ملتزم
ملتزم بخشی از دیوار شرقی کعبه است که بین در کعبه حجر الاسود قرار گرفته است. بنابر روایاتی، این مکان محل استجابت دعا است و پیامبر اکرم(ص) صورت و دست‌های خود را در این قسمت دیوار قرار داده و دعا کرد.
واژه‌شناسی
چرا به این مکان ملتزم گفته می‌شود؟
برخی گفته اند چون حاجیان در هنگام دعا و راز و نیاز به این قسمت می‌چسبند و ملتزم این قسمت می‌شوند.[۱]
برخی نیز گفته اند که در زمان جاهلیت برای قسم خوردن و پیمان بستن به کنار این بخش از دیوار کعبه می‌آمدند و به سوگندی که می‌بستند ملتزم و پای‌بند بودند.[۲]
ملتزم و مستجار
در دیوار کعبه جای دیگری وجود دارد که به آن مستجار می‌گویند و در آنجا هم توصیه به دعا کردن شده است. مستجار پشت کعبه در ضلع غربی و فاصله رکن یمانی تا در مسدود شده کعبه را شامل می‌شود.
از آنجا که گاهی در منابع و روایات مستجار و ملتزم نام‌های یک مکان دانسته شده است،[۳] یا ملتزم نیز در دیوار پشت کعبه جانمایی شده است[۴] برخی بر آنند که ملتزم نیز همان مستجار است و در رکن یمانی قرار دارد.[۳]
