نماز طواف
نماز طواف، دو رکعت نماز واجب است که باید پس از طواف کعبه به نیّت نماز طواف، پشت مقام ابراهیم(ع) خوانده شود. این نماز، مانند نماز صبح است؛ ولی اذان و اقامه ندارد. شک در نماز طواف، حکم شک در نماز واجب دو رکعتی را دارد. مستحب است در رکعت اول نماز طواف، سوره توحید و در رکعت دوم سوره کافرون خوانده شود.
این نماز، جزء مجموعه اعمالی است که اگر صحیح نباشد، ممکن است پی‌آمدهایی داشته باشد؛ از این رو، بر عمره‌گزار یا حج‌گزار لازم است که برای تصحیح نماز خود اقدام کند.
مفهوم‌شناسی
نماز طواف، دو رکعت نماز است که باید پس از طواف کعبه به نیّت نماز طواف خوانده شود.
چگونگی
نماز طواف مانند نماز صبح است؛ ولی اذان و اقامه ندارد و بر مردان واجب نیست حمد و سوره آن را بلند بخوانند.
مکان و زمان
نماز طواف را باید در مسجدالحرام، پشت مقام ابراهیم (ع) بخوانند؛ به‌طوری که مقام ابراهیم (ع) بین نمازگزار و کعبه واقع شود و چنانچه مسجدالحرام خلوت باشد و مزاحمتی برای دیگران نباشد، هرچه نزدیک‌تر بایستند بهتر است. به‌نظر برخی از فقیهان چنانچه دو طرف مقام (نزدیک آن) بخوانند اشکال ندارد.
نماز طواف باید پس از طواف و پیش از سعی خوانده شود و با طواف نباید زیاد فاصله داشته باشد؛ طوری که بگویند بعد از طواف، نماز طواف را خواند.
شک
شک در نماز طواف، حکم شک در نماز واجب دو رکعتی، مثل نماز صبح را دارد؛ از این رو احکام شک در آن چنین است:
- شک در شمار رکعت‌ها: اگر در تعداد رکعت‌های نماز طواف شک کند، نماز باطل است؛
- شک در اجزاء: اگر در اجزای نماز، مثل سجده یا تشهد شک کند، دو فرض دارد:
- اگر در انجام دادن آن جزء شک کند، چنانچه وارد جزء بعدی نشده (از محل آن نگذشته) آن جزء را بجا می‌آورد[یادداشت ۱] و چنانچه از محل آن گذشته باشد، به شک خود اعتنا نمی‌کند و نماز صحیح است.
- اگر در صحّت آن جزء شک کند، یعنی نمی‌داند آنچه به‌جای آورده صحیح بوده یا نه، به شک خود اعتنا نمی‌کند و نماز صحیح است.
- شک پس از نماز: اگر بعد از تمام شدن نماز طواف، برایش شکی پیش آید، هر چه باشد اعتنا نمی‌شود و نماز خوانده شده کافی است.
تصحیح نماز
نماز طواف جزء نمازهای واجب است و مانند سایر نمازها باید به‌طور صحیح خوانده شود و چون جزء مجموعه اعمالی است که اگر صحیح نباشد، ممکن است پی‌آمدهایی داشته باشد، مثلاً در احرام باقی بماند، دارای اهمیت ویژه‌ای است؛ از این رو، بر عمره‌گزار یا حج‌گزار لازم است که برای تصحیح نماز خود اقدام کنند.
چنانچه کسی تلاش کرد و تا وقت اعمال نتوانست نماز خود را تصحیح کند، باید خودش نماز طواف را بجا آورد.
مستحبات
نماز طواف دارای مستحباتی است، که برخی‌ها از آنها چنین است:
- خواندن سوره توحید پس از حمد در رکعت اول؛
- خواندن سوره کافرون پس از حمد در رکعت دوم؛[یادداشت ۲]
- بجا آوردن حمد و ثنای الهی و صلوات بر محمّد و آل محمد پس از نماز؛
- طلب قبولی نماز از خداوند؛
- خواندن دعاهای وارد شده پس از نماز.