ذراع
ذِراع، واحد طول، اندازۀ فاصلۀ آرنج تا سر انگشتان است.[۱] هر ذراع شرعی تقریبا معادل 50 سانتی‌متر دانسته شده.[۲] به گفته برخی منابع هر ذراع معادل بیست و چهار انگشت بسته در کنار هم، و هر انگشت معادل شش جو که پشت به هم قرار دارد و هر جو معادل شش موی اسب است.[۳] در منابع و متون علاوه بر ذراع از واحدهای فرسخ و میل برای تعیین برخی فواصل شرعی استفاده شده است. هر میل، معادل چهارهزار ذراع و هر فرسخ را سه میل، معادل دوازده‌هزار ذراع دانسته‌اند.[۴]
به گفته دانشنامه جهان اسلام اصلی ترین واحد اندازه گیری طول در اسلام ذراع است.[۵] قرآن کریم در آیه 32 سوره حاقه برای نشان دادن طول به این واحد اشاره کرده است.[۶] در روایات و متون اسلامی نیز از یکای ذراع برای تعین برخی فواصل مورد نیاز در مسائل مربوط به طهارت،[۷] نماز،[۸] حیازت و احیای موات[۹] و در حج در مواردی چون تعیین فاصله بین رمى‌کننده و جمره استفاده شده است.[۱۰] همچنین از واحد ذراع در تعیین محدوده‌ای از اطراف قبر امام حسین(ع) که حریم استحباب برداشتن تربت است، استفاده شده.[۱۱] برخی مورخان در مقاله‌های خود برای تعیین فواصل مکان‌های حج و بررسی طول و عرض کعبه و مسجد نبوی از ذراع استفاده کرده‌اند.[۱۲]
پانویس
- ↑ فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج3، ص707.
- ↑ دائرة المعارف بزرگ جهان اسلام، جلد دهم، ص438.
- ↑ الاصطلاحات الفقهية في الرسائل العملية، ص90.
- ↑ دائرة المعارف بزرگ جهان اسلام، جلد دهم، ص438.
- ↑ دائرة المعارف بزرگ جهان اسلام، جلد دهم، ص438.
- ↑ آیه 32، سوره الحاقة.
- ↑ جواهر الکلام، ج ۱، ص۲۸۰.
- ↑ جواهر الکلام، ج ۸، ص۳۱۹- ۳۲۲.
- ↑ الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (المحشى - سلطان العلماء)، ج2، ص256
- ↑ جواهر الکلام، ج ۱۹، ص ۱۰۹.
- ↑ طوسی، تهذیب الاحکام، ج۶، ص۷۱۷۲.
- ↑ نگاه کنید به: مقاله ذراع مکه و مقاله ذراع مدینه.
منابع
- قرآن کریم.
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، ج3، جمعی از مولفان زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی، قم، نشر مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت(ع)، 1426ق.
- الاصطلاحات الفقهية في الرسائل العملية، عامل، یاسین عیسی، دار البلاغة، بیروت، 1413ق.
- الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية (المحشى - سلطان العلماء)، شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علميه قم، چاپ اول، ۱۴12ق.
- تهذیب الاحکام، شیخ طوسی، محمد بن حسن، دارالکتب الاسلامیة، قم، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، نجفی، محمدحسن، دارالاحیاء لتراث العربی، بیروت، چاپ هفتم، ۱۴۰۴ق.
- دائرة المعارف بزرگ جهان اسلام، جلد دهم، موسوی بجنوردی، محمدکاظم، تهران، نشر مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، 1380ش.
- ذراع مکه، جعفریان، رسول، میقات حج، دوره 23، شماره 2، پیاپی 90، زمستان 1393ش.
- ذراع مدینه، جعفریان، رسول، میقات حج، دوره 22، شماره پیاپی 87، فروردین 1393ش.