احرام

جایگاه و مفهوم‌شناسی

احرام، عمل نخست حج و عمره است که در آن فرد لباس احرام پوشیده و پس از نیت، لبیک می‌گوید.[۱] اِحرام را از آن رو به این نام می‌نامند که احرام‌گزار برخی کارهایی را که پیشتر بر وی حلال بوده[۲] یا کارهایی را که با اعمال حج و عُمره ناسازگار است، بر خود حرام می‌شمرَد.[۳] به فرد در حالت احرام «مُحْرِم» می‌گویند.[۴]
احرام به نظر فقیهان شیعه[۵] و اهل سنت[۶] از ارکان حج و عمره به شمار می‌رود که ترک عمدی آن، حج و عمره را باطل می‌سازد. بر این اساس، بخشی مهم از مبحث حج در منابع فقهی به احرام اختصاص یافته است.

مواردی که احرام واجب است

به نظر فقیهان شیعه، واجب است بر کسی که می‌خواهد داخل مکه شود با احرام وارد شود.[۷] در صورت ترک احرام به سبب ندانستن حکم یا فراموشی نیز بازگشت به میقات واجب است، مگر آنکه از این کار ناتوان باشد. در این صورت، حج‌گزار می‌تواند از همان‌جا که جهل یا فراموشی او از میان رفته، محرم شود.[۸]

همچنین اگر شخصی از روی عذر، بدون احرام وارد مکه شود، اگر ممکن نیست به میقات برود، باید در جایی دور از حرم یا در ادنی‌الحل محرم شود.[۹]

استثنا

کسانی که به خاطر شغل‌شان، زیاد به مکه رفت و آمد می‌کنند[۱۰] و همچنین آنهایی که از ترس ظالم یا جنگ به مکه پناه آورند[۱۱] پوشیدن لباس احرام در هنگام ورود به مکه برای آنها واجب نیست.

زمان احرام

مکان احرام

واجبات احرام

محرمات احرام

خروج از احرام

فیلم‌های آموزشی

پانوشت

  1. فرهنگ فقه فارسی، ج۱، ص۲۹۹.
  2. تفسیر قرطبی، ج۶، ص۳۶؛ کشاف القناع، ج۲، ص۴۷۱.
  3. معجم الفاظ الفقه الجعفری، ص۳۳.
  4. المدونة الکبری، ج۱، ص۳۶۰؛ المقنعه، ص۴۳۱-۴۳۲.
  5. تحریر الاحکام، ج۱، ص۵۷۶؛ مجمع الفائده، ج۶، ص۱۷۵.
  6. المجموع، ج۸، ص۲۶۵؛ الفقه الاسلامی، ج۳، ص۲۱۸۰.
  7. مناسک نوین، ص۷۸.
  8. مناسک نوین، ص۷۸.
  9. مناسک نوین، ص۷۸-۷۹.
  10. مناسک نوین، ص۷۸.
  11. المغنی، ج۳، ص۲۱۸؛ تذکرة الفقهاء، ج۷، ص۲۰۶.

منابع

  • تفسیر قرطبی (الجامع لاحکام القرآن)، القرطبی (درگذشت ۶۷۱ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.
  • فرهنگ فقه فارسی، سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
  • کشاف القناع، منصور البهوتی (درگذشت ۱۰۵۱ق)، به کوشش محمد حسن، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
  • المجموع شرح المهذب*، النووی (درگذشت ۶۷۶ق)، دار الفکر.
  • المدونة الکبری، مالک بن انس (درگذشت ۱۷۹ق)، مصر، مطبعة السعاده.
  • معجم الفاظ الفقه الجعفری، احمد فتح‌الله، الدمام، ۱۴۱۵ق.
  • المقنعه، المفید (درگذشت ۴۱۳ق)، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۰ق.
  • مجمع الفائدة و البرهان، المحقق الاردبیلی (درگذشت ۹۹۳ق)، به کوشش عراقی و دیگران، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۶ق.
  • الفقه الاسلامی و ادلته، وهبة الزحیلی، دمشق، دار الفکر، ۱۴۱۸ق.
  • تحریر الاحکام الشرعیه:، العلامة الحلی (درگذشت ۷۲۶ق)، به کوشش بهادری، قم، مؤسسة الامام الصادق۷، ۱۴۲۰ق.

مقاله‌های مرتبط

احکام احرام
واجبات
شروع از میقاتنیتلباس احرامتلبیه
محرمات احرام
مشترک بین زن و مرد
شکار حیوانات خشکیکشتن جانوران بدنکندن درختانالتذاذ جنسیآمیزشاستمناءعقد ازدواجفسوقجدالزینتبوی خوشروغن مالیدن به بدننگاه کردن در آینهسرمه کشیدنازاله موناخن گرفتنخون برون آوردنکشیدن دندانحمل سلاح
ویژه مردان
پوشیدن لباس دوختهپوشاندن سراستظلال
ویژه زنان
پوشاندن صورتپوشاندن دست
دیگر احکام
مستحبات احرام
مکروهات احرام