مسجد سعد بن خیثمه
سعد بن خیثمه از اصحاب بیت عقبه و از جمله حاضرین در غزوات پیامبر(ص) بوده. خانه سعد در جنوب غربی مسجد قبا قرار داشته و با توجه به تردد و نماز خواندن رسول خدا(ص) در این خانه، در مکان آن مسجدی بنا کرده اند.
در حال حاضر در ذیل مسجد قبا قرار داشته و موقعیت آن در بخش جنوب غربی داخل مسجد قبا میباشد.
 | |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | دار سعد بن خثیمه |
| مکان | عربستان * مدینه * در نزدیکی مسجد قباء |
| کاربری | مسجد |
| جنبه دینی | |
| بزرگداشت نزد | مسلمانان |
| وابسته به دین/مذهب | اسلام |
| باورها | نماز خواندن پیامبر(ص) در محدوده این مسجد |
| تاریخ بنا | |
| زمان پایه‌گذاری | قرن اول هجری |
| ویژگی‌های تاریخی | محل اسکان پیامبر(ص) هنگام ساخت مسجد قبا |
| وضعیت فعلی | |
| وضعیت بنا | مفقود |
| ویژگی‌ها | مکان نماز پبامبر(ص) |
|
| |
معرفی سعد بن خیثمه
سعد بن خيثمة بن الحارث، از قبيله اوس و از جمله دوازده نفر نقیب و بزرگ مدینه بود که به نمایندگی در بيعت عقبه دوم حضور داشتند. وی در غزوه احد حضور داشته و در بدر شهید شده است.[۱]
خانه سعد در جنوب غربی مسجد قبا قرار داشته و با توجه به تردد و نماز خواندن رسول خدا(ص) در این خانه، در مکان آن مسجدی بنا کرده اند.[۲]
خانه سعد
سعد بن خیثمه، از اهالی قبا و به نقلی، میزبان پیامبر(ص)، پس از کلثوم بن هدم بود.[۳] نبی مکرم اسلام(ص) در جریان هجرت به مدینه[۴] پس از ورود به قبا، خانه کلثوم بن هدم، بزرگ بنی‌عمرو را محل استراحت، و خانه سعد بن خیثمه را محل ملاقات با مردم قرار دادند.[۵]
پیامبر(ص) و علی بن ابی‌طالب(ع) در نظر گرفته شد. آنها که تا پیش از این میهمان کلثوم بن هدم بودند، پس از مرگ ناگهانی وی، میزبانی سعد بن خیثمه انصاری را پذیرفتند.[۶]
تاسیس مسجد
الیاس عبدالغنی زمان احتمالی تاسیس مسجد را در زمان عمر بن عبد العزیز(87-93ه) میداند و اینکه ابن زباله (متوفی بعد از 200 ه) به این مکان مسجد گفته را موید قول خود میداند.[۲]
این مسجد تا ابتدای قرن پانزدهم هجری موجود بوده و برای توسعه مسجد قبا در سال 1405 هجری از بین رفته است. نتیجتا در حال حاضر در ذیل مسجد قبا قرار داشته و موقعیت آن در بخش جنوب غربی داخل مسجد قبا میباشد.[۲]
اولین نماز جمعه
از جمله رویدادهایی که اهمیت این مکان را نشان میدهد این است که مسلمانان اولین نماز جمعه خود را در این مکان خوانده اند.[۲] پیش از حضور نبی مکرم اسلام در مدینه، مصعب بن عمیر با اجازه و راهنمایی پیامبر(ص)، از طریق روز شنبه یهودی ها، روز جمعه ای را شناسایی کرده و در خانه سعد بن خیثمه نماز جمعه را همراه با خطبه برپا میکند که اولین اجتماع برای نماز جمعه در اسلام شناخته میشود.
نماز رسول خدا(ص)
تاریخچه
نگارخانه
-
تصویر قدیمی از مسجد سعد و مسجد کوچک تر در مکان خانه کلثوم بن هدم بوده
-
محدوده خانه سعد در کنار خانه ابن الهدم
پانویس
- البلدان، ابن الفقیه، احمد بن محمد بن اسحاق الهمذانی، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1349ش.
- المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، تحقیق: عطا، مصطفی عبدالقادر، دار الکتب العلمیه، بیروت - لبنان.
- الدر الثمین فی معالم دار الرسول الامین، غالی محمدامین الشنقیطی، جده، دارالقبلة، ١٩٩٢.
- المجموعة المصورة لاشهر المعالم المدینة المنورة، عبدالعزیز الکعکی، مدینه، ١٩٩٩ م.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز کعکی، مدینه، ناشر:مولف، ۲۰۱۱م.
- آثار المدینة المنورة، عبدالقدوس الانصاری، المکتبة السلفیة بالمدینة المنورة، الطبعة الثالثة، 1393هجری.
- مساجد الاثریه، محمد الیاس عبدالغنی1418ه، مطابع الرشید بالمدینة المنورة، الطبعة الثانیة، 1419ه.
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان للتراث الاسلامی، ۲۰۰۱م.
- تاریخ مدینه منوره، عمر بن شبه نمیری، .
- الرحلة العیاشیة، ابوسالم عبدالله بن محمد عیاشی، دارالسویدی للنشر و التوزیع، طبعة الاولی، 2006.
- تاریخ معالم المدینة المنورة قدیما و حدیثا، خیاری، احمد یاسین احمد. ۱۴۱۹. ۱ج. ریاض عربستان: المملکة العربیة السعودیة. الأمانة العامة للإحتفال بمرور مائة عام علی تأسیس المملکة.
- وبسایت «وکالة الانباء السعودیه»