هجرت: تفاوت میان نسخه‌ها

مسلمانان در دوران ابتدایی اسلام، به دلیل فشار و آزار مشرکان مکه، دو هجرت مهم را تجربه کردند. نخستین هجرت به حبشه صورت گرفت. نجاشی، پادشاه عادل حبشه، با پذیرش مسلمانان، به آنان پناه داد و این اقدام، اولین مواجهه یک حکومت خارجی با اسلام بود که منجر به گسترش پیام آن در ورای شبه‌جزیره عربستان شد. برخی هجرت به حبشه را در دو نوبت می‌دانند به این معنا که در سال پنجم مسلمانان به حبشه هجرت کردند، سپس بازگشتند و پس از آن مجددا به حبشه رفتند.<ref>مهاجرت به حبشه، ص36</ref>

پس از افزایش فشارهای مکیان بر مسلمانان و [[بیعت عقبه اول]] (سال 12 بعثت) و [[بیعت عقبه دوم]] (سال 13 بعثت) که گروهی از مردم [[مدینه]] به اسلام گرویدند و به دفاع از [[حضرت محمد (ص)|پیامبر اسلام(ص)]] و مسلمانان متعهد شدند<ref>السیره النبویه،ج1ص480؛ سبل الهدی،ج3ص231.</ref>. پیامبر(ص) تصمیم به مهاجرت مسلمانان از مکه به مدینه گرفت و مهاجرت مسلمانان به مکه آغاز شد. و در سه ماه اول سال 14 بعثت مسلمانان دسته دسته به مدینه رفتند و میان قبایل مدنی سکونت گزیدند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، آیتی، ص212

</ref> این مسلمانان به مهاجر مشهور شدند و مسلمانان مدینه لقب انصار گرفتند.

مشرکان مکه در پی شروع مهاجرت مسلمانان به مدینه، در آخر ماه صفر سال 14 بعد از بعثت، تصمیم به قتل پیامبر(ص) گرفتند.<ref>تاریخ پیامبر اسلام، ص212

</ref> با اطلاع از توطئه مشرکان، پیامبر مخفیانه از مکه به قصد مدینه خارج شد.<ref>6- السیره النبویه،ج1ص482؛ انساب الاشراف،ج1 ص260</ref>برخی بر آنند که رسول خدا (ص) در شب پنجشنبه اول ماه ربیع الاول سال چهاردهم بعثت از مکه بیرون رفت<ref>7- تاریخ پیامبر اسلام (ص)،ص216.</ref> اما مَقدِسی می‌نویسد: حضرت شب دوشنبه سه روز به آخر صفر [ سال چهاردهم بعثت ] وارد غار ثور شد و پس از آن که سه روز در میان غار پنهان بود، شب پنجشنبه اول ربیع الاول از غار ثور بیرون آمد و رهسپار مدینه شد و ۱۲ روز در راه بود و از بیرون آمدن از خانه تا رسیدن به [[قبا]] و مدینه، ۱۵ روز طول کشید.<ref>8- البدء و التاریخ، ج4 ص177</ref>   

« تَعَرُّب بعد الهجره » یعنی بازگشت به بادیه و نزد اعراب در احادیثی از پیامبر نهی شده<ref>سیره رسول خدا،ص423</ref> و از گناهان بزرگ دانسته شده است.<ref>گناهان کبیره، ج2 ص23</ref> بدین معنا که انسان پس از قبول دین و یا حفظ دین و هجرت به مکان مناسب، باز به مکان اول بازگردد یا به مکان دیگری برود که دینش در معرض خطر قرار گیرد. همچنین گفته شده این عبارت به معنای بازگشت به جهالت و نادانی است.<ref>منتخب میزان الحکمه، ص521، ح6347 و6346</ref> در دیدگاهی شیعی از امام صادق(ع) مُتَعَرِّب بعدَ الهجره کسی است که بعد از معرفت نسبت به ولایت اهل بیت (ع) از ایشان دست بکشد.<ref>1-     منتخب میزان الحکمه، ح6348.</ref> امام علی (ع) نیز در یکی از خطبه‌های نهج البلاغه در مذمت مردم کوفه می‌فرماید: «صِرتُم بعد الهجره اعرابیا»  شما پس از هجرت، اعرابی ( بادیه نشین ) شده‌اید.<ref>نهج البلاغه، خطبه192 ص282</ref>