راهنمای محرمات احرام: شکار حیوان وحشی
شکار حیوان وحشی که در خشکی زندگی می‌کند، یکی از محرمات احرام است و فرقی نمی‌کند که شکار کردن در حرم باشد یا بیرون از حرم؛ اما کشتن حیوانی که قصد حمله به انسان را دارد و احتمال صدمه هست، جایز است. ذبح و خوردن حیوانات اهلی، مانند مرغ خانگی، گاو، گوسفند و شتر مانع ندارد.
| دسته | محرمات احرام |
|---|---|
| مربوط به آیین | احرام در عمره و حج |
| مکان | حرم مکی |
| زمان | هنگام احرام |
| حکم | حرام است |
| کفاره | دارد |
| مفاهیم فقهی وابسته | محرمات احرام |
| صفحه فتواهای مراجع | شکار (فتاوای مراجع) |
همچنین هر شکاری که حرام است، جوجه و تخم آن هم حرام است. نگه داشتن صید در حرم و بیرون آن نیز حرام است؛ چه خودش شکار کرده و مالک آن باشد و چه دیگری شکار کرده باشد.
جایگاه و مفهوم‌شناسی
شکار حیوان وحشی که در خشکی زندگی می‌کند، یکی از محرمات احرام است؛[۱] شکار نیز شامل گرفتن حیوان، به دام افکندن و یا کشتن آن است.[۲] مراد از حرمت صید در حال احرام، صید حیوان در خشکی است.[۳]
شکار کردن و خوردن گوشت شکار
در حرمت شکار در حال احرام، فرقی نمی‌کند که شکار کردن در حرم باشد یا بیرون از حرم.[۴] اما کشتن حیوانی که قصد حمله به انسان را داشته و احتمال صدمه وجود دارد، جایز است.[۵]
برخی احکام درباره شکار در حال احرام عبارت است از:
- نشان دادن شکار به شکارچی و هر نوع کمک کردن او برای شکار، بر محرم حرام است.[۶]
- خوردن گوشت شکار بر محرم حرام است؛ چه خودش شکار کند یا غیر خودش، چه مُحرم شکار کند یا غیر مُحرم.[۷]
- اگر محرم در بیرون حرم حیوانی را شکار کند، گوشت آن حتی بر غیر محرم نیز حرام خواهد بود.[۸] اما به نظر جعفر سبحانی، مرجع تقلید شیعه، اگر محرم با تیر یا سگ‌های شکاری در بیرون حرم شکار کند خوردن آن بر محرم حرام است ولی بر غیر محرم حرام نیست.[۹]
نگه داشتن صید
نگه داشتن صید در حرم و بیرون آن بر محرم حرام است، چه خودش شکار کرده و مالک آن باشد و چه دیگری شکار کرده باشد.[۱۰]
همچنین اگر پرنده‌ای که نزد اوست پَر در نیاورده یا پر او را چیده‌اند، واجب است آن را حفظ کند تا پر درآورد و آن را رها کند[۱۱] اما به نظر محمدتقی بهجت، مرجع تقلید، در موردی که دلیل خاص برای حفظ آن پرنده نداشته باشیم، واجب نیست.[۱۲]
همچنین اگر محرم، بچه صید (مثل آهوی بره) دارد، آن را حفظ کرده و نگه دارد تا آن بچه صید، بزرگ شود و رهایش کند.[۱۳]
شکار حیوانات اهلی و دریایی
شکار حیوان دریایی ـ که در دریا زندگی می‌کند ـ برای محرم جایز است.[۱۴] همچنین ذبح و خوردن حیوانات اهلی، مانند مرغ خانگی، گاو، گوسفند و شتر مانع ندارد.[۱۵]
شکار ملخ‌ها و پرندگان
ملخ‌ها و پرندگان، جزو حیوانات صحرایی هستند و شکار یا کشتن آنها در حال احرام، حرام است.[۱۶]
تخم شکار
هر شکاری که حرام است، جوجه و تخم آن نیز حرام است.[۱۷]
کشتن زنبور
احتیاط واجب آن است که اگر زنبور سبب اذیت و آسیب محرم نباشد، آن را نکشند.[۱۸]
پانویس
- ↑ مناسک حج، ص۱۸۳.
- ↑ لسان العرب، واژه «صید»؛ فرهنگ بزرگ سخن، واژه «شکار».
- ↑ فرهنگ فقه فارسی، ج۵، ص۱۱۷.
- ↑ جواهر الکلام، ج18، ص286.
- ↑ مناسک حج، ص۱۸۳.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۰۵، ص۱۸۳.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۰۴، ص۱۸۳.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۰۶، ص۱۸۴.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۰۶، ص۱۸۴.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۱۱، ص۱۸۵.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۱۱، ص۱۸۵.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۱۱، ص۱۸۵.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۱۱، ص۱۸۵.
- ↑ فرهنگ فقه فارسی، ج۵، ص۱۱۷.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۰۸، ص۱۸۴.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۰۹، ص۱۸۴.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۱۳، ص۱۸۵.
- ↑ مناسک حج، مسئله ۳۱۰، ص۱۸۵.
منابع
- فرهنگ فقه فارسی، سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
- جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محمدحسن نجفی، به تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
- لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور انصاری، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.
مقاله‌های مرتبط
| واجبات |
| شروع از میقات • نیت • لباس احرام • تلبیه |
| محرمات احرام |
| مشترک بین زن و مرد |
| شکار حیوانات خشکی • کشتن جانوران بدن • کندن درختان • التذاذ جنسی • آمیزش • استمناء • عقد ازدواج • فسوق • جدال • زینت • بوی خوش • روغن مالیدن به بدن • نگاه کردن در آینه • سرمه کشیدن • ازاله مو • ناخن گرفتن • خون برون آوردن • کشیدن دندان • حمل سلاح |
| ویژه مردان |
| پوشیدن لباس دوخته • پوشاندن سر • استظلال |
| ویژه زنان |
| پوشاندن صورت • پوشاندن دست |
| دیگر احکام |
| مستحبات احرام |
| مکروهات احرام |