حج در دوره صفویه (کتاب)
 | |
| پدید آورندگان | |
|---|---|
| نویسنده | معصومه کامگار |
| محتوا | |
| موضوع | تاریخ حج‌گزاری ایرانیان در عصر صفوی |
| زبان | فارسی |
| نشر | |
| تعداد جلد | 1 |
| تعداد صفحات | 171 |
| ناشر | پژوهشکده حج و زیارت - مشعر |
| وب‌سایت ناشر | http://hzrc.ac.ir/ |
| رده‌بندی کنگره | DSR1176 |
| رده‌بندی دیویی | 955/071 |
حج در دوره صفویه کتابی است در تاریخ حج‌گزاری ایرانیان در طول دوران حکومت صفویه که توسط پژوهشکده حج و زیارت تهیه شده و در سال 1401 به چاپ رسیده است. در این کتاب موانع و مشکلات حج ایرانیان در این دوره تاریخی و نیز سیاست شاهان صفوی در جهت تسهیل یا محدود کردن حج ایرانیان مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین گزارشی از حج‌گزاری علما و صاحب‌منصبان و نیز مجاورت ایرانیان در مکه در برخی دوره‌های حکومت صفوی آورده شده است.
محتوای کتاب
کتاب با گزارشی از تاریخچه حج پیش از استقرار حکومت صفویه آغاز شده است. فصل اول کتاب از موانع برگزاری حج از سوی دولت صفوی و حکومت عثمانی سخن گفته است. موانعی همچون موانع سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی که باعث تعطیلی حج یا دشواری در برگزاری حج ایرانیان می‌شد.
نویسنده تاریخ حج‌گزاری ایرانیان را در عصر صفوی را در سه دوره بررسی کرده است: دوره اولیه، دوره اقتدار و دوره زوال صفویان.
دوره تکوین حکومت صفوی
فصل دوم کتاب به حج‌گزاری ایرانیان در دوره اولیه و مراحل تکویل دولت صفوی اختصاص دارد. ارتباط شاه اسماعیل و شاه طهماسب با حکومت عثمانی و شرفای مکه در این فصل بررسی شده و از برخی مسائل مرتبط به حج در این دوران از جمله نقش سیاسی حج‌گزاری صاحب‌منصبان حکومتی، موقوفات حج و شیوه‌های حمل و نقل حاجیان بحث شده است.
دوران اقتدار
فصل سوم کتاب حج‌گزاری ایرانیان را در دوره اقتدار و استحکام دولت صفوی (996-1038ق)، دوران حکومت شاه عباس، روایت می‌کند. مناسبات شاه عباس با عثمانیان، مجاورت تعدادی از علمای شیعه در در مکه، و پیوند مرحله اقتدار و استحکام حکومت صفوی با مسئله حج و حج‌گزاری ایرانیان از گفتارهای این فصل است.
دوره زوال
فصل چهارم کتاب که حج‌گزاری ایرانیان در دوره ضعف و زوال صفویان (1038- 1138ق) نام دارد، تاریخ حج ایرانیان را در دوره شاه صفی، عباس دوم، سلیمان و سلطان حسین بررسی کرده است. نویسنده در یک گفتار به معرفی 8 تن از علمای ایرانی که در این دوران در مکه مجاور بودند پرداخته است. او همچنین از حج‌گزاری علمای مشهور ایرانی (مانند مجلسی اول و دوم، عبدالحسین خاتون آبادی، حر عاملی، علی عاملی و ملاصدرا) و نیز تعدادی از درباریان و صاحب منصبان صفوی در این دوره سخن گفته است.
اطلاعات نشر
کتاب حج در دوره صفویه نوشته معصومه گلکار، در 171 صفحه توسط پژوهشکده حج و زیارت در تابستان سال 1401 منتشر شده است.