مسجد العصبة: تفاوت میان نسخه‌ها

Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
Kamran (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۳۳: خط ۳۳:
| توضیح نقشه =  
| توضیح نقشه =  
}}
}}
== نام‌ها ==
== نام و مکان ==
'''مسجد العُصْبَة''' به علت قرار گرفتن در قریه عصبة به این نام شهرت دارد. درباره نام‌های دیگر آن، می‌توان به مسجد التوبة، مسجد النور و المُعَصَّب اشاره کرد.<ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=123 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص123.]</ref> علت نامگذاری مسجد به اسامی دیگر مشخص نیست، همانطور که [[سمهودی]]، تاریخ‌نگاری مدینه در قرن هشتم قمری، به ندانستن وجه نام مسجد التوبه تصریج کرده است.<ref name=":3">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=248 وفاء الوفاء، سمهودی، ج۳، ص248.]</ref>
'''مسجد العُصْبَة''' به علت قرار گرفتن در قریه عصبة به این نام شهرت دارد. عصبة منطقه‌ای در غرب [[مسجد قبا]] <ref name=":0">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aمساجد_الاثریه.pdf&page=123 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص123.]</ref> و مملو از مزارع و چاه‌های آب بود<ref name=":2" /> و به عنوان قلعه و حصار العصبه نیز شناخته می‌شد.<ref>المغانم المطابة فی معالم طابة، فیروزآبادی، ص265.</ref> این مکانی است که گروهی از مهاجران مکه که به قبا رسیدند پیش از رسیدن پیامبر(ص) در آنجا اقامت کردند.<ref name=":1" />


== مکان ==
منابع جغرافی مدینه، از مسجد العصبة یاد نکرده‌اند، در عوض از مسجد التوبة در عصبة در نزدیکی [[چاه هُجَیم|چاه هجیم]] یاد کرده‌اند.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> [[سمهودی]]، تاریخ‌نگار مدینه در قرن هشتم قمری، به ندانستن وجه نام مسجد التوبه تصریح کرده است.<ref name=":3">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aوفاء_الوفاء_سمهودی_ج۳.pdf&page=248 وفاء الوفاء، سمهودی، ج۳، ص248.]</ref> این منطقه محل زندگی بنی جحجبا بوده و از این رو برخی این مسجد را نیز مسجد بنی جحجبا نامیده‌اند.<ref>معالم المدینه المنوره بین الماضی و الحاضر، جزء۴، مجلد۳، ص220</ref>
'''مسجد العُصْبَة''' در غرب [[مسجد قبا]] قرار دارد؛<ref name=":0" /> منطقه‌ای که مملو از مزارع و چاه‌های آب بوده<ref name=":2" /> و به عنوان قلعه و حصار العصبه نیز شناخته می‌شده است.<ref>المغانم المطابة فی معالم طابة، فیروزآبادی، ص265.</ref>


منابع جغرافی مدینه، از مسجد العصبة یاد نکرده‌اند، در عوض از مسجد التوبة در منطقه عصبة در نزدیکی [[چاه هُجَیم|چاه هجیم]] یاد کرده‌اند.<ref name=":3" /><ref name=":2" />
برخی پژوهشگران تاریخ مدینه این مسجد را با مسجد النور یکی دانسته‌اند.<ref name=":4">[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85%D8%A7_%D9%88_%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB%D8%A7.pdf&page=209 تاریخ معالم المدینه المنوره قدیما و حدیثا، ص209]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1.pdf&page=302 المدینه بین الماضی و الحاضر، ص302]</ref> در حالی که در منابع کهن این مساجد یکی دانسته نشده‌اند.<ref name=":0" />
 
گزارش‌هایی که از سده پانزدهم قمری/ بیستم میلادی  در دست است مکان این مسجد را در بستان ابراهیم الترکی (که آن را بستان العصبه می‌خواندند) دانسته‌اند.<ref name=":4" />  


== بنای مسجد ==
== بنای مسجد ==
بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به 11 متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده می‌شود.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:المدینه_بین_الماضی_و_الحاضر.pdf&page=302 المدینه بین الماضی و الحاضر، ص302]؛ [https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=124 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص124.]؛ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد ثالث، ص 229-230</ref>
امروزه بنای مسجد عبارت است از مربعی بدون سقف با طول و عرض نزدیک به 11 متر و با دیوارهایی سنگی به ارتفاع یک متر که آثار سفیدکاری در آن دیده می‌شود.<ref name=":1">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده:مساجد_الاثریه.pdf&page=124 مساجد الاثریه، عبدالغنی، ص124.]؛ معالم المدینه المنوره بین المعماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد ثالث، ص 229-230</ref>


== نماز پیامبر(ص) ==
== نماز پیامبر(ص) ==
[[حضرت محمد (ص)]] در محدوده این مسجد در منطقه عُصْبَة و در نزدیکی [[چاه هُجَیم]] نماز خوانده است<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=217 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.]</ref> و [[صحابه مهاجرین]] نیز پیش از آمدن پیامبر در محدوده عصبه توقف کرده بودند.<ref name=":1" />
در منابع کهن‌ تاریخی آمده است که [[حضرت محمد (ص)]] در مسجد التوبه در عُصْبَة و در نزدیکی [[چاه هُجَیم]] نماز خوانده است<ref name=":2">[https://wikihaj.com/index.php?title=پرونده%3Aالتعریف_بما_انست_الهجرة.pdf&page=217 التعریف بما انست الهجرة، مطری، ص217.]</ref>  


== تصاویر قدیمی مسجد ==
== تصاویر قدیمی مسجد ==