کعبه
کعبه، قبله مسلمانان و کانون مناسک حج و عمره است. کعبه بنایی مکعب شکل است که در درون مسجدالحرام واقع در شهر مکه قرار گرفته است.
توصیف بنا
کعبه بنایی مستطیلی است که در شهر مکه در داخل مسجدالحرام واقع شده است. نقشه کف آن مستطیلی نامنظم است. به طور تقریبی ۱۲ متر طول، ۱۰ متر عرض و ۱۵ متر ارتفاع دارد.
گوشههای کعبه
چهار گونه کعبه تقریبا هم جهت با جهتهای جغرافیایی است. گوشه شمالی را رکن عراقی، گوشه جنوبی را رکن یمانی، گوشه شرقی را رکن حجر الاسود و گوشه غربی را رکن شامی مینامند.
حجر الاسود
حجر الاسود داخل دیوار گوشه شرقی کعبه قرار گرفته و در هنگام طواف مورد تکریم طواف کنندگان قرار میگیرد.
در کعبه
کعبه یک در دارد که در منتهی الیه شرقی دیوار شمال شرقی قرار دارد و حدود ۲ متر بالاتر از سطح زمین است. به این در با پلههای متحرکی که به آنجا حمل میشود میتوان دسترسی داشت اما عبادت بیرون کعبه و دور آن صورت میگیرد. ورود به داخل کعبه واجب نیست و دستسی به درون آن محدود است.
حجر اسماعیل
مجاور دیوار شمال غربی منطقهای نیمدایرهای است که به حجر معروف است و با دیورا کوتاهی که گاهی به آن الحطیم گفته میشود، مشخص گشته است. گفته شده که این قسمت بخشی از بنای کعبه بوده که در بازسازی قریش پیش از اسلام، از آن خارج شده است.
کعبه و حج
کعبه کانون حج و عمره است از این جهت که هر یک با مناسک طواف آغاز میشود و خاتمه مییابد. اما حج متضمن انجام دادن مناسکی دور از کعبه، بیرون از خود مکه است، و در شرع برای برخی از این مناسک مثل وقوف در عرفات و قربانی کردن حیوانات در منا اهمیتی بیشتر از طواف کعبه قائل شدهاند.
قبله
کعبه قبله مسلمانان است، جهت مقدسی که اسلام را از ادیان توحیدی دیگر متمایز میکند. مسلمانان باید هنگام اقامه نمازهای واجب و برخی مناسک دیگر مثل قربانی کردن حیوانات برای مصرف یا نذرهای دینی، رو به کعبه باشند. مردگان رو به سوی آن دفن میشوند.
در قرآن
تعبیر الکعبة تنها دو بار در قرآن آمده است. در آیه ۹۵ و ۹۷ سوره مائده. افزون بر این بسیرای از آیات دیگر وجود دارد که در آنها اصطلاح «البیت» گاه همراه با صفتهایی مثل «حرام»، «عتیق»، یا «معمور»[۱] به کار رفته است.
پیدایش
منابع
بخشهایی از محتوای این صفحه برگرفته از این مقاله است: کعبه، در دایره المعارف قرآن، جلد چهارم، سرویراستار: جین دمن مک اولیف، انتشارات حکمت، ۱۳۹۶ |
- ↑ سوره طور،آیه ۴