دعاهای مناسک عمره تمتع و حج

با دعاهای مناسک عمره مفرده اشتباه نشود.

دعاهای مناسک عمره تمتع و حج مجموعه‌ای از دعاها است که بر اساس روایات و فتوای فقیهان شیعه، خواندن آنها در مناسک عمره تمتع و حج مستحب است.

دعای احرام عمره تمتع

طبق روایات، مستحب است حج‌گزار هنگام پوشیدن لباس احرام این دعا را بخواند:

دعای پوشیدن لباس احرام
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی رَزَقَنِی مَا اُوَارِی بِهِ عَوْرَتِی وَ اُؤَدِّی بِهِ فَرْضِی وَ اَعْبُدُ فِیهِ رَبِّی وَ اَنْتَهِی فِیهِ اِلَی مَا اَمَرَنِی الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی قَصَدْتُهُ فَبَلَّغَنِی وَ اَرَدْتُهُ فَأَعَانَنِی وَ قَبِلَنِی وَ لَمْ یَقْطَعْ بِی وَ وَجْهَهُ اَرَدْتُ فَسَلَّمَنِی فَهُوَ حِصْنِی وَ کَهْفِی وَ حِرْزِی وَ ظَهْرِی وَ مَلَاذِی وَ مَلْجَئِی وَ مَنْجَایَ وَ ذُخْرِی وَ عُدَّتِی فِی شِدَّتِی وَ رَخَائِی‏
ستایش برای خدایی است که به من لباسی روزی داد تا شرمگاهم را بپوشانم، واجبم را انجام دهم، برای پروردگارم عبادت کنم و به آنچه دستور داده عمل کنم، ستایش برای خدایی است که به سوی او آمدم و او به مقصدم رساند، و قصد او کردم کمکم کرد و پذیرایم شد و مرا ناامید نساخت، و قصد اخلاص کردم من را به سلامت داشت پس او پناهگاهم، پشتوانه‌ام، امید و پناهم، و یار و یاورم در سختی و آسانی است.

ورود به حرم مکی

مستحب است هنگام ورود به حرم مکی این دعا خوانده شود:

دعای وورد به حرم مکی
اَللّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتابِکَ الْمُنْزَلِ وَ قَوْلُکَ الْحَقُّ: ﴿وَ أَذِّنْ فِی النّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجالاً وَ عَلی کُلِّ ضامِر یَأْتِینَ مِنْ کُلِّ فَجّ عَمِیق﴾ اَللّهُمَّ إِنِّی أَرْجُو أَنْ أَکُونَ مِمَّنْ أَجابَ دَعْوَتَکَ، وَ قَدْ جِئْتُ مِنْ شُقَّةٍ بَعِیدَة وَ مِنْ فَجٍّ عَمِیق، سامِعاً لِنِدائِکَ، وَ مُسْتَجِیباً لَکَ، مُطِیعًا لاَِمْرِکَ وَ کُلُّ ذلِکَ بِفَضْلِکَ عَلَیَّ وَ إِحْسانِکَ إِلَیَّ
خداوندا! در قرآنت (به ابراهیم) فرمودی و فرموده‌ات درست است که «مردم را به حج فراخوان تا پیاده و سواره بر مرکب‌های لاغر اندام از هر راه دور به سویت آیند»، خداوندا، من امیدوارم از کسانی باشم که دعوتت را پاسخ گفته و از سرزمین و راه دوری آمده‌ام، ندایت را شنوا و پذیرا و فرمانبردارت هستم، و این همه به فضل و احسان توست
فَلَکَ الْحَمْدُ عَلی مَا وَفَّقْتَنِی لَهُ، أَبْتَغِی بِذلِکَ الزُّلْفَةَ عِنْدَکَ وَالْقُرْبَةَ إِلَیْکَ وَ الْمَنْزِلَةَ لَدَیْکَ، وَالْمَغْفِرَةَ لِذُنُوبِی، وَالتَّوْبَةَ عَلَیَّ مِنْها بِمَنِّکَ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَحَرِّمْ بَدَنِی عَلَی النّارِ، وَ آمِنِّی مِنْ عَذابِکَ وَعِقابِکَ، بِرَحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ.
پس سپاس تو را سزد که مرا به آن توفیق بخشیدی که به سویت تقرب جویم، و نزدیکی به سوی تو و جاه و منزلت نزد تو و مغفرت گناهانم خواستار شوم که بر من به لطف خویش ببخشایی، خداوندا! درود فرست بر محمد و آلش، و بدنم را بر آتش حرام ساز و از عذاب و کیفرت امانم ده، به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

هنگام ورود به مسجد الحرام

بر اساس روایات، مستحب است حج‌گزار جلوی در مسجد الحرام بایستد و بگوید:

هنگام ورود به مسجد الحرام
اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَةُ اللّهِ وَ بَرَکاتُهُ، بِسْمِ اللّهِ وَ بِاللّهِ وَ ما شآءَ اللّهُ، اَلسَّلامُ عَلی رَسُولِ اللّهِ و آلِهِ، اَلسَّلاَمُ عَلی اِبْراهِیمَ وَ آلِهِ وَ السَّلامُ عَلی أَنْبِیاءِ اللهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ.
سلام و رحمت و برکات خدا بر تو ای پیامبر، به نام خدا و به یاری او، و یاری از خداست و خواست خواست خداست، سلام بر رسول خدا و آل او، سلام بر ابراهیم خلیل‌الله و آلش، سلام بر پیامبران خدا و فرستادگانش و سپاس مخصوص پروردگار جهانیان است.

و نیز پس از ورود به مسجدالحرام رو به کعبه دست‌هایش را بلند کند و بگوید:

پس از ورود به مسجدالحرام
اَللّهُمَّ اِنّی اَسْأَلُکَ فِی مَقامی هذا، وَ فی اَوَّلِ مَناسِکی اَنْ تَقْبَلَ تَوْبَتی وَ اَنْ تَتَجاوَزَ عَنْ خَطِیئَتی، وَ اَنْ تَضَعَ عَنِّی وِزْرِی، اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی بَلَّغَنِی بَیْتَهُ الْحَرامَ اَللّهُمَّ اِنِّی اَشْهَدُ اَنَّ هذا بَیْتُکَ الْحَرامُ الَّذِی جَعَلْتَهُ مَثابَةً لِلنّاسِ، وَ اَمْناً مُبارَکاً، وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ
خداوندا، در این جایگاهم و در اول مناسکم از تو می‌خواهم که توبه‌ام را بپذیری و از اشتباهاتم درگذری و وزر و وبالم را از من برداری، ستایش مخصوص خدایی است که مرا به بیت الحرام خویش رساند، خداوندا، گواهی دهم که این محل آمد و شد مردم و محل امن و مبارک و هدایت جهانیان قرار دادی
اَللّهُمَّ اِنّی عَبْدُکَ، وَ الْبَلَدَ بَلَدُکَ، وَ الْبَیْتَ بَیْتُکَ، جِئْتُ اَطْلُبُ رَحْمَتَکَ، وَ اَؤُمُّ طاعَتَکَ، مُطِیعاً لاَِمْرِکَ، راضِیاً بِقَدَرِکَ، اَسْأَلُکَ مَسْأَلَةَ الْمُضْطَرِّ اِلَیْکَ، الْخائِفِ لِعُقُوبَتِکَ، اَللّهُمَّ افْتَحْ لی اَبْوابَ رَحْمَتِکَ، وَ اسْتَعْمِلْنی بِطاعَتِکَ وَ مَرْضاتِکَ.
آمده‌ام تا رحمت تو را بخواهم و آهنگ اطاعت تو کردم، فرمانبدار امر تو باشم، و راضی به تقدیر تو هستم، از تو می‌خواهم مانند نیازمندی که از مجازات تو ترسان است، خداوندا! درهای رحمتت را به رویم بگشا و به طاعت و جلب رضایتت وادارم ساز.

همچنین روبه‌روی کعبه بایستد و خطاب به آن بگوید:

دعای روبه‌رو شدن با کعبه
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی عَظَّمَکِ وَ شَرَّفَکِ وَ کَرَّمَکِ وَ جَعَلَکِ مَثابَةً لِلنّاسِ وَ أَمْناً مُبارَکاً وَ هُدیً لِلْعالَمِینَ.
ستایش خدایی را که تو را بزرگ و با شرافت و محل آمد و شد مردم و جای امن و مبارک و مایه هدایت جهانیان قرار داد.

هنگام طواف

بر اساس روایات، مستحب است وقتی حج‌گزار محاذی حجر الاسود قرار گرفت بگوید:

دعای قرار گرفتن محاذی حجرالاسود
أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، آمَنْتُ بِاللهِ، وَ کَفَرْتُ بِالْجِبْتِ وَ الطّاغُوتِ وَ بِاللاّتِ وَ الْعُزّی، وَ عِبادَةِ الشَّیْطانِ، وَ عِبادَةِ کُلِّ نِدّ یُدْعی مِنْ دُونِ اللّهِ
گواهی می‌دهم که معبودی جز خدای یکتا نیست و اینکه محمد بنده و فرستاده اوست، ایمان آوردم به خدا، و به جبت و طاغوت و لات و عزّی و عبادت شیطان و عبادت هر چه شریک خدا خوانده شود کفر می‌ورزم.

در روایات برای طواف، دعایی ذکر شده است. گفته شده برای اینکه طواف‌کننده در تعداد دورهای طواف شک نکند، می‌تواند این دعا را تقسیم کرده و در هر دور طواف، بخشی از آن را به قصد رجاء بخواند، و اگر تکرار شد مانعی ندارد.

دعای دور اول
اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی یُمْشی بِه عَلی طَلَلِ الْماءِ، کَما یُمْشی بِه عَلی جَدَدِ الاَْرْضِ، وَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی یَهْتَزُّ لَهُ عَرْشُکَ، وَأَسْأَلُکَ بِاِسْمِکَ الَّذِی تَهْتَزُّ لَهُ أَقْدامُ مَلائِکَتِکَ، وَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی دَعاکَ بِهِ مُوسی مِنْ جانِبِ الطُّورِ
خداوندا، از تو مسألت می‌کنم به آن نامت که با ذکر به وسیله آن بر روی آب راه می‌روند، چنانچه بر روی زمین سخت و هموار، و از تو می‌خواهم به حق آن نامت که عرش برای آن به لرزه می‌افتد، و از تو می‌خواهم به حق آن اسمت که گام‌های فرشتگان به لرزه می‌افتد، و از تو می‌خواهم به حق آن نامت که موسی تو را با آن از سوی کوه طور خواند
فَاسْتَجَبْتَ لَهُ، وَأَلْقَیْتَ عَلَیْهِ مَحَبَّةً مِنْکَ، وَأَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی غَفَرْتَ بِهِ لِمُحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَما تَأَخَّرَ، وَأَتْمَمْتَ عَلَیْهِ نِعْمَتَکَ ، أَنْ تَرْزُقَنِی خَیْرَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ در این هنگام حاجی، حاجات خود را بخواهد.
و دعایش را مستجاب کردی و محبت خویش را به او القا کردی، و از تو می‌خواهم به آن نامت که گناه گذشته و آینده حضرت محمد(ص) را بخشیدی و نعمت خود را بر او تمام کردی که مرا از خیر دنیا و آخرت بهره‌مند سازی.

دعای دور دوم
اَللّهُمَّ إِنِّی إِلَیْکَ فَقِیرٌ، وَإِنِّی خائِفٌ مُسْتَجِیرٌ، فَلا تُغَیِّرْ جِسْمِی وَلا تُبَدِّلِ اسْمِی. سائِلُکَ فَقِیرُکَ مِسْکِینُکَ بِبابِکَ، فَتَصَدَّقْ عَلَیْهِ بِالْجَنَّةِ. اَللّهُمَّ الْبَیْتُ بَیْتُکَ، وَالْحَرَمُ حَرَمُکَ، وَالْعَبْدُ عَبْدُکَ، وَهذا مَقامُ الْعائِذِ الْمُسْتَجِیرِ بِکَ مِنَ النّارِ، فَأَعْتِقْنِی وَ والِدَیَّ وَ أَهْلِی وَوُلْدِی وَإِخْوانِیَ الْمُؤْمِنِینَ مِنَ النّارِ، یا جَوادُ یا کَرِیمُ
خداوندا، من به تو نیازمندم، و من بیمناک و پناه جویم، پس جسمم را دگرگون مساز و نامم را تبدیل مکن، گدای تو، مسکین تو به در خانه ات آمده، بهشت را به او عطا فرما، خداوندا، خانه، خانه تو و حرم، حرم تو و بنده، بنده تو است، و این است جایگاه پناهنده تو از آتش دوزخ، مرا و پدر و مادرم را و خانواده ام و فرزندانم و برادران ایمانی ام را از آتش آزاد ساز، ای بخشنده و ای کریم.

دعای دور سوم
اَللّهُمَّ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِکَ، وَأَجِرْنِی بِرَحْمَتِکَ مِنَ النّارِ، وَعافِنِی مِنَ السُّقْمِ، وَأَوْسِعْ عَلَیَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ، وَادْرَأْ عَنِّی شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالاِْنْسِ، وَشَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ، یا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، وَالْجُودِ وَالْکَرَمِ، اِنَّ عَمَلِی ضَعِیفٌ فَضاعِفْهُ لِی، وَتَقَبَّلْهُ مِنِّی، إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ.
خداوندا، مرا به بهشت وارد ساز به رحمتت از آتش پناهم ده، و از بیماری عافیتم بخش، و از روزی حلال وسعتم ده، و دور کن از من شرّ تبهکاران جنّ و انس را، و شرّ فاسقان عرب و عجم را، ای صاحب نعمت و فضل، ای بخشنده کریم، عملم ضعیف است آن را مضاعف ساز، و آن را از من بپذیر که تو شنوا و دانایی.

دعای دور چهارم
یا اَللهُ یا وَلِیَّ الْعافِیَةِ، وَخالِقَ الْعافِیَةِ، وَرازِقَ الْعافِیَةِ، وَالْمُنْعِمَ بِالْعافِیَةِ، وَ الْمَنَّانَ بِالْعَافِیَةِ، وَالْمُتَفَضِّلُ بِالْعافِیَةِ عَلَیَّ وَعَلی جَمِیعِ خَلْقِکَ، یا رَحْمانَ الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ وَرَحِیمَهُما، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَارْزُقْنا الْعافِیَةَ، وَ دَوَامَ الْعَافِیَةِ، وَتَمامَ الْعافِیَةِ، وَشُکْرَ الْعافِیَةِ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ، یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ.
ای خدا، ای صاحب عافیت و خالق عافیت و رازق عافیت و بخشنده عافیت و دهنده نعمت عافیت و افزاینده عافیت بر من و همه آفریده‌هایت، ای خدای رحمان و رحیم در دنیا و آخرت، درود فرست بر محمّد و خاندانش، و عافیت را روزی گردان؛ تمام عافیت و شکر عافیت را در دنیا و آخرت ای مهربان‌ترین مهربانان.

دعای دور پنجم
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی شَرَّفَکِ وَعَظَّمَکِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً نَبِیّاً، وَجَعَلَ عَلِیّاً إِماماً. اَللّهُمَّ اهْدِ لَهُ خِیارَ خَلْقِکَ، وَجَنِّبْهُ شِرارَ خَلْقِکَ. ﴿رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النّارِ﴾
حمد خدایی را که تو (کعبه) را شرف و عظمت بخشید، و حمد خدایی راست که محمّد(ص) را به نبوت برانگیخت و علی(ع) را امام قرار داد، خداوندا نیکان خلقت را به زیارت کعبه رهنمون باش، و تبهکاران را از آن دور گردان. «پروردگارا، در دنیا به ما نیکی و در آخرت نیکی بخش و از عذاب آتش بازمان دار.»

دعای دور ششم
اَللّهُمَّ الْبَیْتُ بَیْتُکَ، وَالْعَبْدُ عَبْدُکَ، وَ هذا مَقامُ الْعائِذِ بِکَ مِنَ النّارِ. اَللّهُمَّ مِنْ قِبَلِکَ الرَّوْحُ وَالْفَرَجُ وَالْعافِیَةُ، اَللّهُمَّ اِنَّ عَمَلِی ضَعِیفٌ فَضاعِفْهُ لِی، وَاغْفِرْ لِی مَا اطَّلَعْتَ عَلَیْهِ مِنِّی وَ خَفِیَ عَلی خَلْقِکَ، أَسْتَجِیرُ بِاللهِ مِنَ النّار.
خداوندا، خانه، خانه تو، و بنده، بنده تو و این جایگاهِ پناهنده به تو از آتش است، خداوندا، از سوی تو است رحمت و گشایش و عافیت، خداوندا، عملم ضعیف است، آن را مضاعف ساز، و آنچه را بر تو آشکار و بر خلقت پنهان است بر من ببخش، از آتش به خدا پناه می‌برم.

دعای دور هفتم
اَللّهُمَّ إِنَّ عِنْدِی أَفْواجاًمِنْ ذُنُوب، وَأَفْواجاً مِنْ خَطایا وَعِنْدَکَ أَفْواجٌ مِنْ رَحْمَة، وَأَفْواجٌ مِنْ مَغْفِرَة، یامَنِ اسْتَجابَ لاَِبْغَضِ خَلْقِهِ إِلَیْهِ إِذْ قالَ ﴿أَنْظِرْنِی إِلی یَوْمِ یُبْعَثُونَ، اِسْتَجِبْ لِی﴾ سپس حاجاتش را بخواهد و بگوید: اَللّهُمَّ قَنِّعْنِی بِما رَزَقْتَنِی، وَبارِکْ لِی فِیما آتَیْتَنِی.
خداوندا! مرا انبوهی از گناه و انبوهی از لغزش است و تو را انبوهی از رحمت و انبوهی از مغفرت، ای آنکه مستجاب کردی دعای دشمن‌ترین خلقت (شیطان) را، آنگاه که شیطان گفت: «مرا تا روز رستاخیز مهلت ده» دعایم را مستجاب گردان. خداوندا، مرا به داده‌ات قناعت بخش، آنچه را داده‌ای برایم برکت ده.

مستحب است پس از نماز طواف این دعا خوانده شود:

دعای پس از نماز طواف
اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنِّی، وَلا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی، اَلْحَمْدُ لِلّهِ بِمَحامِدِهِ کُلِّها عَلی نَعْمائِهِ کُلِّها، حَتّی یَنْتَهِیَ الْحَمْدُ إِلی ما یُحِبُّ رَبِّی وَیَرْضی، اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِهِ، وَتَقَبَّلْ مِنِّی، وَطَهِّرْ قَلْبِی، وَزَکِّ عَمَلِی.
خداوندا! از من بپذیر و این را آخرین دیدار و زیارتم قرار مده، حمد همه آن ویژه خداوند است، بر تمام نعمت‌هایش، تا حدّی که موجب حبّ و رضای او باشد، خداوندا! درود فرست بر محمّد و خاندانش، و از من قبول کن، دلم را پاک و عملم را پاکیزه ساز.

قبل از سعی و در مکان‌هایی از مسعی

طبق روایات مستحب است حج‌گزار پس از خواندن نماز طواف و پیش از سعی، مقداری از آب زمزم بیاشامد و به سر و پشت و شکم خود بریزد و بگوید:

دعای قبل از سعی و بعد از نوشیدن آب زمزم
اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً، وَرِزْقاً واسِعاً، وَشِفاءً مِنْ کُلِّ داء وَسُقْم.
خداوندا! آن را وسیله آموختن دانشی سودمند، و روزی فراخ، و شفای درد و بیماری قرار ده.

پس از آن، مستحب است نزدیک حجر الاسود رفته و با آرامش دل و بدن بالای صفا برود، به کعبه نگاه کرده و به رکن حجر الاسود رو کند و حمد و ثنای الهی را به‌جا آورد و نعمت‌های او را به خاطر آورد. آنگاه بگوید:

ذکر و دعا قبل از شروع سعی، از روی صفا
(اگر تمام این ذکرها و دعاها را نتواند انجام دهد، هر قدر که می‌تواند بخواند) اَللهُ أَکْبَر (هفت مرتبه)، اَلْحَمْدُ لِلّه (هفت مرتبه)، لا إِلهَ إِلاَّ الله (هفت مرتبه).
خدای بزرگ است، ستایش مخصوص خدا است، معبودی جز الله نیست،
لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیِی وَیُمِیتُ، وَهُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدِیرٌ (سه مرتبه).
معبودی جز خدای یگانه بی‌همتا نیست، هستی او را است و ستایش ویژه او است، زندگی می‌بخشد و می‌میراند، و او خود زنده فناناپذیر است، خیر به‌دست او است، و او بر هر چیز توانا است.
صلوات بر محمد و آل محمد بفرستد و سه مرتبه بگوید: اَللهُ أَکْبَرُ عَلی ما هَدانا، وَالْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أَبْلانا، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الْحَیِّ الْقَیُّومِ، وَالْحَمْدُ لِلّهِ الْحَیِّ الدّائِمِ.
خدا بزرگ است که ما را هدایت کرد، ستایش مخصوص او است که ما را آزمود، ستایش ویژه خداوند زنده قائم به‌ذات است و ستایش او را که زنده جاوید است.
أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ، لا نَعْبُدُ إِلاّ إِیّاهُ، مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ، وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ (سه مرتبه).
گواهی می‌دهم که خدایی جز خدای یکتا نیست، و گواهی می‌دهم که حضرت محمّد بنده و فرستاده اوست، جز او را عبادت نمی‌کنم، دین خود را برای او خالص کرده‌ام گرچه مشرکان ناخوش دارند.
اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعَفْوَ وَالْعافِیَةَ وَالْیَقِینَ فِی الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ (سه مرتبه). اَللّهُمَّ آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَفِی الاْخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنا عَذابَ النّارِ (سه مرتبه).
خداوندا! من از تو بخشش، عافیت و یقین در دنیا و آخرت می‌طلبم. خداوندا! در دنیا نیکی ودر آخرت نیکی به ما عطا فرما، و از عذاب آتش نگاهمان دار.
اَللهُ أَکْبَر (صد مرتبه)، لا إِلهَ إِلاَّ الله (صد مرتبه)، اَلْحَمْدُ لِلّه (صد مرتبه)، سُبْحانَ الله (صد مرتبه).
خدای بزرگ است، ستایش مخصوص خدا است، معبودی جز الله نیست،
لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَغَلَبَ الاَْحْزابَ وَحْدَهُ، فَلَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَحْدَهُ. اَللّهُمَّ بارِکْ لِی فِی الْمَوْتِ وَفِیما بَعْدَ الْمَوتِ. اَللّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ ظُلْمَةِ الْقَبْرِ وَوَحْشَتِهِ. اَللّهُمَّ أَظِلَّنِی فِی ظِلِّ عَرْشِکَ یَوْمَ لا ظِلَّ إِلاّ ظِلُّکَ.
نیست معبودی جز خدای یکتای یکتا که به وعده‌اش وفا کرد و بنده‌اش را یاری داد و بر احزاب به تنهایی پیروز شد، مُلک هستی او راست، و تنها ستایش برای او است، خداوندا! مرگ، و پس از مرگ را بر من مبارک گردان، خداوندا! به تو پناه می‌برم از تاریکی و وحشت قبر، خداوندا! مرا در سایه عرش در روزی که سایه‌ای جز سایه رحمت تو نیست جایم ده.
پس از آن، بسیار تکرار کند: اَسْتَوْدِعُ اللهَ الرَّحْمنَ الرَّحِیمَ الَّذِی لا تَضِیعُ وَدائِعُهُ دِینِی وَنَفْسِی وَأَهْلِی. اَللّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِی عَلی کِتَابِکَ وَسُنَّةِ نَبِیِّکَ، وَتَوَفَّنِی عَلی مِلَّتِهِ، وَاَعِذْنِی مِنَ الْفِتْنَةِ.
به خدای رحمان و رحیم که امانتی نزد او تباه نگردد، دینم و جانم و خانواده‌ام را می‌سپارم، خداوندا! مرا بر طبق کتاب و سنت پیامبرت توفیق عمل ده و مرا بر دین او بمیران و از فتنه پناهم ده.
اَللهُ أَکْبَر (سه مرتبه) و دو مرتبه بگوید: اَسْتَوْدِعُ اللهَ الرَّحْمنَ الرَّحِیمَ الَّذِی لا تَضِیعُ وَدائِعُهُ دِینِی وَنَفْسِی وَأَهْلِی. اَللّهُمَّ اسْتَعْمِلْنِی عَلی کِتَابِکَ وَسُنَّةِ نَبِیِّکَ، وَتَوَفَّنِی عَلی مِلَّتِهِ، وَاَعِذْنِی مِنَ الْفِتْنَةِ. پس از آن، یک بار دیگر تکبیر و دعای سابق را بخواند.
خدای بزرگ است. به خدای رحمان و رحیم که امانتی نزد او تباه نگردد، دینم و جانم و خانواده‌ام را می‌سپارم، خداوندا! مرا بر طبق کتاب و سنت پیامبرت توفیق عمل ده و مرا بر دین او بمیران و از فتنه پناهم ده.

مستحب است حاجی پس از آن، رو به کعبه کند و بگوید:

دعای قبل از سعی، رو به کعبه
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْب أَذْنَبْتُهُ قَطُّ ، فَإِنْ عُدْتُ فَعُدْ عَلَیَّ بِالْمَغْفِرَةِ، فَإِنَّکَ أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ. اَللّهُمَّ افْعَلْ بِی ما أَنْتَ أَهْلُهُ، فَإِنَّکَ إِنْ تَفْعَلْ بِی ما أَنْتَ أَهْلُهُ تَرْحَمْنِی، وَإِنْ تُعَذِّبْنِی فَأَنْتَ غَنِیٌّ عَنْ عَذابِی، وَأَنَا مُحْتَاجٌ إِلی رَحْمَتِکَ
خداوندا! هر گناهی که تا کنون کرده‌ام بیامرز، اگر گناه را از سر گرفتم تو آمرزش را برایم اعاده کن که تو بخشنده و مهربانی، خداوندا! با من چنان رفتار کن که شایسته توست که اگر آنگونه که شایسته توست با من رفتار کنی به من رحم کرده‌ای و اگر عذابم کنی تو بی نیاز از عذاب من هستی و من نیازمند به رحمتت
فَیا مَنْ أَنَا مُحْتاجٌ إِلی رَحْمَتِهِ اِرْحَمْنِی. اَللّهُمَّ لا تَفْعَلْ بِی ما أَنَا أَهْلُهُ، فَإِنَّکَ إِنْ تَفْعَلْ بِی ما أَنَا اهْلُهُ تُعَذِّبْنِی، وَلَمْ تَظْلِمْنِی، أَصْبَحْتُ أَتَّقِی عَدْلَکَ ، وَلا أَخافُ جَوْرَکَ، فَیا مَنْ هُوَ عَدْلٌ لا یَجُورُ اِرْحَمْنِی.
پس ای کسی که من محتاج به رحمتش هستم رحم کن، خدایا! با من چنان رفتار مکن که در خور آن می‌باشم اگر با من بدانگونه که سزاوار آنم رفتارکنی در این صورت مرا عذاب خواهی کرد بی آنکه به من ستمی رواداری که من از عدل تو بیمناکم و از ستمت در امان، ای عادلی که ستم روا نمی‌داری به من رحم فرما.
یا مَنْ لا یَخِیبُ سائِلُهُ، وَلا یَنْفَدُ نائِلُهُ، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَأَعِذْنِی مِنَ النّارِ بِرَحْمَتِکَ.
ای آنکه گدا را نومید نمی‌کنی و عطایت را پایانی نیست، بر محمّد و آل محمّد درود فرست، و به رحمتت مرا از آتش پناه ده.

حاجی، در بخشی از مسعی که هروله مستحب است، (این فاصله با چراغ سبز مشخص شده است) بگوید:

هنگام هروله
بِسْمِ اللهِ وَاللهُ أَکْبَرُ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَللّهُمَّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ، وَاهْدِنِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ
به نام خدا و با استعانت از او، خداوند بزرگ است، درود بر محمّد و خاندان او، خداوندا! بیامرز و رحم فرما و از آنچه می‌دانی در گذر که تو بسیار عزیز و جلیل و کریمی، و مرا به راهی که درست است هدایت کن
اَللّهُمَّ إِنَّ عَمَلِی ضَعِیفٌ فَضاعِفْهُ لِی، وَتَقَبَّلْ مِنِّی، اَللّهُمَّ لَکَ سَعْیِی، وَبِکَ حَوْلِی وَقُوَّتِی، تَقَبَّلْ عَمَلِی، یا مَنْ یَقْبَلُ عَمَلَ الْمُتَّقِینَ.
خداوندا! عملم ضعیف است تو مضاعفش گردان و از من بپذیر، خداوندا! سعی من برای تو است، و توان و نیرویم از تو می‌باشد، عملم را قبول فرما، ای آنکه عمل پرهیزکاران را می‌پذیری.
هنگامی که از این بخش گذشت بگوید: یا ذَا الْمَنِّ وَالْفَضْلِ وَالْکَرَمِ وَالنَّعْماءِ وَالْجُودِ، اِغْفِرْ لِی ذُنُوبِی، إِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاّ أَنْتَ.
ای صاحب نعمت و فضل و کرم و جود، بیامرز گناهانم را که کسی جز تو گناهان را نمی‌آمرزد.

هنگامی که به مروه رسید بالای آن برود، و آنچه در صفا انجام داد، به‌جا آورد. پس از آن بگوید:

دعای بالای مروه
بِسْمِ اللهِ وَاللهُ أَکْبَرُ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، اَللّهُمَّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ، وَاهْدِنِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ
خداوندا! ای آنکه به بخشش دستور داده‌ای، ای آنکه بخشش را دوست داری، ای آنکه بر بخشش پاداش می‌دهی، ای آنکه هرکس را که عفو کند، او راعفو می‌کنی، ای پروردگار بخشنده، العفو، العفو، العفو.

مستحب است در گریه کردن بکوشد و خود را به گریه وادارد، و در حال سعی دعا بسیار کند و این دعا را بخواند:

دعا برای همه مسیر مسعی
اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ حُسْنَ الظَّنِّ بِکَ عَلی کُلِّ حَال، وَصِدْقَ النِّیَّةِ فِی التَّوَکُّلِ عَلَیْکَ.
خداوندا! از تو می‌خواهم که در هر حال مرا نسبت به خود حسن ظن عنایت کنی، و نیت صادق در توکل بر تو را خواستارم.

دعای اشواط سعی

دعاهایی که برای اشواط سعی (دورهای سعی از صفا به مروه و از مروه به صفا) در روایات ذکر شده، چنین است:

دور اول از صفا به مروه
اَللهُ أَکْبَرُکَبِیراً، وَالْحَمْدُللهِِ کَثِیراً، وَسُبْحانَ اللهِ الْعَظِیمِ وَبِحَمْدِهِ الْکَرِیمِ بُکْرَةً وَأَصِیلا، وَمِنَ اللَّیْلِ فَاسْجُدْ لَهُ وَسَبِّحْهُ لَیْلا طَوِیلا، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، أَنْجَزَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَهَزَمَ الاَْحْزابَ وَحْدَهُ، لا شَیْءَ قَبْلَهُ وَلا بَعْدَهُ، یُحْیِی وَیُمِیتُ، وَهُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ وَلایَفُوتُ أَبَداً
خدا آنگونه که باید از همه چیز برتر است و سپاس فراوان برای اوست و منزّه است خداوند بزرگ و سپاس برای خداوند بخشنده و کریم در هر صبحگاهان و شامگاهان. پس بخشی از شب را برای او سجده کن و تسبیح او گوی در شب طولانی. خدایی جز خدای یکتا نیست، او به وعده خود وفا کرد، و بنده خود را یاری داد و به تنهایی لشکرهای (دشمن) را در هم شکست. چیزی نه قبل از او و نه بعد از او نیست، زنده می‌کند و می‌میراند، و او زنده همیشگی است نمی‌میرد و هرگز فوت نمی‌کند
بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَإِلَیْهِ الْمَصِیرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدِیرٌ، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمْ إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ، رَبِّ نَجِّنا مِنَ النّارِ سالِمِینَ غانِمِینَ، فَرِحِینَ مُسْتَبْشِرِینَ مَعَ عِبادِکَ الصّالِحِینَ
هر خیری بدست اوست و بازگشت همه به سوی اوست، و او بر هر چیزی قادر و توانا است، پروردگارا مرا ببخشای و بر من ترحم کن، ببخشای و بزرگواری کن، و از آنچه که تو می‌دانی درگذر، همانا تو می‌دانی آنچه را که ما نمی‌دانیم، همانا تو، عزیزترین و گرامی‌ترین خدایی، پروردگارا ما را از آتش، صحیح و سالم نجاتمان ده، (درحالیکه) خوشحال بوده، بشارتمان دهند همراه با بندگان شایسته‌ات
مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَداءِ وَالصّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً، ذلِکَ الْفَضْلُ مِنَ اللهِ وَکَفی بِاللهِ عَلِیماً، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ حَقّاً حَقّاً، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَلا نَعْبُدُ إِلاّ إِیّاهُ، مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینُ وَلَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ.
همراه با آنان که به آنها نعمت بخشیدی، از پیامبران، صدیقین، شهدا و صالحین، که اینها خوب رفیقانی هستند. این فضلی از ناحیه خداوند است، و علم ازلی خدا (به حاجات خلق) کفایت می‌کند. به حق، معبودی جز خداوند نیست، معبودی به جز خدا نیست، جز او را نمی‌پرستیم، طاعت ما خالص برای اوست، هرچند کافران را خوش نیاید.
نزدیک مروه که رسید این آیه را بخواند: ﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دور دوم از مروه به صفا
اَللهُ أَکْبَرُ اَللهُ أَکْبَرُ، اَللهُ أَکْبَرُ وَللهِِ الْحَمْدُ، لاإِله إِلاَّاللهُ الْواحِدُ الاَْحَدُ، اَلْفَرْدُ الصَّمَدُ، اَلَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبِیراً، اَللّهُمَّ إِنَّکَ قُلْتَ فِی کِتابِکَ الْمُنْزَلِ: ﴿أُدْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ﴾
خدا برتر از هرچیز است و حمد و سپاس مخصوص اوست. معبودی به جز الله نیست، خدایی که یکتا و بی‌همتا و بی‌نیاز است، معبودی که دوست و فرزند برای خود نگرفته است، در حکومت، او را شریکی نیست، و یاوری که بر عزتش افزاید نخواهد داشت و او را به بزرگی و بزرگواری یاد کن، خداوندا همانا تو خود در کتابی که فروفرستادی فرمودی: «مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را»
دَعَوْناکَ رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا کَما أَمَرْتَنا إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ، رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً یُنادِی لِلاِْیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکُمْ فَآمَنّا، رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَکَفِّرْ عَنّا سَیِّئاتِنا وَتَوَفَّنا مَعَ الاَْبْرارِ، رَبَّنا وَآتِنا ما وَعَدْتَنا عَلی رُسُلِکَ وَلا تُخْزِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّکَ لا تُخْلِفُ الْمِیعادَ
پروردگارا ما تو را خواندیم، پس بر ما ببخشای همانگونه که خود ما را به بخشش امر نمودی، تو در وعده تخلف نمی‌کنی، پروردگارا ما شنیدیم صدای ندادهنده را که به ایمان فرامی‌خواند و می‌گفت به پروردگارتان ایمان بیاورید، پس ما ایمان آوردیم، پروردگارا گناهانمان را ببخش، بدی‌هایمان را بپوشان، و ما را همراه با نیکان بمیران، پروردگارا آنچه را به رسولانت وعده فرمودی به ما عنایت کن و روز قیامت ما را خوار و ذلیل مگردان، همانا تو در وعده تخلف نمی‌کنی
رَبَّنا عَلَیْکَ تَوَکَّلْنا وَإِلَیْکَ أَنَبْنا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ، رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَلاِِخْوانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونا بِالاِْیمانِ، وَلا تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنا غِلاّ لِلَّذِینَ آمَنُوا، رَبَّنا إِنَّکَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ.
پروردگارا ما بر تو توکل نموده‌ایم و به تو رو کردیم، و به سوی تو برمی گردیم، پروردگارا بر ما و بر برادرانی که در ایمان آوردن بر ما پیشی گرفته‌اند ببخشای، و کینه کسانی که ایمان آورده‌اند را درقلوب ما قرار مده پروردگارا همانا تو رؤف و مهربانی، خدایا ببخش و به من رحم کن و از من درگذر و بزرگواری فرما و از آنچه که از من می‌دانی درگذر، همانا تو می‌دانی آنچه را من نمی‌دانم، به درستی که تو عزیزترین و گرامی‌ترین هستی.
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دور سوم از صفا به مروه
اَللهُ أَکْبَرُ اَللهُ أَکْبَرُ، اَللهُ أَکْبَرُ وَللهِِ الْحَمْدُ، رَبَّناأَتْمِمْ لَنا نُورَنا وَاغْفِرْ لَنا إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدِیرٌ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَ لُکَ الْخَیْرَ کُلَّهُ عاجِلَهُ وَآجِلَهُ، وَأَسْتَغْفِرُکَ لِذَنْبِی، وَأَسْأَ لُکَ رَحْمَتَکَ یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ
خدا برتر از هر چیز است و حمد مخصوص اوست، پروردگارا نور ما را کامل کن، و بر ما ببخشای، همانا تو بر هر چیز قادر و توانایی، بار پروردگارا همانا من از تو می‌خواهم تمامی خیر را بر من عنایت کنی دیررس و زودرس آن را، و برای گناهم از تو طلب آمرزش می‌کنم، و رحمت و مغفرت تو را از تو می‌طلبم ای مهربانترین
رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ، رَبِّ زِدْنِی عِلْماً وَلا تُزِغْ قَلْبِی بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنِی وَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهّابُ
مهربانان پروردگارا بیامرز و رحم کن، و ببخش و بزرگواری کن، و از آنچه می‌دانی بگذر، همانا تو می‌دانی آنچه ما نمی‌دانیم، همانا تو عزیزترین و گرامی‌ترین خدایی، پروردگارا بر دانش من بیفزای و پس از آنکه هدایتم کردی قلب و دلم را تیره مساز، و از ناحیه خودت به من رحمت بخش همانا تو بسیاربخشنده‌ای
اَللّهُمَّ عافِنِی فِی سَمْعِی وَبَصَرِی، لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ، سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظّالِمِینَ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْکُفْرِ وَالْفَقْرِ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ سَخَطِکَ وَبِمُعافاتِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ
پروردگارا به من سلامتی در شنوائی وبینائی عنایت کن، خداوندی جز تو نیست. منزهی تو، همانا من از ستمکارانم، بارپروردگارا من از کفر و ناداری به تو پناه می‌برم، خداوندا، از خشم و غضب تو به خشنودیت و از عقوبتت به بخشش تو پناه می‌برم، تا گرفتار عقوبت تو نشوم
وَأَعُوذُ بِکَ مِنْکَ لا أُحْصِی ثَناءً عَلَیْکَ، أَنْتَ کَما أَثْنَیْتَ عَلی نَفْسِکَ، فَلَکَ الْحَمْدُ حَتّی تَرْضی.
و پناه می‌برم به تو از تو، شمارش نمی توانم بکنم درود و ثنا بر تو را، تو همانگونه‌ای که خود از خویش ستایش کرده‌ای، سپاس تو را گویم تا راضی گردی.
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دور چهارم از مروه به صفا
اَللهُ أَکْبَرُ اَللهُ أَکْبَرُ، اَللهُ أَکْبَرُ وَللهِِ الْحَمْدُ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَ لُکَ مِنْ خَیْرِما تَعْلَمُ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ ما تَعْلَمُ، وَأَسْتَغْفِرُکَ مِنْ کُلِّ ما تَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ عَلاّمُ الْغُیُوبِ
خدا برتر از هر چیز است و حمد مخصوص خداوند است، بارخدایا همانا من از تو می‌خواهم آنچه از خوبی‌ها که می‌دانی عنایتم کنی، و از بدیهایی که تو می‌دانی به تو پناه می‌برم، و طلب آمرزش می‌کنم از همه گناهانی که تو می‌دانی
لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ الْمَلِکُ الْحَقُّ الْمُبِینُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ اَلصّادِقُ الْوَعْدُ الاَْمِینُ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَ لُکَ کَما هَدَیْتَنِی لِلاِْسْلامِ أَنْ لا تُنْزِعَهُ مِنِّی حَتّی تَتَوَفّانِی عَلَیْهِ وَأَنَا مُسْلِمٌ
همانا تو بسیار دانای اسرار پنهانی، خدایی به‌جز الله نیست خدایی که حاکم و حق و مبین است، محمد فرستاده خداست، در وعده‌ها راستگو و امین است، بارخدایا همانا از تو می‌خواهم همانگونه که به اسلام هدایتم کردی، اسلام را از من مگیر تا آن زمان که مرا بر اسلام بمیرانی و من مسلمان باشم
اَللّهُمَّ اجْعَلْ فِی قَلْبِی نُوراً، وَفِی سَمْعِی نُوراً، وَفِی بَصَرِی نُوراً، اَللّهُمَّ رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَیَسِّرْ لِی أَمْرِی، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ وَساوِسِ الصَّدْرِ وَشَتاتِ الاَْمْرِ، وَفِتْنَةِ الْقَبْرِ
بارخدایا قلبم را نورانی کن و در گوشم نوری قرار بده و چشمم را نورانی گردان، بارخدایا سینه ام را گشاده گردان، و به من شرح صدر عنایت کن و کار مرا آسان نما، و پناه می‌برم به تو از شر وسوسه‌های درونی و پراکندگی کارها، و عذاب قبر
اَللّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ ما یَلِجُ فِی اللَّیْلِ وَمِنْ شَرِّ ما یَلِجُ فِی النَّهارِ، وَمِنْ شَرِّ ما تَهَبُ بِهِ الرِّیاحُ، یا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ، سُبْحانَکَ ما عَبَدْناکَ حَقَّ عِبادَتِکَ یا اَللهُ، سُبْحانَکَ ما ذَکَرْناکَ حَقَّ ذِکْرِکَ یا اَللهُ
بارخدایا همانا به تو پناه می‌برم از شر آنچه در شب وارد می‌شود و از شر آنچه درروز وارد می‌شود، و از شر آنچه بادها در پی دارند، ای مهربان‌ترین مهربانان منزهی تو، آن گونه که شایسته تو است حق ستایش و عبودیت ترا به‌جای نیاوردیم، ای خدا، منزهی تو، حق یاد ترا هیچ گوینده ذکری ادا نکرده است، ای خدا
رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ.
پروردگارا بیامرز و ببخش و از من درگذر و گرامی‌ام دار و از آنچه می‌دانی درگذر، همانا تو می‌دانی آنچه را ما نمی‌دانیم، همانا تو عزیزترین و گرامی‌ترین خدایی.
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دور پنجم از صفا به مروه
اَللهُ أَکْبَرُ اَللهُ أَکْبَرُ، اَللهُ أَکْبَرُ وَللهِِ الْحَمْدُ، سُبْحانَکَ ماشَکَرْناکَ حَقَّ شُکْرِکَ یا اَللهُ، سُبْحانَکَ ما أَعْلی شَأْنَکَ یا اَللهُ، اَللّهُمَّ حَبِّبْ إِلَیْنَا الاِْیمانَ، وَزَیِّنْهُ فِی قُلُوبِنا، وَکَرِّهْ إِلَیْنَا الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیانَ
خدا برتر از هر چیز است و حمد و ستایش مخصوص ذات اوست، منزهی تو، ای خداوند آنگونه که شایسته توست، شکر تو را به‌جای نیاوردیم، منزهی تو چه بلندمرتبه است شأن و مقام تو ای خدا، بارالها ایمان را محبوب ما قرار ده، و قلوب ما را با آن زینت بخش، ما را از کفر و خروج از مسیر حق و نافرمانی گریزان کن
وَاجْعَلْنا مِنَ الرّاشِدِینَ، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ، اَللّهُمَّ قِنِی عَذابَکَ یَوْمَ تَبْعَثُ عِبادَکَ
و ما راز هدایت‌شدگان قرارده، پروردگارا بیامرز و بر ما رحم کن و ببخشای و بزرگواری کن، از آنچه می‌دانی درگذر، همانا تو می‌دانی آنچه را که ما نمی‌دانیم، همانا تو عزیزترین و گرامی‌ترین خدایی، بارپروردگارا آن روز که بندگانت را از قبر بیرون می‌آوری از عذابت محفوظمان دار
اَللّهُمَّ اهْدِنِی بِالْهُدی وَنَقِّنِی بِالتَّقْوی، وَاغْفِرْ لِی فِی الاْخِرَةِ وَالاُْولی، اَللّهُمَّ أَبْسِطْ عَلَیْنا مِنْ بَرَکاتِکَ وَرَحْمَتِکَ وَفَضْلِکَ وَرِزْقِکَ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَ لُکَ النَّعِیمَ الْمُقِیمَ اَلَّذِی یَحُولُ وَلا یَزُولُ أَبَداً
پروردگارا هدایتم کن به هدایت خود و با تقوی مرا پاکیزه گردان، و مرا در آخرت و دنیا ببخشای، بارخدایا برکات و رحمت و بخشش و روزی‌ات را بر من فراوان کن. خداوندا همانا من از تو نعمتی بادوام می‌خواهم نعمتی که پیوسته می‌رسد و هرگز پایان نمی‌یابد
اَللّهُمَّ اجْعَلْ فِی قَلْبِی نُوراً، وَفِی سَمْعِی نُوراً، وَفِی بَصَرِی نُوراً، وَفِی لِسانِی نُوراً، وَعَنْ یَمِینِی نُوراً، وَمِنْ فَوْقِی نُوراً، وَاجْعَلْ فِی نَفْسِی نُوراً، وَعَظِّمْ لِی نُوراً ﴿رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَیَسِّرْ لِی أَمْرِی﴾
بارخدایا در قلب من نوری قرار ده، و در گوشم نوری، و در چشمم نوری، و در زبانم نوری، از طرف راستم نوری و از بالای سرم نوری و در وجودم نوری قرار ده، زیاد کن بر من نور را، «پروردگارا سینه‌ام را گشاده گردان و کارم را آسان نمای.»
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دور ششم از مروه به صفا
اَللهُ أَکْبَرُ اَللهُ أَکْبَرُ، اَللهُ أَکْبَرُ وَللهِِ الْحَمْدُ، لاإِلهَ إِلاَّاللهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ، صَدَقَ وَعْدَهُ، وَنَصَرَ عَبْدَهُ، وَهَزَمَ الاَْحْزابَ وَحْدَهُ، لا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَلا نَعْبُدُ إِلاّ إِیّاهُ، مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَلَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ
خدا برتر از هر چیز است و حمد و سپاس مخصوص اوست. معبودی جز خدای یگانه نیست، وعده او راست بود و او به عهد خود وفا کرد، و بنده خود را یاری داد، و به تنهایی، گروه‌ها (دشمنان) را درهم شکست، معبودی جزالله نیست، جز او کسی را نمی پرستیم، دینمان را برای او خالص نموده‌ایم گرچه کافران را خوش نیاید
اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَ لُکَ الْهُدی وَالتُّقی وَالْعِفافَ وَالْغِنی، اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ کَالَّذِی تَقُولُ وَخَیْراً مِمّا تَقُولُ، اَللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَ لُکَ رِضاکَ وَالْجَنَّةَ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنْ سَخَطِکَ وَالنّارَ وَما یُقَرِّبُنِی إِلَیْها مِنْ قَوْل وَفِعْل أَوْ عَمَل
بارخدایا از تو هدایت و خداترسی، عفاف و پاکی، و بی‌نیازی می‌خواهم. بارخدایا حمد و ستایش برای توست آنگونه که خود می‌گویی و چیست بهتر از آنچه تو گویی. بارخدایا من از تو درخواست می‌کنم خشنودی و بهشتت را، و پناه می‌برم به تو از خشم و آتش دوزخت و آنچه که مرا به خشم و آتش نزدیک می‌کند از گفتار و کردار بد
اَللّهُمَّ بِنُورِکَ اهْتَدَیْنا، وَبِفَضْلِکَ اسْتَغْنَیْنا، وَفِی کَنَفِکَ وَإِنْعامِکَ وَعَطائِکَ وَإِحْسانِکَ أَصْبَحْنا وَأَمْسَیْنا، أَنْتَ الاَْوَّلُ فَلا قَبْلَکَ شَیْءٌ، وَالاْخِرُ فَلا بَعْدَکَ شَیْءٌ، وَالظّاهِرُ فَلا شَیْءَ فَوْقَکَ، وَالْباطِنُ فَلا شَیْءَ دُونَکَ
بارخداوندا ما به نور تو هدایت یافتیم، و به فضل و بخشش تو بی‌نیاز گشته‌ایم و در پناه تو و کمک و بخشش وجود تو شب را به صبح آورده و روز را به شب می‌بریم، تو اوّلی، پس قبل از تو چیزی نبوده و تو آخری و بعد از تو چیزی نخواهد بود، و تو ظاهری و چیزی بالاتر از تو نیست و تو باطنی و چیزی دون تو نیست
نَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفَلْسِ وَالْکَسَلِ وَعَذابِ الْقَبْرِ، وَفِتْنَةِ الْغِنی، وَنَسْأَلُکَ الْفَوْزَ بِالْجَنَّةِ، رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ.
پناه می‌برم به تو از ناداری، و بی‌حالی و عذاب قبر، و آزمایش و بی‌نیازی و از تو می‌خواهم رسیدن به بهشت را، پروردگارا ببخشای و به من رحم کن، از من درگذر و کرم کن و از آنچه می‌دانی بگذر، همانا تو می‌دانی آنچه را ما نمی‌دانیم، همانا تو خدایی هستی که عزیزترین و گرامی‌ترین است.
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دور هفتم از صفا به مروه
اَللهُ أَکْبَرُ اَللهُ أَکْبَرُ، اَللهُ أَکْبَرُ کَبِیراً، وَالْحَمْدُ للهِِ کَثِیراً، اَللّهُمَّ حَبِّبْ إِلَیَّ الاِْیمانَ، وَزَیِّنْهُ فِی قَلْبِی، وَکَرِّهْ إِلَیَّ الْکُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْیانَ وَاجْعَلْنِی مِنَ الرّاشِدِینَ
خدا آنگونه که باید، از همه چیز برتر است و حمد و سپاس فراوان برای خداوند است، خداوندا مرا دوستدار ایمان قرار بده و آن را در قلبم زینت بخش و مرا از کفر، خروج از مسیر حق و نافرمانی گریزان کن و مرا از هدایت‌شدگان قرار ده
رَبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَاعْفُ وَتَکَرَّمْ وَتَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ تَعْلَمُ ما لا نَعْلَمُ، إِنَّکَ أَنْتَ اللهُ الاَْعَزُّ الاَْکْرَمُ، اَللّهُمَّ اخْتِمْ بِالْخَیْراتِ آجالَنا، وَحَقِّقْ بِفَضْلِکَ آمالَنا
پروردگارا بر من ببخش و ترحم کن، از من بگذر و بزرگواری فرما و از آنچه تو می‌دانی درگذر، همانا تو می‌دانی آنچه را ما نمی‌دانیم، همانا تو عزیزترین و گرامی‌ترین خدایی، خدایا کارهای مارا با نیکی‌ها پایان بخش و آرزوهای ما را به فضل و کرم خود، تحقق بخش
وَسَهِّلْ لِبُلُوغِ رِضاکَ سُبُلَنا، وَحَسِّنْ فِی جَمِیعِ الاَْحْوالِ أَعْمالَنا، یا مُنْقِذَ الْغَرْقی، یا مُنْجِیَ الْهَلْکی، یا شاهِدَ کُلِّ نَجْوی، یا مُنْتَهی کُلِّ شَکْوی، یا قَدِیمَ الاِْحْسانِ، یا دائِمَ الْمَعْرُوفِ
و راه‌های رسیدن به خوشنودی خودت را برما آسان فرما و در همه حالات کارهای ما را نیکو گردان، ای نجات دهنده انسانِ غرق شده، ای نجات دهنده هلاک شدگان، ای شاهد هر پنهان، ای کسی که انجام تمام شکایات پیش تو آورده می‌شود، ای که احسان و نیکی‌ات قدیم است، ای کسی که همیشه شناخته شده‌ای
یا مَنْ لا غِنی بِشَیْء عَنْهُ، وَلابُدَّ لِکُلِّ شَیْء مِنْهُ، یا مَنْ رِزْقُ کُلِّ شَیْء عَلَیْهِ، وَمَصِیرُ کُلِّ شَیْء إِلَیْهِ، اَللّهُمَّ إِنِّی عائِذٌ بِکَ مِنْ شَرِّ ما أَعْطَیْتَنا، وَمِنْ شَرِّ ما مَنَعْتَنا
ای کسی که هیچ چیز بی نیاز از او نیست، و برای هر چیز نیازمند اوئیم، ای کسی که روزی هر موجودی با اوست و پایان هر چیزی بسوی اوست، بارخدایا همانا من از شر آنچه به ما داده‌ای بتو پناه می‌برم و از شر آنچه ما را از آن برحذر داشته‌ای
اَللّهُمَّ تَوَفَّنا مُسْلِمِینَ، وَأَلْحِقْنا بِالصّالِحِینَ، غَیْرَ خَزایا وَلا مَفْتُونِینَ، رَبِّ یَسِّرْ وَلا تُعَسِّرْ، رَبِّ أَتْمِمْ بِالْخَیْرِ.
بارخدایا ما را مسلمان بمیران، ما را به نیکان ملحق ساز نه به خواران و گمراهان، پروردگارا آسان نمای و بر ما سخت مگیر، پروردگارا کار ما را به خیر و نیکی به پایان رسان.
﴿إِنَّ الصَّفا وَالْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللهِ فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِ اعْتَمَرَ فَلا جُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما، وَمَنْ تَطَوَّعَ خَیْراً فَإِنَّ اللهَ شاکِرٌ عَلِیمٌ.﴾
سعی صفا و مروه، از شعائر دین خداست، پس هرکس، حج خانه کعبه و اعمال مخصوص عمره را به‌جای آورد، باکی بر او نیست که سعی صفا و مروه به‌جای آورد، و هرکس با میل و رغبت نیکی کند، خدا به وی پاداش خواهد داد که او سپاسگزار و داناست.

دعای احرام حج

طبق روایات، مستحب است حج‌گزار هنگام پوشیدن لباس احرام این دعا را بخواند:

دعای پوشیدن لباس احرام
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی رَزَقَنِی مَا اُوَارِی بِهِ عَوْرَتِی وَ اُؤَدِّی بِهِ فَرْضِی وَ اَعْبُدُ فِیهِ رَبِّی وَ اَنْتَهِی فِیهِ اِلَی مَا اَمَرَنِی الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی قَصَدْتُهُ فَبَلَّغَنِی وَ اَرَدْتُهُ فَأَعَانَنِی وَ قَبِلَنِی وَ لَمْ یَقْطَعْ بِی وَ وَجْهَهُ اَرَدْتُ فَسَلَّمَنِی فَهُوَ حِصْنِی وَ کَهْفِی وَ حِرْزِی وَ ظَهْرِی وَ مَلَاذِی وَ مَلْجَئِی وَ مَنْجَایَ وَ ذُخْرِی وَ عُدَّتِی فِی شِدَّتِی وَ رَخَائِی‏
ستایش برای خدایی است که به من لباسی روزی داد تا شرمگاهم را بپوشانم، واجبم را انجام دهم، برای پروردگارم عبادت کنم و به آنچه دستور داده عمل کنم، ستایش برای خدایی است که به سوی او آمدم و او به مقصدم رساند، و قصد او کردم کمکم کرد و پذیرایم شد و مرا ناامید نساخت، و قصد اخلاص کردم من را به سلامت داشت پس او پناهگاهم، پشتوانه‌ام، امید و پناهم، و یار و یاورم در سختی و آسانی است.

دعاهای منا

بر اساس روایات، مستحب است حج‌گزار پس از اینکه احرام بست و از مکه بیرون آمد و به اَبْطَح نزدیک شد، تلبیه گوید و هنگامی که متوجه منا شد بگوید:

هنگام رسید به ابطح و رفتن به سوی منا
اَللّٰهُمَّ إِيّٰاكَ أَرْجُو وَإِيّٰاكَ أَدْعُو، فَبَلِّغْنِي أَمَلِي، وَأَصْلِحْ لِي عَمَلِي.

و هنگامی که به منا رسید بگوید:

هنگام رسیدن به منا
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِي أَقْدَمَنِيهٰا صٰالِحاً فِي عٰافِيَةٍ وَبَلَّغَنِي هٰذَا الْمَكٰانَ. اَللّٰهُمَّ هٰذِهِ مِنىً وَهِيَ مِمّٰا مَنَنْتَ بِهِ مِنَ الْمَنٰاسِكِ، فَأَسْأَلُكَ أَنْ تَمُنَّ عَلَيَّ فِيهٰا بِمٰا مَنَنْتَ بِهِ عَلىٰ أَوْلِيٰائِكَ، فَإِنَّمٰا أَنَا عَبْدُكَ وَفِي قَبْضَتِكَ.

مستحب است حج‌گزار هنگامی که از منا به سوی عرفات حرکت می‌کند این دعا را بخواند:‌

هنگام رفتن از منا به سوی عرفات
اَللّٰهُمَّ إِلَيْكَ صَمَدْتُ، وَإِيّٰاكَ اعْتَمَدْتُ، وَوَجْهَكَ أَرَدْتُ، فَأَسْأَ لُكَ أَنْ تُبٰارِكَ لِي فِي رِحْلَتِي، وَأَنْ تَقْضِيَ لِي حٰاجَتِي، وَأَنْ تَجْعَلَنِي الْيَوْمَ مِمَّنْ تُبٰاهِى بِهِ مَنْ هُوَ أَفْضَلُ مِنِّي.

دعاهای شب عرفه

نوشتار اصلی: دعاهای شب عرفه

مستحب است حاجی شب نهم ذی‌الحجه (شب عرفه) این دعاها را بخواند:

دعای شب عرفه
اَللّٰهُمَّ يٰا شٰاهِدَ كُلِّ نَجْوىٰ، وَمَوْضِعَ كُلِّ شَكْوىٰ، وَعٰالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ، وَمُنْتَهىٰ كُلِّ حٰاجَةٍ، يٰا مُبْتَدِئاً بِالنِّعَمِ عَلَى الْعِبٰادِ، يٰا كَرِيمَ الْعَفْوِ، يٰا…ادامه‌دعا

همچنین دعایی که کفعمی عالم شیعه قرن نهم قمری، در کتاب مصباح نقل کرده بخواند:

دعای شب عرفه به نقل از کفعمی

اَللّٰهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَتَهَيَّأَ وَأَعَدَّ وَاسْتَعَدَّ لِوِفٰادَةٍ إِلىٰ مَخْلُوقٍ، رَجٰاءَ رِفْدِهِ وَطَلَبَ نٰائِلِهِ وَجٰائِزَتِهِ، فَإِلَيْكَ يٰا رَبّ‌ِ تَعْبِيَتِي وَاسْتِعْدٰادي، رَجٰاءَ عَفْوِكَ، وَطَلَبَ نٰائِلِكَ وَجٰائِزَتِكَ، فَلاٰ تُخَيِّبْ دُعٰائِي، يٰا مَنْ لاٰ يَخِيبُ عَلَيْهِ سٰائِلٌ وَلاٰ يَنْقُصُهُ نٰائِلٌ، فَإِنِّي لَمْ آتِكَ ثِقَةً بِعَمَلٍ صٰالِحٍ عَمِلْتُهُ، وَلاٰ لِوِفٰادَةٍ إِلىٰ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ، أَتَيْتُكَ مُقِرّاً عَلىٰ نَفْسِي بِالْإِسٰاءَةِ وَالظُّلْمِ، مُعْتَرِفاً بِأَنْ لاٰ حُجَّةَ لِي وَلاٰ عُذْرَ، أَتَيْتُكَ أَرْجُو عَظِيمَ عَفْوِكَ، الَّذِي عَفَوْتَ بِهِ عَنِ الْخٰاطِئِينَ ، فَلَمْ يَمْنَعْكَ طُولُ عُكُوفِهِمْ عَلىٰ عَظِيمِ الْجُرْمِ أَنْ عُدْتَ عَلَيْهِمْ بِالرَّحْمَةِ، فَيٰا مَنْ رَحْمَتُهُ وٰاسِعَةٌ وَعَفْوُهُ عَظِيمٌ، يٰا عَظِيمُ يٰا عَظِيمُ يٰا عَظِيمُ، لاٰ يَرُدُّ غَضَبَكَ إِلّاٰ حِلْمُكَ، وَلاٰ يُنْجِي مِنْ سَخَطِكَ إِلَّا التَّضَرُّعُ إِلَيْكَ، فَهَبْ لِي يٰا إِلٰهِي فَرَجاً بالقُدْرَةِ الَّتِي تُحْيِي بِهٰا مَيْتَ الْبِلاٰدِ، وَلاٰ تُهْلِكْنِي غَمّاً حَتّىٰ تَسْتَجِيبَ لِي، وَتُعَرِّفَنِي الْإِجٰابَةَ فِي دُعٰائي، وَأَذِقْنِي طَعْمَ الْعٰافِيَةِ إِلىٰ مُنْتَهىٰ أَجَلِي، وَلاٰ تُشْمِتْ بِي عَدُوِّي، وَلاٰ تُسَلِّطْهُ عَلَيَّ، وَلاٰ تُمَكِّنْهُ مِنْ عُنُقِي. اللّٰهُمَّ إِنْ وَضَعْتَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي يَرْفَعُنِي، وَإِنْ رَفَعْتَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي يَضَعُنِي، وَإِنْ أَهْلَكْتَنِي فَمَنْ ذَا الَّذِي يَعْرِضُ لَكَ فِي عَبْدِكَ، أَوْ يَسْأَلُكَ عَنْ أَمْرِهِ، وَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَيْسَ فِي حُكْمِكَ ظُلْمٌ، وَلاٰ فِي نَقِمَتِكَ عَجَلَةٌ، وَإِنَّمٰا يَعْجَلُ مَنْ يَخٰافُ الْفَوْتَ، وَإِنَّمٰا يَحْتٰاجُ إِلَى الظُّلْمِ الضَّعِيفُ، وَقَدْ تَعٰالَيْتَ يٰا إِلٰهِي عَنْ ذٰلِكَ عُلُوّاً كَبِيراً. اللّٰهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ فَأَعِذْنِي، وَأَسْتَجِيرُ بِكَ فَأَجِرْنِي، وَأَسْتَرْزِقُكَ فَارْزُقْنِي، وَأَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ فَاكْفِنِي، وَأَسْتَنْصِرُكَ عَلىٰ عَدُوِّي فَانْصُرْنِي، وَأَسْتَعِينُ بِكَ فَأَعِنِّي، وَأَسْتَغْفِرُكَ يٰا إِلٰهِي فَاغْفِرْ لِي، آمِينَ آمِينَ آمِينَ.

دعاهای عرفات

دعاها و اذکار مستحب هنگام وقوف در عرفات بسیار است که برخی از آنها چنین‌اند:

ذکرهای وقوف در عرفات

اَللّٰهُ أَكْبَر (صد مرتبه)، لاٰ إِلٰهَ إِلَّا اللّٰه (صد مرتبه)، اَلْحَمْدُ لِلّٰه (صد مرتبه)، سُبْحٰانَ اللّٰه (صد مرتبه)، مٰا شٰاءَ اللّٰهُ وَلاٰ قُوَّةَ إِلّاٰ بِاللّٰه (صد مرتبه)، اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّد (صد مرتبه). أَشْهَدُ أَنْ لاٰ إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لاٰ شَرِيكَ لَهُ، لَه الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَيُمِيتُ، وَيُمِيتُ وَيُحْيِي، وَهُوَ حَيٌّ لاٰ يَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (صد مرتبه)، سوره توحید (صد مرتبه)، آیة الکرسی (صد مرتبه) و سوره قدر (صد مرتبه).

دعای وقوف در عرفات

أَسْأَلُكَ يٰا اللّٰهُ يٰا رَحْمٰانُ بِكُلّ‌ِ اسْمٍ هُوَ لَكَ، وَأَسْأَ لُكَ بِقُوَّتِكَ وَقُدْرَتِكَ وَعِزَّتِكَ وَبجَمِيعِ مٰا أَحٰاطَ بِهِ عِلْمُكَ وَبِأَرْكٰانِكَ كُلِّهٰا، وَبِحَقِّ رَسُولِكَ صَلَوٰاتُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَبِاسْمِكَ الْأَكْبَرِ الْأَكْبَرِ، وَبِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الَّذِي مَنْ دَعٰاكَ بِهِ كٰانَ حَقّاً عَلَيْكَ أَنْ لاٰ تُخَيِّبَهُ، وَبِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الَّذِي مَنْ دَعٰاكَ بِهِ كٰانَ حَقّاً عَلَيْكَ أَنْ لاٰ تَرُدَّهُ، وَأَنْ تُعْطِيَهُ مٰا سَأَلَ، أَنْ تَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي فِي جَمِيعِ عِلْمِكَ فِيَّ. أَسْأَلُ اللّٰهَ بِأَنَّهُ هُوَ اللّٰهُ الَّذِي لاٰ إِلٰهَ إلّاٰ هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلاٰمُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبّٰارُ الْمُتَكَبِّرُ، سُبْحٰانَ اللّٰهِ عَمّٰا يُشْرِكُونَ، هُوَ اللّٰهُ الْخٰالِقُ الْبٰارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمٰاءُ الْحُسْنىٰ، يُسَبِّحُ لَهُ مٰا فِي السَّمٰاوٰاتِ وَالْأَرْضِ، وَهُوَ الْعَزِيْزُ الْحَكِيمُ. اَللّٰهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلىٰ نَعْمٰائِكَ الَّتِي لاٰ تُحصىٰ بِعَدَدٍ، وَلاٰ تُكٰافَأُ بِعَمَلٍ. أَسْأَ لُكَ يٰا اللّٰهُ يٰا رَحْمٰانُ بِكُلّ‌ِ اسْمٍ هُوَ لَكَ، وَأَسْأَ لُكَ بِقُوَّتِكَ وَقُدْرَتِكَ وَعِزَّتِكَ وَبجَمِيعِ مٰا أَحٰاطَ بِهِ عِلْمُكَ وَبِأَرْكٰانِكَ كُلِّهٰا، وَبِحَقِّ رَسُولِكَ صَلَوٰاتُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَبِاسْمِكَ الْأَكْبَرِ الْأَكْبَرِ، وَبِاسْمِكَ الْعَظِيمِ الَّذِي مَنْ دَعٰاكَ بِهِ كٰانَ حَقّاً عَلَيْكَ أَنْ لاٰ تُخَيِّبَهُ، وَبِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ الَّذِي مَنْ دَعٰاكَ بِهِ كٰانَ حَقّاً عَلَيْكَ أَنْ لاٰ تَرُدَّهُ، وَأَنْ تُعْطِيَهُ مٰا سَأَلَ، أَنْ تَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي فِي جَمِيعِ عِلْمِكَ فِيَّ. اَللّٰهُمَّ فُكَّنِي مِنَ النّٰارِ، وَأَوْسِعْ عَلَيَّ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلاٰلِ الطَّيِّبِ، وَادْرَأْ عَنِّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنّ‌ِ وَالْإِنْسِ، وَشَرَّ فَسَقَةِ الْعَرَبِ وَالْعَجَمِ. اَللّٰهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ، فَلاٰ تَجْعَلْنِي مِنْ أَخْيَبِ وَفْدِكَ، وَارْحَمْ مَسِيرِي إِلَيْكَ مِنَ الْفَجّ‌ِ الْعَمِيقِ. اللّٰهُمَّ رَبَّ الْمَشٰاعِرِ كُلِّهٰا، فُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النّٰارِ، وَأَوْسِعْ عَلَيَّ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلاٰلِ، وَادْرَأْ عَنِّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنّ‌ِ وَالْإِنْسِ. اللّٰهُمَّ لاٰ تَمْكُرْ بِي، وَلاٰ تَخْدَعْنِي، وَلا تَستَدْرِجْنِي. اللّٰهُمَّ إِنِّي أَسْأَ لُكَ بِحَوْلِكَ وَجُودِكَ وَكَرَمِكَ وَمَنِّكَ وَفَضْلِكَ، يٰا أَسْمَعَ السّٰامِعِينَ، وَيٰا أَبْصَرَ النّٰاظِرِينَ، وَيٰا أَسْرَعَ الْحٰاسِبِينَ، وَيٰا أَرْحَمَ الرّٰاحِمِينَ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ. وَأَنْ تَفْعَلَ بِي كَذٰا وَكَذٰا. (به جای کذا و کذا حاجت خود را بخواهد) پس از آن، دست به آسمان بردارد و این دعا را بخواند: اَللّٰهُمَّ حٰاجَتِي إِلَيْكَ الَّتِي إِنْ أَعْطَيْتَنِيهٰا لَمْ يَضُرَّنِي مٰا مَنَعْتَنِي، وَالَّتِي إِنْ مَنَعْتَنِيهٰا لَمْ يَنْفَعْنِي مٰا أَعْطَيْتَنِي، أَسْأَ لُكَ خَلاٰصَ رَقَبَتِي مِنَ النّٰارِ، اللّٰهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ، وَمِلْكُ يَدِكَ نٰاصِيَتِي بِيَدِكَ، وَأَجَلِي بِعِلْمِكَ، أَسْأَلُكَ أَنْ تُوَفِّقَنِي لِمٰا يُرْضِيكَ عَنِّي، وَأَنْ تُسَلِّمَ مِنِّي مَنٰاسِكِيَ الَّتِي أَرَيْتَهٰا خَلِيلَكَ إِبرٰاهِيمَ عَلَيْهِ السَّلاٰمُ، وَدَلَلْتَ عَلَيْهٰا نَبِيَّكَ مُحَمَّداً صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ. اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ رَضِيتَ عَمَلَهُ، وَأَطَلْتَ عُمُرَهُ، وَأَحْيَيْتَهُ بَعْدَ الْمَوْتِ حَيٰاةً طَيِّبَةً.

مستحب است در روز عرفه، دعایی که امام حسین(ع) در این روز خواند، خوانده شود:‌

نوشتار اصلی: دعای امام حسین(ع) در روز عرفه

دعای امام حسین(ع) در روز عرفه
اَلْحَمْدُ للّٰهِ‌ِ الَّذِي لَيْسَ لِقَضٰائِهِ دٰافِعٌ، وَلاٰ لِعَطٰائِهِ مٰانِعٌ، وَلاٰ كَصُنْعِهِ صُنْعُ صٰانِعٍ، وَهُوَ الْجَوٰادُ الْوٰاسِعُ، فَطَرَ أَجْنٰاسَ…ادامه‌دعا

همچنین دعایی از امام سجاد(ع) در روز عرفه نقل شده است:

نوشتار اصلی: دعای امام سجاد(ع) در روز عرفه

دعای امام سجاد(ع) در روز عرفه
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبّ‌ِ الْعٰالَمِينَ. اللّٰهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ بَدِيعَ السَّمٰاوٰاتِ وَالْأَرْضِ، ذَا الْجَلاٰلِ وَالْإِكْرٰامِ، وَإِلٰهَ كُلّ‌ِ مَأْلُوهٍ، وَ…ادامه‌دعا

همچنین مستحب است بعد از غروب آفتاب این دعا را بخواند:‌

بعد از غروب آفتاب

اَللّٰهُمَّ لاٰ تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ هٰذَا الْمَوْقِفِ، وَارْزُقْنِيهِ أَبَداً مٰا أَبْقَيْتَنِي، وَاقْلِبْنِي الْيَوْمَ مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجٰاباً لِي، مَرْحُوماً مَغْفُوراً لِي، بِأَفْضَلِ مٰا يَنْقَلِبُ بِهِ الْيَوْمَ أَحَدٌ مِنْ وَفْدِكَ، وَحُجّٰاجِ بَيْتِكَ الْحَرٰامِ، وَاجْعَلْنِي الْيَوْمَ مِنْ أَكْرَمِ وَفْدِكَ عَلَيْكَ، وَأَعْطِنِي أَفْضَلَ مٰا أَعْطَيْتَ أَحَداً مِنْهُمْ مِنَ الْخَيْرِ وَالْبَرَكَةِ وَالْعٰافِيَةِ وَالرَّحْمَةِ وَالرِّضوٰانِ وَالْمَغْفِرَةِ، وَبٰارِكْ لِي فِيمٰا أَرْجِعُ إِلَيْهِ مِنْ أَهْلٍ أَوْ مٰالٍ أَوْ قَلِيلٍ أَوْ كَثِيرٍ، وَبٰارِكْ لَهُمْ فِيَّ.

دعاهای مشعر الحرام

مستحب است حاجی در شب عید قربان (شب دهم ذی‌الحجه) در مشعر، این دعا را بخواند:‌

دعای شب عید قربان در مشعر
اَللّٰهُمَّ هٰذِهِ جَمْعٌ. اللّٰهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَجْمَعَ لِي فِيهٰا جَوٰامِعَ الْخَيْرِ. اللّٰهُمَّ لاٰ تُؤْيِسْنِي مِنَ الْخَيْرِ الَّذِي سَأَلْتُكَ أَنْ تَجْمَعَهُ لِي فِي قَلْبِي، وَأَطْلُبُ إِلَيْكَ أَنْ تُعَرِّفَنِي مٰاعَرَّفْتَ أَوْلِيٰاءَكَ فِي مَنْزِلِي هٰذٰا، وَأَنْ تَقِيَنِي جَوٰامِعَ الشَّرِّ.

بر اساس روایتی از امام صادق(ع)، مستحب است پس از نماز صبح در مشعر و پس از ذکر نعمت‌های الهی و صلوات بر محمد و آلش، این دعا را بخواند:

دعای شب عید قربان در مشعر

اَللّٰهُمَّ رَبَّ الْمَشْعَرِالْحَرٰامِ، فُكَّ رَقَبَتِي مِنَ النّٰارِ، وَأَوْسِعْ عَلَيَّ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلاٰلِ، وَ ادْرَأْ عَنِّي شَرَّ فَسَقَةِ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ، اللّٰهُمَّ أَنْتَ خَيْرُ مَطْلُوبٍ إِلَيْهِ، وَخَيْرُ مَدْعُوٍّ وَخَيْرُ مَسْؤُولٍ، وَلِكُلِّ وٰافِدٍ جٰائِزَةٌ، فَاجْعَلْ جٰائِزَتِي فِي مَوْطِنِي هٰذٰا أَنْ تُقِيلَنِي عَثْرَتِي، وَتَقْبَلَ مَعْذِرَتِي، وَأَنْ تَجٰاوَزَ عَنْ خَطِيئَتِي، ثُمَّ اجْعَلِ التَّقْوىٰ مِنَ اَللّٰهُ أَكْبَرُ. اللّٰهُمَّ ادْحَرْ عَنِّي الشَّيْطٰانَ. اللّٰهُمَّ تَصْدِيقاً بِكِتٰابِكَ وَعَلىٰ سُنَّةِ نَبِيِّكَ. اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ لِي حَجّاً مَبْرُوراً، وَعَمَلاً مَقْبُولاً، وَسَعْياً مَشْكُوراً، وَذَنْباً مَغْفُوراً.

مستحب است وقتی از مشعر به سوی منا حرکت کرد و به وادی مُحَسّر رسید، به مقدار صد قدم هروله کند و بگوید:

دعای وادی محسر
اَللّٰهُمَّ سَلِّمْ لِي عَهْدِي، وَاقْبَلْ تَوْبَتِي، وَأَجِبْ دَعْوَتِي، وَاخْلُفْنِي فِيمَنْ تَرَكْتُ بَعْدِي.

دعاهای رمی جمرات

طبق روایتی از امام صادق(ع) مستحب است حاجی هنگامی که سنگ‌ها را در دست گرفته و آماده رمی است، این دعا را بخواند:

هنگام گرفتن سنگ‌ها در درست برای رمی
اَللّٰهُمَّ هٰذِهِ حَصَيٰاتِي، فَأَحْصِهِنَّ لِي، وَارْفَعْهُنَّ فِي عَمَلِي.

مستحب است با هر سنگی که می‌انداز تکبیر بگوید و این دعا را بخواند:

دعای هنگام پرتاب سنگ
اَللّٰهُ أَكْبَرُ. اللّٰهُمَّ ادْحَرْ عَنِّي الشَّيْطٰانَ. اللّٰهُمَّ تَصْدِيقاً بِكِتٰابِكَ وَعَلىٰ سُنَّةِ نَبِيِّكَ. اللّٰهُمَّ اجْعَلْهُ لِي حَجّاً مَبْرُوراً، وَعَمَلاً مَقْبُولاً، وَسَعْياً مَشْكُوراً، وَذَنْباً مَغْفُوراً.

مستحب است پس از بازگشت به جای خود در منا بگوید:

پس از بازگشت از جمرات
اَللّٰهُمَّ بِكَ وَثِقْتُ، وَعَلَيْكَ تَوَكَّلْتُ، فَنِعْمَ الرَّبُّ، وَنِعْمَ الْمَوْلىٰ وَنِعْمَ النَّصِيرُ.

دعای قربانی

مستحب است حاجی هنگام ذبح یا نحر قربانی بگوید:

دعای هنگام ذبح قربانی
وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمٰاوٰاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفاً مُسْلِماً وَمٰا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ، انَّ صَلاٰتِي وَنُسُكِى وَمَحْيٰاىَ وَمَمٰاتى لِلّٰهِ رَبّ‌ِ الْعٰالَمِينَ، لاٰ شَرِيكَ لَهُ، وَبِذٰلِكَ امِرْتُ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ، اللّٰهُمَّ مِنْكَ وَلَكَ بِسْمِ اللّٰهِ وَاللّٰهُ أَكْبَرُ، اللّٰهُمَ تَقَبَّلْ مِنِّي.

دعای حلق و تقصیر

مستحب است در ابتدای حلق یا تقصیر این دعا را بخواند:

دعای حلق یا تقصیر
اَللّٰهُمَّ أَعْطِنِيْ بِكُلِّ شَعْرَةٍ نُوراً يَوْمَ الْقِيٰامَةِ، وَحَسَنٰاتٍ مُضٰاعَفٰاتٍ، إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ.

منابع

این مقاله برگرفته از کتاب‌های:
• ادعیه و آداب حرمین شریفین در عمره مفرده با ترجمه فارسی، مرکز تحقیقات حج، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۷ش
• ادعیه و زیارات مدینه منوره و مکه مکرمه (ویژه تمتع)، مرکز تحقیقات حج، تهران، نشر مشعر، ۱۳۹۱ش است.