نياز است، معبودى كه دوست و فرزند براى خود نگرفته است، در حكومت، او را شريكى نيست، و ياورى كه بر عزتش افزايد نخواهد داشت و او را به بزرگى و بزرگوارى ياد كن، خداوندا همانا تو خود در كتابى كه فروفرستادى فرمودى: «مرا بخوانيد تا اجابت كنم شما را»
دَعَوْناكَ رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا كَما أَمَرْتَنا إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ، رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِياً يُنادِي لِلاِْيمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنّا، رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَكَفِّرْ عَنّا سَيِّئاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ، رَبَّنا وَآتِنا ما وَعَدْتَنا عَلى رُسُلِكَ وَلا تُخْزِنا يَوْمَ الْقِيامَةِ إِنَّكَ لا تُخْلِفُ الْمِيعادَ
پروردگارا ما تو را خوانديم، پس بر ما ببخشاى همانگونه كه خود ما را به بخشش امر نمودى، تو در وعده تخلف نمى‌كنى، پروردگارا ما شنيديم صداى ندادهنده را كه به ايمان فرامى‌خواند و مى‌گفت به پروردگارتان ايمان بياوريد، پس ما ايمان آورديم، پروردگارا گناهانمان را ببخش، بدى‌هايمان را بپوشان، و ما را همراه با نيكان بميران، پروردگارا آنچه را به رسولانت وعده فرمودى به ما عنايت كن و روز قيامت ما را خوار و ذليل مگردان، همانا تو در وعده تخلف نمى‌كنى
رَبَّنا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنا وَإِلَيْكَ أَنَبْنا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ، رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَلاِِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالاِْيمانِ، وَلا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلاّ لِلَّذِينَ آمَنُوا، رَبَّنا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَحِيمٌ، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَكَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّكَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّكَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْكْرَمُ.
پروردگارا ما بر تو توكل نموده ايم و به تو رو كرديم، و به سوى تو برمى گرديم، پروردگارا بر ما و بر برادرانى كه در ايمان آوردن بر ما پيشى گرفته اند ببخشاى، و كينه كسانى كه ايمان آورده اند را درقلوب ما قرار مده پروردگارا همانا تو رؤف و مهربانى، خدايا ببخش و به من رحم كن و از من درگذر و بزرگوارى فرما و از آنچه كه از من مى دانى درگذر، همانا تو مى‌دانى آنچه را من نمى‌دانم، به درستى كه تو عزيزترين و گرامى‌ترين هستى.
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَيْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَيْهِ أَنْ يَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَيْراً فَإِنَّ اللهَ شاكِرٌ عَلِيمٌ.﴾
سعى صفا و مروه، از شعائر دين خداست، پس هركس، حج خانه كعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جاى آورد، باكى بر او نيست كه سعى صفا و مروه به‌جاى آورد، و هركس با ميل و رغبت نيكى كند، خدا به وى پاداش خواهد داد كه او سپاسگزار و داناست.