کاربر:Salar/صفحه تمرین۲

عقد نکاح یا عقد ازدواج یکی از محرمات احرام است و در این حکم فرقی بین ازدواج دائم و موقت نیست.

همچنین حرام است در حال احرام، زنی را به عقد فرد دیگری در آورد کردن؛ چه آن فرد، احرام بسته باشد یا نبسته باشد و مُحِلّ باشد.

مفهوم‌شناسی

عقد نکاح یا ازدواج عبارت است از همسر گرفتن مرد يا زن كه با خواندن صیغه عقد ازدواج (دائم یا موقّت) بین آنها، تحقق یافته و شرایط، احکام و آثاری بر آن مترتب است.

حرمت عقد ازدواج در حال احرام

ازدواج مرد يا زن در حال احرام، حرام و باطل است. همچنین حرام است در حال احرام، زنی را به عقد فرد دیگری در آورد کردن؛ چه آن فرد، احرام بسته باشد یا نبسته باشد و مُحِلّ باشد.

به نظر فقیهان شیعه، در حکم حرمت عقد ازدواج در حال احرام، فرقی بین عقد ازدواج موقت و دائم نیست.

عقد کردن زن در حال احرام و حرمت دائمی آن

اگر مردِ مُحرم با وجود دانستن حکمِ حرمت عقد در حال احرام، زنی را برای خود عقد کند، آن زن بر او حرام دائمی می‌شود. به نظر جعفر سبحانی، فقیه شیعه، در این حالت چه آن زن محرم باشد یا نباشد و خواه حکم مسئله را بداند یا نداند، حرام دائمی خواهد بود.

در صورت ندانستن حکم حرمت عقد

اگر مردِ مُحرِم، حکمِ حرمت عقد در حال احرام را نداند و زنی را برای خود عقد کند، این عقد باطل است؛ اما آن زن حرام دائمی نمی‌شود. به نظر مراجع تقلید، احتیاط آن است که آن زن را نگیرد؛ خصوصاً اگر با او نزدیکی کرده باشد اما حسین نوری همدانی، فقیه شیعه، معتقد است در صورت دخول، حرام دائمی می‌شود.

رجوع به زن مطلقه

رجوع کردن به زنی که طلاق رجعی داده است مانع ندارد.

عقد زن محرم

در صورتی که زنِ محرم، حکمِ حرمت عقد در حال احرام را نداند و با مردی که محرم نیست عقد کند، این عقد باطل است؛اما آن زن حرام دائمی نمی‌شود. اما اگر زن، حکم حرمت عقد در حال احرام را بداند، موجب حرمت ابدی آن زن برای آن مرد می‌شود.

شاهد بودن برای عقد

جایز نیست شخص محرم شاهد شود برای عقد؛ گرچه آن عقد برای غیر محرم باشد. اگر شخص محرم قبل از احرام، شاهد عقد بوده، جایز نیست در حال احرام شهادت بر آن عقد دهد.

خواستگاری در حال احرام

درباره خواستگاری در حال احرام، سه دیدگاه از طرف مراجع تقلید شیعه مطرح شده است:

• امام خمینی: خواستگاری کردن در حال احرام جایز است؛ اما احتیاط در ترک آن است.
• تبریزی، خویی، صافی، فاضل، گلپایگانی، مکارم و نوری: بنا بر احتیاط واجب محرم نباید خواستگاری نماید.
• سبحانی: خواستگاری در حال احرام مکروه است.

کفاره عقد ازدواج در حال احرام

//////// اگر کسی، زنی را برای محرمی عقد کند و محرم بعد از آن با زن دخول (عمل زناشویی) انجام دهد، در صورتی که هر سه نفر حکم (حرمت عقد) و موضوع (یعنی اینکه بدانند مرد، مُحرم است) را می‌دانستند بر هر یک از آنها یک شتر کفاره است؛ اما اگر مردِ محرم دخول نکند، کفاره نیست.

در این حکم (یعنی کفاره عقد در حال احرام) فرق نیست بین آنکه زن و عاقد مُحِلّ باشند یا مُحرم و اگر بعضی از آنها حکم را می‌دانند و بعضی نمی‌دانند؛ بر آنکه می‌داند کفاره است.

منابع

این مقاله برگرفته از صفحه ۱۹۴ تا ۱۹۵ کتاب مناسک حج پژوهشکده حج و زیارت، سال انتشار: ۱۳۹۷ است.

• فرهنگ فقه فارسی، سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
• جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محمدحسن نجفی، به تحقیق عباس قوچانی، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
• لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور انصاری، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.

///////////////////////

/////////////////////////

• تحریر الاحکام الشرعیه:، العلامة الحلی (درگذشت ۷۲۶ق)، به کوشش بهادری، قم، مؤسسة الامام الصادق۷، ۱۴۲۰ق.
• تفسیر قرطبی (الجامع لاحکام القرآن)، القرطبی (درگذشت ۶۷۱ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۵ق.
• درسنامه فقه و مناسک، رضا هوشیاری، بی‌جا، بی‌نا، چاپ اول، ۱۳۹۴ش.
• فرهنگ فقه فارسی، سید محمود هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
• الفقه الاسلامی و ادلته، وهبة الزحیلی، دمشق، دار الفکر، ۱۴۱۸ق.
• کشاف القناع، منصور البهوتی (درگذشت ۱۰۵۱ق)، به کوشش محمد حسن، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
• مجمع الفائدة و البرهان، المحقق الاردبیلی (درگذشت ۹۹۳ق)، به کوشش عراقی و دیگران، قم، انتشارات اسلامی، ۱۴۱۶ق.
• المجموع شرح المهذب، النووی (درگذشت ۶۷۶ق)، دار الفکر.
• المدونة الکبری، مالک بن انس (درگذشت ۱۷۹ق)، مصر، مطبعة السعاده.
• معجم الفاظ الفقه الجعفری، احمد فتح‌الله، الدمام، ۱۴۱۵ق.
• المقنعه، المفید (درگذشت ۴۱۳ق)، قم، نشر اسلامی، ۱۴۱۰ق.
• مناسک مصور حج، محمدحسین فلاح‌زاده، بی‌جا، مشعر، چاپ چهاردهم، ۱۳۸۷ش.
• مناسک مصور عمره مفرده، محمدحسین فلاح‌زاده، بی‌جا، مشعر، چاپ بیست و دوم، ۱۳۸۲ش.

مقاله‌های مرتبط

•شکار (فتاوای مراجع)

احکام احرام

واجبات

شروع از میقات • نیت • لباس احرام • تلبیه

محرمات احرام

مشترک بین زن و مرد

شکار حیوانات خشکی • کشتن جانوران بدن • کندن درختان • التذاذ جنسی • آمیزش • استمناء • عقد ازدواج • فسوق • جدال • زینت • بوی خوش • روغن مالیدن به بدن • نگاه کردن در آینه • سرمه کشیدن • ازاله مو • ناخن گرفتن • خون برون آوردن • کشیدن دندان • حمل سلاح

ویژه مردان

پوشیدن لباس دوخته • پوشاندن سر • استظلال

ویژه زنان

پوشاندن صورت • پوشاندن دست

دیگر احکام

مستحبات احرام

مکروهات احرام